5ο Επεισόδιο
Οι γεωργικοί οικισμοί χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν ληστές και επιδρομείς κτίζοντας οχυρωμένες αποθήκες και τείχη προφύλαξης. Τούτο έφερε διοίκηση, νόμους, δικαστήρια, στρατιώτες, φύλακες, αλλά και τεχνίτες για τις πολλές, πλέον, κατασκευές - κυρίως για τη διαμόρφωση των πολλών και μεγάλων καναλιών που απαιτούνταν για τη γεωργία.
Σύνδεση με το προηγούμενο
Υπολογίζεται ότι γύρω στο 15000 πχ σε κάποιες ζώνες της ανθρωπότητας είχε κατακτηθεί αρκετά επαρκής γνώση του πράγματος ώστε να κάνει ο άνθρωπος αυτή την μεγάλη αποκοτιά, δηλαδή να ξεφύγει από το πλαίσιο της διαβίωσης του ως καρποσυλλέκτη και κυνηγού και να στραφεί σε αυτή την υποστήριξη, αυτός ο τρόπος ζωής καταργεί την μετακίνηση, η μετακίνηση πριν σου άφηνε μια ελευθερία, τώρα εφ’ όσον δεσμευτείς με την καλλιέργεια ενός τεμαχίου γης, δεν έχεις την προηγούμενη δυνατότητα, εάν αυτό δεν είναι μια τεράστια τομή στην ανθρώπινη ιστορία, τι είναι ?
Τώρα όμως η γεωργία σε βάζει σε άλλους κύκλους ζωής, διότι σου παρέχει τον καρπό μια φορά το χρόνο, αυτόν πρέπει να τον αποθηκεύσεις και να ζήσεις με αυτόν. Επομένως το σπουδαιότερο πράμα που συμβαίνει μέσα στο χωριό, είναι η αποθήκευση του προϊόντος, αλλιώς χάθηκες, έτσι όπως έχεις οργανώσει την ζωή σου. Αφού η αποθήκη είναι τόσο σημαντική, τι πρέπει να συμβαίνει επί 24ωρου βάσεως, να φυλάσσεται δεν υπάρχει περίπτωση, εδώ εξαρτάται κυριολεκτικά η ζωή σου, επομένως πρέπει κάποιοι να αποκοπούν από την παραγωγή και να τους πεις, ξέρεις επί 24ωρου βάσεως θα είστε έξω από την αποθήκη και θα την φυλάτε, αυτοί οι άνθρωποι είναι οι πρώτοι δημόσιοι υπάλληλοι και αυτό το οποίο τους δίνεται στην ουσία είναι ο πρώτος φόρος στη γη. Είναι φόρος, τι είναι φόρος, δηλαδή τι είναι οι φόροι, είναι κάτι που αποσπούμε από το εισόδημα μας για να εξυπηρετηθεί η συνολικότερη ζωή μας, έτσι ώστε να μπορούμε να παράγουμε ανετότερα αυτό που παράγουμε. Επομένως νάτοι οι φύλακες, νάτοι οι δημόσιοι υπάλληλοι, νατη η φορολογία....
Σε αυτό πάει μαζί στις παρατηρήσεις τις αρχαιολογικές είναι ότι σταδιακά ως φαίνεται οι κοινότητες αυτές ήταν εκτεθειμένες στην επιθετικότητα διαφόρων ομάδων και φυλών και αναγκάζονται να δημιουργήσουν τείχος γύρω από το χωριό, παρατηρείται δηλαδή σε αρκετές περιοχές ένα τείχος, στις αρχές είναι ψευτοφτιαγμένα, αργότερα τα τείχη πιο περίπλοκα, πιο ισχυρά, πιο εξεζητημένα, πιο μελετημένα και σταδιακά γίνονται γερές κατασκευές περικλείνουν όλο το χωριό και κυρίως την αποθήκη. Αυτό θα πει με τα τείχη ότι τα χωριά αποτελούσαν πόλο έλξης για ληστές, ληστές ισχυρούς, ληστές επιθετικούς και δεύτερον αυτή η ανάπτυξη των τειχών και βέβαια και του τρόπου της κατασκευής δείχνει σταδιακά ότι κάποια άτομα από το χωριό ασχολούνται με αυτές τις κατασκευές, στην αρχή κάνουν ότι τους φαντάζετε, αλλά με το πέρασμα των αιώνων γίνονται ποια ειδικοί, δηλαδή άτομα που έχουν μπει σε μια συστηματική παρατήρηση και κατασκευάζουν ποια πιο εξεζητημένα κτίσματα, κατά πάσα πιθανότητα έχουμε εδώ άτομα που επίσης αποσπάστηκαν από την κοινότητα και κτίζουν, γιατί δεν είναι μόνο να κτίσεις είναι και να συντηρείς, όπως ξέρετε οι Σουμέριοι και οι Αιγύπτιοι ξέρανε ότι όταν κάνεις ένα δημόσιο έργο το συντηρείς κιόλας, κάποιος μακρινός λαός δεν το έχει εμπεδώσει ακόμα, αλλά τι να γίνει χρειαζόμαστε μερικές χιλιάδες χρόνια ακόμη για να το εμπεδώσουμε.
