Ο ΚΟΛΟΣΣΟΣ ΤΟΥ ΠΟΡΤΟ ΡΑΦΤΗ

Ο ΚΟΛΟΣΣΟΣ ΤΟΥ ΠΟΡΤΟ ΡΑΦΤΗ

"Μια καταγραφή από αρχαιολόγους"

Τον Ιούλιο του 1960 μια ομάδα ερευνητών ( McCredie, Vanderpool, Cornelius Vermeule, Arthur Steinberg, The photographic Library of German Institute of Athens) διεξήγαγαν μια επιτόπια έρευνα στη νησίδα Ράφτη που βρίσκεται στην είσοδο του κόλπου Πόρτο Ράφτη.

Αξιολόγησαν και κατέγραψαν το άγαλμα που βρίσκεται στη κορυφή της νησίδας.

ΤΟ ΑΓΑΛΜΑ

Πρόκειται για το άγαλμα μιας γυναίκας, χωρίς κεφάλι και χέρια, φοράει ένα χιτώνα με τη μορφή ενός πέπλου και κάθεται σε ένα τετράγωνο πέτρινο θρόνο ο οποίος τελειώνει σε ένα ολίγο ανομοιογενή βράχο ( plinth).

Το δεξί της χέρι είναι υψωμένο και απλωμένο ενώ το αριστερό της αναπαύεται πάνω στον αριστερό της μηρό ή λίγο ψηλότερα.

Το αριστερό της πόδι σύρεται προς τα πίσω, προβάλλοντας το αριστερό της γόνατο. Το δεξιό της πόδι αναπαύεται, με τεντωμένα τα άκρα του. Και τα δυο πόδια λείπουν από το γόνατο και κάτω. Ίχνη του δεξιού ποδιού ανιχνεύονται και πάνω στο βράχο ( plinth). Το ιμάτιο πέφτει στο πίσω μέρος με ελαφρές ζικ-ζακ πτυχές. Επίσης  απλώνεται πάνω από το δεξί απλωμένο βραχίονα, γύρω από τον ώμο από δεξιά προς αριστερά, κατευθύνεται προς τα κάτω αριστερά και πάνω από το αριστερό πόδι, καταλήγοντας στο βράχο.

Το κεφάλι και το πάνω μέρος του λαιμού σμιλεύτηκαν χωριστά και μετά τοποθετήθηκαν. Το άγαλμα μπορεί κάποτε να είχε αποκολληθεί από την βάση του και παρουσιάζει φθορές στο κάτω μέρος. Αυτό είναι ασύμμετρο και βλέποντας από πίσω αποκλίνει. Η βάση είχε ενισχυθεί με λιθοδομή και σήμερα συγκρατείται από ένα ζευγάρι σιδερένιων ελασμάτων που διέρχονται μπροστά και πίσω. Το μάρμαρο του αγάλματος και της βάσης είναι πεντελικό, αλλά η επεξεργασία του διαφέρει με τη βάση να είναι περισσότερο ακατέργαστη από το κύριο άγαλμα. Ενδείξεις στη βάση του αγάλματος δείχνουν την αντικατάσταση μερικών μικρών τμημάτων της σε  διαφορετική θέση από την αρχική, όταν επισκευάστηκε σε νεώτερα χρόνια. Αναφορές περιηγητών δείχνουν τα κομμάτια αυτά να βρίσκονται στο έδαφος   στις αρχές του 19ου αιώνα.

Το άγαλμα έχει ύψος 2,35 μέτρα. Το πλάτος στο κάθισμα είναι 1,40 μέτρα και στο πίσω μέρος της βάσης 1,77 μέτρα. Η βάση έχει ύψος 2,00 μέτρα.

Από το ρυθμό της κατασκευής είναι εύκολο να συμπεράνουμε ότι το άγαλμα λαξεύτηκε στο 2ο αιώνα μετά Χριστό. Η τεχνική κοπής και επεξεργασίας του μαρμάρου υποδηλώνουν τον αιώνα αυτό.

Η τεχνική του χιτώνα όπως πέφτει προς τα κάτω προσομοιάζει με ανάλογα στοιχεία του αγάλματος του Αδριανού που στήθηκε στο μέσον της Αθηναϊκής Αγοράς και χρησιμεύει σαν μια πρώτη αναφορά. Η σύνθεση και επεξεργασία του γενικά, με την καθήμενη μορφή και τα διακοσμητικά στοιχεία του αγάλματος , θυμίζουν συγκριτικά σημεία  με το μνημείο του Φιλοπάππου στην Αθήνα, λαμβάνοντας υπ' όψη βέβαια ότι το τεράστιο άγαλμα του Πόρτο Ράφτη όπου οι ακραίες καιρικές συνθήκες, ιδιαίτερα μπροστά προς την μεριά της θάλασσας , έκαναν να δείχνει τη λάξευση του ατελέστερη.

Αν αγνοήσουμε την φθορά, το άγαλμα έχει πολλά σημεία αισθητικής δύναμης και ρωμαλέας ομορφιάς. Η στάση ( πόζα) ακόμη αναδεικνύει ένα αίσθημα τυπικής μεγαλοπρέπειας και βλέποντας το από τη δεξιά πλευρά δείχνει μια ρυθμική αίσθηση καθώς το πέπλο προχωράει από το σώμα στο πέτρινο κάθισμα και στην συνέχεια στο βράχο, έχοντας πολλές και βαθιές πτυχώσεις. 

Το γεγονός ότι το άγαλμα δείχνει μια γυναίκα, δεν χωρεί αμφισβήτηση . Το στυλάρισμα του στήθους κάτω από το σπάσιμο του λαιμού παραμένει για να το δείχνει. Το αριστερό στήθος καλύπτεται από τις πτυχές του πέπλου, αλλά το δεξί στήθος φαίνεται καθαρά κάτω από το χιτώνα, ακριβώς κάτω από το σπάσιμο. Επί πλέον κανένα άγαλμα άνδρα δεν έχει επιζήσει από τους Ελληνικούς και Ρωμαϊκούς χρόνους που να φοράει χιτώνα αυτής της μορφής και να κρέμεται χαλαρά με πολλές πτυχώσεις μέχρι τα γόνατα.

Οι πτυχώσεις σε οδηγούν σε αγάλματα γυναικείων θεών της τελευταίας περιόδου του Φειδία και πράγματι η συνολική αίσθηση του αγάλματος σε οδηγεί σε γλυπτά του δυτικού αετώματος του Παρθενώνα.

Ο τρόπος με τον οποίον, η Φειδιακή ελευθερία της αξιοπρέπειας και η χαριτωμένη ευγένεια μετασχηματίστηκε, σε μια μορφή προικισμένη με θεματική τυπικότητα μπορεί να παραλληλισθεί με διάφορες παγερές μορφές και προσωποποιήσεις της Ρωμαϊκής αυτοκρατορικής περιόδου. Αυτά τα ρωμαϊκά αγάλματα θα τα ξαναθυμηθούμε όταν θα συζητηθούν η αναγνώριση και η αξιολόγηση του Κολοσσού  στο Πόρτο Ράφτη.

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

   Τόσο μεγάλο άγαλμα δεν σύρθηκε σε τόσο απότομο λόφο στην είσοδο του κόλπου για μικρό ή ακόμη και για κανένα λόγο.

Το άγαλμα θα πρέπει να έχει μια αυθεντικότητα και ίσως μια λειτουργία, σπουδαία στην Αττική των αυτοκρατορικών χρόνων.

Ο σκοπός της μελέτης αυτής να αξιολογήσει την αυθεντικότητα και να διερευνήσει την χρησιμότητα του κολοσσού. Πολλά έχουν γραφτεί για το άγαλμα τους περασμένους αιώνες.

Μεταξύ των επισκεπτών στο Πόρτο Ράφτη πριν το 1880, μόνο ο Ludwig Ross (1843) διατύπωσε μια σχεδόν σωστή εκτίμηση για την χρησιμότητα του, παρά τις αντίθετες απόψεις που επικρατούσαν την εποχή εκείνη. Η συνηθέστερη άποψη ήταν ότι το άγαλμα παραστάνει τον ήρωα της Αττικής, Ερυσίχθονα, ιδίως από τότε που ο Παυσανίας αναφέρθηκε για τον τάφο του στις Πρασιές. Η άποψη αυτή αξιολογείται πολλαπλά στις επόμενες σελίδες.

