Μικρά Μαθήματα για ένα Μεγάλο Κόσμο - Επεισόδιο 40

 Σύνδεση με το προηγούμενο 

Είμαστε στη Ρωσία, αν θυμάστε, και θα είμαστε και σήμερα με πολύ μεγάλα γεγονότα, γιατί αυτή η χώρα δεν είναι μόνο απλώς η πιο μεγάλη σε έκταση χώρα στο κόσμο, αλλά της συμβαίνουν τεραστίων διαστάσεων γεγονότα, ανάλογα του μεγέθους της και είμαστε στο 18ο αιώνα αν θυμάστε, μιλήσαμε για το μεγάλο Πέτρο, είμαστε στη δυναστεία των Ρομανώφ.... 

 

Και από αυτή τη δυναστεία των Ρομανώφ, δύο Τσάροι είναι οι πιο διακεκριμένοι, ο ένας ο Πέτρος ο μέγας και η άλλη είναι γυναίκα, η Αικατερίνη η μεγάλη και οι δύο είναι μεγάλοι και οι δύο έζησαν στον 18ο αιώνα, ο Πέτρος ο μέγας γεννήθηκε τον 17ο και έδρασε στον 17ο, πέθανε το 1725, δηλαδή στο 1ο τέταρτο του 18ου αιώνα και είπαμε αν θυμάστε στο προηγούμενο μάθημα, ότι είναι ο πρώτος Τσάρος και ακολούθησαν πολλοί που προσπάθησε να εκσυγχρονίσει την Ρωσία, στη Ρωσία το αίτημα εκσυγχρονισμός ήτανε σταθερό στα στόματα των Τσάρων τον 18ο και τον 19ο αιώνα και η λέξη εκσυγχρονισμός  ξεκαθαρίζουμε, σημαίνει πάντα, μιμούμαστε δημιουργικά ή όχι, περισσότερο ή λιγότερο, τα επιτεύγματα των πιο προχωρημένων λαών της γης που ήταν σταθερά 3-4 κράτη, όλα της δυτικής Ευρώπης, Αγγλία, Γαλλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Φλαμανδία και Γερμανία ανάλογα με την περίοδο. Λοιπόν αυτός ο εκσυγχρονισμός στη πλευρά του Πέτρου, σας θυμίζω, ότι σχετίστηκε πάρα πολύ με το παράδειγμα της Ολλανδίας, ήταν ένας θαυμαστής του Ολλανδικού λαού, τον θεωρούσε το πιο θαυμαστό λαό της γης, επισκέφτηκε και την Αγγλία, επισκέφτηκε και τη Γαλλία και όπως σας είπα έκανε την αποκοτιά να αφήσει το θώκο του και να μετατραπεί σε ανειδίκευτο εργάτη και να ζήσει εκ του σύνεγγυς την ολλανδική πραγματικότητα, αυτό τον έχει κάνει θρυλικό μεταξύ όλων των βασιλέων της γης, γιατί δεν το έχει ξανά κάνει άλλος, ήταν δικιά του αποκοτιά αυτή, ήτανε μια ιδιαίτερη προσωπικότητα και όπως είπαμε, εφάρμοσε πολλά από αυτά που είδε και προσπάθησε να δει αν επιτυγχάνουν και ο μεγάλος του στόχος ήταν να δει αν επιτέλους θα μπορεί να νικήσει τους Σουηδούς και αφού άλλαξε το στράτευμα, γιατί μέσα στις μεγάλες αλλαγές που έκανε ο Πέτρος ο μέγας, ήταν να εκσυγχρονίσει τη δομή και την λειτουργία του στρατεύματος, νίκησε τους Σουηδούς και έτσι μπόρεσε να επεκτείνει τα σύνορα της Ρωσίας στη βαλτική θάλασσα και εδώ σε ένα σημείο οπού εκρέει ο ποταμός Νέβα ο οποίος συνδέεται με την μεγαλύτερη λίμνη της Ευρώπης, τη λίμνη Λατόγκα, η λίμνη Λατόγκα είναι κοντά στο σημερινό Λένινγκραντ, διότι ο Νάβα και η λίμνη Λατόγκα τροφοδοτούν αυτή τη σπουδαία πόλη της Ρωσίας που ίδρυσε ο Πέτρος ο μέγας μια και μπόρεσε να φτάσει στην βαλτική, έχοντας επεκτείνει την δύναμη του στην βαλτική, εντόπισε ένα σημείο που ήταν γεμάτο έλη, γιατί εκεί εκρέει ο ποταμός, δεν ήταν καθόλου ελκυστικό σημείο πριν το πάρει επάνω του αυτός ο οραματιστής Τσάρος, αλλά εκείνος το φαντάστηκε σαν μια Βενετία του βορά και χρησιμοποίησε χιλιάδες δεκάδες εργατών για να κτίσει μια από τις ωραιότερες πόλεις του κόσμου, θέλησε να είναι η ωραιότερη πόλη στο κόσμο στην οποία έδωσε και το ονοματάκι του και ονομάστηκε Αγία Πετρούπολη, όπως ονομάζεται και σήμερα, αν και σας θυμίζω, η Αγία Πετρούπολη στα 70 χρόνια που διήρκησε το κομουνιστικό καθεστώς στη Ρωσία, στη Σοβιετική Ένωση, ονομάζονταν Λένινγκραντ, δεν είναι άλλη πόλη, η ίδια πόλη είναι. Σήμερα λέγεται ξανά Αγία Πετρούπολη και από την ώρα που δημιουργήθηκε αυτή η πόλη, το 1703 έγινε η σπουδαιότερη πόλη της Ρωσίας, η πρωτεύουσα της Ρωσίας, η Μόσχα ξανά έγινε πρωτεύουσα της Ρωσίας επί κομουνιστικού καθεστώτος, οι Τσάροι με το Πέτρο το μέγα ήθελαν η Ρωσία να είναι πιο πολύ ευρωπαϊκή, όπως καταλαβαίνετε το Λένινγκραντ πιο δυτικά δεν γίνεται, είναι μέσα στην βαλτική θάλασσα, φυσικά η Μόσχα ήταν πάντα πολύ σπουδαία πόλη, έτσι αυτός ο Τσάρος δημιούργησε το Λένινγκραντ, το 2003 υπήρχαν, συμπληρώθηκαν τα 300 χρόνια από την ίδρυση της Αγίας Πετρούπολης και ο Πούτιν κάλεσε όλους τους ηγεμόνες όλου του κόσμου και έγινε μια τεράστια τελετή στην Αγία Πετρούπολη για τα 300 χρόνια από την ίδρυση αυτής της πόλης, θα πεις δεν είναι πολλά 300 χρόνια, για άλλες πόλεις δεν είναι τίποτα, η Αθήνα είναι μια πόλη χιλιάδων χρόνων και άλλες...  αλλά για τα ρωσικά μέτρα είναι μια παλαιά πόλη αναλογικά και παγκοσμίως σπουδαία. Τώρα τι αλλαγές έκανε ο Πέτρος ο μέγας; στόχευσε σε πολλά, πρώτα-πρώτα θέλησε να αλλάξει την παραγωγική βάση της χώρας του γιατί η Ρωσία ήταν πάρα πολύ πίσω στα θέματα παραγωγής και θεώρησε ο Πέτρος ο μέγας ότι οι Ρώσοι έχουν μείνει πάρα πολύ πίσω στις τεχνικές, διότι η δυτική Ευρώπη είχε προχωρήσει πολύ σε πολλά ζητήματα και στην μεταλλουργία και στην επεξεργασία μετάλλων και στην επεξεργασία υλικών γενικά, έτσι κάλεσε, φρόντισε να έλθουν στη Ρωσία χιλιάδες τεχνιτών από την Ολλανδία, από την Φλαμανδία, αλλά και από την Ιταλία, και από την Γερμανία και από την Γαλλία οι οποίοι να δημιουργήσουν κατ’ αρχήν μεγάλες  σχολές με την ενίσχυση του κράτους όπου να εκπαιδευτούν και οι Ρώσοι στις διάφορες τεχνικές, να βελτιωθεί η επίδοση των ορυχείων και των μεταλλείων, το πέτυχε αυτό λόγω της εισρεύσεως ξένων τεχνιτών, δεν είχε κόμπλεξ σε αυτό το θέμα ο Πέτρος ο μέγας, είπε, είμαστε πίσω, αφού είμαστε πίσω, θα φέρουμε ξένους ανθρώπους να μας δώσουν τα φώτα τους, εξ’ άλλου για να κτιστεί αυτή η νέα πρωτεύουσα η Αγία Πετρούπολη επίσης, απευθύνθηκε σε αρχιτέκτονες, κυρίως Ιταλούς, αλλά και Γάλλους, για αυτό αν έχετε επισκεφθεί ή έχετε δει εικόνες από την Πετρούπολη, είναι πάρα πολύ ευρωπαϊκό αυτό που βλέπεις, η Αγία Πετρούπολη είναι μια ευρωπαϊκή πόλη, εντυπωσιακή ευρωπαϊκή πόλη. 