Άρα τι δείχνει και άλλα άτομα αποσπάστηκαν από το χωριό, δεν παράγουν και είναι συνεχώς σε αυτή την διαδικασία, εκτός από αυτά όμως για να έχει το χωριό, αυτά τα χωριά αυξάνονται, γίνονται όλο και μεγαλύτερα, αυξάνονται οι πληθυσμοί, προφανώς θα πρέπει να έχει και άντρες που τα υπερασπίζονται και αν παρατηρεί κανείς την εξέλιξη των τειχών βλέπει ότι εδώ είναι εξειδικευμένη κατασκευή με τρόπο θέσεων για συγκεκριμένη άμυνα που και η άμυνα είχε γίνει ας πούμε αναγκαία.
Έτσι κάποια άτομα από το χωριό ή και από τα γύρω χωριά ή και από όλη την περιφέρεια αποσπώνται από την παραγωγή και γίνονται ειδικευμένοι στρατιώτες. Μήπως γίνονται πολλά τα άτομα που αποσπώνται από την παραγωγή και ασχολούνται σε άλλες διαδικασίες?
Διότι για όλους αυτούς οι παραγωγοί βγάζουν ένα ποσοστό και το δίνουν, να που αυξάνονται οι δημόσιοι υπάλληλοι και κατά κάποιον τρόπο αυξάνονται και οι φόροι και προφανώς οι άνθρωποι τα δίνουν διότι χωρίς αυτές τις υπηρεσίες θα χαθεί όλο το σύστημα και έτσι μένει αυτή η διαδικασία. Προσέξτε τώρα άλλες εξελίξεις που τις φέρνει έτσι απλά η ζωή. Μες στην αποθήκη φέρνεις εσύ, φέρνω εγώ την παραγωγή μου, μέσα σε καλάθια, μέσα σε πήλινα δοχεία, αλλά κάπου πρέπει να φαίνεται ποιανού είναι τι ? Κάπου πρέπει να καταγράφεται πόσα καλάθια ή δοχεία έφερε ο Α ή ο Β, δηλαδή θα πρέπει να καταγραφή τι φέρνει ο καθένας, είναι απαραίτητο.
Πως θα καταγραφεί αυτό το πράγμα ? Με απλούς τρόπους, σε αυτές εδώ τις χώρες επειδή είναι πιλοχώρες, όλα γίνονται με τον πηλό. Παίρνανε μια πήλινη πλάκα επάνου χάραζαν κάποιες ενδείξεις, συνήθως είναι αυτές απλές 5 καλάθια με ένα φυτό σιτάρι, κριθάρι και διάφορα απλά σύμβολα που δείχνουν σε ποιόν αντιστοιχεί το κάθε καλάθι, αλλά αυτό που σας περιγράφω είναι σπουδαίο γιατί είναι η αρχή της γραφής η οποία εκ των πραγμάτων είναι εικονογραφική. Οι πρώτες
γραφές του ανθρώπου είναι εικονογραφικές και παρέμειναν για πολύ διάστημα έτσι και η μεγαλύτερη γλώσσα του κόσμου η κινέζικη εξακολουθεί να γράφεται εικονογραφικά, το ίδιο και η γιαπωνέζικη και η κορεάτικη, δηλαδή το ¼ του πληθυσμού γράφει εικονογραφικά μέχρι σήμερα και δεν θέλει να αλλάξει, αυτοί θέλουν τα δικά τους.
Τώρα η γραφή με την σειρά της είναι όλο και πιο επεξεργασμένη, στην αρχή είναι απλές εικόνες, σταδιακά όμως αρχίζει να παίρνει μορφές και σχήματα πιο πολύπλοκα και είναι φανερό ότι κάποια άτομα ειδικεύονται στην γραφή. Δεν ήταν όπως ξέρετε η γραφή για όλους, ελάχιστοι άνθρωποι που γνώριζαν γραφή. Επομένως έχουμε και άλλη εξειδίκευση που χρειάζεται αρχικά προφανώς με τις αποθήκες, αλλά σταδιακή και με άλλες ανάγκες γραφής που έχει η κοινωνία, γιατί η κοινωνία που περιγράψαμε είναι περίπλοκη. Εκεί που είχαμε ζήσει εκατομμύρια χρόνια, 2-3 άνθρωποι εδώ πέρα, 20 παρά πέρα, 40 εκεί πέρα, και κυνηγούσαν, είχαμε ελάχιστα προβλήματα να λύσουμε, το μεγάλο πρόβλημα ήτανε να βρεθεί η τροφή όλα τα άλλα ήταν απλά, ζούσε σε μια σπηλιά..... Πήγες και έγινες γεωργός, το σκέφτηκες καλά ? Ξέρεις τι θα φέρει αυτό το πράγμα, δεν το φαντάστηκε ο άνθρωπος, τι θα φέρει αυτή η κίνηση, διότι οι κοινωνίες του γίνονται περίπλοκες και εκτεθειμένες σε διάφορους κινδύνους που δεν τους είχε φανταστεί, δεν είναι μόνο ο κίνδυνος των ληστών που έχει αυξηθεί πάρα πολύ απότομα, τώρα έχεις την αποθήκη, την αποθήκευση της σοδειάς. Η κοινωνία άλλαξε πληρώνει κάποιους ανθρώπους για να διασφαλίζει την σοδειά της, να ζεις εσύ και να καλλιεργείς.
