53. Samuel Scheidt (1587-1654)
Ο Samuel Scheidt ήταν ένας Γερμανός συνθέτης , οργανίστας και δάσκαλος μουσικής στην εποχή του Μπαρόκ. Γεννήθηκε στην Halle και μετά τις πρώτες σπουδές του εκεί , μετέβει στο Αμστερντάμ όπου σπούδασε μαζί με τον συνθέτη Sweelinck . Με την επιστροφή του στη Halle έγινε στην αρχή οργανίστας στην αυλή και αργότερα αρχιμουσικός στον καθεδρικό ναό του Brandenburg. Παρέμεινε στην Γερμανία κατά τον τριακονταετή πόλεμο και επιβίωσε κάνοντας μαθήματα μουσικής. Μετά το τέλος του πολέμου επανήλθε στην θέση του αρχιμουσικού και το 1628 πρόσφερε τις υπηρεσίες του σε 3 εκκλησίες την Halle.
Ο Scheidt γίνεται ο πρώτος γνωστός Γερμανός συνθέτης για το όργανο. Η μουσική του συνθέτη ταξιμομείται σε 2 κατηγορίες, την ενόργανη μουσική - κυρίως για όργανο και την φωνητική θρησκευτική μουσική με συνθέσεις a cappella και συνθέσεις για basso continuo ή άλλα συνοδευτικά όργανα. Στα αναρίθμητα του chorale preludes, έγραψε πολλές fugues, χορευτικές σουίτες σε κυκλική μορφή.
"In dulci jubilo" Samuel Scheidt (1587-1654)
https://www.youtube.com/watch?v=mhLzyaCPIUk
Pavan from Ludi Musici (1621) Samuel Scheidt (1587-1654)
https://www.youtube.com/watch?v=v8K9BkRRl4Y
Samuel Scheidt (1587-1654) "Das alte Jahr vergangen ist".m4v
https://www.youtube.com/watch?v=8ObmmF5rCaY
Samuel Scheidt (1587-1654): Weh, Windchen, weh
https://www.youtube.com/watch?v=U3xcgjOn8M8
Samuel Scheidt - Alamanda con Variazioni - antichi organi
https://www.youtube.com/watch?v=pfzC-_YJwPE
Scheidt : Das alte jahr vergangen - 6 min.
Scheidt : Weh, Windchten,weh Variationen - 6 min.
Scheidt : Laudate Dominum in Sanctus - 8 min.
54. Thomas Weelkes (1575-1623)
Ο Weelkes, Thomas ήταν Άγγλος συνθέτης και οργανίστας. Έγραψε αρκετές συλλογές από μαδριγάλια. Διετέλεσε οργανίστας στο καθεδρικό ναό του Winchester College. Το 1608 δημοσίευσε το έργο του Ayres ή Phantasticke Spirites το οποίο δείχνει την σατυρική πλευρά της τέχνης του.Εκτός από το είδος αυτό της μουσικής, τα μαδριγάλια ( Like two proud armies or the period of cosmography) έγραψε και εκκλησιαστική μουσική όπως αρκετά ανθέμια ( Hosanna to the Son of David) και ενόργανα κομάτια για βιολί, παβάνες, in Nomines κλπ.
Thomas Weelkes (1575-1623) : Hark all ye lovely saints above - 4 min.
55. Jehan Titelouze (1563-1633)
Ο Jean Titelouze ήταν ένας Γάλλος συνθέτης, ποιητής και οργανίστας της πρώιμης μπαρόκ περιόδου. Το ύφος του έχει βαθιές ρίζες στην φωνητική παράδοση της αναγέννησης, παρ'όλο που τα Magnificat και οι hymns του θεωρούνται ως οι πρώτες συνθέσεις της γαλλικής σχολής για όργανο.
Ο συνθέτης γεννήθηκε στην Saint-Omer και σπούδασε εκεί όπου το 1585 έγινε ιερωμένος και υπηρέτησε σαν οργανίστας στον καθεδρικό ναό της Saint-Omer.Το 1588 έγινε οργανίστας στο καθεδρικό ναό της Rouen. Εργάστηκε για την βελτίωση της τεχνικής και λειτουργίας του οργάνου, ώστε να θεωρείται στην εποχή του το καλλίτερο όργανο σε ολόκληρη την Γαλλία.
Το 1613 η ακαδημία της Rouen τον βράβευσε για το ποιητικό του έργο. Το 1623 εκδόθηκαν έργα του για όργανο με το τίτλο Hymnes de l'Eglise, ενώ μια δεύτερη συλλογή του εκδόθηκε το 1626 με το τίτλο Le Magnificat. Οι δυο συλλογές του περιελάμβαναν τα ακόλουθα επί μέρους έργα.
Hymnes de l'Eglise
Ο Samuel Scheidt ήταν ένας Γερμανός συνθέτης , οργανίστας και δάσκαλος μουσικής στην εποχή του Μπαρόκ. Γεννήθηκε στην Halle και μετά τις πρώτες σπουδές του εκεί , μετέβει στο Αμστερντάμ όπου σπούδασε μαζί με τον συνθέτη Sweelinck . Με την επιστροφή του στη Halle έγινε στην αρχή οργανίστας στην αυλή και αργότερα αρχιμουσικός στον καθεδρικό ναό του Brandenburg. Παρέμεινε στην Γερμανία κατά τον τριακονταετή πόλεμο και επιβίωσε κάνοντας μαθήματα μουσικής. Μετά το τέλος του πολέμου επανήλθε στην θέση του αρχιμουσικού και το 1628 πρόσφερε τις υπηρεσίες του σε 3 εκκλησίες την Halle.
Ο Scheidt γίνεται ο πρώτος γνωστός Γερμανός συνθέτης για το όργανο. Η μουσική του συνθέτη ταξιμομείται σε 2 κατηγορίες, την ενόργανη μουσική - κυρίως για όργανο και την φωνητική θρησκευτική μουσική με συνθέσεις a cappella και συνθέσεις για basso continuo ή άλλα συνοδευτικά όργανα. Στα αναρίθμητα του chorale preludes, έγραψε πολλές fugues, χορευτικές σουίτες σε κυκλική μορφή.