Σημείωση : Ο Ερυσίχθονας ο Αθηναίος ήταν μυθικός Αθηναίος ήρωας, γιος του Κέκροπα και της Αγλαύρου. Ο Ερυσίχθονας πέθανε νέος και χωρίς να αφήσει πίσω του απογόνους. Το μόνο που αναφέρεται σχετικώς με το πρόσωπό του είναι ότι πήγε στην ιερή νήσο Δήλο, από όπου πήρε για να φέρει στην Αθήνα ένα παλαιό άγαλμα της θεότητας Ειλειθυίας, αλλά πέθανε στο ταξίδι της επιστροφής.

Μετά από κάποιο χρόνο στο απώτερο παρελθόν, η καθισμένη μορφή του αγάλματος και οι πλούσιες πτυχώσεις που φθάνουν στα γόνατα, ενέπνευσαν τους ντόπιους κατοίκους να το ονομάσουν "Ράφτης".

Έτσι στις συζητήσεις που αφορούσαν το άγαλμα, εξέλιπε α ανώνυμος χαρακτήρας του και παίρνει την ονομασία "Ράφτης ή Ράφτη".

Θα είναι περιττό να προστεθεί ότι οι Έλληνες έχοντας απονέμει το όνομα "Ράφτης" στο άγαλμα, η περιοχή Ράφτης ανταπόδωσε τη καλοσύνη, δίνοντας το λανθασμένο όνομα στο λιμάνι-κόλπο ( Πόρτο Ράφτη ).

ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ

Μια ματιά στο χάρτη της Αττικής, ιδιαίτερα στους χάρτες πριν το 1800 ( Ο βενετός γεωγράφος Marco Coronelli σε χάρτη του 1686 δείχνει "Porto Raphte  Rapheta" ως το μοναδικό λιμάνι σε αυτές τις ακτές), όταν οι πόλεις ήσαν λιγότερες, αναδεικνύουν την σημασία του Πόρτο Ράφτη, ως λιμάνι πρόσβασης στην Αθήνα.

Από τη νήσο Κέα, στόλος ή μεμονωμένα πλοία μπορούσαν, είτε μέσω Σουνίου να φθάσουν στο Πειραιά, είτε περιπλέοντας τις ανατολικές ακτές μέχρι το Πόρτο Ράφτη, όταν οι καιρικές συνθήκες ή οι πολιτικές καταστάσεις επέτρεπαν.

Οι συνθήκες αυτές της αρχαιότητας μεταφέρθηκαν με την ίδια ένταση στους Μεσαιωνικούς χρόνους και αργότερα, όταν οι βυζαντινές γαλέρες, οι Ιταλοί έμποροι, τα πολεμικά των Αράβων και Τούρκων ή τα εμπορικά των δυτικών Δυνάμεων, αναζητούσαν να επισκεφθούν ή να πολιορκήσουν την Αθήνα για διαφόρους λόγους.

Τότε, το Πόρτο Ράφτη κατακλύζονταν από πρόσωπα που πιθανόν είχαν επισημάνει το άγαλμα.

Ο αριθμός τους   φαίνεται να μην βρίσκεται σε αναλογία με εκείνους που κάνουν περιγραφές των απομακρυσμένων μνημείων που αφαιρέθηκαν από τα κέντρα της Ελλάδας κατά τους μεσαιωνικούς και αναγεννησιακούς χρόνους.

Ως αποτέλεσμα, ένας αριθμός από αυτούς τους πρώτους ταξιδιώτες είδαν ή ανάφεραν το άγαλμα και άλλο ένα άγαλμα σε ένα μικρότερο νησί (ραφτοπούλα) στην είσοδο του κόλπου.

Από όσα έχουν αναφερθεί, καταγράφονται πολλά ψέματα και υποθέσεις για το χαρακτήρα και το σκοπό του κολοσσού.

    Επειδή αυτές οι υποθέσεις αναφέρονται σε ένα μόνο συγκεκριμένο αντικείμενο σε μια σχετική έρημη περιοχή, μπορούν να συλλέγουν και να αξιολογηθούν σχετικά εύκολα.

Οι εκτιμήσεις περιέχουν ακρίβειες, ανακρίβειες, φαντασίες και λανθασμένες υποθέσεις οι οποίες δημιουργούν ένα οδηγό που μας δείχνει με ποίο τρόπο αυτοί οι πρώτοι ταξιδιώτες έβλεπαν τα αρχαία και συνεπώς τίθεται θέμα αξιοπιστία τους ακόμη και όταν ασχολούνται με τοποθεσίες πολύ σπουδαιότερες από το Πόρτο Ράφτη.

Εκτιμήσεις και σχόλια

Το Φεβρουάριο του 1395 ο Niccolo da Marconi, επέστρεφε στην Ιταλία προερχόμενος από την Jaffa, αναζήτησε καταφύγιο στη νήσο Κέα ώστε να αποφύγει να συναντηθεί με Τούρκους πειρατές που βρίσκονταν στην περιοχή.

Τα μεσάνυχτα της 22 προς 23ης Φεβρουάριου, ξεκίνησε για τον Πειραιά, αλλά ισχυροί άνεμοι τον ανάγκασαν να γυρίσει πίσω προς το Πόρτο Ράφτη. Έφθασε στο λιμάνι το απόγευμα της 23ης  και ο Niccolo έφθασε στην Αθήνα το επόμενο πρωινό, αφού ταξίδεψε όλη την νύχτα μέσα στη βροχή από βουνά και έρημες περιοχές. Έγραψε μόνο αυτά για το λιμάνι του Πόρτο Ράφτη :

"Σε κάποιο βουνό όχι πολύ μακριά από το λιμάνι υπάρχουν δυο μορφές από μάρμαρο, ένας άνδρας και μια γυναίκα. Λέγεται ότι ο άνδρας αυτός όταν ζούσε αναζητούσε την  γυναίκα αυτή που ήταν παρθένα για να την γνωρίσει  με σαρκικό τρόπο. Αυτή διέφυγε δια μέσου αυτών των βουνών γιατί δεν ήθελε να υποκύψει στην θέληση του. Τελικά, όταν είδε η γυναίκα αυτή ότι δεν μπορούσε να αποφύγει την επιμονή του άνδρα, προσευχήθηκε στους θεούς οι οποίοι μεταμόρφωσαν και τους δυο σε μορφές από μάρμαρο. Η προσευχή της εισακούστηκε και έτσι παραμένουν μέχρι σήμερα ( De viro et muliere conversis in statuas marmoreas)".

Παρ' όλο που ο Niccolo και η παρέα του είχαν στραμμένο αλλού το νου τους, εν τούτοις ο μύθος της Mirabilia που οι ταξιδιώτες του μεσαίωνα συνήθιζαν να διηγούνται, επηρέασε την αναφορά τους. Παρ' όλες τις γεωγραφικές τους ανακρίβειες, οι αναφορές τους μιλάνε και αρχίζουν να πιστοποιούν την ύπαρξη του αγάλματος ενός άνδρα. Δεν γίνεται αναφορά ότι παρίστανε ένα "ράφτη" και το Πόρτο Ράφτη αναφέρεται μόνο ως " alium portum distantem ab Acthenis milearia XXIII or".

O Iteneranium Maritinium (Florence, Laurenziana, Cod. Medic. Palat. 54)  μετά το 1571 αναφέρει η πορεία από την Τζια ( Zia or Zea) στο Σούνιο με το τίτλο " Da Coranto al cavo delle Collone m. 60 per levante ", και συνεχίζει :

"Dicontro a Cavo delle Collone per Scilocco m. 5 e l'isola di Rafti, che ha ponente un buon porto, e per tutto intorno ad essa a buon surgitore, ma e bisogna havere buon Piloti per le secche, che sono intorno a detto Cavo".

Αφού έχει αναφερθεί στο νησί, περιγράφει το ¨ράφτη" ότι φαίνεται σαν να κρατάει ένα ψαλίδι στα χέρια του!

"La conoscenza dell"Isola di Rafti e una Statua grande di Marmo, che tiene in mano un paio di forbice, e si vede lontano m. 30 in mare".

Από τα λεγόμενα αυτά μπορεί να υποθέσουμε ότι το άγαλμα χρησίμευε σαν πρωτόγονος φάρος.

Θα σταθούμε όμως στο χαρακτηρισμό του αγάλματος σαν "ράφτη".

Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες από ταξιδιώτες, άλλα και συγγραφείς κατά τον 17ο αιώνα που περιγράφουν την μορφή και των δυο αγαλμάτων ( Sr. de la Guilletiere 1669 - Andre Georges Guillet  1669,1676).