Μέσα σε όλα έχεις και τα κανάλια, η γεωργία στηρίχτηκε στα χιλιάδες κανάλια, γιατί χωρίς κανάλια δεν μπορείς να έχεις όλη την παραγωγή δική σου, γιατί όταν τα ποτάμια πλημμυρίζουν μπορεί να σου τα καταστρέψουν όλα και το καλοκαίρι μπορεί να έχουν ελάχιστο νερό τότε που το θέλεις και να μη μπορείς να ποτίσεις.
Επομένως μέσα σε αυτά τα χιλιάδες πρώιμα χρόνια δημιουργήθηκαν κανάλια και δεξαμενές ύδατος, κανάλια τα οποία κάθε τόσο κλείνανε με κάποιο τρόπο για να πάει το νερό όπου ήταν ανάγκη. Αυτά τα κανάλια τώρα είχαν μεγάλη ανάγκη συντήρησης, ιδιαίτερα επειδή τα χώματα σε αυτές τις περιοχές είναι πολύ εύθρυπτα και μαλακά και επομένως εκατοντάδες ίσως και χιλιάδες χρειαζόντουσαν στο δίκτυο αυτό να συντηρούν, να ξανασκάβουν κλπ.
Έχουμε τώρα ποια ανάγκη από εξειδικευμένους μηχανικούς, τώρα αυξάνονται οι εξειδικεύσεις και παίρνουνε μορφή του κατασκευαστή καναλιών, των τειχών, των σπιτιών......
Τώρα τι συμβαίνει? Με την εξασφάλιση της τροφής, αν και πολλά μπορούν να σου συμβούν, αλλά είναι πιο ασφαλής η συντήρηση σου, φέρνει αύξηση του πληθυσμού, η γεωργική επανάσταση έφερε τεράστια αύξηση του πληθυσμού στον κόσμο, αναλογικά με αυτά που είχαμε στα χρόνια της καρποσυλλογής και του κυνηγιού και με αυτή την πραγματικότητα πιο πολύ άνθρωποι ζουν ο ένας δίπλα στον άλλο και προσέξτε τι φέρνει το πράγμα, όταν είμασταν μικρές ομάδες μετακινούμενες, είμασταν αρκετά προφυλαγμένοι από τις επιδημίες, γιατί λόγω των μικρών ομάδων και των μετακινήσεων μπορεί να υπήρχαν επιδημίες αλλά σε μικρή έκταση και γλύτωναν πολλοί.
Τώρα είμαστε πολλοί μαζί, δεν μετακινούμαστε και οι επιδημίες είναι κάτι σοβαρό στην γεωργική επανάσταση, μειώνει το πληθυσμό, αλλά παρ’ όλα αυτά η σταθερότητα εγκατάστασης, η πιο ήρεμη ζωή αναλογικά και κυρίως η τροφή η οποία υπάρχει, φέρνουν άνοδο του αριθμού των κατοίκων και το βλέπουμε αυτό στις εγκαταστάσεις όπου αριθμούν ακόμη και 6000 άτομα που για την εποχή ήταν ανήκουστο πράγμα.
Τώρα ζουν πολύ άνθρωποι ο ένας δίπλα στον άλλον με πολύπλοκα καθήκοντα με τα οποία μπορεί να δημιουργηθεί εύκολα ζήτημα, δηλαδή αυτός που δεν πάει στην δουλειά του, υπάρχει ένα ζήτημα, εγώ σου πληρώνω τους φόρους μου για να είσαι στην εργασία σου, εσύ δεν πας, αυτό είναι ένα ζήτημα για την κοινότητα. Ποιος πρέπει να ελέγχει εάν πάει ή όχι ο Α ή Β στο πόστο του? Για να γίνει όλο αυτό πλέον χρειάζεσαι ένα άτομο το οποίο επίσης θα πρέπει να αποκοπεί από την κοινότητα και θα γίνει ο επόπτης όλων αυτών, διότι πλέον έχουμε πολλά
θέματα θα πρέπει να ελέγχονται όλα αυτά, γίνονται δεν γίνονται, αρρώστησε δεν πήγε στην δουλειά του, ποιος θα τον αντικαταστήσει, γρήγορα πρέπει να λυθούν όλα αυτά τα θέματα, επομένως θα δημιουργηθεί μια διοίκηση αναγκαστικά.....