"In dulci jubilo" Samuel Scheidt (1587-1654)
https://www.youtube.com/watch?v=mhLzyaCPIUk
Pavan from Ludi Musici (1621) Samuel Scheidt (1587-1654)
https://www.youtube.com/watch?v=v8K9BkRRl4Y
Samuel Scheidt (1587-1654) "Das alte Jahr vergangen ist".m4v
https://www.youtube.com/watch?v=8ObmmF5rCaY
Samuel Scheidt (1587-1654): Weh, Windchen, weh
https://www.youtube.com/watch?v=U3xcgjOn8M8
Samuel Scheidt - Alamanda con Variazioni - antichi organi
https://www.youtube.com/watch?v=pfzC-_YJwPE
54. Thomas Weelkes (1575-1623)
Ο Weelkes, Thomas ήταν Άγγλος συνθέτης και οργανίστας. Έγραψε αρκετές συλλογές από μαδριγάλια. Διετέλεσε οργανίστας στο καθεδρικό ναό του Winchester College. Το 1608 δημοσίευσε το έργο του Ayres ή Phantasticke Spirites το οποίο δείχνει την σατυρική πλευρά της τέχνης του.Εκτός από το είδος αυτό της μουσικής, τα μαδριγάλια ( Like two proud armies or the period of cosmography) έγραψε και εκκλησιαστική μουσική όπως αρκετά ανθέμια ( Hosanna to the Son of David) και ενόργανα κομάτια για βιολί, παβάνες, in Nomines κλπ.
55. Jehan Titelouze (1563-1633)
Ο Jean Titelouze ήταν ένας Γάλλος συνθέτης, ποιητής και οργανίστας της πρώιμης μπαρόκ περιόδου. Το ύφος του έχει βαθιές ρίζες στην φωνητική παράδοση της αναγέννησης, παρ'όλο που τα Magnificat και οι hymns του θεωρούνται ως οι πρώτες συνθέσεις της γαλλικής σχολής για όργανο.
Ο συνθέτης γεννήθηκε στην Saint-Omer και σπούδασε εκεί όπου το 1585 έγινε ιερωμένος και υπηρέτησε σαν οργανίστας στον καθεδρικό ναό της Saint-Omer.Το 1588 έγινε οργανίστας στο καθεδρικό ναό της Rouen. Εργάστηκε για την βελτίωση της τεχνικής και λειτουργίας του οργάνου, ώστε να θεωρείται στην εποχή του το καλλίτερο όργανο σε ολόκληρη την Γαλλία.
Το 1613 η ακαδημία της Rouen τον βράβευσε για το ποιητικό του έργο. Το 1623 εκδόθηκαν έργα του για όργανο με το τίτλο Hymnes de l'Eglise, ενώ μια δεύτερη συλλογή του εκδόθηκε το 1626 με το τίτλο Le Magnificat. Οι δυο συλλογές του περιελάμβαναν τα ακόλουθα επί μέρους έργα.
Hymnes de l'Eglise
- Ad coenam (4 versets)
- Veni Creator (4 versets)
- Pange lingua (3 versets)
- Ut queant laxis (3 versets)
- Ave maris stella (4 versets)
- Conditor alme siderum (3 versets)
- A solis ortus (3 versets)
- Exsultet coelum (3 versets)
- Annue Christe (3 versets)
- Sanctorum meritis (3 versets)
- Iste confessor (3 versets)
- Urbs Jerusalem (3 versets)
Le Magnificat
- Magnificat
- Quia respexit
- Et misericordia
- Deposuit potentes, first setting
- Deposuit potetnes, second setting
- Suscepit Israel
- Gloria Patri et Filio
Titelouze : Veni Creator - 8 min.
Titelouze : Hymne Excultet Coelum - 13 min.
56. John Jenkins (1592-1678)
Ο John Jenkins ήταν Άγγλος συνθέτης, γεννήθηκε στο Maidstone, Kent και πέθανε στο Kimberley, Norfolk.
Λίγα είναι γνωστά για τα πρώτα χρόνια της ζωής του.Εμφανίζεται για πρώτη φορά ως μουσικός στην εκτέλεση του έργου Triumph of Peace το 1634 στην αυλή του βασιλιά Καρόλου του 1ου. Το 1640 προσλήφθηκε από δυο βασιλικές οικογένειες ως αρχιμουσικός. Το 1640 αναμόρφωσε την παλιά μορφή του in Nomine και έγραψε αξιοσημείωτα έργα προγραμματικής μουσικής ( pavane, galliard)
Jenkins : Third Coast Viols - 11 min.
Jenkins : Fantasia for 2 bass viols - 4 min.
57. Alessandro Piccinini (1566-1638)
Ο Alessandro Piccinini ήταν ένας Ιταλός συνθέτης και οργανίστας. Γεννήθηκε στην Μπολόνια. Εργάστηκε στην αυλή της Φεράρα από το 1582 έως το 1597. Έγραψε μουσική για λαούτο, κυρίως τοκάτες, κουράντ και γκαλιάρντ. Πέθανε το 1638.
Piccinini : Chiaccona in Partite Variate - 2 min.
58. Orlando Gibbons (1583-1625)
Ο Orlando Gibbons ήταν Άγγλος συνθέτης και οργανίστας της τελευταίας Tudor περιόδου.