Επίσης δημιούργησε σχολές ξένων γλωσσών σε αυτό ήταν πολύ συστηματικός στις μεγάλες πόλεις της Ρωσίας, ούτως ώστε, όταν εννοούσε ξένες γλώσσες, εννοούσε αυτών των προχωρημένων χωρών ούτως ώστε ο Ρώσος να μπορεί να διαβάζει τα βιβλία των πιο προχωρημένων λαών της γης και επίσης φρόντισε να έλθουν βιβλία και τεχνικά βιβλία και βιβλία που αφορούσαν τις τέχνες και τις τεχνικές και τα γράμματα, δημιούργησε βιβλιοθήκες σε πολλές πόλεις της Ρωσίας για να ενημερώνονται οι Ρώσοι στις κατακτήσεις των σπουδαίων δυτικών κρατών, εκτός αυτού έδωσε έμφαση στις αλλαγές στο στρατό, δημιούργησε νέο σχήμα διοίκησης στο στρατό, οργάνωσε με διαφορετικό τρόπο, τον τρόπο κλήσης των στρατιωτών, θεώρησε αυτονόητο ότι και οι βογιάροι θα μετέχουν στις εκστρατείες, δηλαδή οι μεγάλοι γαιοκτήμονες, άλλαξε την δομή των αξιωμάτων και το τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε η πειθαρχία στο στράτευμα, σε αυτό είχε επιτυχημένο αποτέλεσμα, διότι όπως σας είπα, νίκησε τους Σουηδούς και φυσικά δημιούργησε και βιομηχανία πολεμική, πάντα με τη βοήθεια των ξένων τεχνιτών, η Ρωσία δεν είχε πρόβλημα στο υπέδαφος της, μπορούσε να έχεις οποιοδήποτε ορυκτό επιθυμούσες σε αυτό το στόχο και μέσα σε αυτό το κλίμα, αύξησε κατά πολύ τα σχολεία, φρόντισε να δημιουργηθούν υψηλού επιπέδου σχολεία σε διάφορες πόλεις, πέτυχε να έχει ένα πρώτο καλό αποτέλεσμα, το πρόβλημα με τη Ρωσία είναι ότι κάθε εκσυγχρονισμός της δεν είναι ποτέ πραγματικά διαρκής, δηλαδή γίνονται οι κινήσεις, υπάρχει αλλαγή, αλλά μετά το πράγμα μένει πίσω, δεν ήτανε δικιά της η αλλαγή, δεν έβγαινε μέσα από τα δικά της σπλάχνα και τις δικές της παραμέτρους και αυτό το ζούσε η Ρωσία μονίμως και κατά κάποιον τρόπο μέχρι σήμερα το ζει, η Ρωσία είναι μια χώρα το είπαμε και σε προηγούμενο μάθημα, δυνάμει η πλουσιότερη χώρα στο κόσμο, αλλά πάντα με προβλήματα καθυστέρησης, ενώ σε πεδία διακρίνεται.  

