Οι Αρματολοί επάνω ήτανε δυνατά σώματα και είχανε διαπλοκή δηλαδή με την έννοια ότι είχανε δίχτυο σε όλη τη τοπική κοινωνία, δεν ήτανε απλώς ένοπλοι, ανήκαν στη κοινωνία αυτοί, οπότε ήταν πολύ δύσκολο να τους ανατρέψεις, για αυτό σκεφτήκανε ποιος μπορεί να τα βάλει πέρα μαζί τους, ο πιο φοβερός κλέφτης που δεν ήτανε κλέφτες ήτανε ομάδες, συμμορίες κλεφτών, αυτοί είναι σε θέση να τα βγάλουν πέρα με τους Αρματολούς, όπερ και γινόντανε, μα να τώρα εσύ ήσουνα Αρματολός και έχασες τη θέση σου, ποια προοπτική είχες να ξανά γίνεις Αρματολός? να γίνεις ο πιο φοβερός κλέφτης για να σε βάλουν Αρματολό.
Μια και είμαστε με τους Αρματολούς στα ψηλά βουνά έχουμε κτηνοτρόφους είναι συνηθισμένοι στο πήγαινε-ανέβα, είναι ημινομάδες αυτοί οι πληθυσμοί, αυτή η διαδικασία του βουνού και της εκμετάλλευσης των ποιμνίων λόγω της μετακίνησης είναι επικίνδυνη, συνέφερε πολύ περισσότερο να είσαι ομάδα στη μετακίνηση, αυτοί που μετακινούν τα ποίμνια τους λέγονται μίχτες.
Στις θάλασσες έχουμε σε πολλά σημεία ναυτικά, δεν είναι αναγκαστικά τα ίδια παντού ναυτικά, κάποια νησιά όμως ήτανε ναυτικά, ας σταθούμε σε ένα μικρό νησί, το ναυτικότερο της Ύδρας, γίνεται ο κύκλος του ταξιδιού, σωστά? ο ναύκληρος κρατάει τα κιτάπια, τόσα βγάλαμε, τόσα αγοράσαμε, τόσα πουλήσαμε κτλ. τόσα σάπισαν, όταν γύρναγε πίσω και έκανε το κύκλο του ταξιδιού, γινόντανε η εκκαθάριση, η εκκαθάριση αυτή δεν γίνονταν στον αέρα, υπήρχε ναυτικός νόμος που προέβλεπε κάθε σημείο που θα μπορούσε να φέρει ένταση, ανάλογα τι είχες βάλει εσύ ως αρχικό ποσόν, πόση δουλειά έβαλες εσύ καπετάνιο, πόση ο λοστρόμος, όλα αυτά ήτανε αναλογία επί του ποσού και γίνονταν η εκκαθάριση και προσέξτε να δείτε, το πλοίο στη συνέχεια έπρεπε να ξανά φορτώσει για να φύγει για το επόμενο και να ξανά φύγει πάλι για το επόμενο, οπότε αυτοί οι άνθρωποι ξανά βάζανε κάποιο κεφάλαιο για να αρχίσει αυτή η κίνηση, αυτό το σύστημα όπως καταλαβαίνετε βοήθησε στο να μπαίνει στη διαδικασία της ναυτιλίας, ο καθένας, έδωσε δηλαδή τη δυνατότητα να γίνει η ναυτιλία ευρεία λαϊκή υπόθεση που μπήκαν όλοι σε αυτή.
Λέγαμε αν θυμάστε στα προηγούμενα για το τρόπο οργάνωσης της εργασίας, τους συνασπισμούς των κτηνοτρόφων κτλ. και σήμερα θα μιλήσουμε για τους Ελλαδίτες των χωριών αυτών στη περίοδο αυτή στην Οθωμανική αυτοκρατορία σιδεράδες, κτίστες, σφάχτες, κλώστες, υφαντές και ότι έχει η κοινωνία σε αυτή την εποχή και βέβαια υπήρχαν μεγάλες πόλεις με πολλούς τεχνίτες, άλλες μικρές κωμοπόλεις με λίγους τεχνίτες, ανάλογα με την οικονομική ακμή του τόπου και φυσικά στα χωριά δεν υπήρχαν τεχνίτες παρά το ότι κάποιος ένας χωρικός έκανε και τον πεταλωτή, λογικό είναι, δηλαδή οι τεχνίτες είναι κυρίως αστικό έργο, ωστόσο υπήρξαν χωριά που παρήγαγαν τεχνίτες για να ασκούν τη τέχνη τους σε άλλες περιοχές και αυτό λέγονταν μαστοροχώρια, υπήρχαν περιοχές που ονομάστηκαν μαστοροχώρια και υπήρχαν τέτοια μαστοροχώρια, πάντα αυτά τα μαστοροχώρια ήτανε ορεινά χωριά, όχι των υψηλών ορεινών, έτσι ενδιάμεσου ύψους ορεινών, τα ποίμνια τους δεν χρειάζονταν το καλοκαίρι να ανεβαίνουν στα βουνά και να ανεβαίνουν ψηλότερα, δηλαδή ήταν σε ύψος που μπορούσαν τα ποίμνια να βόσκουν γενικά συνεχώς σε κοντινές περιοχές, άρα μπορούσαν οι γυναίκες τους να συνεχίσουν να κρατούν αυτές τις δουλειές και οι ίδιοι να φεύγουν για να ασκούν τη τέχνη τους αλλού, τέτοια μαστοροχώρια υπήρχαν στην Αρκαδία με κέντρο τα Λαγκάδια, τα Λαγκάδια της Αρκαδίας ήταν ξακουστά για τους τεχνίτες της πέτρας και για τους κτίστες γενικά, δεν ήταν μόνο τα Λαγκάδια αλλά ήταν οι περίφημοι λαγκαδήτες μαστόροι, έτσι λεγόντανε και τα Λαγκάδια έχουν κτίσει πανέμορφα αρχοντικά σε όλη τη Πελοπόννησο και εκκλησίες κτλ. ήτανε στη περιοχή της Κόνιτσας, γύρω από τη Κόνιτσα, σε μια γραμμή γύρω από τη Κόνιτσα σε αυτό που είναι σήμερα δικιά μας Ήπειρος και σε αυτό που είναι σήμερα νότια Αλβανία, η βόρειος Ήπειρος με πολλά μαστοροχώρια που συνδέονται με την οικοδομή, πελεκάνοι, άτομα δηλαδή που πελεκούσαν την πέτρα και στήνανε, οι ταγιαδόροι, από το ιταλικό ταγιάρε, δηλαδή ξυλογλύπτες, ζωγράφοι, αγιογράφοι, ζωγράφοι αστικών σπιτιών, ταυτίζονταν μπορούσαν δηλαδή να κάνουν το ένα ή το άλλο, βαγενάδες δηλαδή κατασκευαστές βαρελιών, ράφτες, ερχόντανε μπουλούκια αυτοί και η λέξη μπουλούκ θα πει ομάδα, μικρές ομάδες τεχνιτών οι οποίες και μεταξύ τους είναι δικιά τους μυστική κωδική γλώσσα, είχανε δηλαδή συμφωνήσει ιδίως σε θέματα που τα έλεγχε τέλος