Μια διοίκηση και αυτή θα την πληρώσεις από αυτά που παράγεις, είναι και αυτός που ασχολείται όλη μέρα με αυτή την εποπτεία και θα μπορεί να καλλιεργήσει. Τώρα αν σε μικρή κλίμακα έχεις ένα άνθρωπο που σταδιακά μπορεί να μη φτάνει ούτε αυτός διότι εάν είναι πολύ περισσότεροι άνθρωποι και αυξάνονται και στις πολλές - πολλές διαδικασίες να χρειάζεται και 2 και 3 άνθρωπος, φανταστείτε τι θα συμβεί όταν πρέπει όλοι αυτοί να συντονισθούν όλες οι γεωργικές κοινότητες κατά μήκος ενός ποταμού. Τα ποτάμια είναι πολύ μεγάλα θεριά για να τα ελέγξεις και χρειάζεται πολύ μεγάλος συντονισμός ώστε τα κανάλια να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να λειτουργούν σωστά και το ένα να βοηθάει το άλλο, οι δεξαμενές κλπ δεν μπορείς μεμονωμένα να δώσεις λύσεις σε αυτό, αλλά χρειάζεσαι διοίκηση και μάλιστα όταν είναι για μια ολόκληρη ζώνη, κεντρική διοίκηση. Αυτή η κεντρική διοίκηση θα φέρει το θεσμό που είναι ο μακροβιότερος πολιτικός θεσμός στην ανθρώπινη ιστορία που είναι ο θεσμός του Βασιλέως. Όπως γνωρίζετε και μέχρι σήμερα υπάρχουν βασιλείς και μάλιστα στην πιο προχωρημένη ήπειρο του κόσμου, δηλαδή στην Ευρώπη, η Ευρώπη είναι χαρακτηριστική ήπειρος βασιλέων. Έτσι οι πρώτοι βασιλείς παρουσιάζονται σε αυτές εδώ τις περιοχές, δεν είναι τυχαίο πως η πιο προχωρημένη χώρα σε αυτές τις διαδικασίες είναι η προικισμένη από την φύση Αίγυπτος, έχει όχι απλώς βασιλείς τους Φαραώ δηλαδή σε συνεχή λειτουργία, αυτό και εάν είναι παγκόσμιο ρεκόρ, μέχρι πρόσφατα οι αρχαιολόγοι μας τοποθετούσανε την έναρξη των Φαραώ στο 3200 πχ και συνεχώς, αδιαλείπτως αυτή η κοινωνία λειτούργησε με Φαραώ μέχρι την ρωμαϊκή περίοδο που μετά ακολουθήθηκαν άλλες διαδικασίες. Οι Μυκήνες είναι το 1500 πχ για να έχουμε μια αίσθηση των πραγμάτων και εκεί είχαμε βασιλείς όπως και στην Κρήτη το 2000-2500 πχ , στο Αιγαίο δεν ξέρουμε ακριβώς τι υπήρχε.
Δημιουργούνται λοιπόν βασιλείς και επομένως τι δημιουργούνται σχήματα κρατικά, αυτό που λέγαμε κράτος, γιατί αυτοί οι νέοι διοικητές έχουν ένα πεδίο στο οποίο ασκούν τον έλεγχο και είναι στην ουσία κράτος. Ένα κράτος είναι μια ολόκληρη ιστορία, πρέπει να σας πω το εξής, σε αυτές εδώ τις περιοχές της ανατολικής μεσογείου θεωρούν οι μελετητές ότι μεγάλο ρόλο παίζει μέχρι σήμερα η κεντρική αρχή, οι Άραβες επιθυμούν κεντρικές αρχές, ζουν καλά με κάποιο κεντρικό ηγέτη, γιατί είναι χιλιάδες τώρα χρόνια εθισμένη να ζουν κάτω από μια ισχυρή κεντρική αρχή και πως λειτούργησε αυτό σε αυτές τις περιοχές, για τον εξής λόγο γιατί σε αυτές τις περιοχές ήταν τόσο μεγάλη η ανάγκη συντήρησης των μεγάλων τεχνικών έργων που δεν μπορούσε να γίνεται παρά μόνο από ένα κεντρικό φορέα, αυτή είναι η ερμηνεία των πραγμάτων, γιατί από την αρχαιότητα εδώ παρατηρούνται πολύ ισχυροί κεντρικοί φορείς. Τώρα αυτές οι δομές που είναι πέρα του μικρού χωριού είναι ποια κρατικά σχήματα, είναι η κόλαση της πολυπλοκότητας σε σχέση με το παρελθόν. Και βέβαια σε αυτές τις εποχές ανάγεται και η νοσταλγία του όταν είμασταν καρποσυλλέκτες και κυνηγοί.