Τώρα μετά το θάνατο του Πέτρου του μεγάλου, η κόρη του έδωσε μεγάλη έμφαση στα θέματα εκπαίδευσης και τέχνης, δημιουργήθηκαν σπουδαιότατες σχολές για το χορό και τη μουσική, η Ρωσία έχει μια παράδοση στη μουσική και στο χορό, συγκεκριμένα το μπαλέτο από τον 18ο αιώνα λόγω της δράσεως αυτών των εκσυγχρονιστών Τσάρων και τσαρινών, απέκτησε λαμπρές έδρες, τόσο στην Αγία Πετρούπολη, όσο και στη Μόσχα και δεν ήταν απλώς θαυμάσια θέατρα, τα Μπολσόϊ, αλλά και σχολές, δηλαδή πίσω από αυτά τα θέατρα κρύβονταν σχολές που ήταν οι καλύτερες σχολές στο κόσμο για το μπαλέτο μέχρι και τον 20ο αιώνα, μέχρι πρόσφατα, δεν ξέρω σήμερα, μπορεί κάποιοι να την ξεπέρασαν,  πάντως το μπαλέτο της εξακολουθεί να είναι πάρα πολύ σπουδαίο. Όπως επίσης η επίδοση της στην μουσική, η Ρωσία από τον 18ο αιώνα παράγει καταπληκτικούς πιανίστες, βιολοντσελίστες, πολλές φορές οι καλύτεροι στη γη, έχει παράδοση και αυτή η παράδοση στήθηκε σε αυτό το 18ο αιώνα, με ακαδημίες επιστημών και ακαδημίες καλών τεχνών. Ο εγγονός του μεγάλου Πέτρου, ο Πέτρος, δεν είχε και πολύ σχέση με το παππού, αυτό συμβαίνει με τις διαδοχές, όπως καταλαβαίνετε, δεν είναι πάντα οι διάδοχοι του αναστήματος κάποιου υψηλά προυπάρξαντος, αν και καμιά φορά είναι, άλλοτε δεν είναι και δεν ήτανε αυτός ο καψερός, είναι μέχρι τώρα στα μέσα του 18ου αιώνα και χρειάζεται να παντρευτεί και του ψάχνουνε νύφες, όπως ξέρετε και το έχουμε πει επανειλημμένα, εκείνη την εποχή οι βασιλείς και οι βασίλισσες δεν είχαν δικαίωμα στον έρωτα, τους επέλεγαν τα επιτελικά στελέχη το ζευγάρι τους, διότι έπρεπε να παντρευτούν τον τάδε για τις διπλωματικές ανάγκες του κράτους κτλ.,έτσι του επέλεξαν μια πριγκίπισσα,  γερμανίδα πριγκίπισσα, γενικά ο ρωσικός τσαρικός  οίκος είχε μεγάλη ανάμειξη με γερμανικές πλευρές, γιατί παντρεύονταν ένθεν και ένθεν, απλώς θα σας πω ένα μυστικό, όλες οι δυναστείες της Ευρώπης σχετίζονται με τις γερμανικές δυναστείες, η κοπέλα που βρήκανε ήτανε μια πριγκίπισσα γερμανίδα, λεγόντανε Αικατερίνη, το ερώτημα ήταν, είναι καλό κορίτσι βρε παιδί μου; από σπίτι δεν το συζητώ, σεμνή, συμαζεμένη, καλή... ήρθε αυτό το καλό κορίτσι στη Ρωσία και είναι φυσικά η Αικατερίνη η μεγάλη όπως καταλαβαίνετε, η οποία, δεν επρόκειτο περί ανθρώπου, επρόκειτο περί ανθρωπίνου φαινομένου η Αικατερίνη η μεγάλη, ευφυέστατη γυναίκα, εξαιρετικά εργατική η οποία μόλις έφθασε στη Ρωσία, ανασκουμπώθηκε να καταλάβει τον λαό στον οποίο ήλθε, έμαθε ρωσικά στο πιτς φυτίλι, όχι μόνο ρωσικά διάβασε και όλη την λογοτεχνία της Ρωσίας από τους προηγούμενους αιώνες, κάτι που ο σύζυγος της δεν είχε διαβάσει και ας ήταν και Ρώσος, η ίδια είχε πάθος να καταλάβει την πραγματική ζωή της Ρωσίας, ήταν ευρυματική να αλλάζει ρούχα και να βγαίνει και να πηγαίνει σε συνοικίες υποβαθμισμένες, σε χωριά φτωχά  κτλ., να δει πως λειτουργεί το πράγμα, κάτι που ο άντρας της μάλλον δεν είχε κάνει, θέλω να πω, η γυναίκα αυτή γρήγορα απέδειξε ότι είναι μεγάλης κλάσεως, ήτανε αυτό που λέμε, πολιτικό ζώο, υπάρχουν πολιτικοί που η πολιτική για αυτούς είναι μια μεγάλη διανοητική πρόκληση και για την μεγάλη Αικατερίνη ήταν πολιτικός, πολιτικός με π κεφαλαίο, η εργατικότητα της ήταν απερίγραπτη, ήτανε άτομο με μεγάλη επαφή με την Ευρώπη, είχε συνεχείς αλληλογραφίες, ο 18ος αιώνας σας θυμίζω, είναι και ο αιώνας του διαφωτισμού, η μεγάλη Αικατερίνη είχε άμεση αλληλογραφία με το Βολταίρο, με το Μοντεσκιέ κτλ., παρακολουθούσε τα τεκταινόμενα στη δυτική Ευρώπη και φυσικά είδε το λαό της και είδε δύο πράγματα, το ένα είναι ιδιωτικό, προσωπικό, ότι αυτοί οι Ρώσοι είναι κάτι άντρες....  πω! πω! Πω!...  αυτό το είδε και έκτοτε δεν το ξέχασε, σε όλη της τη ζωή οι επιδόσεις της ήτανε καταπληκτικές στο θέμα αυτό, ο άντρας της πέθανε, σκοτώθηκε σε ένα παράξενο ατύχημα και έτσι έγινε Τσαρίνα της Ρωσίας και πήρε κατά κάποιο τρόπο τη σκυτάλη από τον Πέτρο το μέγα σε σχέση με τον εκσυγχρονισμό, διότι έβλεπε ξανά ότι έβλεπαν όλοι οι Τσάροι, ότι η Ρωσία έχει δυνατότητες αλλά είναι πίσω, πολύ πίσω, η Αικατερίνη η μεγάλη αγάπησε πάρα πολύ τη Ρωσία, αγάπησε τους Ρώσους και την αγάπησαν και οι Ρώσοι, ήταν μια σπάνια τελοσπάντων σύμπτωση να έχει τόση λαοφιλία η γυναίκα αυτή, ακριβώς γιατί ήταν γήινη και είχε πραγματικό ενδιαφέρον για την χώρα της σε όλα τα επίπεδα, η γυναίκα αυτή επίσης προχώρησε όπως σας είπα το εκσυγχρονιστικό έργο και το προχώρησε ακόμη με ένα τρόπο πιο ρηξικέλευθο, διότι κατάλαβε ότι η Ρωσία είναι μια χώρα δύο, των εξής πολλών ταχυτήτων, δηλαδή τα αστικά κέντρα τα οποία είναι μεγάλα και λίγα, αυτά τα αστικά κέντρα, Μόσχα, Πετρούπολη κτλ., δέχονται τα μηνύματα των αρχών και είναι εύκολο κατά κάποιον τρόπο να συνηθίσεις σε αυτά τα αστικά κέντρα, έτσι ένας κύκλος γύρω από αυτά τα αστικά κέντρα προχωρά, δέχεται τα νέα μηνύματα αλλά από εκεί και πέρα είναι οι επόμενες επάλληλες ζώνες του χάους της Ρωσίας που οι άνθρωποι όσο πας πιο μακριά από τα αστικά κέντρα ζούνε στο μεσαίωνα, κυριολεκτικά, με απόσταση αιώνων από αυτό που συμβαίνει στο αστικό κέντρο, μέσα στις απέραντες εκτάσεις, δυσκολότατες συνθήκες, με μεγάλη φτώχεια, με μεγάλη δυσκολία, όταν κάποιος βρίσκεται σε τέτοιες μακρινές περιοχές, σε τέτοια χωριά απομακρυσμένα κλπ., ο περισσότερος πληθυσμός της Ρωσίας κατοικούσε σε τέτοιες συνθήκες, ήταν απομακρυσμένος από την παιδεία, από την υγεία και από τη δικαιοσύνη, διότι άμα στο χωριό, κάποιος σε είχε αδικήσει, κάποιος σε είχε βρίσει, για να κάνεις μήνυση, έπρεπε να πάρεις ένα ζώο με -40 και να πορεύεσαι βδομάδες ολόκληρες στο πουθενά για να βρεθείς σε κάποια πόλη για να κάνεις μήνυση, να ξανά γυρίσεις πίσω, να ξανά γυρίσεις στη δικάσιμο, να φέρεις μάρτυρες, δεν γίνεται, η ύπαιθρος ήταν αποκομμένη από τη δικαιοσύνη και η μεγάλη Αικατερίνη γνώριζε ότι δεν μπορούν να λειτουργούν κράτη, χωρίς λειτουργούσα δικαιοσύνη, αλλιώς καταρρέει η κοινωνία, εξ’ αυτού δημιούργησε κινούμενη δικαιοσύνη, δηλαδή πήγαιναν οι δικαστές στα χωριά, περιοδικά, ούτως ώστε να μπορεί κάποιος, να μου πεις ότι δεν ερχόντανε αμέσως όταν τον ήθελες, τελοσπάντων, αλλά υπήρχε μια ελπίδα δικαιοσύνης στους ανθρώπους, ότι θα έλθει η δικαστική ομάδα, θα γίνει αυτό που πρέπει να γίνει τελοσπάντων και ίσως βρω το δίκιο μου, το ίδιο έκανε και για τα ιατρικά ζητήματα, πάλι οι μεγάλες πόλεις είχαν δυνατότητες περίθαλψης, η απέραντη ύπαιθρος δεν είχε, δημιούργησε κινητές μονάδες υγείας κατά κάποιον τρόπο για να βοηθηθεί αυτό το ζήτημα, με τα θέματα της υγείας είχε ευαισθησία και είναι περίφημη, πολύ αικατερινίστικο είναι αυτό που θα σας πω, διότι έμαθε ότι στην Αγγλία και στη Γαλλία υπάρχει κάτι που λέγεται εμβόλιο, εκείνη την εποχή η εβλογιά ήταν πάρα πολύ βαριά ασθένεια και ότι αντιμετωπίζεται αυτή η ασθένεια και άλλες με εμβόλιο, ήταν καινούργιο πράγμα, μόλις είχε εφαρμοστεί, μόλις το έμαθε, αποφάσισε αμέσως, το θέλω και παρήγγειλε χιλιάδες εμβόλια, κάλεσε λοιπόν το λαό να έλθει να εμβολιαστεί, ουδείς προσήλθε, διότι μάθανε όλοι ότι αυτό το φοβερό πράγμα σου βάζει την ασθένεια μέσα και είπαν, δεν γίνεται κυρά μου, είπαμε ότι σε αγαπάμε, αλλά να μας βάζεις και την αρρώστια μέσα, δεν γίνεται, οπότε η μεγάλη Αικατερίνη κάλεσε στην Αγία Πετρούπολη, δημιούργησε ένα υψηλό βάθρο, κάλεσε όλο το κόσμο και σήκωσε τα μανίκια της και είπε, ορίστε ενώπιον όλων, κάντε σε εμένα εμβόλιο, για να πιστοί ο άλλος, αφού το κάνει η Τσαρίνα, δεν είναι πρόβλημα. 