Γράφουν :

"Le Port de Raphti est un des plus asseurez de toute la Grece. On y mouille sur sept et huit   brasses d'eau, fond de vase, mesle d' herbes marines, et de bonne tenue. Mais ce qui en fait l'excellence, c"est qu'il est couvert presque de tous cotez par une petite Isle qui laisse a droit et a gauche ce qu'il faut d'espace pour entrer dans le Port. Sur la pointe de cette Isle il y a une grande figure de marbre, dont je vous porteray le dessein, aussi bien que celuy d'une autre Statue placee sur un petit  ecueil qui est tout aupres. L'ecueil est rond  par en bas et fort aigu par en haut. Le meilleur mouillage est aupres d'une petite Isle fort basse, qui es dans le Port".

Ο Guillet αναφέρει ότι η γνώση του για το δεύτερο άγαλμα και για τον χαρακτηρισμό του Ράφτη ως του καλύτερου αγκυροβολίου, οφείλεται σε ένα εμπορικό λογαριασμό. Ο Wheler  επισκέφθηκε το Πόρτο Ράφτη το 1675-76 και δικαιολογεί το όνομα του λιμανιού ως ακολούθως :

" (The harbor is) - divided into two   little Baies, by a sharp point, that runneth into the middle of it, and hath two little islands, or Rocks toward the Mouth : the biggest of which lieth East South-East off from the middle point, and giveth the name to the Harbour, from a Colossal Statue of White Marble representing a Taylor cutting Cloth; which the Greeks call Raphti".

 Ο Perry επισκέφθηκε το 1740 το Ράφτη και είναι ο πρώτος που αποβιβάστηκε στο νησί Ράφτη και σκαρφάλωσε μέχρι το άγαλμα.

Αναφέρει :

"On the Right-Hand , entering Port Rafti, is a very high and steep island: Its Figure is a true Cone, and the Circumference of its base, as we judge, aboyt a mile. Upon the summit of this Island we see a very ancient and curious Marble Statue of one Raffti. The Head and Arms are broken off, but the Trunk is yet pretty intire. This statue seems to have been an exquisite Piece of Workmanship ; it is in a sitting Posture and we judge might have been, when the Head was on, about 12 feet high and is placed upon a Pedestal of near 8 feet high.

The Tradition  goes that when Apollo reigned King of Greece, one Rafti had deserved well on the commonwealth; wherefore Apollo caused his Statue to be placed here. The people report that in After-time a Beacon was placed upon the Head of it, to give Light to such Ships as might be bound into that Port in the Nighttime.

On another small Island, father within the Harbour we see another Marble Statue of the said Rafti's Wife; but this likewise is broken and injured by time, much in the same manner as the other".

Το ενδιαφέρον σημείο είναι ότι το άγαλμα έφερε πάνω στο κεφάλι φωτιστική διάταξη (πυρσός) που μετατρέπει το άγαλμα σε "Φάρο".

Το δεύτερο αξιοσημείωτο γεγονός είναι η περιγραφή ενός δευτέρου αγάλματος, συγκρινόμενο με το πρώτο. Ο Απόλλων ασφαλώς αναφέρεται γιατί κάποιοι ίσως έχουν διαβάσει Παυσανία ή κάποια άλλη πηγή που συνδέει την Αθήνα, τις Πρασιαί και την Δήλο.

Οι πληροφορίες για τον πυρσό, προκύπτουν από τις σχετικές δημοσιεύσεις του James Stuart το 1787. Ο Stuart φαίνεται να είχε επισκεφθεί το 1753 το Πόρτο Ράφτη.

Γράφει :

" On the easter coast of Attica, looking towards the Cyclades and the Aegean sea, is the entrance of a spacious haven, which, by a long narrow ridge of rock, stretching nearly east and west, is separated into two commodius  harbours. That towards the North, into which you first enter, is called Porto Rafti, probably the ancient Alai Araphonides. The other harbour, now called Prassa, was apparently the ancient Prassiae: some scattered fragments of ruin on the southern shore, point out its former situation".

Και συνεχίζει να περιγράφει παρατηρώντας τις βινιέτες (κόσμημα με έντυπο κείμενο) :

" In the left-hand corner of the vignette is the face of a medal which I suppose coined at Prassiae: on it is a head of Cybele crowed with towers, whence I am induced to believe, that a temple of this Goddess also was here, athough Pausanias has omitted to mention it. On the reverse of this medal, which is in the right-hand corner, is impressed a ship, probably the Theoris : over it are the characters ΠΡΑΣ apparently meant to express the name of this demos.

I might have observed in the beginning of this article, that on entering the northern harbour our attention was excited by two small insulated rocks, on each of which is a mutilated statue of pure  white marble; indeed so mutilated and defaced, that was unable to satisfy myself what divinities they were intended to represent. The largest, which is really of colossal size, has probably been a Neptune, or an Apollo, although at present it is ridiculously called O Raphti, or the taylor.

The figure on the other rock is much less : it represents a female, but whether a Thetis or a Diana, it is called E Raphti Poula, or the Taylor' Daughter; and both probably owe their present name to the Demos Araphen, formerly situated, I suppose, on the shore of this harbour".

Ο Stuart απορρίπτει το μύθο του "ράφτη" και επιχειρεί να αναγνωρίσει το άγαλμα στην βάση ότι παριστάνει "αρσενικό".

Ο Chandler το 1765 σε ταξιδιωτικές του περιγραφές αναφέρει :

" A sharp point of land, running out into the middle, divides the bay; and towards the mouth are two little islands or rocks. One of these, on the right hand sailing in, is high and steep..... On the summit is a white marble colossal statue, the posture sedent, the head and arms broken off. It is supposed to have been twelve feet high, when unmutilated, and is placed on a pedestal near eight feet high. On the other island, which is further in, is seen a maimed marble statue of a female. These images perhaps represented Apollo and Diana and were placed as see-marks, or, holding lights, served each as a pharos to assist vessels in finding the port in the night-time".

 Ο Chanlder δεν επισκέφθηκε ποτέ το Πόρτο Ράφτη, αλλά τις πληροφορίες τις άντλησε από τις σημειώσεις των Wheler  και Perry.

Ο Leake W.M. επισκέφθηκε την Ελλάδα 4 φορές από το έτος 1802 και μετά και βρέθηκε στο Πόρτο Ράφτη όπου θεωρείται πολύ προσεκτικός παρατηρητής και προσθέτει πολλά νέα στοιχεία, αναφέρει ;

" The harbour of Prassiae takes its modern  name of Rafti from the remain of a colossal statue of white marble, seated  on a chair, up a steep conical island in the entrance of the harbour and which is vulgarly supposed to bear some resemblance to a tailor ( ράφτης) at work. The statue, which was originally about twelve feet high, is of a workmanship which appears to indicate the decline of the arts and was probably that of a Roman emperor".

Το μικρότερο άγαλμα δεν αναφέρεται, πιθανότατα εξαφανίστηκε.

Το 1805 έφθασε στην Ελλάδα ο Άγγλος Dodwell και πέρασε μια νύχτα στο Πόρτο Ράφτη (3/4 Σεπτεμβρίου 1805). Γράφει :

" It happened fortunately for us that a boat from Tenos had just arrived here and the sailors were employed in cutting wood to carry to their island. We gave them some paras to raw us to the furthest island in the port, which we were an hour in reaching. It is a hill of a conical form, extremely steep, difficult to ascent, and covered with lentiscus and small pine. The summit contain a headless statue of white marble, on a pedestal of stone; it is draped but but much mutilated. The pedestal and statue are nearly of equal height, both together being fifteen feet. It is in a sitting posture, and faces the entrance of the port; the style appears not to be very good; it may be the statue of Apollo. The offerings which the Hyberboreans made to the Delian Apollo, were embarked for the island of Delos from Prasiai; where the God had also a temple. Part of the pedestal has fallen, and the whole is in a state of impending ruin. It is difficult to imagine how such a large mass was drawn up so precipitous an eminence.

The word Raphtes or Rαptes, in modern Greek, signifies a tailor; and the statue is called Raphtou-Poula, " the Tailor's Daughter".

On another island which we visited is a niche of white marble, placed upon a rock; it probably once contained a statue, which however must have been of small dimensions".

Είναι ο πρώτος που αναφέρει την απουσία του δευτέρου μικρού αγάλματος και διαπιστώνει στο μικρό νησί, την ύπαρξη μιας υποδοχής (θέση κοίλη για άγαλμα).