πάντων ο άνθρωπος που τους είχε μισθώσει να μη καταλαβαίνει δηλαδή τι λένε μεταξύ τους και είχανε μια κωδική γλώσσα όλοι αυτοί, μάλιστα ήτανε αντικείμενο λαογραφικής μελέτης αυτές οι κωδικές γλώσσες που τις είχαν μεταξύ τους και μας έχουν διασωθεί φράσεις που είναι πολύ χαριτωμένες, ανάμεσα στα άλλα είναι για άντρες γενικώς, ήτανε και σχόλια για τις γυναίκες, η κυρά τα θέλει ας πούμε και το λέγανε μεταξύ τους μπροστά στη κυρά και η κυρά δεν καταλάβαινε τίποτα, εκτός των άλλων ότι μας ζητάει πολλά ή θα της πάρουμε περισσότερη, λιγότερη ή να το πάρουμε και το λέγανε μπροστά στον ιδιοκτήτη και αυτός δεν καταλάβαινε τίποτα, στους Μακεδόνες που σας έλεγα, ήτανε κεντητάδες, τα ωραιότερα κεντήματα της περιόδου αυτής έχουνε γίνει από αντρικά χέρια και όχι από γυναικεία δηλαδή, πολύ υψηλής απόδοσης κεντήματα προέρχονται από τέτοια μπουλούκια κεντητάδων, αργυροκεντητάδων, χρυσοκεντητάδων και γραφτάδων οι οποίοι ήταν περιφερόμενοι, δηλαδή τι κάνανε αυτά τα μπουλούκια? οι άντρες το χειμώνα ήταν κανονικά στο τόπο τους, βοηθούσαν στις οικιακές εργασίες κτλ. με το καλό καιρό, ο καλός καιρός ήταν από το Αϊ Γιωργιού στου Αϊ Δημητρού όπως έλεγαν, δηλαδή από τον Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο άρχιζαν να στήνονται τα μπουλούκια, δηλαδή συζητούσαν μεταξύ τους, έλεγαν, πάμε φέτος? θες να έρθεις μαζί? κάποιος ήτανε επί κεφαλής σε αυτό το μπουλούκι, τα μπουλούκια δεν ήταν μεγάλα, γιατί αυτοί μετακινούνταν συνέχεια και δεν μπορεί μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων να μετακινηθεί, γιατί είναι δύσκολο, κάποιος από αυτούς συνήθως ο πιο έμπειρος, τόχε κάνει πολλές φορές τις διαδρομές, γίνονταν ο αρχηγός, ήταν ο Μπουλοχτσής δηλαδή και έτσι ξεκινούσε η ομάδα, έπαιρνε τα εργαλεία της, αυτό είναι σαν συντεχνία, αλλά λέγονταν μπουλούκια δηλαδή μετακινούμενες ομάδες, γιατί κανονικά οι συντεχνίες είναι σταθερές - εδραίες, δηλαδή στη πόλη έχουνε σταθερό εργαστήριο κάπου σε ένα δρόμο και πας και το βλέπεις, αυτά λοιπόν τα άτομα, ετοιμαζόντουσαν, τα ρούχα τους, τις αποσκευές τους, δεν μπορούσαν και να πάρουν πολλά μαζί, έπρεπε να πάρουν και τα εργαλεία τους, με τα πόδια πηγαίνανε, άντε και κανένα μουλάρι και κατευθύνονται προς τους κάμπους, προς τα ημιορεινά και προς τους κάμπους και έτσι φτάναν στα χωριά εκεί, στήνονταν στη πλατεία και βγάζανε φωνή, έφτασε το μπουλούκι του κυρ Γιώργη, όποια κυρά θέλει να κεντήσει το σεγκούνι της, να έρθει να μας το πει, έρχονταν η κυρία, άκουγε, ερχόντανε και άλλη, θέλω να μου κεντήσετε το σεγκούνι, μάλιστα, γίνονταν μια συμφωνία, τι θέλετε, πως να είναι, πόσα κεντήματα να έχει, ποιο σχέδιο, τα υλικά όλα αυτά, οι αργυροκεντητάδες είχανε μαζί τους ενδύματα αργυρών γιατί είναι πολύ δύσκολο να κεντάς με χρυσή και αργυρή κλωστή γιατί καθώς κεντάς αυτή στρίβει συνέχεια, μπλέκει, έχει δυσκολία, για αυτό λοιπόν για σίγουρο αποτέλεσμα και πόσο χρόνο θα πάρει αυτό, πόσο χρήμα θα κοστίσει, γίνονταν συμφωνία, καμιά φορά γίνονταν και γραπτή αν ήξεραν να γράφουν, αλλιώς γινόντανε ενώπιον ιερέως για να υπάρχει τέλος πάντων μια ασφάλεια και η κυρία η οποία είχε ενδιαφερθεί, πλήρωσε ανάλογα με τη διάρκεια αυτής της δράσεως να τον φιλοξενήσουν, γιατί οι άνθρωποι δεν είχανε που να μείνουνε κάπου σε μια αποθήκη, αν το σπίτι ήταν μεγάλο αλλά και αν δεν ήταν κάποια άκρη θα βρίσκονταν να βολευτούν, συνήθως γίνονταν στρωματσάδες και κοιμόνταν αυτοί οι άνθρωποι. Οι άνθρωποι ολοκλήρωναν το έργο τους αμείβονται και συνέχιζαν και ξανά το ίδιο και ξανά το ίδιο και κινούνταν με αυτό το τρόπο μπορούσαν οι μπουλουκσήδες να φθάσουν σε μακρινούς τόπους, δρόμο δρόμο, ιδιαίτερα τα οικοδομικά, δηλαδή αυτά τα μπουλούκια φτάνανε και πολύ μακριά, μάλιστα έχουν καταγραφεί και διαδρομές που έφταναν μέχρι τη Περσία, προφανώς ήταν έκτακτες δεν ήταν σύνηθες, αλλά το να κινούνται σε όλα τα Βαλκάνια και να πηγαίνουν και στη Μικρά Ασία ήτανε μέσα στα συνηθισμένα και έκτιζαν ήταν ας πούμε η οικοδομική ομάδα και μπορούσαν να κτίζουν κάτι που μας είχε παραγγείλει αστικό, οτιδήποτε ένα σπίτι, μια αποθήκη, θα έρθουνε και οι ψηλογλύπτες που θα κάνουνε το έργο, οι ζωγράφοι που ζωγράφιζαν αστικές οικίες, είχανε τοιχογραφίες για τον καλό όντα, καλός οντάς ήτανε αυτό που σήμερα είναι σαλόνι, στο καθιστικό ζωγραφίζονταν ας πούμε ζώνες συνήθως με αποτυπώσεις από τη Κωνσταντινούπολη, μπορούσε να είναι τα Γιάννενα, μπορούσε να είναι η Βιέννη κτλ. κτλ. στη Κόνιτσα είχε ξεχωριστά