Ο συνθέτης γεννήθηκε στην Οξφόρδη και το 1596-98 τραγουδούσε στην χορωδία του βασιλικού Κολεγίου του Καίνπριξ. Το 1598 μπήκε στο πανεπιστήμιο και έλαβε το βαθμό του Bachelor of music το 1606.Διορίστηκε ως οργανίστας στο βασιλικό παρεκκλήσι το 1615 όπου παρέμεινε μέχρι το θάνατο του. Πέθανε 41 ετών. Ο συνθέτης θεωρείται ως ένας από τους πιο παραγωγικούς συνθέτες του καιρού του. Έγραψε περί τις 30 φαντασίες για βιολί, αναρίθμητα μαδριγγάλια και αρκετά δημοφιλή ανθέμια ( This is the record of John, O Lord in thy wrath, O clap your hands together for eight voices) . Η χορωδιακή του μουσική διακρίνεται για την συνθετική ικανότητα και την μελωδική του ποιότητα. Ο Gibbons προσέδιδε μελωδία, τόσο στις fantasias του όσο και στους χορούς του π.χ. Pavane in D minor, Lord Salisbury;s Pavan and Galliard.
Ο Orlando Gibbons ήταν Άγγλος συνθέτης και οργανίστας της τελευταίας Tudor περιόδου.
Ο συνθέτης γεννήθηκε στην Οξφόρδη και το 1596-98 τραγουδούσε στην χορωδία του βασιλικού Κολεγίου του Καίνπριξ. Το 1598 μπήκε στο πανεπιστήμιο και έλαβε το βαθμό του Bachelor of music το 1606.Διορίστηκε ως οργανίστας στο βασιλικό παρεκκλήσι το 1615 όπου παρέμεινε μέχρι το θάνατο του. Πέθανε 41 ετών. Ο συνθέτης θεωρείται ως ένας από τους πιο παραγωγικούς συνθέτες του καιρού του. Έγραψε περί τις 30 φαντασίες για βιολί, αναρίθμητα μαδριγγάλια και αρκετά δημοφιλή ανθέμια ( This is the record of John, O Lord in thy wrath, O clap your hands together for eight voices) . Η χορωδιακή του μουσική διακρίνεται για την συνθετική ικανότητα και την μελωδική του ποιότητα. Ο Gibbons προσέδιδε μελωδία, τόσο στις fantasias του όσο και στους χορούς του π.χ. Pavane in D minor, Lord Salisbury;s Pavan and Galliard.
Orlando Gibbons : The Silver Swan - 2 min.
Gibbons : Verse Anthem - 7 min.
Gibbons : Fantasia for 4 viols in C magor - 6 min.
59. Johann Schein (1586-1630)
Ο Johann Schein ήταν Γερμανός συνθέτης της τελευταίας περιόδου του Μπαρόκ. Γεννήθηκε στο Grunhain και πέθανε στη Leipzig. Είναι ο συνθέτης που έφερε το ιταλικό στυλ στην Γερμανία. Με το θάνατο του πατέρα του μετακόμισε στην Dresden όπου συμμετείχε στην χορωδία του εκλέκτορα της Σαξονίας ως παιδική φωνή. Παράλληλα έπαιρνε μαθήματα μουσικής. Σπούδασε νομικά και καλές τέχνες στο πανεπιστήμιο της Λειψίας. Μετά την αποφοίτηση του μετά μια σύντομη απασχόληση του ως δάσκαλος στα παιδιά του Gottfried von Wolffersdorff γίνεται αρχιμουσικός στην Βαϊμάρη και μετά κάντορας στη Thomasschule στη Λειψία. Είχε κακή υγεία και πέθανε μόλις 44 ετών. Η ιtαλική τεχνική του φαίνεται στο έργο Lodovico Grossi da Viadana's Cento concerti ecclesiastici. Συνέθεσε τόσο εκκλησιαστική, όσο και κοσμική μουσική σε αντίθεση με τον σύγχρονο του συνθέτη Schutz που συνέθεσε μόνο εκκλησιαστική μουσική.
Η πιο γνωστή συλλογή ενόργανης μουσικής είναι το Banchetto musicale που περιέχει 20 διαφορετικές σουίτες.
Ο Johann Schein ήταν Γερμανός συνθέτης της τελευταίας περιόδου του Μπαρόκ. Γεννήθηκε στο Grunhain και πέθανε στη Leipzig. Είναι ο συνθέτης που έφερε το ιταλικό στυλ στην Γερμανία. Με το θάνατο του πατέρα του μετακόμισε στην Dresden όπου συμμετείχε στην χορωδία του εκλέκτορα της Σαξονίας ως παιδική φωνή. Παράλληλα έπαιρνε μαθήματα μουσικής. Σπούδασε νομικά και καλές τέχνες στο πανεπιστήμιο της Λειψίας. Μετά την αποφοίτηση του μετά μια σύντομη απασχόληση του ως δάσκαλος στα παιδιά του Gottfried von Wolffersdorff γίνεται αρχιμουσικός στην Βαϊμάρη και μετά κάντορας στη Thomasschule στη Λειψία. Είχε κακή υγεία και πέθανε μόλις 44 ετών. Η ιtαλική τεχνική του φαίνεται στο έργο Lodovico Grossi da Viadana's Cento concerti ecclesiastici. Συνέθεσε τόσο εκκλησιαστική, όσο και κοσμική μουσική σε αντίθεση με τον σύγχρονο του συνθέτη Schutz που συνέθεσε μόνο εκκλησιαστική μουσική.
Η πιο γνωστή συλλογή ενόργανης μουσικής είναι το Banchetto musicale που περιέχει 20 διαφορετικές σουίτες.
Schein : -------------2 min.
Schein : Zion spricht - 5 min.
Schein : Lieblich und schone sein - 4 min.
Επώνυμοι συνθέτες
60. Thomas Tallis (1505-1585)
Ο Thomas Tallis ήταν ένας Άγγλος συνθέτης με κυρίαρχη θέση στην αγγλική θρησκευτική μουσική και ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες της Αγγλίας.
T. Tallis : Videte miraculum - 12 min.
Tallis : Anthem 'if ye love.......' - 2 min.
Tallis : Audivi vocem - 4 min.