Ο  Sir W. Gell  που επισκέφθηκε το 1805 την περιοχή του Πόρτο Ράφτη αποδέχεται την άποψη του Leake και γράφει :

" On one of the island in it ( the "excellent port") is a niche of white marble; and on another pointed rock, at the entrance, is the colossal statue, apparently of a Roman emperor".

Μια κάποια νύξη για το τι έγινε το μικρότερο άγαλμα στη Ραφτοπούλα, μας αναφέρει ο John B. S. Morritt σε γράμματα του της περιόδου 1794-1796. Αναφέρει ότι ένας Γάλλος ζωγράφος ονόματι Fauvel στο όνομα του πατρόνου του Choiseul-Gouffier  αναζητούσε αρχαιότητες σε διάφορες περιοχές της Αττικής. Στην περιοχή του Μαραθώνα σκάβοντας ανακάλυψε 3 προτομές του Herodes Attikus, Markus Aurelius  που σήμερα βρίσκονται στο Μουσείο του Λούβρου και η προτομή του Lucius Verus που σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο Ashmolean, Oxford. Ο Morritt υποθέτει ότι ο Fauvel μετέφερε το μικρό άγαλμα από την Ραφτοπούλα.

Το 1809/10 ο συνοδός του ποιητή Lord Byron, J.C. Hobhouse ( Lord Broughton) διηγείται , επηρεασμένος από τις αναφορές του Chandler, ότι περνώντας απ'έξω από το λιμάνι, είδε ένα απότομο βράχο πάνω στον οποίο βρίσκεται ένα πελώριο άγαλμα. Υποθέτει ότι μάλλον χρησίμευε σαν φάρος. Σε ένα μικρότερο καταπράσινο νησί διακρίνει ένα άγαλμα μιας γυναίκας.

Το 1832 ο C. Wordsworth γράφει :

" It is a distance of ten miles, in an easterly direction, from this spot to the bay of Prasiae, one of the best harbours on the coast of Attica. At the centre of the entrance, which is a mile broad, is a small island, on which, at an elevation of three hundred feet from the level of the sea, is a sitting statue of white marble, from the attitude of which, resembling that of a tailor at his work, the harbour derives its modern name of Port Raphte - an appellation not very complimentary to its sculptor, who is supposed to have intended to represent by it a Roman Emperor".

Ο Δανός αρχαιολόγος  Brondsted το 1811, αξιολόγησε διαφορετικά το άγαλμα από τους συγχρόνους Άγγλους περιηγητές και ταυτίστηκε με τους Γερμανούς τοπογράφους του δεύτερου ήμισυ του αιώνα αυτού. Έκανε αναφορές στον Ερεσίχθονα και αναφέρει :

" Auf einem der Felseninselchem in dieser Bucht befindet sich noch ein, zwar sehr gemischandeltes aber doch leicht erkennbares Fragment einer kolossalen marmoren Statue, die eilt bei zwolf Fuss Höhe gehabt haben muß und eine sitzende männliche Figur war. ( Nach Pausania könnte man geneigt sein zu vermuten, daß sie den Eryrichthon vorgestellt habe.) . Diese Bild schien dem Volke einem mit seiner Arbeit beschäftigten Schneider aenlich und veranlaßte den neueren Namen "Ραφτηλιμάνι" (des Schneiders Hafen)".

Ο L. Ross το 1843 σε δημοσίευμα του περιγράφει με πολλές λεπτομέρειες το άγαλμα με μετρήσεις που πραγματοποίησε όταν παρέμεινε επί μισή ήμερα στο νησί Ράφτη. Εικάζει ότι το κεφάλι του αγάλματος μπορεί να κατρακύλησε στη θάλασσα, ενώ όσον αφορά την στάση του αγάλματος θεωρεί ότι το ανασηκωμένο δεξί χέρι, ίσως κρατάει ένα σκήπτρο, ενώ το αριστερό βρίσκεται ακουμπισμένο πάνω στο γόνατο. Επιμένει ότι το άγαλμα παριστάνει γυναίκα.

Το "κάθισμα" των πρώτων επισκεπτών αντικαθίσταται με το ορθότερο "ένα φυσικό κομμάτι βράχου". Όσον αφορά το φύλο του αγάλματος, ο Ross αναφέρεται σε 3 ενδείξεις. Πρώτον ότι το άγαλμα πρέπει να έχει παραγγελθεί από τον Αδριανό  (Ηρώδη τον Αττικό). Βλέπει το μνημείο του Φιλοπάππου ως ανάλογο στιλιστικό παράδειγμα. Η πρώτη ομάδα αντιστοίχησης περιλαμβάνει μια αυτοκράτειρα ( Plotina, Sabina, Faustina Sr., Faustina Jr. ,or Lucilla) ή Regilla την γυναίκα του Ηρώδη. Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει τις Θεές Ήρα, Δήμητρα και Αθηνά. Η τελευταία σκέψη του βρίσκεται στη σφαίρα της προσωποποίησης ότι το άγαλμα αντιπροσωπεύει "την θεϊκή Θεωρία" ( ιερές αποστολές των ελληνικών πόλεων στα μεγάλα πανελλήνια ιερά) που έστειλαν οι Αθηναίοι από τις Πρασσιές στη Δήλο.

Τρεις τοπογράφοι Lolling, Milchhoefer, Judeich ( 1879,1887) ανάφεραν το Πόρτο Ράφτη με διαφορετικές προσεγγίσεις. Ο Judeich προσπαθεί να συνδέσει ότι το άγαλμα είναι μνημείο αφιερωμένο στον Ερυσίχθονα που μνημονεύεται από τον Παυσανία, και ήταν αντίγραφο ενός παλαιότερου αγάλματος των χρόνων του Ηρώδου του Αττικού. Η ενδυμασία του αγάλματος που είναι γυναικεία, μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι ο παλιός Αττικός ήρωας ήταν ντυμένος ως η θειική Θεωρία της Αθηναϊκής αποστολής στη Δήλο.

Ο τελευταίος επισκέπτης του νησιού ήταν ο Fraser (1894) ο οποίος ενισχύει την άποψη του Ross με την αντίληψη ότι το άγαλμα των χρόνων του Αδριανού ή του Αντωνίνου υποδηλώνει το μέρος που βρίσκεται ο τάφος του Ερυσίχθονα.

Εξακρίβωση ( Πιστοποίηση)

Ως γεωγραφική προσωποποίηση πιθανόν της οικουμένης, Αχαίας (ήΑττικής) ή ίσως της Θέας Ρώμης.

Αρκετά χρόνια πριν προσέλκυσε την προσοχή μου ένα χάλκινο άγαλμα ( ύψους 0,223 του μέτρου) μιας θεάς ή προσωποποίησης που κάθονταν σε ένα θρόνο από βράχο. Διαπραγματεύονταν σε δημοπρασία στον οίκο Sotheby στις 14 Νοεμβρίου του 1960. Το ορειχάλκινο άγαλμα πιθανόν να προέρχεται από τα χρόνια της Ρωμαϊκής αυτοκρατορικής περιόδου και ασφαλώς συνδέεται με κάποια γεωγραφική περιοχή. Όταν επισκέφθηκα το Πόρτο Ράφτη ο νους μου πήγε στο κολοσσό και ίσως να αποτελούσε ένα αντίγραφο. Η κλίμακα μεγέθους μεταξύ του κολοσσού και του αγάλματος δικαιολογούσαν κάποιες αποκλίσεις. Χάρηκα πολύ όταν έμαθα ότι το χάλκινο άγαλμα βρέθηκε αρκετά χρόνια πριν "βόρια του αεροδρομίου του Ελληνικού, κοντά στην Αθήνα". Δηλαδή αρκετά κοντά στο Πόρτο Ράφτη. Καλλίτερη ένδειξη δεν θα μπορούσε να υπάρξει για την συσχέτιση του αγάλματος με το Ράφτη.