μαστοροχώρια και μέχρι σήμερα η περιοχή έχει πολλούς μαστόρους , ήτανε η νότια Αλβανία, όταν ήρθανε μετανάστες οι Αλβανοί όπως ξέρετε, η Ελλάς γέμισε πέτρινες κατασκεύες, θέλω να πω μερικά για τους πετράδες, ήτανε ομάδα και τα έπαιρνε ο επί κεφαλής και μετά γίνονταν μοιρασιά μεταξύ τους, μεταξύ τους είχανε συμφωνήσει πόσο κοστίζει του καθενός κτλ. τώρα που σας είπα το Ζυγκούνι, εκείνη την εποχή η μόδα δεν άλλαζε, περνούσαν εκατοντάδες χρόνια ήταν η ίδια μόδα, εξ' αυτού μη φανταστούμε ότι δημιουργούνταν πολλά που έχουμε σήμερα στα μουσεία, υπέροχες στολές εκείνης της εποχής, πανάκριβες χρυσές με βελούδα και ζώνες χρυσές κτλ. κτλ. αυτά είναι από οικογένειες στα χωριά, δεν μπορούσαν να είχαν τόσο πλούσια, αλλά είχανε περισσότερα από όσο φανταζόμαστε τόσο πλούσια χωριά, γιατί είχανε ένα και το φορούσανε γενιές, δηλαδή έκανες ένα και το φορούσανε για χρόνια και για αυτό, αν έχετε παρατηρήσει, δεν είναι ποτέ μεσάτα, είναι μεσάτα μόνο τα από πάνω που μπορεί να δέσει, το εσωτερικό είναι λυτό, γίνεται μεσάτο με τη ζώνη, η επόμενη γενιά είναι ψηλή, είναι κοντή, είναι παχιά, είναι λεπτή το ίδιο ρούχο να βολεύεται και να τελειώνει γιατί δεν υπήρχαν τόσα χρήματα για τόσο ωραίο ρούχο, δεν το φορούσες καθημερινά το φορούσες στο γάμο, στη γιορτή, μπορούσε να βολευτούν γενιές και γενιές, στη καθημερινή φορούσαν απλά ρούχα οι άνθρωποι.
Εν πάσει περιπτώσει αυτά είναι τα μετακινούμενα μπουλούκια, όμως το πιο σημαντικό από αυτά, από τους τεχνίτες δεν είναι οι μετακινούμενοι, είναι οι εδραίοι τεχνίτες, αυτοί που ζούσανε στις πόλεις και παρείχαν έργο στις πόλεις, οι πόλεις μπορούσανε να έχουν πολλούς τεχνίτες, ας πούμε η Κωνσταντινούπολη ήτανε ξακουστή για τους εκατοντάδες τεχνιτών και εκατοντάδες ειδικότητες, σε μικρότερες πόλεις λιγότεροι, αλλά πάντα υπήρχαν. Τώρα στις πόλεις οι τεχνίτες ήταν οργανωμένοι σε συντεχνίες που στα αραβικά λέγονται Μολφέτσοι, για αυτό και οι συντεχνίες ονομάζονταν Μολφέτια και επίσης στα αραβικά λέγονται Ελσαλα και για αυτό πολύ συχνά ονομάζονταν συναφεία και δεν ήταν το ίδιο συνάφεια, τώρα τι είναι οι συντεχνίες? είναι συνασπισμός, διοικητικός συνασπισμός τεχνιτών της ιδίας τέχνης, γιατί τα άτομα της ιδίας τέχνης ήθελαν να ελέγχουν και να ελεγχθούν, εκείνη την εποχή αυτή που που συζητάμε και στην Οθωμανική αυτοκρατορία και σε όλο το κόσμο η συνάφεια δεν είναι οθωμανική εφεύρεση, η συνάφεια υπήρχε στο Βυζάντιο, έχουμε το κείμενο του Λέοντος του σοφού που τα περιγράφει στο 10ο αιώνα ακριβώς πως στις συντεχνίες είχαν μια ιεραρχία, ήταν γεμάτο το Βυζάντιο με συντεχνίες, οι Άραβες είχαν συντεχνίες στην δυτική Ευρώπη, ήταν παντού οι συντεχνίες, γιατί σε αυτή την εποχή που συζητούμε η οικονομία ήταν μη ανταγωνιστική οικονομία, δηλαδή ο στόχος των συντεχνιών ήταν να μη παράγει κανένας τίποτα που δεν παράγει ο άλλος, σήμερα είναι ακριβώς το αντίθετο, παράγεις ξέρω εγώ το Α, ψάχνεις να βρεις να παράγει το Ω για να κτυπήσεις την αγορά και να πουλάς εσύ και μη πουλάει άλλος, είναι ανταγωνιστική η οικονομία σήμερα, τότε ήταν μια οικονομία στάσιμη, ελεγχόμενη και ο λόγος της ύπαρξης των συντεχνιών είναι να μην υπάρχουν διαφοροποιήσεις στις τιμές, στη ποιότητα και στα είδη που παράγονται, δηλαδή σε μια πόλη ας πούμε τους χαλκοματάδες που ήταν πολύ κοινό πράγμα, γιατί τα χάλκινα ήταν πολύ χρήσιμα στα νοικοκυριά κτλ. μια πόλη ήξερε ότι χρειάζεται 5 χαλκοματάδες, γιατί η παραγωγή τους φτάνει για την ζήτηση που έχει η πόλη μες στο χρόνο, άρα αν είχε κριθεί ότι είναι 5 οι χαλκοματάδες, τότε 5 θα παρέμεναν τα εργαστήρια, αν κρίνανε ότι χρειάζεται ακόμη ένα, τότε έπρεπε όλοι μαζί να αποφασίσουν και να εγκρίνουν να δημιουργηθεί άλλο ένα, αφού είναι βέβαιοι ότι πράγματι υπάρχει ανάγκη για ακόμα ένα, γιατί αν γίνονταν ακόμη ένα και δημιουργούνταν περίσσευμα παραγωγής, τότε οι τιμές θα έπεφταν και αυτό είναι πολύ βαρύ στις συντεχνίες, πρέπει οι τιμές να είναι σταθερές, ούτε λιγότερα ούτε περισσότερα, γιατί αλλιώς θα ανεβούν οι τιμές, για αυτό δημιουργούνταν αυτοί οι συνασπισμοί που σας είπα, τι είναι η συντεχνία ας πούμε μια και πιάσαμε τους χαλκοματάδες μιας πόλεως, είπαμε ότι είναι 5, ωραία, άρα υπάρχουν 5 εργαστήρια, στη Κωνσταντινούπολη θα ήταν βέβαια 205, αυτά τα 5 εργαστήρια λειτουργούν με επί κεφαλής τον μάστορα, ο μάστορας είναι αυτός ο οποίος κατέχει το εργαστήριο, δηλαδή έχει το δικαίωμα να έχει το εργαστήριο, έχει πληρώσει όταν απέκτησε το δικαίωμα να έχει εργαστήριο, έπρεπε