Κυριακή 5 Ιουνίου 2016

Όπερες βασισμένες στην Ελληνο-ρωμαϊκή μυθολογία - 3

1. Αχιλλέας και Πολυξένη, όπερα του Lully / Collasse


Ο Αχιλλέας και η Πολυξένη είναι μια λυρική τραγωδία που περιέχει ένα πρόλογο και πέντε πράξεις και βασίζεται στην Αινειάδα του Βιργιλίου σε λιμπρέτο του Γάλλου Jean Galbert de Campistron. Την εισαγωγή και την  πρώτη πράξη συνέθεσε ο Jean-Baptiste Lully, ο οποίος πέθανε από ένα ατύχημα την στιγμή που διεύθυνε ένα έργο του και δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει τη λυρική τραγωδία. Τον πρόλογο και τις υπόλοιπες πράξεις ολοκλήρωσε ο μαθητής του Pascal Collasse.



    Η Πολυξένη  είναι η νεότερη από τις κόρες του Πρίαμου και της Εκάβης. Δεν αναφέρεται στην Ιλιάδα αλλά μόνο στα μεταγενέστερα έπη και σε σχέση πάντα με τον Αχιλλέα.
    Λεγόταν ότι συναντήθηκαν στην πηγή, όπου ο αδελφός της Τρωίλος πήγε να ποτίσει τα άλογά του και η κόρη να πάρει νερό. Εκεί ο Αχιλλέας καταδίωξε και σκότωσε τον νέο και ερωτεύτηκε το κορίτσι, το οποίο όμως κατάφερε να ξεφύγει.
    Άλλη εκδοχή, της ελληνιστικής περιόδου, θέλει την Πολυξένη να συνοδεύει τον πατέρα της Πρίαμο, μαζί με την Ανδρομάχη, στη σκηνή του Αχιλλέα, για να ζητήσουν το πτώμα του Έκτορα και να το θάψουν με τις πρέπουσες τιμές. Αδιάφορος ο Αχιλλέας στις παρακλήσεις της χήρας και του πατέρα, γοητευμένος όμως από τη νέα που προσφέρθηκε να γίνει σκλάβα πλάι του, δέχτηκε να παραδώσει το νεκρό και ά-τιμο σώμα. Μάλιστα, μυθολογείται κάποιες φορές ότι ο Αχιλλέας ήταν έτοιμος να προβεί σε συμφωνία με τον Πρίαμο, να προδώσει το αχαϊκό στρατόπεδο και να επιστρέψει στην πατρίδα του ή να πολεμήσει μαζί τους εναντίον των Ελλήνων, προκειμένου να πάρει την Πολυξένη για γυναίκα του.
    Η συμφωνία θα επικυρωνόταν στον ναό του Θυμβραίου Απόλλωνα, όμως ο Πάρης (ή ο Δηίφοβος), κρυμμένος πίσω από το άγαλμα του θεού, σκότωσε τον γαμπροστολισμένο και άοπλο Αχιλλέα με βέλος ή με μαχαίρι.

    Pascal Collase Achille et Polixene




    2. Ο Ακταίος, ποιμενικό - μουσική τραγωδία με 6 σκηνές που συνέθεσε ο Γάλλος Marc-Antoine Charpentier.

    Ο Ακταίος βασίζεται σε ένα Ελληνικό μύθο. Γράφτηκε για να παιχθεί στο παλάτι-κατοικία της δουκίσης Μαρίας της Λοραίνης. Ο δημιουργός του λιμπρέτου είναι άγνωστος, αλλά η ιδέα βασίζεται σε μια ιστορία από τις "Μεταμορφώσεις" του Οβιδίου *.
    Στην ιστορία αυτή ο κυνηγός Ακταίος τυχαία συνάντησε την θεά Άρτεμη να λούζεται μαζί με τις ακόλουθες της. Προσπάθησε να κρυφτεί, αλλά τον ανακάλυψαν και θυμωμένη η Άρτεμης τον μεταμορφώνει σε ελάφι και τον αναγκάζει να απομακρυνθεί από τα μέρη της.

    Ο Ακταίος (Ακτεύς), κατά τον Παυσανία ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Αθήνας. Ήταν ο γιος του Ερυσίχθωνα, πατέρας της Άγραυλου και πεθερός του Κέκροπα, του διαδόχου του στη βασιλεία της πόλης.
    Η παράδοση αναφέρει ότι έδωσε το όνομά του στην περιοχή της Αττικής, πριν ονομαστεί Κεκροπία από τον Κέκροπα. Ο Ακταίος είχε τρεις κόρες τις: Άγραυλο, Έρση και Πάνδροσος, αλλά δεν είχε κανένα γιο. Εν συνεχεία ο Κέκροπας παντρεύτηκε την Άγραυλο και τον διαδέχτηκε στον θρόνο.
    Το αρχικό όνομα της Αθήνας ήταν Ακτή ή Ακτική και το είχε πάρει από τον πρώτο βασιλιά της, Ακταίο.
    Σύμφωνα με τον Απολλόδωρο, ο Κέκροπας ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Αττικής και οι τρεις αυτές κόρες ήταν δικές του.


    * Οι Μεταμορφώσεις είναι ποιητικό έργο του Οβιδίου που γράφτηκε μετά το 1 μ.X. σε δεκαπέντε βιβλία και 12.000 εξάμετρους στίχους  (όλα τα υπόλοιπα σωζόμενα ποιήματά του είναι σε ελεγειακό μέτρο).
    Το έργο σώθηκε χάρη σε αντίγραφά του, που ο ποιητής είχε εμπιστευθεί σε φίλους του γιατί όταν οι Μεταμορφώσεις ήταν έτοιμες για δημοσίευση, ο Οβίδιος έριξε το έργο του στις φλόγες και το έκαψε, καθώς ήταν συγκλονισμένος από την απρόοπτη απόφαση του Αυγούστου να τον εξορίσει στους αφιλόξενους Τόμους (σημερινή Κωνστάντζα της Ρουμανίας στην οποία βρίσκεται και άγαλμα του ποιητή, σ΄ ένα από τα ακραία βορειοανατολικά σύνορα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όπου οι ημιεξελληνισμένοι κάτοικοι απειλούνταν από τις επιδρομές των βάρβαρων λαών.

    Ο Οβίδιος διαλέγει και αφηγείται, συνδυασμένους μεταξύ τους, όλους εκείνους τους μύθους της ελληνικής κυρίως και ρωμαϊκής αρχαιότητας που περιέχουν κάποιο στοιχείο μεταμόρφωσης, δηλαδή μια υπερφυσική μεταβολή της μορφής κάποιου προσώπου ή πράγματος σε κάποια άλλη.



    Actéon de Marc Antoine Charpentier - William Christie y Les Arts Florissants












    Δεν υπάρχουν σχόλια:

    Δημοσίευση σχολίου