Η κυρία του χάλκινου αγαλματιδίου κρατάει στο σηκωμένο δεξιό της χέρι μια δέσμη από 5 στάχυα που μοιάζουν σαν πυρσό ή ψαλίδι. Το απλωτό αριστερό χέρι δεν κρατάει τίποτα σήμερα. Πιθανόν να κρατούσε μια ουράνια σφαίρα ή ένα σκήπτρο. Το κεφάλι καλύπτεται από μια επιβλητική κορώνα που φέρει κατά διαστήματα μικρά ανοίγματα σαν παράθυρα. Ο καλλιτέχνης φαίνεται να αντίγραψε, από το κολοσσό, μια βάση ικανή να δεχθεί πάνω της ,την τοποθέτηση ενός πυρσού-φάρου. Ο ερευνητής Cornelius Vermeule αναλύει πλήθος λεπτομερειών για να συσχετίσει όσο το δυνατόν καλλίτερα το χάλκινο αγαλματίδιο με το κολοσσό. Από βιβλιογραφικά δεδομένα ή ερμηνείες νομισμάτων διαφαίνεται ότι οι Αρχαίοι ακολούθησαν στο Πόρτο Ράφτη την αγαπημένη τους συνήθεια να συνδυάζουν την διακόσμηση, τον συμβολισμό και την χρηστική λειτουργία ενός φάρου.

Από τις καλλιτεχνικές λεπτομέρειες σχεδιασμού του αγαλματιδίου και του κολοσσού φαίνεται ότι τα καλλιτεχνικά τους πρότυπα ανάγονται στην Αττική περίοδο του 440 έως 420 π.χ. Το αγαλματίδιο έχει χαρακτηριστικά των αμαζόνων του Κρεσίλα και Πολυκλείτου.

Ποια θεότητα δείχνει το αγαλματίδιο; Η εκτίμηση μας είναι πολύ δύσκολη. Από τις διακοσμητικές λεπτομέρειες του αγαλματιδίου, εικάζεται να παριστάνει την Οικουμένη ( Orbis Terranum) , μια εκτεταμένη περιοχή ( όπως η Αττική ή Αχαΐα) ή η Θεά Ρώμη, όπως εμφανίζεται στην Ελλάδα ή τη Μικρά Ασία.

Οποιαδήποτε από αυτή την εικασία ταιριάζει θαυμάσια σε ένα υπερυψωμένο, κωνικό νησί στην είσοδο ενός ονομαστού λιμανιού της Αττικής που αντικρίζει το Αιγαίο, είναι απέναντι από την εσχατιά της Μικράς Ασίας και τα σύνορα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

Ο κολοσσός στο Ράφτη σμιλεύτηκε και τοποθετήθηκε στην περίοδο της Αττικής ευμάρειας η οποία προέκυψε από τον φιλελληνισμό του αυτοκράτορα Αδριανού ( Hadrian 78-138 μ.χ.)  και τροφοδοτήθηκε από τα πλούτη του Ηρώδου του Αττικού.

Ο ιδιόμορφος ρωμαϊκός συνδυασμός  της διακόσμησης και της λειτουργικότητας έλαβε με το κολοσσό,  την μορφή μιας γεωγραφικής προσωποποίησης που λειτούργησε και ως φάρος. Η περίοδος αυτή θεωρείται ότι ευνοούσε στο μεγαλύτερο βαθμό την επιλογή της προσωποποίησης. Από όλες τις μορφές της προσωποποίησης, ευνοείται στο Πόρτο Ράφτη   η μορφή της οικουμενικότητας (Orbis Terrarum).

Στο Ράφτη ( κολοσσός) και στο μπρούτζινο αντίγραφο του, η δέσμη από τα στάχυα ταιριάζει με την αντίληψη της παγκόσμιας ευημερίας τέλεια.

Κατά πόσο φτιάχτηκε στην περίοδο του Αδριανού ή των διαδόχων του, κατά πόσο πραγματοποιήθηκε με αυτοκρατορική εντολή ή από χορηγία του πάμπλουτου Ηρώδη του Αττικού, ο κολοσσός στο Ράφτη ως "οικουμενικότητα" έγινε ένα ισχυρό σύμβολο της αυτοκρατορικής πολιτικής στον Ελληνικό κόσμο.

Έρευνες για το δεύτερο άγαλμα.

Το 1960 ο Arthur Steiberg  και ο Cornelius Vermeule πραγματοποίησαν εξαντλητικές έρευνες σε δυο μικρά νησιά, την Ραφτοπούλα και το Πρασονήσι, για να διαπιστώσουν ίχνη από το δεύτερο άγαλμα. Διερευνήσαμε τα νησιά, λέγουν, καθώς και τη θάλασσα γύρω από αυτά. Τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά. Βρέθηκε στη Ραφτοπούλα μια τετράγωνή πλατφόρμα που θα μπορούσε να στηρίξει ένα άγαλμα και μερικά θραύσματα στο βυθό που δεν είχαν την ίδια γεωλογική σύσταση με το έδαφος στο νησί. Στο πρασονήσι βρέθηκαν κομμάτια από ρωμαϊκά και βυζαντινά αγγεία σε αφθονία, κυρίως στην νότια πλευρά του. Η ύπαρξη τέτοιων τεμαχίων τόσο στο Ράφτη, όσο και στην Ραφτοπούλα  πιθανόν οφείλονται στην λειτουργία στα δυο αυτά νησιά των αγαλμάτων ως φάρων και επομένως θα έπρεπε να υπάρχει μόνιμη και διαρκής παρουσία προσώπων με τα καταλύματα τους και τις προμήθειες τους, ώστε να εξυπηρετούν το άναμμα των φάρων.

Επιμέλεια παρουσίασης : Κατσούρας Γιώργος

Αποσπάσματα από την παρουσίαση  των
Όλγα Κακαβογιάννη, Ελένη Γκίνη - Τσοφοπούλου, Γιάννης Βιταλιώτης, Σταμάιης Μεθενίτης, Δημήτρης Μεθενίτης στην ιστοσελίδα του Δήμου Μαρκοπούλου / Ο ΔΗΜΟΣ/ Το Πόρτο Ράφτη :

http://www.markopoulo.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=100

Οι προσφορές έφταναν μέχρι τις ελληνικές πόλεις του Εύξεινου Πόντου, από εκεί τις παριελάμ-βαναν οι Έλληνες που τις μετέφεραν στο ιερό του Δηλίου Απόλλωνα στις Πρασιές και από εκεί οι Αθηναίοι με ειδική τιμητική συνοδεία τις μετέφεραν στη Δήλο.

 Στους ιστορικούς χρόνους αναπτύχθηκε στο νότιο τμήμα του ο αρχαίος δήμος των Πρασιών και στο Βόρειο ο δήμος της Στειριάς, όπου πρέπει να ήταν το εμπορικό λιμάνι από το οποίο ξεκινούσε η Στειριακή οδός, η οποία περνώντας μέσα από τους δήμους της Μεσογαίας, οδηγούσε στο Άστυ (την Αθήνα).
Το πλέον διακεκριμένο μνημείο της περιοχής είναι το ιερό του Δηλίου Απόλλωνα στις Πρασιές, όπου γίνεται αρχαιολογική έρευνα.

Το σημαντικότερο εύρημα είναι το κεφάλι μαρμάρινου αγάλματος του Απόλλωνα των αρχών του 5ου αιώνα π.Χ.

Κατά την ταραγμένη εποχή που ακολούθησε τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Αττική συγκρούσθηκαν οι Μακεδόνες με τους Αθηναίους, οι οποίοι είχαν ζητήσει την βοήθεια του Πτολεμαίου Β' του Φιλόδελφου, βασιλέως του ελληνικού κράτους της Αιγύπτου . Ο ναύαρχος του Πτολεμαίου Πάτροκλος έχοντας ως ναυτική βάση την Κέα οχύρωσε την Κορώνη (όπως και το Γαϊδουρονήσι στο Σούνιο). Στις ανασκαφές του οχυρού βρέθηκαν πολλά νομίσματα των Πτολεμαίων.
Το τελευταίο μνημείο της αρχαιότητας στην περιοχή του κόλπου είναι το κολοσσιαίο μαρμάρινο άγαλμα καθιστής ντυμένης μορφής (ύψος με το βάθρο του περίπου 4,50 μ.), που έχει στηθεί στο νησί Ράφτης στην είσοδο του κόλπου. Κατ'άλλους είναι άγαλμα του Απόλλωνα των Πρασιών και κατ' άλλους γυναικείας μορφής (ίσως αυτοκράτειρας). Κατά μερικούς έχει μεταφερθεί εδώ από αλλού κατά τον Μεσαίωνα και τοποθετήθηκε ως σήμα της εισόδου στο λιμάνι. Κατά τον λαό εικονίζει ράφτη και έδωσε το όνομα στον κόλπο, που αποκαλείται Πόρτο Ράφτης.