να δώσεις στη συντεχνία ένα ποσό για να πάρει το δικαίωμα να λειτουργεί το εργαστήριο και είναι ο επί κεφαλής αυτού του εργαστηρίου, αυτό που κάνει, παίρνει τεχνίτες, λέγονται καλφάδες και δουλέυουν τη τέχνη και ακόμη παρακάτω είναι νεαρά παιδιά τα φέρνουν οι γονείς τους για να μάθουν τη τέχνη, αυτά μένουν μέσα στο εργαστήριο, κοιμούνται σε μια άκρη, πρώτα ξυπνούν, τελευταία κοιμούνται, κάνουνε τις μικροδουλειές, τις καθαριότητες, παίρνουν τις πρώτες ύλες, προετοιμάζουν τις πρώτες ύλες για τους καλφάδες κτλ. πρώτα πρώτα μαθαίνουν με το χρόνο και δεύτερο ευελπιστούν ότι θα γίνουν και αυτά καλφάδες και θα μπουν μέσα στο κύκλο και στα πιο άγρια όνειρα τους, ονειρεύονται να γίνουν και μαστόροι, αλλά για να γίνεις μάστορας σε οποιονδήποτε επάγγελμα είναι πάρα πολύ δύσκολο, γιατί ήταν πεπερασμένος ο αριθμός των εργαστηρίων, έπρεπε κάποιος μάστορας να πεθάνει χωρίς γιο, χωρίς διάδοχο και τότε να ελπίζεις, δηλαδή ήταν σπανιότατο κάποιος κάλφας να γίνει μάστορας. Η συντεχνία είναι διοικητικό όργανο, επίσημο διοικητικό όργανο το οποίο έχει και καταστατικό και το καταστατικό του είναι γνωστοποιημένο στις οθωμανικές αρχές, στην αγορά κτλ. είναι οι μαστόροι, δηλαδή τα μέλη της συντεχνίας, μιλάμε για 5 εντάξει σε μια μικρή πόλη, τα μέλη της συντεχνίας είναι οι 5 μαστόροι, μόνο οι μαστόροι έχουνε δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι, καταλαβαίνετε τι θέλω να πω, γιατί αυτοί οι 5 μαστόροι συγκροτούν ένα συμβούλιο, συγκεντρώνεται, συνομιλούν για τα διάφορα θέματα, παίρνουν αποφάσεις και ανάμεσα τους επιλέγουν το σώμα που έχει, που διοικεί, δηλαδή ψηφίζουν μεταξύ τους και λένε, φέτος ο επί κεφαλής μας είναι ο κυρ Γιώργης και γραμματέας και ταμίας ο τάδε, αυτοί τώρα είναι το συμβούλιο της συντεχνίας που έχει την ευθύνη της λειτουργίας των εργαστηρίων και της παρακολούθησης των εργαστηρίων, οι καλφάδες δεν είναι μέλη της συντεχνίας και δε το συζητάμε για τα τσιράκια, οι καλφάδες μπορούν να παρίστανται σε κάποιες συντεχνίες, μόνο να παρίστανται στις συζητήσεις, καμιά φορά με δικαίωμα λόγου, όχι με δικαίωμα ψήφου και δεν έχουν δικαίωμα ψήφου για τη διοίκηση, δηλαδή για την εκλογή του κεντρικού σώματος, στην ουσία οι μαστόροι είναι η συντεχνία.
Και τώρα η συντεχνία τι κάνει, τι κάνουν οι 3 που εξελέγησαν? επιστατούν τα εργαστήρια, τα εργαστήρια συνήθως εκείνη την εποχή είναι μαζεμένα σε ένα δρόμο, γιατί ήταν το ένα δίπλα στον άλλον, αυτός ο δρόμος είναι οι χαλκοματάδες, ο άλλος δρόμος είναι οι κουγιουμτσήδες, οι άλλοι οι χρυσοχόοι, το άλλο ήταν τα υφάσματα, παρά πέρα, ήτανε ένα είδος υπαίθριου Μωλ, αυτό το πράγμα, έβγαινες στην αγορά και αν ήθελες να αγοράσεις χαλκώματα, το ένα υπήρχε δίπλα στο άλλο, θα μου πεις γιατί ψώνιζες από τον κυρ Νίκο και όχι από τον κυρ Γιώργη αφού παρήγαγαν τα ίδια προϊόντα, τις ίδιες τιμές και την ίδια ποιότητα, διότι η συντεχνία συνεχώς έλεγχε αν έχει συμβεί κάτι και δεν είναι πανομοιότυπα, προσέξτε τι θέλω να σας πω με αυτό, εάν ένας, πιάσαμε χαλκοματάδες, χαλκοματάς είναι ευφάνταστος και έχει μια ιδέα για ένα χάλκινο πιθάρι τέτοιου μεγέθους θα διευκόλυνε το τάδε επάγγελμα, άρα μπορώ να το παράγω, σήμερα αυτό θα το έκανε μόνος του και θα έσπαζε την αγορά, τότε δεν μπορούσε, αν είχε αυτή την ιδέα, θα έπρεπε να δώσει γραπτή αυτή την ιδέα στο κεντρικό συμβούλιο, να εγκριθεί από το συμβούλιο και να το κάνουν όλοι, αλλιώς δε το έκανε κανένας, για να μην υπάρχει ανταγωνισμός, είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτό που συμβαίνει σήμερα, η συντεχνία είχε όπως καταλαβαίνετε τον συνεχή έλεγχο, ήθελε όλη η συντεχνία να είναι μαζεμένα τα εργαστήρια γιατί έκρινε πως γίνονταν ευκολότερα, μπορεί οι συντεχνίες να μην είναι πολυάριθμες, ας πούμε στη Κωσταντινούπολη που μπορούσε να ήτανε 300 χαλκοματάδικα, σπάζανε σε 20 συντεχνίες ούτως ώστε να είναι πεπερασμένος ο αριθμός και να μπορεί να γίνεται έλεγχος, αλλιώς θα ξέφευγε το πράγμα, υπήρχαν συντεχνίες πολυάριθμες και συντεχνίες ολιγάριθμες ανάλογα με το επάγγελμα, στη Κωνσταντινούπολη καταγράφεται συντεχνία με 2 άτομα που ήτανε ευγενικές ψυχές που κατασκεύαζαν όργανα βασανιστηρίων, η συντεχνία σφεντονοποιών είχε 6 και πλήθος άλλων συντεχνιών εφ' όσον υπήρχαν αναρίθμητα επαγγέλματα, οι μεγάλες συντεχνίες σπάζαν σε υποσυντεχνίες σε τέτοιες περιπτώσεις για να ελέγχονται και να ελέγχονται και περιφερειακά γιατί η Κωνσταντινούπολη ήτανε μεγάλη πόλης, στην ουσία ήταν περιφερειακές πόλεις.
