Κυριακή 22 Ιουλίου 2018

ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΟΠΕΡΑΣ - Βέρντι / 1. Nabucco.2. Ernani - 12

ΟΠΕΡΕΣ ΤΟΥ ΤΖΟΥΖΕΠΕ ΒΕΡΝΤΙ



1.ΝΑΜΠΟΥΚΟ ( NABUCCO, 1842)

Ο «Ναμπούκο» (Nabucco, σύντμηση του «Ναβουχοδονόσορας») είναι μία όπερα σε τέσσερις πράξεις του Τζουζέπε Βέρντι πάνω σε ιταλικό λιμπρέτο του Θεμιστοκλή Σολέρα, βασισμένη στη βιβλική ιστορία και το θεατρικό έργο των Anicet-Bourgeois και Francis Cornu. Είναι μία από τις γνωστότερες όπερες του Βέρντι.
Ρόλοι.
1. Ναμπούκο, βασιλιάς της Βαβυλώνας.
2. Αμπιγκέλε, η δήθεν μεγαλύτερη κόρη του.
3. Φενένα, κόρη του.
4. Ισμαήλ, ανιψιός του βασιλιά της Ιερουσαλήμ.
5. Ζαχαρίας, αρχιραβίνος των Εβραίων.
6. Άννα, αδελφή του Ζαχαρία.
7. Αμντάλο, Βαβυλώνιος στρατιώτης.
8. Αρχιερέας της Βαβυλώνας.


ΠΡΑΞΗ ΠΡΩΤΗ

Στο ναό του Σολομώντα στην Ιερουσαλήμ, οι ισραηλίτες προσεύχονται για βοήθεια εναντίον του Ναμπούκο, βασιλιά της Βαβυλώνας, "Gli arredi festivi giù cadano infranti" / "Οι περίτεχνες διακοσμήσεις κάτω πέφτουν σπασμένες" που τους επιτέθηκε και καταστρέφει την πόλη.

Giuseppe Verdi - Nabucco - 02-Gli arredi festivi gi cadano

Ο Ζαχαρίας, ο αρχιραβίνος έρχεται με την κόρη του Ναμπούκο, Φενένα την οποία οι εβραίοι κρατούν όμηρο. Επιβεβαιώνει ξανά στο λαό του ότι ο Κύριος θα τους σώσει. " D'Egitto la su I lidi / Στις ακτές της Αιγύπτου θα σώσει τις ζωές τους".

"D'Egitto là sui lidi" Nabucco

Καθώς οι ισραηλίτες αναχωρούν, ο Ισμαήλ, ανιψιός του βασιλιά της Ιερουσαλήμ, μένει μόνος με την Φενένα ( Come note a sol fulgente / Σαν σκοτάδι μπροστά στον ήλιο".

DB - Come notte a sol fulgente 2017

Οι δύο  ερωτεύτηκαν  κατά την διάρκεια της φυλάκισης του Ισμαήλ στην Βαβυλώνα. Η Φενένα τον βοήθησε να αποδράσει και τον ακολούθησε στην Ιερουσαλήμ. Η συζήτηση τους διακόπτεται από την ξαφνική παρουσία της νόθας αδελφή της, Αμπιγκέλε και μιας διμοιρίας καμουφλαρισμένων στρατιωτών της Βαβυλώνας. Η Αμπιγκέλε η οποία αγαπάει επίσης τον Ισμαήλ, του λέει ότι μπορεί να σώσει τον λαό του, εάν την αγαπήσει, αλλά αυτός αρνείται. Οι Ισραηλίτες σπρώχνονται στον ναό με πανικό. Όταν ο Ναμπούκο μπαίνει με τους πολεμιστές του ( " Viva Nabucco/ Πολύχρονε, Ναμπούκο",

Verdi NABUCCO (2) "Viva Nabucco"- "Tremin gli insani" Finale primo. Arena di Verona

ο Ζαχαρίας τον αντιμετωπίζει, φοβερίζοντας τον ότι θα σκοτώσει την Φενένα. Ο Ισμαήλ αφοπλίζει τον αρχιραβίνο και παραδίδει την Φενένα στον πατέρα της. Ο Ναμπούκο διατάσσει την καταστροφή του ναού, ενώ ο Ζαχαρίας και οι ισραηλίτες κατηγορούν τον Ισμαήλ ως προδότη.