Η ιστορία με τον Αδάμ και την Εύα είναι μια ιστορία εβραϊκή, προέρχεται από τους Εβραίους, εμείς το έχουμε λόγω Παλαιάς Διαθήκης βάλει στην ζωής γιατί γίναμε χριστιανοί και έτσι έχουμε τους θρύλους και τις ιστορίες των Εβραίων. Μέσα στις ιστορίες των Εβραίων είναι και η ιστορία της γέννεσης, Αδάμ και Εύα, αν θυμάστε σε αυτή την ιστορία ο Αδάμ και η Εύα γεννήθηκαν μέσα σε ένα παράδεισο που οι καρποί ήταν τόσοι πολύ που καρποσυνέλεγαν.... και παρέβησαν την εντολή και τιμωρήθηκαν, τους είπε ο Θεός με κόπο θα βγάζει το ψωμί σου, δηλαδή θα γίνεις γεωργός. Είναι μια αντανάκλαση των αισθημάτων των γεωργών οι οποίοι θυμόνταν μακρινά, πως πλεχτήκαμε εμείς έτσι? Δεν είχαν αυτή την πολυπλοκότητα που στήσαμε την οποία όμως και δεν θέλουν να αλλάξουν. Όταν γίνει ένα βήμα μπρος δεν πας πίσω, σήμερα δεν λένε, αχ αυτή η βιομηχανική επανάσταση θα πάω να ζήσω στα βουνά....να πας και να κυνηγάς λαγούς και τα λοιπά.......Κυττάξτε αυτό αντανακλάται και στις παλιές εποχές μέσα από κείμενα όπως το “Έπος του Γκικλαμές” είναι ένα θρυλικό έργο που είναι περίπου 50-60 χρόνια που διαβάστηκε με ακρίβεια και προέρχεται από την περιοχή της μέσης ανατολής. Οι λαοί τους οποίους γνωρίζουμε τα ονόματα είναι οι Αιγύπτιοι, οι Σουμέριοι, γύρω στο 4000 πχ, οι Ακκάδιοι, οι Χεταίοι, οι Αραμμίτες, οι Σημίτες, οι Φοίνικες, οι Εβραίοι, οι Μύδιοι, οι Πέρσες, οι Βαβυλώνιοι, οι Ασσύριοι είναι λαοί οι οποίοι διαδέχτηκαν ο ένας τον άλλο σε αυτή εδώ πέρα την ζώνη. Και επειδή οι Σουμέριοι είναι ο πρώτος λαός που το όνομα γνωρίζουμε, αρχαιολογικά ευρήματα έχουμε πολλά και επίσης έγραψαν, η πρώτη γραφή είναι σουμεριακή, έχουμε το προνόμοιο να τους ξέρουμε καλύτερα για αυτό και τους αναφέρουμε πολύ. Το έπος του Γκιλκαμές προφανώς παρήχθη από τους Σουμερίους γύρω στο 3000 πχ αλλά αυτό το αντίτυπο που μας διασώθηκε είναι γραμμένο σε ακκαδική γλώσσα και είναι περίπου το 2300 πχ υποτίθεται από τους ειδικούς ότι είναι πολύ αρχαίο κείμενο. Όπως σε εμάς η Ηλιάδα και Οδύσσεια γράφτηκαν το 700 πχ αλλά ιστορούν γεγονότα που συνέβησαν παλαιότερα το 1200 πχ, το ίδιο συμβαίνει και με το έπος του Γκιλκαμές.
Ο Γκιλκαμές είναι ένας βασιλιάς, κακός βασιλιάς, σκληρός βασιλιάς και υποφέρουν οι υπήκοοι του και για αυτό οι Θεοί αποφασίζουν να δημιουργήσουν ένα αντίπαλο του, τον Εμκιτού. Απευθύνονται στην Θεά Αρούρου που είναι η Θεά της γης. Η Θεά Αρούρου παίρνει πηλό και πλάθει έναν άντρα και του ενφυσεί ζωή, όπως βλέπεται ταιριάζει πολύ με τις ιστορίες της παλαιάς Διαθήκης οι οποίες γράφτηκαν 2500 χρόνια μετά, από την αρχική γένεση αυτό το πράγμα, φαίνεται ότι είναι μια σειρά ιστοριών που υπήρχαν, η παλαιά διαθήκη υπολογίζεται ότι άρχισε να γράφεται γύρω στο 800 πχ . Έτσι λοιπόν πλάθεται αυτός ο άντρας ο Εμκιτού από πηλό και παίρνει και ζει μέσα σε μια περιοχή στην οποία καρποσυλλέγει, δηλαδή ζει ως καρποσυλλέκτης. Μέσα σε αυτόν τον καρποσυλλεκτικό παράδεισο κατά κάποιον τρόπο συναντά μια γυναίκα και σμίγει μαζί της και εξημερώνεται γιατί ήταν άγριος μέσα , αφού εξημερώνεται βγαίνει στην “ρούγα” να συναντήσει τον Γκιλκαμές και να αναμετρηθούν . Τελικά συναντά τον Γκιλκαμές, στην αρχή συγκρούονται αδυσώπητα μεταξύ τους είναι και οι δύο πολύ στιβαροί άντρες, αλλά έρχονται έτσι τα πράγματα που τελικά γίνονται φίλοι. Ο Γκιλκαμές ημερεύει και επηρεάζεται από τον Εμκιτού που είχε γίνει ένας γλυκός και πολιτισμένος άνθρωπος και οι δύο φίλοι μπαίνουν τελοσπάντων σε διάφορες περιπέτειες και καταλήγουν ξανά στο τέλος της ζωής τους να αναζητούν το μυστικό της αθανασίας που δυστυχώς δεν το βρήκαν.
Άλλα θέλω να σας διαβάσω ένα απόσπασμα που απηχεί όπως και η ιστορία με τον Αδάμ και την Εύα μέσα στον Παράδεισο την νοσταλγία των γεωργών για τις παλαιές εποχές που δεν είχαν τόσα θέματα να λύνουν που οι κοινωνίες ήταν απλές, λίγοι άνθρωποι, χωρίς δικό μου, δικό σου, αλλά δεν ξαναγυρνάνε πριν, αυτό έχει σημασία....