Επίσης δημιούργησε ένα σώμα, συμβουλευτικό σώμα διοίκησης, μιλάμε για πολύ απόλυτη μοναρχία, οι περισσότεροι στην Ευρώπη ήτανε έτσι, σε πολύ μεγάλο κομμάτι της Ευρώπης ήτανε έτσι και στο κόσμο, οι απόλυτες μοναρχίες ήταν κανονικότητα και αυτή ήταν μια απόλυτη μοναρχία, δημιούργησε ένα σώμα νομοθετικό, συμβουλευτικό στο πλάϊ της που αποτελούνταν από 500 μέλη, από όλες ας πούμε τις ζώνες της ρωσικής κοινωνίας, εκτός από τους δουλοπαροίκους φυσικά, από τη μεσαία τάξη και πάνω, επίσης και εκείνη πίστεψε πολύ στα μεγάλα αυτά ιδρύματα και ενίσχυσε τις ακαδημίες επιστημών κτλ., συνέχισε να καλεί ξένους από την δυτική Ευρώπη για να συνεχίσουν να διδάσκουν και να βελτιώνουν τις τεχνικές και εκτός από αυτό βέβαια κοίταξε το χάρτη, τον είχε ξανά κοιτάξει ο Πέτρος ο μέγας, ο Πέτρος ο μέγας πριν πεθάνει είχε ήδη το κλέος ότι επεξέτεινε τα σύνορα της Ρωσίας στη βαλτική θάλασσα, δεν ξέρω αν ξέρετε, έκτοτε αυτή η επέκταση της Ρωσίας στη βαλτική θάλασσα είναι κεντρική, τι θέλω να σας πω με αυτό, τώρα μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο, θα φθάσουμε σε αυτό, η Ρωσία ήταν νικήτρια, με τους νικητές του πολέμου στο 2ο παγκόσμιο πόλεμο, η Ρωσία κράτησε για τον εαυτό της ένα τμήμα, εδώ που σας δείχνω, αυτό το κομμάτι εδώ, ανάμεσα στην 

 

 Πολωνία και Λιθουανία ανήκει στη Ρωσία, σήμερα και η κεντρική πόλη είναι η θρυλική γερμανική πόλη Κενιγκσμπέργκ, εκεί γεννήθηκε ο Εμμάνουελ Καντ, ήτανε Πρωσία αυτό το κομμάτι το οποίο το πήρε η Ρωσία και σήμερα η Ρωσία έχει την ακτή και ένα τμήμα εδώ, αυτό το κομμάτι είναι Ρωσία και ονομάζεται πλέον Καλιγκράντ, γιατί απαίτησε και πήρε αυτό το κομμάτι η Ρωσία; γιατί θέλει να έχει έλεγχο στην βαλτική, με το βορειότερο κομμάτι και το νοτιότερο κομμάτι μέχρι σήμερα. 