ΠΡΑΞΗ ΔΕΥΤΕΡΗ 

Ο Ναμπούκο έχει αναγορεύσει την Φενένα αντιβασιλέα, ενώ βρισκόταν μακριά στον πόλεμο. Η Αμπιγκέλε, πίσω στο βασιλικό παλάτι στην Βαβυλώνα, βρήκε ένα έγγραφο που αναφέρει ότι αυτή δεν είναι κόρη του βασιλιά, αλλά παιδί σκλάβων. Προβλέποντας ένα μέλλον στο οποίο η Φενένα και ο Ισμαήλ θα κυβερνήσουν μαζί την Βαβυλώνα ( Anch'io dischiuso in giorno/ Μόλις τώρα άνοιξε η καρδιά μου στην ευτυχία",

Nabucco – Anch'io dischiuso un giorno (Liudmyla Monastyrska, The Royal Opera)

ορκίζεται εκδίκηση στον Ναμπούκο και την Φενένα. Ο Αρχιερέας της Βαβυλώνας έρχεται με τα νέα ότι η Φενένα έχει ελευθερώσει τους ισραηλίτες φυλακισμένους. Σαν αποτέλεσμα της προδοσίας της, προσφέρει τον θρόνο στην Αμπιγκέλε και προτείνει να διαδοθεί η φήμη ότι ο Ναμπούκο σκοτώθηκε στο πόλεμο. Η Αμπιγκέλε σχεδιάζει να καταλάβει τον θρόνο  ( " Salgo gia del trono aurato/ Ήδη ανέβηκα στον χρυσό θρόνο")  .

Maria Guleghina - Nabucco - Chi s'avanza?... Salgo già del trono aurato

Σε ένα δωμάτιο στο παλάτι, ο Ζαχαρίας μελετάει τους νόμους ( " Vieni, o Levita / Φέρτε μου τους νόμους")

Verdi, Nabucco: Vieni o Levita - Bonaldo Giaiotti

για να μπορέσει να πείσει τους Βαβυλωνίους να εγκαταλείψουν τα ψευδή τους είδωλα. Μπαίνει ο Ισμαήλ και οι συγκεντρωμένοι λεβίτες τον κατηγορούν για προδοσία, αλλά ο Ζαχαρίας μαζί με την Φενένα και την Άννα, τους αναγγέλλει ότι αυτός έχει συγχωρεθεί γιατί έσωσε ένα συνάνθρωπο ισραηλίτη -  την Φενένα που ασπάσθηκε τον Ιουδαϊσμό. Έρχεται ο Αμντάλο ο οποίος αναγγέλει ότι ο Ναμπούκο είναι νεκρός και η Αμπιγκέλε κήρυξε εξέγερση και η ζωή της Φενένα βρίσκεται σε κίνδυνο. Η Αμπιγκέλε εισέρχεται μαζί με τον αρχιερέα της Βαβυλώνας και ζητάει το στέμμα από την Φενένα και ένω ετοιμάζεται να στεφθεί, ξαφνικά εμφανίζεται ο Ναμπούκο. Αρπάζει το στεμμα από αυτή, βλέπει το πλήθος και δηλώνει ότι δεν είναι πλέον μόνο βασιλιάς, αλλά και θεός τους ( " Non son piu re, son dio / Δεν είμαι πλέον μόνο βασιλιάς, αλλά και Θεός!").

Nabuco.. Arena di Verona Non son più Re son Dio

Για αυτήν την βλαστημία, ένας κεραυνός τον έριξε κάτω. Η Αμπιγκέλε, θριαμβευτικά, ξαναβάζει το στέμμα στον εαυτό της.