Τώρα οι συντεχνίες έχουν εισόδημα και έχουν εισόδημα από τη μαστοριά, μαστοριά λέγεται το ποσό που πληρώνει ο μάστορας για να έχει δικαίωμα λειτουργίας του εργαστηρίου του που ήταν γερό ποσό, επίσης είχε εισόδημα από τις παραβάσεις των μαστόρων ή των καλφάδων οι οποίοι πολύ συχνά παράβαιναν τους κανόνες της συντεχνίας, αρκετές συντεχνίες είχαν γράψει τους κανόνες της, δηλαδή είχαν καταστατικά, άλλες όχι ήταν προφορική, τότε μπορούσαν να τους βάλουν πρόστιμα στους συντεχνίτες, στους εργαζομένους, συνήθως τους βάζαν πρόστιμα, αλλά μπορούσαν να υπάρχουν και σωματικές ποινές, ραβδισμοί, φάλαγγα, η φάλαγγα στη περίοδο της τουρκοκρατίας ήταν πασπαρτού, αν και στα σχολεία κάνουν φάλαγγα οι δάσκαλοι στα παιδιά, όχι μόνο ξύλο φάλαγγα και θεωρούνταν αυτονόητο, ξέρεις να σου δένουν το πόδι και να κτυπάνε το γυμνό πόδι, στη δικιά μου γενιά μπαίναν οι δάσκαλοι στη τάξη με ένα χάρακα στο χέρι και δεν υπήρχε περίπτωση να μη χρησιμοποιηθεί μέσα στην ώρα, ιδίως στα αγόρια, έλεγαν με το ξύλο θα μάθει, έτσι ήτανε το κλίμα.
Μπορούσαν να βασανιστούνε ή να ραβδιστούνε, να σας διαβάσω ένα καταστατικό, εάν ευρεθεί τινάς όπου να ηυρήσει τον μεγαλύτερο του ή να ατιμάσει τους τιμημένους ανθρώπους που περνούν δια της αγοράς, δηλαδή αν η συμπεριφορά είναι προσβλητική προς άλλους κατοίκους να βαλθεί στον φάλαγγα μέσα στο παζάρι και έτσι να σωφρονιστεί, οι ποινές όπως σας είπα, μπορεί να είναι ηθικές και να αφορούν κάποια θέματα ηθικής, κάποιος ο οποίος έχει γλώσσα βαριά, δεν σέβεται το μάστορα ή παραπαίδι που δεν σέβεται το κάλφα ή δεν μιλούν με το πρέποντα σεβασμό σε πελάτες κλπ. μπορούσαν να υπάρχουν.....το ενδιαφέρον είναι ότι στους εσωτερικούς χώρους θεωρούσαν αυτονόητο ότι μπορούν να επεμβαίνουν και στη προσωπική ζωή των μελών της συντεχνίας, των καλφάδων δηλαδή και των μαστόρων, αν δηλαδή κάποιος μάστορας, κάποιος κάλφας ήταν μέθυσος ας πούμε ή γυναικάς, τον παραλάμβανε η συντεχνία και τον έπιανε και του έλεγε, άκου κυρ Κώστα μαθαίνουμε ότι έχεις ερωμένη στη τάδε συνοικία, αλίμονο σου ή το κόβεις αύριο ή φάλαγγα ή πρόστιμο ή διαγράφεσαι, γιατί υπήρχε αυτή η στάση, ήταν αυτονόητη, διότι στις συντεχνίες ζουν στενά μέσα στη κοινωνία ενός τόπου και θέλουν να έχουν καλή φήμη, αν ακουστεί δηλαδή, ένας συντεχνίτης χαλκοματάς να είναι μέθυσος, ο άλλος να έχει ερωμένες θα πάρει η μπάλα όλη την συντεχνία διότι όλο αυτό δεν το θέλει κανείς, ήταν δηλαδή οι συντεχνίες πολύ στενά συνδεδεμένες με τη ζωή των μετεχόντων σε αυτές τις διεργασίες.
Οι συντεχνίες ήταν συνήθως αντρική υπόθεση, δηλαδή η συντριπτική πλειοψηφία των συντεχνιών που γνωρίζουμε από έγγραφα, είναι άντρες, υπήρχαν όμως και γυναικείες συντεχνίες, έχουνε βρεθεί έγγραφα για αυτές, μια συντεχνία σαπωνοποιών στη Θεσσαλία η οποία στο καταστατικό της απαγορεύει την ύπαρξη αντρών στη συντεχνία, υπήρχαν κάποιες συντεχνίες που ήθελαν, για τους ψαράδες δίκτυα, στην ύφανση υπήρχαν γυναικείες αλλά ελάχιστες, μιλάμε για εξαίρεση, ήταν αντρική δουλειά και τώρα οι συντεχνίες ήταν κατά κανόνα καθαρές θρησκευτικά, δηλαδή οι μετέχοντες ήταν κατά κανόνα ίδιου θρησκεύματος, γιατί υπήρχε και μια εξειδίκευση οι Εβραίοι ας πούμε σε κάποιες εργασίες, οι Αρμένιοι σε κάποιες άλλες εργασίες, οι μουσουλμάνοι σε κάποιες εργασίες, βέβαια υπήρχαν και μικτές θρησκευτικά συντεχνίες που φαίνεται ότι λειτουργούσαν καλά, υπήρχε μια συνύπαρξης, αλλά κατά κανόνα είναι θρησκευτικά καθαρές, οι χριστιανικές ορθόδοξες φυσικά στα Βαλκάνια είναι πολλές γιατί η πλειοψηφία των κατοίκων των Βαλκανίων ήταν χριστιανοί ορθόδοξοι και αυτές είχαν πάντα ένα προστάτη άγιο, κάθε συντεχνία είχε προστάτη Άγιο, εφ' όσον ήταν χριστιανικές, οι χριστιανικές όπως ξέρετε τώρα ποιος είναι προστάτης άγιος? συνήθως είναι κάποιος άγιος που οποίου το επάγγελμα όταν είχε ζήσει είχε σχέση, συνάφεια με αυτό που κάνει, με την εργασία της συντεχνίας, θα μπορούσε βέβαια και να μην είναι, δεν ήταν αναγκαστικό όλες οι συντεχνίες όλων των φορέων να έχουν τον ίδιο προστάτη άγιο, το λέω αυτό γιατί οι συντεχνίες των πόλεων επεδίωκαν πολύ να έχουν προστάτη άγιο τον προστάτη της πόλεως, όλες οι πόλεις έχουνε, τον προστάτη άγιο, οπότε η πιο ισχυρή συντεχνία της πόλεων τα κατάφερνε να ταυτίζεται με το προστάτη της πόλεως.