Σας διαβάζω την εισαγωγή του έπους του Γκιλκαμές “ Για αυτόν που όλα τα αγνάντεψε στο κόσμο θα μιλήσω, για αυτό που κάθε τι δοκίμασε στο κόσμο θα διδάξω, αυτός που όλα τα γεύτηκε και γνώση απόκτησε πολύ, ώρες πολλές ερεύνησε, σπούδασε όλα τα κρυφά και τα αφανέρωτα για τους πριν το κατακλυσμό καιρούς, θρύλους μας έφερε πολλούς. Σε τόπους μακρινούς ταξίδεψε και ύστερα από την κούραση βαρύς και τσακισμένος ιστόρησε το μόχθο του σε πέτρινο μνημείο, τα τείχη της περίφρακτης Σουρούκ τηρούσε, το ιερό....... - υπάρχουν κοινά στοιχεία που τα συναντούμε και στους μύθους άλλων λαών, η εισαγωγή στην Οδύσσεια παρόμοια απολύτως, αλλά και στην παλαιά Διαθήκη . Στους κύκλους των ειδικών κυκλοφορούσαν κάποιες ιστορίες οι οποίες άρεσαν και οι λαοί και οι λαοί τις προσάρμοζαν στο δικό τους κόσμο και φυσικά είναι πολύ παλαιοί δεν μπορούμε να τους προσδιορίσουμε, πάντως οι Σουμέριοι πρωτοπόρησαν και πιθανόν όλα αυτά να είναι σουμαριακής εμπνεύσεως αυτά και να πέρασαν στους άλλους, αλλά όλα είναι ανοιχτά... σας έλεγα ότι μέσα από το έπος του Γκιλκαμές φαίνεται η νοσταλγία για το παλαιό καθεστώς ζωής το οποίον απλούστερο, καθημερινότερο, γλυκύτερο πεινούσες όμως, κρύωνες και είχες άλλα πλην..........
Τώρα αυτή η πολυπλοκότητα της καινούργιας ζωής φέρνει με την σειρά της άλλες ανάγκες δεν μπορεί να ζούμε ο ένας δίπλα στον άλλο σταθερά, πολλοί άνθρωποι εξαρτιόμαστε μεταξύ μας και όλοι μαζί και από τους παρά πάνω και από τους παρά πάνω.....και έχουμε ποια μορφές εξουσίας που έχουνε δημιουργηθεί και να μην έχουνε ικανότητες, δεν μπορεί οι ομάδες να ζήσουν χωρίς κανόνες, πρέπει να υπάρξουν κανόνες αλλιώς θα φάμε ο ένας τον άλλον. Από την στιγμή που ζεις μαζί με άλλους ανθρώπους η δικιά σου ελευθερία σταματάει εκεί που ξεκινάει του άλλου και πρέπει να μπούνε τα όρια, το λέω αυτό γιατί δεν έχεις δικαίωμα να βάψεις το τοίχο με μουτζούρες...πρέπει να ξανά βάλουμε κανόνες.
Αυτοί οι κανόνες και το δείχνουν οι πρώτες συλλογές νόμων που έχουμε, αυτοί οι πρώτοι νόμοι έχουνε πάντα δύο σκέλη ποιος είναι ο νόμος και β) τι τιμωρία προβλέπεται για αυτόν που θα παραβεί τον νόμο, διότι δεν έχει κανένα νόημα να βγάζεις νόμο, εάν δεν προβλέπεται τιμωρία για αυτόν που τον παραβιάζει και εάν δεν εφαρμόζεται η τιμωρία για αυτόν που τον παραβιάζει.
Οι πρώτες συλλογές νόμων, εκεί στην μέση Ανατολή είναι πρωτοπόρα σε αυτό το τομέα, συλλογές νόμων έχουμε εκεί γύρω στο 2300 πχ στην περιοχή της Ουρούκ, δηλαδή στο Ιράκ, στο δε 1700 στη Βαβυλώνα ο Χαμουραμπί συντάσσει 300 νόμους που προβλέπει τα παράνομα, αν κάποιος κλέψει αυτό θα του συμβεί αυτό.......και το “αυτό” όπως ξέρετε ήταν πολύ σκληρό και μέχρις πρόσφατα ακόμη, οι τιμωρίες ήταν σωματικές και πολύ βαριές δεν το συζητάμε.....
300 νόμοι, το λέω αυτό γιατί εμείς διδασκόμεθα τις 10 εντολές του Μωυσή, οι 10 εντολές, είναι 10 εντολές ηθικού χαρακτήρα που είναι οι περισσότερες να μην κάνεις αλλά και να κάνεις, δεν είναι ακριβώς νόμοι γιατί δεν προβλέπουν την τιμωρία, αν προέβλεπαν την τιμωρία θα ήτανε νόμοι, αφού όμως δεν προβλέπουν είναι απλώς μια γενική υπόδειξη και είναι 10, 10 καθαροί κανόνες, δεν το υποτιμώ, αλλά οι Εβραίοι διαθέτουν αυτούς τους 10 κανόνες γύρω στο 1100 πχ που θα πει ότι ολόκληρα συστήματα πραγματικών νόμων έχουν γραφτεί 1000 χρόνια πριν από αυτό και βέβαια το 1700 πχ δηλαδή 500 χρόνια πριν από τους νόμους του Μωυσέως συνεγράφησαν 300 νόμοι που προβλέπουν με ακρίβεια την τιμωρία και το τι θα γίνει, δηλαδή οι κοινωνίες μπαίνουν σε μεγάλη εσωτερική πειθαρχία, αυτό σημαίνουν οι νόμοι, ότι έχω μια πειθαρχία για να μην σκοτωθούμε, για να μπορώ να υπάρχω, αλλιώς τα πράγματα θα πάνε προς το κακό.