Ο Πέτρος ο μέγας που είχε επεκτείνει τη Ρωσία προς τη βαλτική, είχε ανοίξει το χάρτη, αφού κατάφερε το στόχο του προς τα εκεί και είδε κάτι άλλο, ότι στο υπογάστριο της Ρωσίας βρίσκεται μια σπουδαία θάλασσα από την αρχαιότητα και είναι ζεστή θάλασσα όχι αστεία, Μαύρη θάλασσα, η Μαύρη θάλασσα, ο Εύξεινος Πόντος των Ελλήνων, είναι μια θάλασσα της Μεσογείου, είναι Μεσόγειος η Μαύρη θάλασσα, τμήμα της Μεσογείου, συνδέεται με την υπόλοιπη Μεσόγειο με ένα ποτάμι, το Βόσπορο και τον Ελλήσποντο, αυτή η Μαύρη θάλασσα από την εποχή του Σουλεϊμάν του μεγαλοπρεπούς ήτανε οθωμανική θάλασσα, δηλαδή από τον 16ο αιώνα η Μαύρη θάλασσα ήταν οθωμανική λίμνη, τι θέλουμε να πούμε με αυτήν την έκφραση; ότι όλη η περιφέρεια της Μαύρης θάλασσας ήτανε οθωμανικά εδάφη, η Ρωσία τώρα το 1720 που είναι ακόμη ο μεγάλος Πέτρος στη δράση του, οπωσδήποτε κοιτά στο νότο και λέει, αυτή η θάλασσα είναι καταπληκτική, σε αυτή πρέπει να επεκταθούμε διότι αν επεκταθούμε σε αυτή τη θάλασσα στην ουσία μπαίνουμε στη Μεσόγειο, ποιος δεν θα το έλεγε αυτό το πράγμα, ναι, αλλά όταν ήθελε η Ρωσία να επεκταθεί στη Βαλτική, έπρεπε να συγκρουστεί με τη Σουηδία, δεν της ήτανε εύκολο, έφαγε τα μούτρα της επανειλημμένως μέχρι να νικήσει την Σουηδία με τις μεταρρυθμίσεις του μεγάλου Πέτρου, ο Πέτρος ο μέγας  ξεκίνησε τους σπουδαίους πολέμους, τους αλλεπάλληλούς πολέμους, μεταξύ Ρωσίας και οθωμανικής αυτοκρατορίας, οι γνωστοί ρώσο-τουρκικοί πόλεμοι οι οποίοι βέβαια θα πάρουν φωτιά επί μεγάλης Αικατερίνης, όμως ο Πέτρος ο μέγας πρώτο  ξεκινά αυτούς τους πολέμους και επιτυγχάνει με δυσκολία και μεγάλες απώλειες, νίκη και η Ρωσία επεκτείνεται και  αποκτά πρόσβαση σε 

 