Τώρα εφ' όσο οι Μακελάρηδες διότι οι σφαγείς των ζώων είχαν συνήθως προστάτη τον Αρχάγγελο Μιχαήλ διότι παριστάνεται με το σπαθί έτσι και αυτοί με το μπαλτά έτσι, άλλοι τον Άγιο Ονούφριο γιατί στη αγιογραφία ο Άγιος Ονούφριος έχει ένα τεράστιο σπαθί μέχρι κάτω, οπότε θέλω να πω, υπήρχανε διάφορες συλλήψεις γιατί είχε προστάτη ο ένας ή ο άλλος άγιος, ο προστάτης άγιος είναι πολύ σημαντικό θέμα γιατί κάθε συντεχνία προστατεύει το ναό, θέλει το όνομα του αγίου εφ' όσον υπάρχει τέτοιος ναός στη περιοχή της ή και μοναστήρι, αλλά αν δεν υπάρχει ναός, η συντεχνία φροντίζει να δημιουργήσει μια εικόνα του συγκεκριμένου αγίου και να το βάλει, κρεμάει την εικόνα μέσα σε έναν άλλο ναό και έτσι δημιουργείται σαν ένας υποναός μέσα στο ναό και οι συντεχνίες στη γιορτή του κάθε αγίου, γιατί κάθε μέρα εορτάζεται ένας άγιος όπως ξέρετε, είναι και μέρες που γιορτάζονται πολλοί άγιοι γιατί οι μέρες του έτους δεν φτάνουνε και όταν είναι η γιορτή του αγίου έχουν υποχρέωση να κάνουνε λειτουργία, όχι απλή λειτουργία, να καλέσουνε ιερείς κτλ. και μετά τη λειτουργία στήνονταν πάντα πανηγύρι, η συντεχνία συνήθως φρόντιζε να βρίσκονται εκεί μέσα, συνήθως έβαζες και εκεί μέσα ,έρχονταν και μουσικοί το ένα το άλλο και γίνονταν ένα ωραίο πανηγύρι κάθε φορά και όλοι λέγανε, τι καλή συντεχνία είναι αυτή η συντεχνία!! όπως καταλαβαίνετε στις μεγάλες πόλεις υπάρχουν πολλές συντεχνίες όπως στη Κωνσταντινούπολη, έχει υπολογιστεί ότι πραχτικά ένας μπορούσε αν έβαζε τα ποδάρια του και να πήγαινε σε διάφορα σημεία όπου γίνονταν τα πανηγύρια και ζούσε μια χαρά πανηγυριώτικα όλη τη χρονιά, βέβαια στις μικρότερες πόλεις δεν ήταν τόσες πολλές οι συντεχνίες, αλλά έπαιζαν ρόλο γιατί ήταν πολύ σημαντικό πράγμα για τις πόλεις, διότι ήταν και ο συντονιστής της διασκέδασης, της αναψυχής μέσα στις πόλεις, τώρα οι συντεχνίες είχαν και μεγάλη βαρύτητα, διότι μιλήσαμε για την αυστηρότητα και ότι παρακολουθούσαν και έβαζαν πρόστιμα και έκαναν αυτό το πράγμα, δεν αστειευόταν και κλείνανε εργαστήρια, το να κλείσει εργαστήριο δεν ήταν καθόλου παράξενο άμα δεν τηρούσε τους κανόνες, όμως παραλλήλως είχαν και το άλλο πρόσωπο, διότι ήταν στην ουσία ήταν η κοινωνική ασφάλιση των ανθρώπων[που συμμετείχαν στη συντεχνία, δηλαδή αν κάποιου κάλφα το παιδί αρρώσταινε και η οικογένεια δεν είχε δυνατότητα, η συντεχνία έβγαζε και συμφωνούσε ένα ποσό να βοηθήσει, καταλάβατε....δηλαδή στις δύσκολες περιστάσεις η συντεχνία θα ήταν κοντά σου, αλλά στις αρνητικές περιστάσεις, αλίμονο σου, ήταν ένα τμήμα το οποίο ήταν γενικά παρατεταγμένο στις περιπτώσεις αυτές.