O ρόλος του Πόρτο Ράφτη ως εναλλακτικού λιμανιού για την Αθήνα, όταν ο Πειραιάς ήταν αποκλεισμένος από ία εχθρικά πλοία, αντανακλάται στα κείμενα των περιηγητών, από τον ύστερο Μεσαίωνα μέχρι τους νεώτερους χρόνους. Παράλληλα, το μυστηριώδες άγαλμα στο νησί Ράφτης κέντριζε την περιέργεια τους, που το 19ο αιώνα εξελίχθηκε σε επιστημονικό ενδιαφέρον.
Ο Niccolo da Martoni, που αποβιβάστηκε στο Πόρτο Ράφτη για να συνεχίσει το ταξίδι του μέχρι την Αθήνα, στα 1395, ήταν ο πρώτος που αναφέρει τα δύο αγάλματα, στο Ράφτη και τη Ραφτοπούλα. Ο da Martoni καταγράφει το θρύλο κατά τον οποίο τα δύο αγάλματα ήταν αντίστοιχα άνδρας και γυναίκα και μαρμάρωσαν ύστερα από παράκληση της γυναίκας στο θεό να τη διαφυλάξει από το διώκτη της. Προς τα τέλη του 16ου αιώνα, ο επίσης Ιταλός συγγραφέας του θαλασσίου Δρομολογίου (Itinerarum Maritimum) θεωρεί το Πόρτο Ράφτη πολύ ασφαλές αγκυροβόλιο, που χρειάζεται όμως καλό πιλότο εξαιτίας των υφάλων. Για το άγαλμα του "ράφτη" γράφει πως κρατά στα χέρια του ψαλϊδι(ί). Ο Γάλλος Andre Georges Guillet (1669), που αντλεί από ταξιδιωτικές περιγραφές άλλων, αναφέρει ότι ο βυθός είναι λασπώδης με φύκια, τα καράβια ρίχνουν άγκυρα σε βάθος 11-13 μ. και το καλύτερο αγκυροβόλιο βρίσκεται κοντά σε μία πολύ χαμηλή νησίδα, μέσα στο λιμάνι.
Στις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις (1794-1796), ο Άγγλος J. Moritt μας πληροφορεί για την εξαφάνιση της "ραφτοπούλας", την οποία αποδίδει εμμέσως στο Γάλλο υπο-πρόξενο στην Αθήνα και αρχαιοκάπηλο L. Fauvel. To αρχαίο όνομα του οικισμού στο νότιο τμήμα του κόλπου, Πρασιαί, που διατηρήθηκε μεταλλαγμένο σε Πρασάς ή, στα αρβανίτικα, Μπρασά, αναφέρεται από αρκετούς περιηγητές, όπως οι J. Stuart στα 1787, W. Μ. Leake στα 1802, Ε. Dodwell στα 1805 και C. Wordsworth στα 1837. Μερικοί, όπως ο J. C. Hobhouse, πιστεύουν ότι το νησί Ράφτης χρησίμευε παλαιότερα ως φάρος. Ο Γερμανός αρχαιολόγος L. Ross (1834) ήταν ο πρώτος που αντιλήφθηκε σωστά ότι το άγαλμα παρίστανε όχι άνδρα, αλλά γυναίκα, είτε θεότητα, είτε αυτοκράτειρα, είτε τη Ρηγίλλα, σύζυγο του Ηρώδη Αττικού. Άλλοι λόγιοι όμως επέμεναν λανθασμένα να το συνδέουν με τον τάφο του Ερυσίχθονος που αναφέρει ο Παυσανίας. Ο αρχαιολόγος Η. G. Lolling (1879) που, στο άρθρο του για τις Πρασιές, επισημαίνει λείψανα μώλου μέσα στη θάλασσα, ανάμεσα στον Άγιο Νικόλαο και τον Άγιο Σπυρίδωνα, εκθειάζει τη φυσική ομορφιά του κόλπου, γράφοντας πως είναι από τα ωραιότερα σημεία της αττικής γης.

2. Ξεχασμένοι συνθέτες κλασσικής μουσικής - Γοτθική Περίοδος (1100-1300) Ventadorm-Leonin-Hildegard-Perotin-Phillipe-Walther-Adam de la Halle-Alfonso

1. Bernart de Ventadorn (1125-1195)

Ο  Bernart de Ventadorn ήταν ένας εξέχοντας τροβαδούρος του καιρού του. Σήμερα θεωρείται  ως ο "αρχιτραγουδιστής" που αναμόρφωσε το "τραγούδι" (cancons) . Είχε ξεχωριστή μαεστρία στο λαίκο τραγούδι  και καθιέρωσε τη μορφή του ερωτικού ποιητικού λόγου που χρησιμοποιούνταν στις αυλές της Ευρώπης από τους τροβαδούρους μέχρι το τέλος του αιώνα .

Πληροφορίες τον φέρνουν σαν γιο φούρναρη. Από ποιήματα του μαθαίνουμε πως έμαθε την τέχνη του τραγουδιού και της γραφής από τον προστάτη του υποκόμη Eble III  του  Ventadorn. Συνέθεσε τα πρώτα του ποιήματα για τη γυναίκα του προστάτη του Marguerite de Turenne. Ερωτεύτηκε τη Μαργαρίτα και εγκατέλειψε το Ventadorn. Ταξίδεψε στη Γαλλία ( Montlucon, Toulouse) και στην Αγγλία ακολουθώντας τον Eleanor of Aquitaine. Αργότερα ο Bernart επέστρεψε στην Toulouse και μπήκε στη υπηρεσία του Raimon V, κόμη τηςToulouse. Έπειτα πήγε στην Dordogne όπου εντάχθηκε σε μοναστήρι. Πιθανόν πέθανε εκεί. Έχουν διασωθεί περί τα 45 έργα του, γεγονός εντυπωσιακό για συνθέτη του 12ου αιώνα. Τα έργα του δημιουργήθηκαν μεταξύ  1147-1180 και επηρέασαν τους μεταγενέστερους συνθέτες ιδιαίτερα στη βόρειο Γαλλία, όπου κυκλοφορούσαν πολλές μελωδίες του. 

Ventadorn : Ben m"an perdut - 6  min.

Ventadorn : Quan vei la lauzeta mover - 5 min.

Ventadorn : Lancan vei la folha - 3 min.

Venadorn : Ai antas bonas cancons - 4 min.

2. Leonin, also Leoninus, Leonius, Leo.(before 1163-1201 )

Ο  Leonin είναι ο πρώτος γνωστός συνθέτης του πολυφωνικού οργάνου. Πιθανόν ήταν Γάλλος και έζησε και εργάστηκε στο Παρίσι στο καθεδρικό ναό της Notre Dame. Ήταν από τα πρώτα μέλη της πολυφωνικής σχολής του καθεδρικού ναού.

Όλες οι πληροφορίες γι" αυτόν προέρχονται από από την πραγματεία ενός Άγγλου μαθητή της σχολής γνωστού ως Anonymous IV που αναφέρει ότι ο  είναι συνθέτης του Magnus Liber πρότυπο έργο για το "όργανο".

Το Magnus Liber προορίζονταν για εκκλησιαστική χρήση. Το έργο του βελτιώθηκε και εξελίχθηκε από τον υστερότερο συνθέτη Perotin.

Leonin : Viderunt omnes  - 9 min.

Leonin : Dulce ilignum - 8 min.

Leonin : Assumpta est Maria - 8 min.

3. Hildegard von Bingen (1098-1179)

Η  Hildegard ήταν Γερμανίδα συγγραφέας, μουσικός, φιλόσοφος, χριστιανή μυστικιστής, ηγουμένη Βενεδεκτίνων, οραματίστρια, Αγία των καθολικών και γενικά μια πολύπλευρη φυσιογνωμία, μια πολυμαθής. Έχει αγιοποιηθεί και το όνομα της βρίσκεται στο Μαρτυρολόγιο της Ρωμαϊκής εκκλησίας. Στο μοναχικό της βίο εκλέχτηκε "μαγίστρος" το 1136 και ίδρυσε τα μοναστήρια του Rupertsberg το 1150 και Einbingen το 1165.

Ένα από τα έργα της ως συνθέτ είναι το Ordo Virtutum ένα πρώιμο δείγμα λειτουργικού δράματος και το παλαιότερο επιζών έργο ηθικής.

Έγραψε θεολογικά, βοτανολογικά και ιατρικά κείμενα καθώς επίσης και επιστολές, λειτουργικά τραγούδια και ποιήματα.