 ένα σημείο της Μαύρης θάλασσας που λέγεται θάλασσα του Αζόφ, η θάλασσα του Αζόφ βρίσκεται, ανατολικά, εδώ είναι η Μαύρη θάλασσα, στο κέντρο της κρέμεται η χερσόνησος της Κριμαίας και ανατολικά από τη χερσόνησο της Κριμαίας, η θάλασσα μπαίνει πολύ εσωτερικά, σαν μια υπολίμνη της μαύρης θάλασσας που και αυτή μοιάζει με λίμνη και λέγεται θάλασσα του Αζόφ, έτσι οι Ρώσοι απέκτησαν μια πρώτη πρόσβαση στη Μαύρη θάλασσα, δεν ήταν ακόμη ασφαλής, γιατί η Οθωμανική αυτοκρατορία διεκδικούσε ξανά τα εδάφη αυτά, αλλά ήλθε η σειρά της μεγάλης Αικατερίνης να κτυπήσει συστηματικά τους Οθωμανούς, η μεγάλη Αικατερίνη πίστεψε σε ένα μεγάλο όνειρο αντίστοιχο του μεγέθους της, όχι απλώς να επεκταθεί η Ρωσία στη Μαύρη θάλασσα, αλλά να κατανικηθεί η Οθωμανική αυτοκρατορία και να αντικατασταθεί από την Ρωσία, αυτό φυσικά είναι, ένα πολύ μεγάλο όνειρο, διότι, σας λέω χαρακτηριστικά ότι η μεγάλη Αικατερίνη τον εγγονό της, τον ονόμασε Κωνσταντίνο, θεωρώντας ότι θα γίνει ο επόμενος Τσάρος της Ρωσίας και ότι θα στεφθεί στην Κωνσταντινούπολη, ως ο Κωνσταντίνος ο 12ος, μια και ο Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος ήτανε ο 11ος, θέλω να πω το είχε πάρει στα σοβαρά αυτό το όνειρο και η αλήθεια είναι ότι η Ρωσία θα μπορούσε δυνητικά να το είχε επιτύχει, δύο φορές έφθασε στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης, αλλά ποιόν θα βρει απέναντι της; όταν βάζεις ένα τέτοιο στόχο, να αντικαταστήσεις μια τέτοια αυτοκρατορία η οποία ελέγχει την ανατολική Μεσόγειο, η Οθωμανική αυτοκρατορία κατείχε αυτό που σήμερα είναι Τουρκία, Βαλκάνια, Συρία, Ιορδανία, τμήμα του Ιράκ, τμήμα της Περσίας, τμήμα της σημερινής Σαουδικής Αραβίας, την Αίγυπτο, την βόρια Αφρική, αν αυτά αντικαθίστανταν από τους Ρώσους, ποια δύναμη θίγονταν, άμεσα; στις διεθνείς της ισορροπίες, δεν το συζητούμε, η Αγγλία, δεν υπήρχε περίπτωση.... μπορεί να ήταν η Οθωμανική αυτοκρατορία εκεί, αλλά εκείνη ήταν η μεγάλη δύναμη και μέσω αυτών των εδαφών η Αγγλία πήγαινε στην μεγάλη της αποικία που εκείνη την εποχή δεν την είχε ακόμη τελειώσει, την Ινδία και φυσικά την ενδιέφερε πάρα πολύ η Αίγυπτος και την ενδιέφερε η Εγγύς Ανατολή και δεν επρόκειτο να αφήσει η Αγγλία, τι πάει να πει; τρελαθήκαμε τελείως; δηλαδή η Αγγλία ήτανε πολύ μεγάλος παίκτης, κοιτούσε τι κάνει η Ρωσία, αλλά μέχρις εδώ.... στο ίδιο και η Γαλλία η οποία επίσης ήταν μεγάλη δύναμη, λέω, γιατί η Ρωσία μπορεί να είναι τεράστια, αλλά όλοι ήξεραν ότι δεν είναι η μεγαλύτερη δύναμη στο κόσμο, η μεγαλύτερη δύναμη στο κόσμο, είναι μια χώρα που είναι το 1/200 της Ρωσίας, ελέγχει το κόσμο ολόκληρο, το ίδιο ήταν και η Γαλλία, μια χώρα ελάχιστα μεγάλη μπροστά... αλλά αυτές ήτανε πραγματικά μεγάλες χώρες στο κόσμο, επομένως η Ρωσία απέναντι της είχε αυτή την μεγάλη διεθνή ισορροπία και τότε είναι που ξεκινά το ανατολικό ζήτημα στην ουσία ξεκινά με την είσοδο της Ρωσίας στην Μαύρη θάλασσα και φυσικά όλο αυτό παίρνει φωτιά καθώς προχωράει ο 18ος και ο 19ος αιώνας, γιατί διαφαίνεται η αδυναμία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας να κρατήσει τα εδάφη της, είτε από τις εξεγέρσεις των λαών που περιελάμβανε μέσα ή από τα κτυπήματα της Ρωσίας και επομένως το μεγάλο ζήτημα ήταν, τι θα κάνουμε με αυτόν το μεγάλο ασθενή την Οθωμανική αυτοκρατορία; και σε αυτό υπήρχαν και διάφορες απαντήσεις, κάποιοι έλεγαν, να διαλυθεί, άλλοι έλεγαν, όχι να μη διαλυθεί, να κρατηθεί το Οθωμανικό, γιατί εάν δεν κρατηθεί, τότε θα γίνει ρωσικό και αν γίνει ρωσικό, τότε πια η Ρωσία  θα γίνει  γίγας, από τον Ειρηνικό μέχρι την ανατολική Μεσόγειο και από τη Βαλτική μέχρι τη Μαύρη θάλασσα, επομένως εδώ τα πράγματα ήταν σοβαρά, οι Ρώσοι, η μεγάλη Αικατερίνη πάντως είναι αυτή η οποία ξεκίνησε τους αλλεπάλληλους ρώσο- τουρκικούς πολέμους