Τώρα οι συντεχνίες όπως καταλαβαίνετε έπαιζαν μεγάλο ρόλο στη ζωή των πόλεων διότι παρήγαγαν αυτά που χρειάζονταν οι πόλεις, δεύτερον πολλά μέλη κάτοικοι της πόλεως εργάζονταν στις συντεχνίες, δηλαδή ζούσαν από τις συντεχνίες και τρίτον διότι παίζανε ρόλο όπως σας είπα και στα θρησκευτικά και στα κοινωνικά ζητήματα, υπήρχανε και τάσεις μέσα στις πόλεις, οι συντεχνίες είναι στη συμμετοχή είτε μέσα στην ένταση είτε μέσα σε προσπάθεια συνδιαλλαγής και επί πλέον οι συντεχνίες μπορούσανε και παίζανε και ρόλο τραπέζης κατά κάποιο τρόπο, διότι επειδή είχανε κάσα, λεγόντανε κάσα, δηλαδή ταμείο και ως συντεχνία ήτανε γνωστό ότι το ταμείο ήταν καλό, δηλαδή είχε περίσσευμα, αν εσύ εκείνη την εποχή, δεν υπήρχαν τράπεζες, είχες ανάγκη από κάποιο δάνειο, πάντοτε υπάρχει ανάγκη από δάνεια, επήγαινες στη συντεχνία, έκρουες τη θύρα της τάδε συντεχνίας που είχες που είχες θεωρήσει ότι είναι κατάλληλη και έλεγες, γειά σας είμαι ο Γιώργος τάδε, με ξέρετε, έχει σημασία αυτό, είμαι εδώ στη πόλη, είμαι έντιμος άνθρωπος, είμαι έμπιστος, παντρεύω τη κόρη μου, έχω ανάγκη από ένα ποσό για αυτό το γάμο, μπορώ να δανειστώ ένα ποσό, γίνονταν μια συναλλαγή και συμφωνούνταν ότι θα σας δανείσω τόσο και σε τόσους μήνες θα τα είχες επιστρέψει με το τάδε τόκο φυσικά γιατί αυτές δεν δανείζανε χωρίς τόκο, είναι φυσικό να δανείζουνε, έτσι οι συντεχνίες έπαιζαν πολλαπλό ρόλο μέσα στα πράγματα και φυσικά στις νεότερες συντεχνίες, αυτές που έδιναν το στίγμα για όλες τις συντεχνίες της αυτοκρατορίας, ήταν οι συντεχνίες της Κωνσταντινουπόλεως, δηλαδή οι χαλκοματάδες, μια και πιάσαμε στο στόμα μας τους χαλκοματάδες της Κωνσταντινουπόλεως δίνανε το στίγμα της εργασίας και όλα τα δεδομένα, αυτοί τα στήνανε στη Κωνσταντινούπολη και στις μεγάλες πόλεις συνήθως οι ισχυρότερες συντεχνίες ήτανε των γουναράδων, γιατί στην Οθωμανική αυτοκρατορία φοριόνταν πολύ οι γούνες, να σκεφτείτε υπήρχαν ακόμη και Πατριάρχες και Επίσκοποι φορούσαν γούνες και υπάρχουν διατάγματα που απαγορεύουν να φοράς δύο γούνες ταυτοχρόνως, φανταστείτε τι γινόντανε, δεν μας λένε τα έγγραφα, πόσοι πέθαναν από θερμοπληξία.......θέλω δηλαδή να σας πω, για να είσαι πολύ σικ και πιστικός το καλοκαίρι φορούσες άσπρη γούνα.....το χειμώνα το οθωμανικό στιλ ήτανε από έξω μεταξωτό βαρύτιμο ύφασμα και εσωτερικά η γούνα, για αυτό οι άρχοντες είχαν μονίμως τυχαία ανοιχτό το επανωφόρι το οποίο ήτανε καταπληκτικό απ' έξω με χρυσοκέντητα και ασημοκέντητα, αλλά όταν καθόσουνα όλως τυχαία άνοιγες για να φαίνεται από μέσα η γούνα, επίσης και το κεφάλι τους καλυμμένο, είχανε πολύ μεγάλη χρήση γούνας στην Οθωμανική αυτοκρατορία.
Τώρα θα μιλήσουμε για ένα θέμα που αφορά την οργάνωση των εμπόρων διότι την εποχή που συζητούμε αναπτύχθηκε το εμπόριο και μάλιστα σε αυτή την ανάπτυξη του εμπορίου μεγάλο ρόλο έπαιξαν τα ορεινά χωριά, τα ορεινά χωριά κατέβαζαν προϊόντα κάτω από τα βουνά, κάνω μια παρένθεση, τα ορεινά της Βαλκανικής ήταν τεράστιας οικονομικής σημασίας, μέχρι τον 20ο αιώνα στην Ελλάδα, η ορεινή Ελλάδα μέχρις τις αρχές του 20ου αιώνα ήταν τεράστιας οικονομικής σημασίας, σας προκαλώ, η Ελλάδα απέκτησε σιδηρόδρομο στη δεκαετία του 1880, σωστά? Χαρίλαος Τρικούπης κτλ. 78 με 90 κτίστηκε αυτό και σχεδιάστηκε η γραμμή του σιδηροδρόμου που πηγαίνει από την Αθήνα στη Λάρισα, για αυτό και λέγεται σταθμός Λαρίσης, μετά ενσωματώσανε και άλλες περιοχές, πάει Θεσσαλονίκη κτλ. γιατί σας το λέω αυτό? έχετε πάρει ποτέ το τραίνο Αθήνα - Λάρισα για να δείτε από τι καταπληκτικά ορεινά τοπία περνάει? γιατί περνάει από αυτά τα ορεινά τοπία? με γέφυρες τεράστιες, τις Παπαδιάς, του Γοργοποτάμου, με τούνελ για να περνάει κτλ. για να κτίσεις τέτοια γραμμή, πάνω στα βουνά το κόστος είναι πολύ μεγαλύτερο από το να το ρίξεις στις πεδιάδες και ο Χαρίλαος Τρικούπης δεν ήτανε κανένας πολιτικός τυχαίος, ήτανε μεγάλος πολιτικός και σπουδαίος άνθρωπος σε αυτό που έκανε, γιατί σχεδιάστηκε η γραμμή πάνω στα βουνά? γιατί τα βουνά είχανε την οικονομία, όταν τα βουνά έπαψαν να είναι σημαντικά στην οικονομία, η γραμμή Αθήνα, έγινε η εθνική οδός, Αθήνα-Θεσσαλονίκη, παραλιακά, κανένα βουνό, πεδιάδα τη πεδιάδα, γιατί πια το βουνό δεν ήταν σημαντικό, αλλά στο 17ο, 18ο, 19ο αιώνα, ο άνθρωπος του βουνού είχε μεγάλο κύρος, ο τσέλιγκας, έλεγες τσέλιγκας και ο κόσμος στεκόντανε σούζα και έλεγες κτηνοτρόφος και είχε σημασία, δεν ήτανε αστεία και αν έχετε προσέξει τα νέα αρδευτικά έργα δημιουργήθηκαν στο νέο ελληνικό κράτος έχουνε πρωταγωνιστές τσελιγκάδες και κτηνοτρόφους, αυτοί είναι οι πρωταγωνιστές, όπου το όμορφο κορίτσι, ποιος θα το πάρει? ο τσέλιγκας, ο κτηνοτρόφος με τα 10000 πρόβατα, σήμερα το όμορφο