Αφού έχεις νόμους, τι άλλο θα έχεις ,δικαστήρια πρέπει να σας πω ότι σε αυτή την συλλογή των νόμων του 2300 για πρώτη φορά υπάρχει η λέξη ελευθερία γραμμένη μέσα, είναι συγκινητικό.
Θα δημιουργηθούν δικαστήρια, υπάρχουν δικαστήρια εκεί στην εγγύς ανατολή που καταγράφουν το 2000-2300-1700-1500 κανονικά δικαστήρια με δικαστή όπου καταγράφεται η υπόθεση με μάρτυρες κατηγορίας και μάρτυρες υπεράσπισης, δηλαδή επεξεργασμένο σύστημα δικαιοσύνης και φυλακές και βασανιστές και εκτελεστές γιατί πολλοί νόμοι προβλέπουν, δηλαδή η εξειδίκευση συνεχίζεται και συνεχίζεται γιατί πλέον ζώντας πολύ άνθρωποι μαζί εξαρτώντας από την ίδια παραγωγική διαδικασία χωρίς κανείς να τα έχει προβλέψει αυτά, η ζωή τα έφερνε το ένα μετά το άλλο, το ένα μετά το άλλο και δημιουργήσανε όλα αυτά τα οποία είπαμε μαζί με πολλή οικία , γιατί ζούμε μέσα σε αυτά και νόμοι και διοίκηση και φόροι, όλα αυτά είναι και δημόσιοι υπάλληλοι......είναι αποτέλεσμα μιας τρέλας κάποιας ομάδας που είπε δεν βάζω τους σπόρους κάτω και να ζήσω από δαύτες, από αυτό το μικρό έγινε αυτό το μεγάλο.
Εκείνο που είναι ενδιαφέρον στην περιοχή της Αιγύπτου και της μέσης και εγγύς Ανατολής η πρώιμη ανάπτυξη της γραφής και τα πάρα πολλά γραπτά που μας έχουν σωθεί, από αυτή την περιοχή μας έχουν σωθεί τόσα γραπτά του 2000 του 2500 και εκεί παρήγαγαν κείμενα, παρήγαγαν κείμενα......να σκεφτείτε ότι ο Ασουρμπανιμπάλ ο βασιλιάς της Ασσυρίας το 670 πχ είχε χρεωθεί με 600000 πήλινα ζεμπίλια, όλα ήταν πήλινα εκεί δεν είχαν τίποτα άλλο, έχουν διασωθεί χιλιάδες κείμενα σε αυτή την περιοχή μέχρι που οι ειδικοί δεν προλαβαίνουν να τα μελετήσουν γιατί δεν είναι και πολύ ειδικοί που ξέρουν αυτές τις γλώσσες και να τις διαβάσουν σουμεριακά και ασσυριακά του 2000-3000- 4000 πχ είναι λίγοι, πως να προλάβουν ? Συνήθως είναι Άγγλοι έχουν μεγάλη παράδοση σε αυτό, αλλά και Γάλλοι και Ολλανδοί και Αμερικανοί....
Τώρα θα πούμε μια άλλη πλευρά της γεωργικής επανάστασης που συνήθως δεν την έχουμε στο νου μας, αλλά εάν δεν την βάλουμε στο πεδίο μας, στον ορίζοντα μας δεν μπορούμε να καταλάβουμε τις εξελίξεις της ευρασιατικής ζώνης και την τύχη των γεωργών οι οποίοι προχωρούν με τις κατακτήσεις τους σταθερά.
Η γεωργία όπως ορίζεται είναι η εξημέρωση των φυτών, αλλά η γεωργική επανάσταση πάει μαζί με την εξημέρωση των ζώων διότι ο άνθρωπος είχε εθιστεί να τρώει στο να τρώει πρωτεΐνες, κρέας, τώρα δεν μπορεί να κυνηγάει ή αν κυνηγάει, κυνηγάει πολύ λιγότερο σε μικρότερη κλίμακα, δεν μπορεί να έχει την βεβαιότητα ότι η τροφή του θα περιλαμβάνει και κρέας και προκειμένου να το έχει αφού δεν πάει το βουνό προς τον Μωάμεθ, πάει ο Μωάμεθ προς το βουνό, δηλαδή θα πάρουνε τα ζώα και θα τα ενσωματώσουν στην ζωή τους αντί να τα κυνηγούν στην φύση.