πια συστηματικά, ο πρώτος ρώσο- τουρκικός πόλεμος γίνεται το 1768 και τότε μάλιστα ο ρωσικός στόλος έρχεται και καταλαμβάνει τα νησιά του Αιγαίου, διοικήθηκαν τα νησιά του Αιγαίου για περίπου 4 χρόνια, οργανώνει η μεγάλη Αικατερίνη εξέγερση, κατ’ αρχήν στη Πελοπόννησο και σε άλλες περιοχές με δύο πράκτορες της, αδελφούς και οι δύο εραστές της, δεν χρειάζεται να το συζητάμε, ήτανε απερίγραπτων επιδόσεων η γυναίκα αυτή και για να μην παραπονιούνται τα δύο αδέλφια, οι αδελφοί Ορλώφ λοιπόν, οι αδελφοί Ορλώφ ξεκίνησαν,  οργάνωσαν τα περίφημα ορλωφικά στην Πελοπόννησο, όπως γνωρίζουμε και που έληξαν δείνα, δηλαδή δεν πήγε καλά αυτό το πράγμα και ακολούθησαν πολλά δεινά για τους Έλληνες, αλλά μέσα , αυτό έληξε με τη συνθήκη του Κιουτσούκ το 1774, δηλαδή από το 1768 μέχρι το 1774 έχουμε αυτό το μεγάλο πόλεμο, κατά ακολουθία έχουμε στη δεκαετία του 1790, 1806-1812, το 1826-29, συνεχείς ρώσο-τουρκικοί πόλεμοι οι οποίοι, οι περισσότεροι γίνονται στα εδάφη της σημερινής Ρουμανίας, δηλαδή στη 

 

 Βλαχία, Μολδαβία, Μεσαραβία σήμερα λέγεται Μολδαβία, δηλαδή εδώ στα δυτικά της Μαύρης θάλασσας πολλές φορές τα ρωσικά στρατεύματα φθάνουν σχεδόν μέχρι την Κωνσταντινούπολη, καταλαμβάνουν όπως σας είπα περιοχές στο Αιγαίο, το 1792 η μεγάλη Αικατερίνη έχει μια μεγάλη νίκη και κατανικά τους Οθωμανούς και τα στρατεύματα της βγαίνουν στη 

 

 Μαύρη θάλασσα στο ύψος της πόλης που επρόκειτο να δημιουργηθεί, την Οδησσό. Η Οδησσός δημιουργείται, ξεκινά το 1792, συνήθως το γράφουμε το 1794, δημιουργήθηκε αυτή η πόλη, η Οδησσός, η Οδησσός βρίσκεται στα δυτικά της Κριμαίας, ήτανε Ρωσία, η μεγάλη Αικατερίνη έκανε αυτή την κίνηση και έφερε τα στρατεύματα της νικηφόρα, είναι εντυπωσιακή η κίνηση της μεγάλης Αικατερίνης, τα εδάφη που καταλάμβανε γύρω από τη Μαύρη θάλασσα, φρόντισε γρήγορα να εποικιστούν γιατί ήτανε αραιοκατοικημένα ή τούρκο-κατοικημένα, δηλαδή από διάφορες φυλές και Τάταροι κ.α., ήθελε αμέσως αυτό να αντικατασταθεί, για αυτό και κάλεσε να κατοικηθεί με προνόμια, ούτως ώστε να προσελκύσει ορθοδόξους κατοίκους από την Οθωμανική αυτοκρατορία να έλθουν και να εγκατασταθούν σε διάφορα σημεία, τότε η Οδησσός απέκτησε πάρα πολλούς Έλληνες κατοίκους και Αλβανούς και Βουλγάρους κτλ., αλλά ο λαός που είχε την πιο χαρακτηριστική παρουσία για περίπου 100 χρόνια, ήταν οι Έλληνες και ο Δήμαρχος Οδησσού ήταν πολλές φορές Έλληνας και τα μεγάλα σπίτια, αρχοντικά που υπάρχουν στην Οδησσό, πολλά από αυτά είναι Ελλήνων εμπόρων, γιατί μέχρι και τον 20ο αιώνα η Οδησσός είχε πολλούς σπουδαίους Έλληνες εδώ, το 1794 που έγινε η Οδησσός και 20 χρόνια μετά, το 1814 δημιουργείτε στην Οδησσό, η Φιλική Εταιρία, δηλαδή αυτή η νέα πόλη που δημιούργησε η μεγάλη Αικατερίνη εκ του μηδενός στην ουσία, μέσα σε 20 χρόνια, όχι απλώς απέκτησε ισχυρό ελληνικό χαρακτήρα, αλλά έγινε και η πόλης στην οποία ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρία η οποία έπαιξε τόσο μεγάλο ρόλο στα πράγματα. Η Αικατερίνη η μεγάλη πέθανε στο τέλος αυτού του αιώνα, οι διάδοχοι της δεν είχαν τις εμβέλεια της, αλλά πορεύτηκαν τα πράγματα, η Ρωσία στον επόμενο αιώνα, δηλαδή τον 19ο αιώνα συνεχίζει να συγκρούεται με την Οθωμανική αυτοκρατορία, κάποιες περιόδους συμμαχεί με την Οθωμανική αυτοκρατορία εναντίον της Γαλλίας, γιατί ο Ναπολέων κτύπησε την Αίγυπτο, οπότε οι Οθωμανοί ζήτησαν βοήθεια, αλλά γενικά Ρώσοι και Τούρκοι ήταν εχθροί για μεγάλο διάστημα, κατά κανόνα νικούσαν οι Ρώσοι στις συγκρούσεις, κάποιες φορές νικούσαν οι Οθωμανοί, κατά κανόνα όμως οι Ρώσοι νικούσαν και οι δύο στρατοί με πάρα πολλούς νεκρούς, πολεμούσαν με τον ίδιο τρόπο, ήτανε δύο γίγαντες, καθυστερημένοι αναλογικά με άλλες, που μάχονταν και είχαν πολλές συγκρούσεις, αλλά κατά κανόνα η Ρωσία ήτανε νικήτρια. 