61. Andrea Gabrielli (1510-1586)
Ο Andrea Gabrielli ήταν ένας ιταλός συνθέτης και οργανίστας του τέλους της αναγέννησης. Θείος του ήταν ο διάσημος συνθέτης Giovanni Gabrielli. Για τα πρώτα χρόνια της ζωής του δεν υπάρχουν ασφαλή στοιχεία. Ο Gabrielli διετέλεσε οργανίστας στο Cannaregio μεταξύ του 1555 και του1557. Το 1562 πήγε στην Γερμανία οπου συνδέθηκε με το συνθέτη Orlande de Lassus με μια σχέση που αποδείχτηκε οφέλιμη και για τους δυο. Το 1566 διορίστηκε οργανίστας στον Αγ. Μάρκο της Βενετίας και που τον διατήρησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Η ακουστική του ναού του επέτρεψε να διαμορφώσει ενα νέο πολυφωνικό μουσικό είδος που ήταν προάγγελος της μουσικής του αιώνα του Μπαρόκ. Μεταξύ των άλλων έγραψε πολλές επετειακές συνθέσεις σε διάφορα γεγονότα του καιρού του ( νίκη εναντίον των Τούρκων, η μάχη του Lepanto, επισκέψεις πριγκήπων από την Ιαπωνία κλπ).
Έγραψε θρησκευτική και κοσμική μουσική με πολυφωνικά έργα κατάλληλα για τον τεράστιο χώρο του Αγ. Μάρκου. Επίσης το 1585 έγραψε μουσική για τα χορικά στον Οιδίπου Τύραννο του Σοφοκλή
Andrea Gabrieli (1510-1586): Toccata del decimo tono
https://www.youtube.com/watch?v=b5rgQKGsuhY
Maria Magdalene - Andrea Gabrieli (co 1510 -1586)
https://www.youtube.com/watch?v=WxI71OvZD-Y
Angeli,, Archangeli de Andrea Gabrieli (ca. 1510-1586)
https://www.youtube.com/watch?v=2NLx2pSlmxw
ALLELUJA, Andrea Gabrieli, SCHOLA CANTORUM-MILANO, dir. Giovanni Vianini, It.
https://www.youtube.com/watch?v=ImFA3oKAnO0
Gabrielli : Ricercar del secondo tono - 5 min.
Gabrielli : Ars vocalis. Maria stabat - 5 min.
62. Giovanni Perluigi Palestrina (1525-1594)
Ο Τζιοβάννι Πιερλουίτζι ντα Παλεστρίνα (Giovanni Pierluigi da Palestrina, Παλεστρίνα, Φεβρουάριος 1525 ή 1526 - Ρώμη, 2 Φεβρουαρίου 1594) ήταν Ιταλός συνθέτης πολυφωνικής μουσικής, ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της και αυτός που άσκησε τη μεγαλύτερη και πλέον σημαντική επίδραση στη διαμόρφωση της δυτικής εκκλησιαστικής μουσικής.[1] Άφησε τεράστιο όγκο έργου, το οποίο αποτελεί σημείο αναφοράς στην φωνητική αντίστιξη, της οποίας θεωρείται ειδήμων.
Ο Παλεστρίνα γεννήθηκε στην ομώνυμη πόλη Παλεστρίνα (λατινικά Preneste), κοντά στη Ρώμη, όπου πιστεύεται ότι ζούσαν οι πρόγονοί του επί γενεές.[2] Η ακριβής χρονολογία γέννησής του δεν είναι διαπιστωμένη, αλλά τοποθετείται το Φεβρουάριο του 1525 ή 1526. Ελάχιστα είναι γνωστά για την παιδική του ηλικία. Περίπου το 1537 πήγε στη Ρώμη, όπου διαλαλούσε στο δρόμο τα προϊόντα της φάρμας των γονέων του τραγουδώντας. Έτσι τον άκουσε ο διευθυντής της χορωδίας του ναού Σάντα Μαρία Ματζόρε, ο οποίος, εντυπωσιασμένος από τη φωνή του νεαρού και το προφανές μουσικό του ταλέντο, ανέλαβε τη μουσική του μόρφωση.[3] Παρέμεινε εκεί κατά το διάστημα 1537 - 1539 και το 1544 προσελήφθη ως οργανίστας του ναού της γενέτειράς του, Αγίου Αγαπητού (St. Agapito), όπου, εκτός από εκτελεστής βοηθούσε στην προετοιμασία της χορωδίας και δίδασκε μουσική.[2]
Αυτή την περίοδο γνώρισε και νυμφεύτηκε την Λουκρέτσια Γκόρι (Lucrezia Gori). Η μουσική του επίδοση τράβηξε την προσοχή και την υποστήριξη του τοπικού επισκόπου, ο οποίος αργότερα έγινε ο Πάπας Ιούλιος ο Γ΄. Δείχνοντας την ευγνωμοσύνη του, ο Παλεστρίνα αργότερα του αφιέρωσε το Πρώτο Βιβλίο Λειτουργιών. Το 1551 εγκατέλειψε τη θέση του στην Παλεστρίνα και επέστρεψε στη Ρώμη, όπου ανέλαβε την προετοιμασία της παιδικής χορωδίας της Καπέλα Τζούλια (Capella Giulia) του Βατικανού και αργότερα, υπό την παρότρυνση του Πάπα Ιουλίου του Γ΄, ανέλαβε πρωτοψάλτης στην Καπέλα Σιξτίνα. Ο Πάπας ήθελε να προσφέρει στο νεαρό ταλαντούχο μουσικό τη δυνατότητα να συνθέτει απερίσπαστος. Κατά την περίοδο αυτή συνέθεσε αρκετά μαδριγάλια, το κείμενο των οποίων θεωρήθηκε πολύ "ελεύθερο". Ο τότε καρδινάλιος και μετέπειτα Πάπας Μάρκελλος ο Β΄ υποστήριξε τον νεαρό συνθέτη, απεβίωσε όμως μόλις 21 ημέρες μετά τη στέψη