Η ημερομηνία γέννησης της είναι αβέβαιη, λέγεται ότι γεννήθηκε το έτος 1098.

Από τους γονείς της προσφέρθηκε στην εκκλησία την οποία υπηρέτησε για πολλά χρόνια.Εκεί έμαθε να διαβάζει, να γράφει να χειρίζεται το δεκάχορδο ψαλτήρι ( psaltery) και να ψάλει απλούς ύμνους. Η σπουδή της μουσικής ήταν το ξεκίνημα για τις συνθέσεις που θα δημιουργούσε αργότερα.

Η Hildegard έβλεπε "Θεϊκά Οράματα" με τις 5 αισθήσεις ( όραση, ακοή, γεύση, οσμή και αφή) που δεν μπορούσε να εξηγήσει σε άλλους. 

Το 1141 στην ηλικία των 42 ετών η Hildegard ένα όραμα που πίστεψε ότι ήταν οδηγίες από το Θεό να γράψει " ότι έβλεπε και άκουγε" . Τα οράματα αυτά την καταπόνησαν και στο θεολογικό της δοκίμιο Scivias ( Γνωρίζω τους τρόπους) περιγράφει την εσωτερική της αυτή πάλη. 

Η   Hildegard εκτός από το Ordo Virtutum, συνέθεσε 69 μουσικές συνθέσεις με  δικά τους η καθεμία ποιητικά κείμενα και τουλάχιστον 4 κείμενα με την μουσική επένδυση να έχει χαθεί. Είναι μια από τις μεγαλύτερες μουσικές συλλογές από όλους τους συνθέτες της μεσαιωνικής περιόδου. Η  Hildegard έγραψε επίσης περί τις 400 επιστολές σε διαφορετικούς αποδέκτες από αυτοκράτορες, πάπες, καρδιναλίους, ηγούμενους κλπ. , ενώ σε δίτομο έργο της περιέχονται ιατρικές συνταγές και θεραπείες. Επινόησε γλωσσική μέθοδο την Lingua ignota, ;όπως και άλλων μικρότερων έργων ( ευαγγέλιο, αγιογραφίες, οραματική θεολογία κ.α.).

Στο γνωστότερο έργο της Ordo Virtutum, είναι έργο ηθικοπλαστικό και αποτελείται από μονοφωνικές μελωδίες για την Ανθρώπινη ψυχή (Anima) και για τις 16 Αρετές. Συνέθεσε επίσης πολλά λειτουργικά τραγούδια που συγκεντρώθηκαν κάτω από το τίτλο Symphonia armoniae celestium revelationum. Οι μελωδίες είναι μονοφωνικές και χαρακτηρίζονται από μεγάλη θλίψη.

Κατά την άποψη της τα ανθρώπινα όντα αποδεικνύουν την δημιουργική δύναμη του Θεού και έτσι ο άνδρας και η γυναίκα έχουν συμπληρωματικούς ρόλους στον κόσμο. Σκέψεις πρωτοποριακές και με πρώιμη φεμινιστική αντίληψη.

Στις 17 Σεπτεμβρίου 1179, όταν η Hildegard πέθανε, η αδελφή της ισχυρίστηκε ότι είδε  δυο φωτεινές δέσμες φωτός να κατεβαίνουν από τον ουρανό και να φωτίζουν το δωμάτιο όπου πέθανε .

Hildegard : Kyrie Eleyson - 2 min.

Hildegard : O paster animarum - 2 min.

Hildegard : Columba aspexit - 4 min.

Hildegard :Vision - 9 min.

Hildegard : Canticles of Ecstasy - 9 min.






4. Perotin Magnus ( 1160-1240)

O Perotin, καλείται επίσης και Perotin Magnus ( ο Μέγας) είναι Ευρωπαίος συνθέτης πιθανόν Γάλλος. Ήταν το πιο ονομαστό μέλος της πολυφωνικής σχολής της Παναγίας των Παρισίων ( Notre Dame ). Είναι από τους λίγους συνθέτες της εποχής του για τους οποίους διατηρήθηκαν συγκεκριμένα τους έργα.

Ο Perotin συνέθετε organa, δηλαδή την αρχική μορφή της πολυφωνικής μουσικής. Η προηγούμενη ευρωπαϊκή μουσική όπως το γρηγοριανό και άλλα είδη τραγουδιών ήταν μονοφωνικά. Ήταν πρωτοπόρος στο είδος της τρίφωνης και τετράφωνης πολυφωνίας ( organum triplum, organum quadruplum).

Τα έργα που αποδίδονται στον συνθέτη είναι το τετράφωνο Viderum omnes και Sederunt principes,το τρίφωνο Alleluia, Posui adiutorium, Alleluia, Nativitas και εννέα ακόμη παρόμοια. Τέλος το δίφωνο έργο Dum sigillum  summi Patris και το μονοφωνικό Beata viscera.

Perotin : Viderunt omnes - 12 min.

Perotin : Beata Viscera - 6 min.

Perotin : Senterunt Principles - 12 min.

Perotin : Alleluia nativitas - 10 min.






5. Phillipe le Chancellier ( 1165-1236 )

Ο  Phillipe ήταν ένας Γάλλος θεολόγος και λυρικός Λατίνος ποιητής. Ήταν νόθος γιος του Φιλίππου, αρχιδιακόνου των Παρισίων, μέλος μιας οικογένειας ισχυρών κληρικών. Γεννήθηκε και σπούδασε θεολογία στο Παρίσι. Ήταν καγκελάριος της Παναγίας των Παρισίων από το 1217 μέχρι το θάνατο του.

Ο Phillipe ήταν ένας από τους πιο παραγωγικούς λυρικούς ποιητές του Μεσαίωνα.Το σημαντικότερο του έργο θεωρείται το Summa de Bono.

O Phillipe μπορεί να υπήρξε και μουσικός και ποιητής και αυτό επειδή τα έργα του βασίστηκαν σε παλαιότερες μελωδίες. Έβαλε κείμενό σε πολλά έργα του Perotin, δημιουργώντας μερικά από τα πρώτα μοτέτα.

Τα ποιήματα του χρησιμοποιούνταν από πολλούς συνθέτες της σχολής της Notre Dame και αποτελούσαν κίνητρο για δημιουργία. Πέθανε στο Παρίσι.

Phillipe : Luto carens et latere - 3 min.

Phillipe : Carmina Burana - 3 min.

Phillipe : Sol Oritur In Sydere , Sequentia - 13 min.

Phillipe : Carmina Burana - 2 min.






6. Walther von der Vogelweide ( 1170-1230)

Ο  Walther von der Vogelweide είναι από τους πιο ονομαστούς λυρικούς ποιητές της μεσαιωνικής Γερμανίας.

Παρ' όλη όμως την φήμη του, υπάρχει παντελής έλειψη στοιχείων για την ζωή του, εκτός από κάποιες αναφορές για ένα ταξίδι του από τον επίσκοπο Wolfger of Erla της επαρχίας Passau. 

Οι κύριες πηγές πληροφόρησης παραμένουν τα ποιηματά του και μερικές αναφορές συγχρόνων του τροβαδούρων.

Ο τόπος της γέννησης του παραμένει άγνωστος. Σημερινά δεδομένα πιθανολογούν την Βοημική περιοχή Waldvierte ως τόπο γέννησης του, παρ' όλο που άλλα στοιχεία υποθέτουν ότι γεννήθηκε στο Wipptal στο Νότιο Τυρόλο.

Στην αυλή της Βιέννης υπό τον δούκα Frederick I στο παλάτι Babenberg, ο νεαρός ποιητής διδάχτηκε την τέχνη από τον ονομαστό δάσκαλο Reinmar the Old, τον θάνατο του οποίου θρηνεί σε δυο από τους πιο όμορφους στοίχους του.

Η ευτυχισμένη αυτή περίοδος της ζωής του, όπου δημιούργησε τα ωραιότερα του ερωτικά ποιήματα, έφθασε στο τέλος της με το θάνατο του Frederick I το 1198.

Από κει και ύστερα ο Walter περιπλανόνταν από αυλή σε αυλή, προσπαθώντας να βγάλει με δυσκολία το ψωμί του και ελπίζοντας ότι θα βρει κάποιο προστάτη που θα τον σώσει από αυτή την "ζωή του ζογκλέρ". Δεν απόκτησε κανένα περιουσιακό στοιχείο και εξαρτιόνταν από άλλους για να βρει φαί και στέγη. Η κριτική του για τα ήθη και έθιμα της εποχής του ήταν καυστική και παρ' όλο που δεν έθιγε ποτέ τους πατρόνους του, εν τούτοις αυτοί έπαιρναν τέτοια μέτρα ώστε επεδίωκαν να απαλλαγούν από την παρουσία του.