Τώρα οι διάδοχοι της Αικατερίνης της μεγάλης, τα παιδιά της και τα εγγόνια της, συνέχισαν πολέμους με την Οθωμανική αυτοκρατορία, κατά κανόνα επιτυχημένους που έπαιξαν και μεγάλο ρόλο και στα ελληνικά πράγματα σας θυμίζω, ότι δημιουργείται το ελληνικό κράτος το 1829-30, διότι η Ρωσία νίκησε την Οθωμανική αυτοκρατορία και επέβαλε στην Οθωμανική αυτοκρατορία την δημιουργία ενός αυτόνομου ελληνικού κράτους και επειδή η Ρωσία επέβαλε στην Οθωμανική αυτοκρατορία το αυτόνομο ελληνικό κράτος, η Αγγλία η οποία δεν θεωρούσε ότι θα δοθεί λύση από άλλους, εκτός από την ίδια, αντέδρασε και χάρις στην διελκυστίνδα των δύο θηρίων, η Ελλάδα έγινε το πρώτο ανεξάρτητο κράτος που απεκόπει από την Οθωμανική αυτοκρατορία, δεν είναι η πρώτη που επαναστάτησε, είχαν προηγηθεί οι Σέρβοι, αλλά οι Έλληνες είναι οι πρώτοι των οποίων η επανάσταση ολοκληρώθηκε με έστω και μικρό, αλλά ανεξάρτητο κράτος. Αυτοί στην εποχή που γίνονται αυτά τα μεγάλα γεγονότα και στην Ελλάδα και όλα αυτά, στην Ευρώπη συμβαίνουν τεράστιας κλίμακας αλλαγές που ήδη τις είχε ζήσει η μεγάλη Αικατερίνη,  λόγω της επαφής της με την Γαλλία και την Γερμανία και την Αγγλία, δηλαδή αυτός ο κύκλος διαφωτισμού το οποίο είχε ξεκινήσει, είναι αρκετών χρονών , αρχικά από την Αγγλία τον 17ο αιώνα, μετακύλησε στη Γαλλία τον 18ο αιώνα και παρήγαγε τον 18ο αιώνα αυτό το κύμα διαφωτισμού, δύο μεγάλες επαναστάσεις, η μία είναι η αμερικανική επανάσταση το 1775-1783 και η επόμενη είναι η γαλλική επανάσταση που είναι κόρη της αμερικανικής επανάστασης το 1789, η αμερικανική επανάσταση τελείωσε το 1783, 6 χρόνια μετά αυτή την επανάσταση, άρχισε η γαλλική επανάσταση, το λέω αυτό γιατί η γαλλική επανάσταση θα φέρει μεγάλες ανατροπές στην Ευρώπη, ανάμεσα στις οποίες, χίλιες ανατροπές, ανάμεσα στις οποίες είναι, ότι επειδή η γαλλική επανάσταση ήταν ένας παρατεταμένος εμφύλιος γαλλικός πόλεμος, ευνόησε την παγκόσμια κυβέρνηση της Αγγλίας, η Αγγλία με αυτή την επανάσταση βρήκε κενό το έδαφος, η μόνη χώρα που μπορούσε να αμφισβητήσει την υπέροχη της ήταν απασχολημένη σε εσωτερικές συγκρούσεις, οπότε η Αγγλία έγινε σαφώς η απόλυτη δύναμη, ένα το κρατούμενο, το 1815 η Αγγλία θα πατήσει τη Γαλλία στη μάχη του Βάτερλοο στην οποία συγκρούστηκαν Αγγλία και Γαλλία και η Αγγλία για πολλοστή φορά θα νικήσει τη Γαλλία. Η πρώτη φορά που νίκησε η Γαλλία την Αγγλία σε πολεμική σύγκρουση ήταν στον εκατονταετή πόλεμο, ο οποίος έληξε το 1453, έκτοτε όποτε συγκρούονταν αυτές οι δύο δυνάμεις η Αγγλί κατανικούσε τη Γαλλία και άλλη μια φορά το πέτυχε, κατανικώντας τον Ναπολέοντα το 1815, γιατί σας το λέω αυτό, μας αφορά ως προς την ουσία βέβαια, αφού μιλάμε για τη Ρωσία αυτή τη στιγμή, η γαλλική επανάσταση έκανε το κύκλο της, στη δεκαετία του 1780 και του 1790, στη συνέχεια το επαναστατικό σχήμα κατέρρευσε μετά από πάρα πολλές αλλαγές, εμφανίστηκε ο μέγας Ναπολέων ο οποίος πήρε επάνω του τις τύχες των πραγμάτων, ως αυτοκράτορας και ξεκίνησε τους ναπολεοντίους πολέμους, δηλαδή, τι ήτα οι ναπολεόντιοι πόλεμοι; ήταν μια προσπάθεια της Γαλλίας να κερδίσει το χαμένο χρόνο από το μακρύ εμφύλιο πόλεμο στον οποίο είχε ζήσει και είχε χάσει πολλές προσβάσεις λόγω αυτής της μεγάλης περιόδου και δεύτερον από την πλευρά των Γάλλων επαναστατών να εξάγουν την γαλλική επανάσταση, για αυτό οι ναπολεόντιοι πόλεμοι έχουν μεγάλη σημασία, διότι εξήγαγαν πλευρές της γαλλικής επανάστασης, δηλαδή διευκόλυναν το τέλος φεουδαρχικών δομών σε χώρες όπως η Ιταλία, η Αυστρία, η Πολωνία, περιοχές που κατέλαβαν τα γαλλικά στρατεύματα. Τώρα ο Ναπολέων σε κάποια φάση, γιατί πίσω από όλα αυτά, ο μεγάλος εχθρός της Γαλλίας, μονίμως έτσι και αλλιώς και με την έκρηξη της γαλλικής επανάστασης ήτανε η Αγγλία η οποία εκείνη ήταν ο ναύαρχος Νέλσων ο οποίος είχε κλείσει όλα τα παράλια της Γαλλίας και μετά και της Ισπανίας για να μη μπορεί η Γαλλία να σιτίζεται και να έχει επαφή με τον άλλο κόσμο και δημιουργούσε θέματα ούτως ώστε να συντρίψει την Γαλλία στην Ευρώπη, ο Ναπολέων σε κάποια φάση απαίτησε από τους ηγεμόνες της Ευρώπης να μην έχουν εμπορικές επαφές με τους Άγγλους, δηλαδή προσπάθησε να δημιουργήσει ένα μέτωπο εμπάργκο απέναντι στην Αγγλία, ο Ρώσος Τσάρος είπε, δεν είμαστε στα καλά μας, ποιος είσαι εσύ που θα μου πεις με πιά χώρα θα συναλλάσομε;  θεωρούσε τον εαυτό του πολύ μεγάλο για να υποταγεί κάποιον κυριόπουλο εκεί  πέρα, ήταν προικισμένος και ήταν δυναμικός, οπότε θα φέρει μια κακή απόφαση, ο Ναπολέων αποφάσισε να εισβάλει στη Ρωσία για να δείξει στην Ευρώπη ολόκληρη, ότι αυτά που ζητά, πρέπει να ακολουθούν και όπως λένε οι κακές γλώσσες, σερσέ λα φαμ, γιατί ο Ναπολέων μπορεί να ήταν τόσος, αλλά είχε μεγάλες...... επιδόσεις να δουν τα μάτια σου, εκείνη την εποχή ήταν ερωτευμένος μέχρι θανάτου με μια πολωνίδα  αρχόντισα, την Μαρία Βαλέσκα, η οποία, οι Πολωνοί ξέρετε μισούν τους Ρώσους αφόρητα και μισούν του Γερμανούς αφόρητα, διότι από την μια μεριά είναι η Ρωσία η οποία συνήθως της επέβαλε την θέληση της, από την άλλη πλευρά η Γερμανία, λοιπόν τελοσπάντων υποτίθεται ότι η καλή του, του είπε κάνε μια επίθεση στη Ρωσία να βοηθήσεις τον λαό μου, δεν ήταν μόνο αυτό, γιατί ήταν μεγάλος πολιτικός για να είναι μόνο αυτό  και εισέβαλε στη Ρωσία, εισέβαλε ο μεγάλος Ναπολέων το 1812, αυτή είναι μια κορυφαία στιγμή της Ευρωπαϊκής ιστορίας, ο μέγας Ναπολέων θα συντριβεί στη Ρωσία, ένα παράξενο πράγμα, ότι συνέβη όταν εισέβαλαν οι γερμανοί, πολύ αργότερα το 1941, δηλαδή τα γαλλικά στρατεύματα θα μπουν στη Ρωσία φανταζόμενα, στη Ρωσία της επιτίθεσαι πάντα τέλη της άνοιξης, αρχές του καλοκαιριού, να έχουν λιώσει τα χιόνια, εκεί τέλη Μαϊου, αρχές  Ιουλίου, εκεί, λοιπόν άμα θέλεις να κάνεις σωστή δουλειά, διότι τα χιόνια είναι πολλά λειώνουν, όταν λειώνουν γεμίζει ο τόπος με λάσπη και με βάλτους κτλ., περιμένεις να το πιεί η γη αυτό, τότε κάνεις εισβολή, έτσι έκανε ο μέγας Ναπολέων, έτσι έκανε και ο Χίτλερ το 41 και στις δύο περιπτώσεις έγινε το ίδιο, δηλαδή ο μέγας Ναπολέων με τα στρατεύματα τα οποία είχαν δείξει την κλάση τους στις μάχες που είχανε δώσει στην Ευρώπη, εισβάλουν στη Ρωσία, ο μέγας Ναπολέων περιμένει ότι θα βρει τρομερή αντίσταση διότι οι Ρώσοι πολεμούν συνέχεια με τους Οθωμανούς και επομένως είναι σε εγρήγορση, δεν είναι ένας στρατός ο οποίος έχει ζήσει σε μακρά ειρήνη, αντί αυτού βλέπει τα στρατεύματα να κάνουν περίπατο, οι ρώσικες στρατιές έρχονται να αντιμετωπίσουν τις γαλλικές στρατιές και ηττώνται λες και είναι.....από την ευκολία με την οποία προήλαυνε ο μέγας Ναπολέων, το πήγαινε πολύ προσεκτικά, γιατί έλεγε, δεν μπορεί να είναι τόσο άχρηστοι, κάποιο σχέδιο και είναι πονηρό και πήγαινε προφυλακτικά, προφυλακτικά....και έφτασε στη Μόσχα, έφτασε στο Κρεμλίνο, οι Γερμανοί έφτασαν στα περίχωρα και τότε είδε ότι ο Τσάρος απευθήνθηκε στο καλύτερο του στρατηγό, ρώτησε, ποιος είναι ο καλύτερος στρατηγός μας, ο πιο προικισμένος και του είπαν όλοι, ο στρατηγός Κουτούζωφ, φέρτε τον μου εδώ, έρχεται ο Κοτούζωφ, τώρα πάρε εν λευκώ, είμαστε χαμένοι, την διοίκηση του στρατού και κάμε ότι μπορείς, ο Κοτούζωφ λοιπόν πήρε δώδεκα και πέντε τα πράγματα, τα αντέστρεψε τα πράγματα......