του. Την υποστήριξη αυτή ο Παλεστρίνα αντάμειψε με ένα από τα σημαντικότερα έργα του, τη "Λειτουργία του Πάπα Μάρκελλου" (Missa Papae Marcelli). Στη θέση αυτή δεν έγινε τελικά δυνατό να παραμείνει: ο κανόνας του Βατικανού προέβλεπε ότι όσοι υπηρετούσαν σε παρόμοιες θέσεις δεν έπρεπε να είναι νυμφευμένοι και αυτό οδήγησε στην αποπομπή του μαζί με δύο χορωδούς του παρεκκλησίου[3]. Δεν παρέμεινε, όμως, άνεργος επί πολύ, καθώς το 1555 προσελήφθη ως επικεφαλής (μαέστρος) της χορωδίας του Αγίου Ιωάννη του Λατερανού, μια θέση την οποία κατείχε πριν από αυτόν ο Ορλάντο ντι Λάσσο και στην οποία ο Παλεστρίνα παρέμεινε ως το 1561. Τότε ζήτησε αύξηση της αμοιβής του και, όταν αντιμετώπισε την άρνηση των υπευθύνων, αποχώρησε και ανέλαβε την ίδια θέση στο ναό της Σάντα Μαρία Ματζιόρε.[4]
Εν τω μεταξύ είχε συγκληθεί η Σύνοδος του Τρέντο (13 Δεκεμβρίου 1545 - 4 Δεκεμβρίου 1563). Αν και βασικός στόχος της Συνόδου ήταν ο καθορισμός των δογμάτων της Καθολικής Εκκλησίας - καθώς είχε ήδη εμφανιστεί το κίνημα των Διαμαρτυρομένων - ένας επιπρόσθετος στόχος ήταν η αναμόρφωση της εσωτερικής οργάνωσης της Καθολικής Εκκλησίας και η αντιμετώπιση ποικίλων διαστρεβλώσεων που είχαν εμφανιστεί στο εσωτερικό της. Στα πλαίσια αυτών των αναμορφώσεων και των διαταγμάτων της Συνόδου, ο Πάπας Πίος ο Δ΄ ανέθεσε σε επιτροπή καρδιναλίων την βελτίωση της διοίκησης και της διαμόρφωσης της Παπικής Χορωδίας. Στα πλαίσια αυτά, ο καρδινάλιος Επίσκοπος Μιλάνου Άγιος Κάρολος του Μπορρομέο (St. Charles Borromeo), ανεψιός και γραμματέας του Πάπα, ο οποίος προστάτευσε τον Παλεστρίνα, προκάλεσε την ακρόαση της "Λειτουργίας του Πάπα Μάρκελλου" παρουσία του Πάπα στις 19 Ιουνίου 1565. Είναι πιθανόν η ακρόαση αυτή να προκάλεσε τις αποφάσεις για τις κατευθυντήριες γραμμές που έδωσε η Καθολική εκκλησία σχετικά με τη χρήση της πολυφωνικής μουσικής στους ιερούς ναούς. Δεν υπάρχουν περισσότερα ιστορικά στοιχεία περί αυτού, πράγμα που προκάλεσε τη δημιουργία σχετικών θρύλων περί καταδίκης της πολυφωνικής μουσικής από ορισμένους καρδιναλίους και την προάσπισή της από τον ίδιο τον Παλεστρίνα. Οι θρύλοι αυτοί απλά καταδεικνύουν το γεγονός ότι οι συνθέσεις του Παλεστρίνα επηρέασαν τις αποφάσεις του Συμβουλίου και του Πάπα.[3] Για ορισμένους είναι γεγονός ότι η παρουσία του Παλεστρίνα και οι συνθέσεις του διέσωσαν την παρουσία της πολυφωνικής μουσικής στην Καθολική εκκλησία, γι' αυτό και αποκλήθηκε "σωτήρας της πολυφωνικής μουσικής"[5], ωστόσο οι ιστορικές έρευνες δεν καταδεικνύουν κάτι παρόμοιο με ακρίβεια.
Ο Πίος ο Δ΄ δημιούργησε για τον Παλεστρίνα την ειδική θέση του "συνθέτη του Παπικού Παρεκκλησίου" και αύξησε την αμοιβή του. Το 1571 ο Τζιοβάννι Ανιμούτσια (Giovanni Animuccia), αρχιμουσικός του Αγίου Πέτρου απεβίωσε και ο Παλεστρίνα κατέλαβε τη θέση του, παρά τις ίντριγκες και τις παραινέσεις συναδέλφων του προς τον Πάπα να τον απολύσει. Στη θέση αυτή παρέμεινε ως το 1594. Παράλληλα με τα καθήκοντά του στη σύνθεση και την προετοιμασία της Παπικής χορωδίας, ο Παλεστρίνα δίδασκε μουσική στη σχολή του Τζιοβάννι Μαρία Νανίνι (Giovanni Maria Nanini), ενώ ο διάδοχος του Πίου, Πάπας Γρηγόριος ο ΙΓ΄, τον επιφόρτισε με την προετοιμασία μιας νέας μορφής του Γρηγοριανού μέλους. Ο Παλεστρίνα δεν ήταν ιδιαίτερα εξοικειωμένος με το θέμα και αυτό τον αποσπούσε από τη συνθετική του δραστηριότητα. Ωστόσο, η παραγωγική του δραστηριότητα δεν μειώθηκε και συνέχισε να συνθέτει, ενώ παράλληλα εκτελούσε παραγγελίες για τουλάχιστον δώδεκα ιερούς ναούς της Ιταλίας και απασχολήθηκε και στην επιχείρηση γουναρικών της δεύτερης συζύγου του.[4]
Απεβίωσε στη Ρώμη στις 2 Φεβρουαρίου 1594, πιθανώς από πλευρίτιδα.
Ο Παλεστρίνα κατέλειπε εκατοντάδες συνθέσεις, μεταξύ των οποίων 105 λειτουργίες, 250 μοτέτα, 45 ύμνους, 33 μεγαλυνάρια (Magnificat), οκτώ ομάδες "Θρήνων", 68 "προσκομιδές", ψαλμούς, περίπου 140 μαδριγάλια και εννέα συνθέσεις για εκκλησιαστικό όργανο.