Έτσι υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει την αυλή του γενναιόδωρου δούκα Bernhard of Carinthia. Μετά από τρία χρόνια που σπατάλησε στην αυλή του Dietrich I of Meissen, έφυγε παραπονούμενος από την υπηρεσία του χωρίς χρήματα, αλλά και χωρίς έπαινο.

Ο Walther ήταν στην πραγματικότητα ένας άνθρωπος με ισχυρή άποψη. Όταν με τον θάνατο του αυτοκράτορα Henry IV (1197) άρχισε ο μοιραίος αγώνας μεταξύ της αυτοκρατορίας και του παπισμού, ο Walther ρίχτηκε με πάθος στον αγώνα για την γερμανική ανεξαρτησία και ενότητα. Αν και τα θρησκευτικά του ποιήματα αναδεικνύουν τα ειλικρινή του αισθήματα για τον καθολικισμό, εν τούτοις παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του αντίθετος στις ακραίες αξιώσεις των πάππων.

Παρευρέθηκε στη στέψη του Φιλίπου στο Mainz και τον ακολούθησε μέχρι την νίκη του. Μετά την δολοφονία του το 1209 στήριξε τον Otto of Brunswick, για να καταλήξει να στηρίξει τον Frederick II. O αυτοκράτορας εκτίμησε το ήθος και το ταλέντο του Walther και του παραχώρησε αυτό που επιθυμούσε σε όλη του τη ζωή, ένα μικρό φέουδο με σπίτι και σταθερή δουλειά.

Πέθανε το 1230 και θάφτηκε στο Wurzburg.

Οι Γερμανοί κριτικοί του 19--20ου αιώνα υπερέβαλαν την πατριωτική ποιητική προσφορά του Welther, εξ αιτίας κυρίως  των δικών τους αυτοκρατορικών φιλοδοξιών και αντι-παπικών προκαταλήψεων. Τα λυρικά του ποιήματα και ιδίως τα ερωτικά είναι εκείνα που μπόρεσαν να αντέξουν στο χρόνο και να τον ανακηρύξουν δάσκαλο του είδους μεταξύ των συγχρόνων του. Τα πρώτα λυρικά του ποιήματα είναι γεμάτα από τη χαρά της ζωής, των συναισθημάτων για την φύση και το μεγαλείο της αγάπης( ποίημα Unter der Linden).  

  Σε όλη την εργασία του η στάση του θεωρείται λογική και σωστή. Κηρύττει την υποστήριξη των σταυροφοριών, αλλά παράλληλα προτείνει την αρετή της ανοχής στη λατρεία του Θεού.

Γενικά τα ποιήματα του Walther μας δίνουν την εικόνα, όχι μόνο μιας μεγάλης καλλιτεχνικής ιδιοφυΐας, αλλά και ένα έντονα παθιασμένο, πολύ ανθρώπινο και πολύ αγαπητό χαρακτήρα.

Αναφέρεται στους παραδοσιακούς διαγωνισμούς τραγουδιού του Wartburg και το όνομα του παρουσιάζεται αργότερα, 

στα έργα του Wagner "Tannhauser  και Die Meistersinger von Nurnberg".

Τα έργα του Walther εκδόθηκαν το 1827 με το τίτλο "Gedichte".

Walther : ich sez uf einem steine - 2 min.

Walther : Nu alz est lebe ich mir werde - 6 min.

Walther : Palastinalied - 5 min.

Walther : Unter der Linden - 4 min.

Walther : O nata lux - 4 min.

Walther : Alterslied - 8 min.






7. Adam de la Halle ( 1235-1288 )




Ο Adam de la Halle, γνωστός επίσης με το όνομα Adam le Bossu, ήταν ένας Γάλλος τροβαδούρος, ποιητής και μουσικός του οποίου τα λογοτεχνικά και μουσικά έργα περιελάμβαναν  τραγούδια, ποιητικές "συνομιλίες" ( jeux-partis) στο ύφος των τροβαδούρων, πολυφωνικά rondel και μοτέτα και ένα μουσικό θεατρικό έργο " Το παιχνίδι του Robin  και της Marion", ένα από τα πρώτα γαλλικά ποιητικά έργα με μουσική.
Πιθανόν προέρχεται από το Arras της Γαλλίας. Ο πατέρας του Henri de la Halle ήταν γνωστός πολίτης του Arras και ο Adam σπούδασε γραμματική, θεολογία και μουσική στο μοναστήρι Cistercian of Vaucelles κοντά στο Cambrai.
Ο Adam προορίζονταν για να υπηρετήσει την εκκλησία, αλλά άλλαξε γνώμη, παντρεύτηκε μια κάποια Μαρία η οποία αναφέρεται σε πολλά από τα τραγούδια του. Μετά εντάχθηκε στην υπηρεσία του Robert II, κόμη του Artois, ενώ αργότερα προσκολήθηκε στον Charles of Anjou, αδελφό του Λουδοβίκου ΙΧ, του οποίου την τύχη ακολούθησε στην Αίγυπτο, Συρία, Παλαιστίνη και Ιταλία.
Στην αυλή του Καρόλου ( Charles), του μετέπειτα βασιλιά της Νάπολης, ο Adam έγραψε το διασημότερο έργο του " Το παιχνίδι του Robin και της Marion".
Το άλλο έργο του με το τίτλο " Le jeu Adan" ή " Le jeu de la Feuillee" είναι ένα σατυρικό δράμα στο οποίο συμμετέχει ο ίδιος, ο πατέρας του και οι πολίτες του Arras με τις παραξενιές τους.
Στα γνωστότερα έργα του περιλαμβάνονται 36 τραγούδια ( chansons), 46 rodets de carole, 18 jeux-partis, 14 rondeaux, 5 motets και μερικά άλλα ακόμα.

Adam de la Halle : Qui a droit veut amours servir - 6 min.

Adam de la Halle : Se li mans c' amours envoie - 7 min.

Adam de la Halle : Le jeu de Robin et Marion - 11 min.

Adam de la Halle : Ballata, Ou demand mout souvent - 3 min.






8. Alfonso El Sabio ( 1221-1284 )




Ο  Alfonso X ήταν ένας μονάρχης της Καστίλης ο οποίος κυβέρνησε ως βασιλιάς της Καστίλης, Leon και Galicia από το 1252 μέχρι το θάνατο του. Το 1257 εκλέκτηκε βασιλιάς της Γερμανίας. Καθιέρωσε την καστιλιάνικη διάλεκτο ως γλώσσα των διανοουμένων και κέρδισε το παρατσούκλι "σοφός" ( ισπανικά "el Sabio"). 
Γεννήθηκε στο Τολέδο και ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Φερδινάνδου και της Ελισάβετ του Hohenstaufen. O Φερδινάνδος ήταν ξάδελφος του Φρειδερίκου ΙΙ αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαικής εκκλησίας.
Ως κυβερνήτης ο Alonso έδειξε νομοθετικές ικανότητες και ήθελε να εφοδιάσει τα βασίλια του με κωδικοπ[οίηση νόμων και συνετό δικαστικό σύστημα.
Προσπάθησε να αντικαταστήσει την Λατινική με την καθομιλουμένη καστιλιάνική γλώσσα στα δημόσια έγγραφα και στην λειτουργία του κράτους.
Από το ξεκίνημα της βασιλίας του προσέλαβε στην αυλή του       Εβραίους, μωαμεθανούς και χριστιανούς δασκάλους με πρωταρχικό στόχο να μεταφράσει βιβλία από την αραβική και εβραική στην λατινική και καστιλιάνικη γλώσσα, έργο το οποίο επόπτευε προσωπικά ο ίδιος.
Ο Alfonso έγραψε ή σε συνεργασία με άλλους πολλά έργα μουσικής κατά την διάρκεια της βασιλείας του. Τα σπουδαιότερα είναι : Cantigas d"escarnio e maldicer Cantigas de Santa Maria. Αυτά αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες συλλόγες μονοφωνικών τραγουδιών του μεσαίωνα. περιλαμβάνουν 420 ποιήματα. Τα περισσότερα αναφέρονται σε θαύματα της Παρθένου Μαρίας.

Alfonso el Sabio : Cantigas de Santa Maria - 7 min.

Alfonso : Joculetores Upsalienses - 3 min.