Κοιτάξτε την εξημέρωση του σκύλου, δηλαδή του λύκου ο άνθρωπος θα έπρεπε να την είχε κάνει παλαιότερα, υπολογίζεται ότι αυτό είναι το πρώτο ζώο που εξημερώθηκε γιατί το χρειαζόντανε και στο κυνήγι του και πιθανόν το χρησιμοποίησε νωρίτερα και κάποιες ενδείξεις υπάρχουν που δείχνουν αυτό, όμως οι εξημερώσεις των ζώων που τώρα τρώμε και έχουνε σχετισθεί και με την ζωή μας τοποθετούνται γύρω στο 8, γύρω στο 6 ανάλογα με το ζώο, 4, 3, 2000 χρόνια πχ και συνεχίζεται σε όλη αυτή την φάση της μεγάλης γεωργικής επανάστασης. Το πρώτο ζώο που ως φαίνεται εξημερώθηκε είναι το πρόβατο, γενικά τα ζώα που εξημερώθηκαν ταχύτερα, γρηγορότερα είναι τα ζώα που υπάρχουν στην ζώνη μας και το πρόβατο είναι ζώο της ζώνης μας και δεύτερον το πρόβατο προσφέρεται για εξημέρωση γιατί είναι πρόβατο, δηλαδή ακολουθεί τον αρχηγό σαν πρόβατο, αυτό διευκολύνει, διότι όπως γνωρίζεται στα κοπάδια των προβάτων υπάρχει η κεφαλή και όλα τα ζώα τον ακολουθούν όπου και αν πηγαίνει, με αυτόν τον τρόπο διευκολύνθηκε η διαδικασία της εξημέρωσης διότι εάν έπιανες την κεφαλή και την δέσμευες τότε τα υπόλοιπα ζώα ήτανε δικά σου κατά κάποιο τρόπο. Έτσι το πρόβατο αποδείχτηκε το πιο πολύτιμο ζώο που έχουμε εδώ στην ζώνη μας και συνδέεται μέχρι σήμερα με την ζωή μας πολύ, όπως το κατσίκι, το κατσίκι ζει σε αγέλες αλλά δεν έχει το χάρισμα του προβάτου, είναι πιο ατίθασο αλλά και αυτό ακολουθεί αρχηγούς για αυτό και οι τράγοι και όλα αυτά τα ζώα ήτανε πολύτιμα σε αυτήν την διαδικασία και στην συνέχεια φαίνεται ότι μπήκαμε στην διαδικασία εξημέρωσης της όρνιθας, της χήνας και σταδιακά του αλόγου, το άλογο γύρω στο 2000 πχ , το γουρούνι επίσης μπήκε γρήγορα στην διαδικασία, το αγριογούρουνο δηλαδή έγινε οικιακό ζώο και αποδείχτηκε πολύτιμο γιατί παχαίνει γρήγορα και έχεις μπόλικο κρέας. Αυτό άλλαξε την ζωή του ανθρώπου γιατί ο γεωργός ζει σε χωριά στα όρια των οποίων βάζει και τα πρόβατα του, αυτό είναι ένα πρόβλημα γιατί τα ζώα ρυπαίνουν πολύ και θα έπρεπε να κοντά, αλλά και μακριά, να βρει λύσεις στο πράγμα και γενικά όσο πιο πολύ στην πεδιάδα είσαι τόσο πιο λίγη είναι η κτηνοτροφία, η κτηνοτροφία είναι πολύ σημαντικό κομμάτι συνδυάστηκε με τη ζωή του γεωργού μέχρι σήμερα, ο κάθε γεωργός έχει δίπλα στο σπίτι του ένα κομματάκι στο οποίο έχει τα κάποια ζωάκια του και πορεύεται και ζει στην αυτοσυντήρηση του σε αυτό το θέμα, όμως ο χωρικός δεν μπορεί να έχει πολλά ζώα εφ’ όσον συνδυάζεται με την γεωργία γιατί τα ζώα είναι εχθροί της γεωργίας, ξεκινάει ένας πόλεμος δηλαδή τα ζώα βόσκουν και καταστρέφουν τα κτήματα, ξεκινάει μια αρχέγονη σύγκρουση κτηνοτρόφων και γεωργών, διότι στις πεδιάδες που το χώμα σου είναι πλούσιο άρα η γεωργία είναι το κύριο θέμα σου, η κτηνοτροφία είναι συμπληρωματική και προσπαθείς να την έχεις μαντρωμένη και όσο το δυνατόν περιορισμένη για να μην έχεις βλάβες στο δικό σου χώρο, όσο όμως πιο πολύ ανεβαίνεις προς τα βουνά τόσο κερδίζει η κτηνοτροφία εις βάρος της γεωργίας διότι τόσο τα εδάφη γίνονται λιγότερο εύφορα και προφανώς δίνεις έμφαση στην κτηνοτροφία και όταν φθάνεις στα ψηλά βουνά τότε έχεις κτηνοτροφία κινητική γιατί το χειμώνα αναγκάζεσαι να κατεβάσεις τα ζώα στα πεδινά και αντιστρόφως να τα ανεβάσεις το καλοκαίρι σε αυτή την διαδρομή από τα ψηλά στα χαμηλά οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι γίνονται μπίλιες, κυριολεκτικά η ανθρώπινη ιστορία έχει ζήσει συγκρούσεις αδυσώπητες μεταξύ γεωργών και κτηνοτρόφων και μέχρι πρόσφατα στην χώρα μας υπήρχε αγροφυλακή που τι έκανε ? Να προστατεύσει τος γεωργούς από τους κτηνοτρόφους.
Η κτηνοτροφία είναι και αυτή γεωργική επανάσταση διότι μετέχει της εξημέρωσης και προσφέρει την δυνατότητα σταθερής συγκατοίκησης.
Αυτές οι κτηνοτροφίες που περιγράψαμε τώρα συνδυάζονται με την γεωργία, όμως υπάρχει μια κτηνοτροφία η οποία δεν συνδυάζεται καθόλου με την γεωργία και αυτή έπαιξε τεράστιο ρόλο στην ιστορία της ανθρωπότητας και στην ζωή των γεωργών...