Οι συνθέσεις του παρουσιάζουν σαφήνεια, ισορροπία μεταξύ των φωνών και απόλυτη αρμονία[1] (στις συνθέσεις του σπανίζουν οι διαφωνίες). Οι συνθέσεις του είναι όλες "a cappella" (χωρίς συνοδεία μουσικών οργάνων) και για συνδυασμούς που ποικίλλουν από τρεις ως οκτώ φωνές. Η ιδιοφυΐα του στην αντίστιξη είναι εμφανής σε πολλές από τις λειτουργίες του υπό μορφή κανόνα (όπου ορισμένες φωνές μιμούνται τη μελωδική γραμμή άλλων), ενώ είχε ιδιαίτερη ικανότητα να "στολίζει" μια απλή μελωδία και να την ενσωματώνει στη σύνθεση με τέτοιο τρόπο ώστε να μη γίνεται αναγνωρίσιμη.[2]
Ο Θρύλος της "διάσωσης της πολυφωνικής μουσικής" και της αναμόρφωσής της έδωσε στον συνθέτη ιδιαίτερη αίγλη και πολλοί συνθέτες εκκλησιαστικής μουσικής επηρεάστηκαν από αυτόν. Λέγεται ότι η "Ανώνυμη λειτουργία" του (Missa sine nomine) ήταν ιδιαίτερα αγαπητή στον Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, ο οποίος τη μελετούσε όταν συνέθετε τη δική του "Λειτουργία σε σι ελάσσονα".
Giovanni Pierluigi da Palestrina (±1525-1594) Missa O Sacrum Convivium
https://www.youtube.com/watch?v=cAdj8gtHjrs
Giovanni Pierluigi da Palestrina (1525-1594) Sabbato Sancto - Lectio II
https://www.youtube.com/watch?v=57bK7U-GL2A
Giovanni Pierluigi da Palestrina (1525-1594) - O Magnum Mysterium
https://www.youtube.com/watch?v=hyDRSI1joa8
Palestrina : Masses - 10 min.
Ο Thomas Tallis ήταν ένας Άγγλος συνθέτης με κυρίαρχη θέση στην αγγλική θρησκευτική μουσική και ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες της Αγγλίας.
Λίγα είναι γνωστά για τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Γεννήθηκε στα πρώτα χρόνια του 16ου αιώνα στα χρόνια της βασιλείας του Ερρίκου του 7ου. Πιθανόν τραγουδούσε στον βασιλικό παρεκκλήσι του ανακτόρου St. James. Ως μουσικός ασχολείται το 1532 σαν οργανίστας στο Dover Priory από οπού μετακινείται στο Λονδίνο. Πρώτα στο Augustinian Waltham Abbey,μετά στο καθεδρικό ναό του Canterbury και τέλος στο βασιλικό παρεκκλήσι το 1543 όπου συνέθετε και εκτελούσε μουσικά έργα του για τους Henry VIII, Edward VI, Queen Mary, και Queen Elisabeth, μέχρι που πέθανε το 1585. Στηρίχτηκε οικονομικά από τις βασίλισσες Μαίρη και Ελισάβετ και μπορούσε να τυπώνει την μουσική του.Είχε το προνόμιο να εκδίδει τα μουσικά του κείμενα σε διάφορες γλώσσες, όπως αγγλικά, λατινικά, γαλλικά , ιταλικά και άλλες γλώσσες, ανάλογα εαν η μουσική του ήταν θρησκευτική ή κοσμική. Ο συνθέτης κράτησε ισορροπία ανάμεσα στη έντονη διαμάχη που ξεσπούσε ανάμεσα στους καθολικούς και τους προτεστάντες.Πέθανε ειρηνικά στο σπίτι του στο Greenwich το 1585.
Thomas Tallis : Ave rosa sine spinis - 5 min.
61. Andrea Gabrielli (1510-1586)
Ο Andrea Gabrielli ήταν ένας ιταλός συνθέτης και οργανίστας του τέλους της αναγέννησης. Θείος του ήταν ο διάσημος συνθέτης Giovanni Gabrielli. Για τα πρώτα χρόνια της ζωής του δεν υπάρχουν ασφαλή στοιχεία. Ο Gabrielli διετέλεσε οργανίστας στο Cannaregio μεταξύ του 1555 και του1557. Το 1562 πήγε στην Γερμανία οπου συνδέθηκε με το συνθέτη Orlande de Lassus με μια σχέση που αποδείχτηκε οφέλιμη και για τους δυο. Το 1566 διορίστηκε οργανίστας στον Αγ. Μάρκο της Βενετίας και που τον διατήρησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Η ακουστική του ναού του επέτρεψε να διαμορφώσει ενα νέο πολυφωνικό μουσικό είδος που ήταν προάγγελος της μουσικής του αιώνα του Μπαρόκ. Μεταξύ των άλλων έγραψε πολλές επετειακές συνθέσεις σε διάφορα γεγονότα του καιρού του ( νίκη εναντίον των Τούρκων, η μάχη του Lepanto, επισκέψεις πριγκήπων από την Ιαπωνία κλπ).