κορίτσι ποιος θα το πάρει? ο διευθυντής της τράπεζας, ξέρω εγώ, κάποιο άλλο επάγγελμα, όχι του βουνού, το βουνό έχασε τη σημασία του, αφήστε μετά τον εμφύλιο εξαφανίστηκε τελείως το ελληνικό βουνό, δηλαδή θέλω να πω, έγινε ο εμφύλιος και ρημάχτηκαν όλα μας τα βουνά οπότε τέλειωσε αυτή η ιστορία και σήμερα λες κτηνοτρόφος, έπαψε πια η κτηνοτροφία να είναι ελεύθερη κτηνοτροφία, οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι είναι επαγγελματίες, δηλαδή είσαι μακριά κτλ. μάλιστα, το λέω αυτό σε σχέση, γιατί τότε τα βουνά παρήγαγαν μαλλί, δέρματα εξήγαγαν, τομάρια, τομάρια δέρματα, έφευγαν με τόνους τα δέρματα από εκεί, από τα ζώα ή από λαγούς που ήτανε, βαμβάκι, μαλλιά, κάπες, οι κάπες της Πίνδου, βλάχικες κάπες ήτανε ξακουστές σε όλη την Ευρώπη, οι Ιταλοί ναυτικοί, οι Γάλλοι ναυτικοί επειδή ήθελαν να έχουν κάπα από την Πίνδο επειδή ήτανε ξακουστές, οι κάπες εκείνη την εποχή ήταν σημαντικές γιατί ήταν ταυτοχρόνως, επανωφόρι, αδιάβροχο, στρώμα, πάπλωμα και σκηνή διότι όταν έβρεχε έβαζες τη κάπα έτσι και το νερό έφευγε ολόγυρα, περίμενες να τελειώσει η βροχή και την ξανά φορούσες, το λέω αυτό γιατί οι κάτοικοι των βουνών, επειδή ήτανε κτηνοτρόφοι, ανεβοκατέβαζαν τα πρόβατα, ήξεραν τους δρόμους, αντιμετώπιζαν ευκολότερα τους κινδύνους, είχανε μάθει από ληστές, αν δεν ήτανε οι ίδιοι, γιατί είπαμε ότι αντιμετώπιζαν τους ληστές, αντιμετώπιζαν τα ζώα τα επικίνδυνα, εκείνη την εποχή οι αρκούδες ήτανε πολλές, οι λύκοι, οι αλεπούδες ήτανε πολλές και ήτανε άνθρωποι ψυχωμένοι και έτοιμοι να κινηθούνε γιατί το εμπόριο θέλει κίνηση και στη περίοδο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας το εμπόριο αναπτύχθηκε, αναπτύχθηκε διότι οι αυτοκρατορίες είναι καλά εδάφη για εμπόριο, το εμπόριο και η οικονομία θέλει μεγάλη περιφέρεια, όταν είναι μικρή η περιφέρεια, πνίγεται η οικονομία, για αυτό και οι αυτοκρατορίες ήταν καλές περιοχές για την οικονομία, ήταν μεγάλες περιοχές έτσι μπορούσε κανείς...το ίδιο ήταν και η ρωμαϊκή αυτοκρατορία, το ίδιο ήταν και η βυζαντινή αυτοκρατορία, το ίδιο και η οθωμανική αυτοκρατορία, πρέπει να σας πω, ότι από τη στιγμή που έγιναν εθνικά κράτη, δεν έγιναν εθνικά κράτη από το 19ο αιώνα σπάσανε οι αυτοκρατορίες σε μικρά εθνικά κράτη δεν βοηθάει το εμπόριο αυτό, για αυτό και το επόμενο βήμα ήταν να γίνουν συνασπισμοί οικονομικοί, η ευρωπαϊκή ένωση είναι ένας τέτοιος οικονομικός συνασπισμός για να μην υπάρχουν πολλές μικρές αγορές αλλά να είναι ενιαία η αγορά, ενιαία, παραμένει το εθνικό περιθώριο αλλά σε θέματα εμπορίου, έτσι ξεκίνησαν θυμάστε? λέγονταν ΕΟΚ, οικονομική κοινότητα και δεν είναι μόνο η ευρωπαϊκή ένωση, οι χώρες της Λατινικής Αμερικής έχουνε επίσης συνασπίσει κάτι ευρύ, οι χώρες επίσης της νοτιοανατολικής Ασίας έχουν επίσης συνασπιστεί γιατί δεν βγαίνει η οικονομία χωρίς μεγάλα σχήματα. Η Οθωμανική αυτοκρατορία ήταν ένα μεγάλο σχήμα άρα εκ των πραγμάτων έβγαινε με καλό περιθώριο, δεύτερον οι αυτοκρατορίες είναι πολύ καλές για το εμπόριο όταν υπάρχει και η περίοδος της ακμής τους, η κάθε αυτοκρατορία έχει τα πάνω της και τα κάτω της, λέμε παξ ρομάνα κτλ. ίσως το είπαμε ξανά, είναι η περίοδος στις οποίες οι αυτοκρατορίες είναι στη πολύ καλή τους οργάνωση, νοιώθεις ασφάλεια, οι δομές είναι στιβαρές, δεν υπάρχουνε αναστατώσεις και το πράγμα κυλάει ήρεμα, στην Οθωμανική αυτοκρατορία είχε και αυτή την παξ της, μεταξύ περίπου λέμε το 1450 και 1650 δηλαδή 200 χρόνια παξ, αν και σε αυτή αναπτύχθηκε η οικονομία, στη περίοδο αυτή της παξ Οτοματικά, ο χρυσός αιώνας της Οθωμανικής αυτοκρατορίας είναι ο 16ος αιώνας, ήταν το αποκορύφωμα της ισχύος Οθωμανικής αυτοκρατορίας σε όλα τα πεδία και διπλωματικό και οικονομικό και πολιτισμικό κτλ. εκεί στη περίοδο αυτή η Οθωμανική αυτοκρατορία, ο Σουλεϊμάν, ο Ιμπραχήμ το ξεκίνησαν, προχώρησαν σε διπλωματικές-οικονομικές με χώρες της δυτικής Ευρώπης, η Οθωμανική αυτοκρατορία είχε ξεκινήσει κάποιες εμπορικές συμφωνίες με κάποιους Γενοβέζους, αλλά δεν ήταν πλήρεις συμφωνίες, τώρα το 16ο αιώνα έχουν υπογραφεί οι περίφημες συμφωνίες που είναι επίσημες, οργανωμένες συμφωνίες, περιλαμβάνουν με λεπτομέρεια τις δράσεις του καθενός, πως θα δρουν, πως θα πληρώνουν στα τελωνεία, αν υπάρχουν παραπτώματα πως θα δικαστούν, όλα αυτά είναι σημαντικά και έτσι το 16ο αιώνα στην Οθωμανική αυτοκρατορία οι πρώτες συμφωνείες υπογράφονται μεταξύ Γαλλίας και Οθωμανικής αυτοκρατορίας, η Γαλλία ήταν η μεγάλη σύμμαχος των Οθωμανών, η χώρα που στήριξε την Οθωμανική αυτοκρατορία από τον 16ο αιώνα μέχρι και το τέλος του 18ου αιώνα, για 200 χρόνια, η Γαλλία ήταν η σύμμαχος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.........