Έγραψε θρησκευτική και κοσμική μουσική με πολυφωνικά έργα κατάλληλα για τον τεράστιο χώρο του Αγ. Μάρκου. Επίσης το 1585 έγραψε μουσική για τα χορικά στον Οιδίπου Τύραννο του Σοφοκλή
Andrea Gabrieli (1510-1586): Toccata del decimo tono
https://www.youtube.com/watch?v=b5rgQKGsuhY
Maria Magdalene - Andrea Gabrieli (co 1510 -1586)
https://www.youtube.com/watch?v=WxI71OvZD-Y
Angeli,, Archangeli de Andrea Gabrieli (ca. 1510-1586)
https://www.youtube.com/watch?v=2NLx2pSlmxw
ALLELUJA, Andrea Gabrieli, SCHOLA CANTORUM-MILANO, dir. Giovanni Vianini, It.
https://www.youtube.com/watch?v=ImFA3oKAnO0
62. Giovanni Perluigi Palestrina (1525-1594)
Ο Τζιοβάννι Πιερλουίτζι ντα Παλεστρίνα (Giovanni Pierluigi da Palestrina, Παλεστρίνα, Φεβρουάριος 1525 ή 1526 - Ρώμη, 2 Φεβρουαρίου 1594) ήταν Ιταλός συνθέτης πολυφωνικής μουσικής, ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της και αυτός που άσκησε τη μεγαλύτερη και πλέον σημαντική επίδραση στη διαμόρφωση της δυτικής εκκλησιαστικής μουσικής.[1] Άφησε τεράστιο όγκο έργου, το οποίο αποτελεί σημείο αναφοράς στην φωνητική αντίστιξη, της οποίας θεωρείται ειδήμων.
Ο Παλεστρίνα γεννήθηκε στην ομώνυμη πόλη Παλεστρίνα (λατινικά Preneste), κοντά στη Ρώμη, όπου πιστεύεται ότι ζούσαν οι πρόγονοί του επί γενεές.[2] Η ακριβής χρονολογία γέννησής του δεν είναι διαπιστωμένη, αλλά τοποθετείται το Φεβρουάριο του 1525 ή 1526. Ελάχιστα είναι γνωστά για την παιδική του ηλικία. Περίπου το 1537 πήγε στη Ρώμη, όπου διαλαλούσε στο δρόμο τα προϊόντα της φάρμας των γονέων του τραγουδώντας. Έτσι τον άκουσε ο διευθυντής της χορωδίας του ναού Σάντα Μαρία Ματζόρε, ο οποίος, εντυπωσιασμένος από τη φωνή του νεαρού και το προφανές μουσικό του ταλέντο, ανέλαβε τη μουσική του μόρφωση.[3] Παρέμεινε εκεί κατά το διάστημα 1537 - 1539 και το 1544 προσελήφθη ως οργανίστας του ναού της γενέτειράς του, Αγίου Αγαπητού (St. Agapito), όπου, εκτός από εκτελεστής βοηθούσε στην προετοιμασία της χορωδίας και δίδασκε μουσική.[2]
Αυτή την περίοδο γνώρισε και νυμφεύτηκε την Λουκρέτσια Γκόρι (Lucrezia Gori). Η μουσική του επίδοση τράβηξε την προσοχή και την υποστήριξη του τοπικού επισκόπου, ο οποίος αργότερα έγινε ο Πάπας Ιούλιος ο Γ΄. Δείχνοντας την ευγνωμοσύνη του, ο Παλεστρίνα αργότερα του αφιέρωσε το Πρώτο Βιβλίο Λειτουργιών. Το 1551 εγκατέλειψε τη θέση του στην Παλεστρίνα και επέστρεψε στη Ρώμη, όπου ανέλαβε την προετοιμασία της παιδικής χορωδίας της Καπέλα Τζούλια (Capella Giulia) του Βατικανού και αργότερα, υπό την παρότρυνση του Πάπα Ιουλίου του Γ΄, ανέλαβε πρωτοψάλτης στην Καπέλα Σιξτίνα. Ο Πάπας ήθελε να προσφέρει στο νεαρό ταλαντούχο μουσικό τη δυνατότητα να συνθέτει απερίσπαστος. Κατά την περίοδο αυτή συνέθεσε αρκετά μαδριγάλια, το κείμενο των οποίων θεωρήθηκε πολύ "ελεύθερο". Ο τότε καρδινάλιος και μετέπειτα Πάπας Μάρκελλος ο Β΄ υποστήριξε τον νεαρό συνθέτη, απεβίωσε όμως μόλις 21 ημέρες μετά τη στέψη του. Την υποστήριξη αυτή ο Παλεστρίνα αντάμειψε με ένα από τα σημαντικότερα έργα του, τη "Λειτουργία του Πάπα Μάρκελλου" (Missa Papae Marcelli). Στη θέση αυτή δεν έγινε τελικά δυνατό να παραμείνει: ο κανόνας του Βατικανού προέβλεπε ότι όσοι υπηρετούσαν σε παρόμοιες θέσεις δεν έπρεπε να είναι νυμφευμένοι και αυτό οδήγησε στην αποπομπή του μαζί με δύο χορωδούς του παρεκκλησίου[3]. Δεν παρέμεινε, όμως, άνεργος επί πολύ, καθώς το 1555 προσελήφθη ως επικεφαλής (μαέστρος) της χορωδίας του Αγίου Ιωάννη του Λατερανού, μια θέση την οποία κατείχε πριν από αυτόν ο Ορλάντο ντι Λάσσο και στην οποία ο Παλεστρίνα παρέμεινε ως το 1561. Τότε ζήτησε αύξηση της αμοιβής του και, όταν αντιμετώπισε την άρνηση των υπευθύνων, αποχώρησε και ανέλαβε την ίδια θέση στο ναό της Σάντα Μαρία Ματζιόρε.[4]
Εν τω μεταξύ είχε συγκληθεί η Σύνοδος του Τρέντο (13 Δεκεμβρίου 1545 - 4 Δεκεμβρίου 1563). Αν και βασικός στόχος της Συνόδου ήταν ο καθορισμός των δογμάτων της Καθολικής Εκκλησίας - καθώς είχε ήδη εμφανιστεί το κίνημα των Διαμαρτυρομένων - ένας επιπρόσθετος στόχος ήταν η αναμόρφωση της εσωτερικής οργάνωσης της Καθολικής Εκκλησίας και η αντιμετώπιση ποικίλων διαστρεβλώσεων που είχαν εμφανιστεί στο εσωτερικό της. Στα πλαίσια αυτών των αναμορφώσεων και των διαταγμάτων της Συνόδου, ο Πάπας Πίος ο Δ΄ ανέθεσε σε επιτροπή καρδιναλίων την βελτίωση της διοίκησης και της διαμόρφωσης της Παπικής Χορωδίας. Στα πλαίσια αυτά, ο καρδινάλιος Επίσκοπος Μιλάνου Άγιος Κάρολος του Μπορρομέο (St. Charles Borromeo), ανεψιός και γραμματέας του Πάπα, ο οποίος προστάτευσε τον Παλεστρίνα, προκάλεσε την ακρόαση της "Λειτουργίας του Πάπα Μάρκελλου" παρουσία του Πάπα στις 19 Ιουνίου 1565. Είναι πιθανόν η ακρόαση αυτή να προκάλεσε τις αποφάσεις για τις κατευθυντήριες γραμμές που έδωσε η Καθολική εκκλησία σχετικά με τη χρήση της πολυφωνικής μουσικής στους ιερούς ναούς. Δεν υπάρχουν περισσότερα ιστορικά στοιχεία περί αυτού, πράγμα που προκάλεσε τη δημιουργία σχετικών θρύλων περί καταδίκης της πολυφωνικής μουσικής από ορισμένους καρδιναλίους και την προάσπισή της από τον ίδιο τον Παλεστρίνα. Οι θρύλοι αυτοί απλά καταδεικνύουν το γεγονός ότι οι συνθέσεις του Παλεστρίνα επηρέασαν τις αποφάσεις του Συμβουλίου και του Πάπα.[3] Για ορισμένους είναι γεγονός ότι η παρουσία του Παλεστρίνα και οι συνθέσεις του διέσωσαν την παρουσία της πολυφωνικής μουσικής στην Καθολική εκκλησία, γι' αυτό και αποκλήθηκε "σωτήρας της πολυφωνικής μουσικής"[5], ωστόσο οι ιστορικές έρευνες δεν καταδεικνύουν κάτι παρόμοιο με ακρίβεια.
Ο Πίος ο Δ΄ δημιούργησε για τον Παλεστρίνα την ειδική θέση του "συνθέτη του Παπικού Παρεκκλησίου" και αύξησε την αμοιβή του. Το 1571 ο Τζιοβάννι Ανιμούτσια (Giovanni Animuccia), αρχιμουσικός του Αγίου Πέτρου απεβίωσε και ο Παλεστρίνα κατέλαβε τη θέση του, παρά τις ίντριγκες και τις παραινέσεις συναδέλφων του προς τον Πάπα να τον απολύσει. Στη θέση αυτή παρέμεινε ως το 1594. Παράλληλα με τα καθήκοντά του στη σύνθεση και την προετοιμασία της Παπικής χορωδίας, ο Παλεστρίνα δίδασκε μουσική στη σχολή του Τζιοβάννι Μαρία Νανίνι (Giovanni Maria Nanini), ενώ ο διάδοχος του Πίου, Πάπας Γρηγόριος ο ΙΓ΄, τον επιφόρτισε με την προετοιμασία μιας νέας μορφής του Γρηγοριανού μέλους. Ο Παλεστρίνα δεν ήταν ιδιαίτερα εξοικειωμένος με το θέμα και αυτό τον αποσπούσε από τη συνθετική του δραστηριότητα. Ωστόσο, η παραγωγική του δραστηριότητα δεν μειώθηκε και συνέχισε να συνθέτει, ενώ παράλληλα εκτελούσε παραγγελίες για τουλάχιστον δώδεκα ιερούς ναούς της Ιταλίας και απασχολήθηκε και στην επιχείρηση γουναρικών της δεύτερης συζύγου του.[4]
Απεβίωσε στη Ρώμη στις 2 Φεβρουαρίου 1594, πιθανώς από πλευρίτιδα.
Ο Παλεστρίνα κατέλειπε εκατοντάδες συνθέσεις, μεταξύ των οποίων 105 λειτουργίες, 250 μοτέτα, 45 ύμνους, 33 μεγαλυνάρια (Magnificat), οκτώ ομάδες "Θρήνων", 68 "προσκομιδές", ψαλμούς, περίπου 140 μαδριγάλια και εννέα συνθέσεις για εκκλησιαστικό όργανο.
Οι συνθέσεις του παρουσιάζουν σαφήνεια, ισορροπία μεταξύ των φωνών και απόλυτη αρμονία[1] (στις συνθέσεις του σπανίζουν οι διαφωνίες). Οι συνθέσεις του είναι όλες "a cappella" (χωρίς συνοδεία μουσικών οργάνων) και για συνδυασμούς που ποικίλλουν από τρεις ως οκτώ φωνές. Η ιδιοφυΐα του στην αντίστιξη είναι εμφανής σε πολλές από τις λειτουργίες του υπό μορφή κανόνα (όπου ορισμένες φωνές μιμούνται τη μελωδική γραμμή άλλων), ενώ είχε ιδιαίτερη ικανότητα να "στολίζει" μια απλή μελωδία και να την ενσωματώνει στη σύνθεση με τέτοιο τρόπο ώστε να μη γίνεται αναγνωρίσιμη.[2]
Ο Θρύλος της "διάσωσης της πολυφωνικής μουσικής" και της αναμόρφωσής της έδωσε στον συνθέτη ιδιαίτερη αίγλη και πολλοί συνθέτες εκκλησιαστικής μουσικής επηρεάστηκαν από αυτόν. Λέγεται ότι η "Ανώνυμη λειτουργία" του (Missa sine nomine) ήταν ιδιαίτερα αγαπητή στον Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, ο οποίος τη μελετούσε όταν συνέθετε τη δική του "Λειτουργία σε σι ελάσσονα".
Giovanni Pierluigi da Palestrina (±1525-1594) Missa O Sacrum Convivium
https://www.youtube.com/watch?v=cAdj8gtHjrs
Giovanni Pierluigi da Palestrina (1525-1594) Sabbato Sancto - Lectio II
https://www.youtube.com/watch?v=57bK7U-GL2A
Giovanni Pierluigi da Palestrina (1525-1594) - O Magnum Mysterium
https://www.youtube.com/watch?v=hyDRSI1joa8