ΠΡΑΞΗ ΤΡΙΤΗ

Στους κρεμαστούς κήπους, οι Βαβυλώνιοι ζητωκραυγάζουν την Αμπιγκέλε σαν κυβερνήτη τους. Ο Αρχιερέας την πιέζει να θανατώσει τους ισραηλίτες, αλλά προτού αυτή δώσει την διαταγή, ο ζαλισμένος Ναμπούκο μπαίνει μέσα. Η Αμπιγκέλε αφήνει το στέμμα και μόνη με τον Ναμπούκο, τον παγιδεύει να υπογράψει το ένταλμα θανάτου για τους αιχμαλώτους ισραηλίτες. Ρωτάει τι θα γίνει με την Φενένα και η Αμπιγκέλε απαντάει ότι πρέπει και αυτή επίσης να πεθάνει. Όταν ο Ναμπούκο προσπαθει να βρει στα ενδύματα του τα έγγραφα που αποδεικνύουν την προέλευση της Αμπιγκέλε, αυτή τα βρίσκει και τα σκίζει. Παρακαλεί μάταια για την ζωή της Φενένας ( " Oh di qual onta aggravasi questo mio crin canuto/ Οχ τι ντροπή πρέπει να υποφέρει το γέρικο μου κεφάλι ").

“Oh di qual onta aggravasi questo mio crin canuto” (Bruson & Connell) “Nabucco” (Verdi)

Η Αμπιγκέλε είναι ασυγκίνητη και διατάσσει τον Ναμπούκο να την αφήσει.
Στις όχθες του Ευφράτη, οι ισραηλίτες αναπαύονται από την καταναγκαστική εργασία, οι σκέψεις τους πετάνε στην πατρίδα τους ( " Va, pensiero, sull'ali dorate/  Πέτα σκέψη, με χρυσά φτερά").

Nabucco - Hebrew Slaves Chorus

Ο Ζαχαρίας προσβλέπει να τελειώσει η αιχμαλωσία τους και να καταστραφεί με την βοήθεια του θεού η Βαβυλώνα.



ΠΡΑΞΗ ΤΕΤΑΡΤΗ 

Από ένα παράθυρο στο δωμάτιο του, όπου το έχει κλειδώσει η Αμπιγκέλε, ο Ναμπούκο παρακολουθεί την Φενένα και τους ισραηλίτες να οδηγούνται προς εκτέλεση. Απελπισμένος, προσεύχεται στον Θεό του Ισραήλ για συγνώμη, υποσχόμενος να ξανακτίσει τον ναό και να αλλάξει τον εαυτό του και το λαό του ( " Dio di Giuda/ Θεέ της Ιουδαίας").

Sherrill Milnes sings Dio di giuda e cabaletta

Αμέσως το λογικό του  και η δύναμη του αποκαταστάθηκε, ο Αμπτάλο και οι νομιμόφρονες στρατιώτες τον ελευθερώνουν. Κερδίζει τον θρόνο και σώζει την κόρη του. Οι ισραηλίτες είναι έτοιμοι να εκτελεστούν. Η Φενένα προσεύχεται να την δεχτούν οι ουρανοί ( " Va! La palma del martyrio /  Πήγαινε, κέρδισε τη δόξα του μαρτυρίου"),

Va', la palma del martirio ... Oh, dischiuso è il firmamento!

όταν ο Ναμπούκο σπεύδει και σταματάει την θυσία. Η Αμπιγκέλε, γεμάτη μίσος παίρνει δηλητήριο και πεθαίνει, ομολογώντας τα εγκλήματα της και προσευχόμενη στο θεό του Ισραήλ να την συγχωρέσει. Ο Ναμπούκο αναγγέλλει ότι θα ξανακτίσει τον ναό στην Ιερουσαλήμ και θα λατρεύει τους θεούς του Ισραήλ και ελευθερώνει τους ισραηλίτες, λέγοντας τους να γυρίσουν στην πατρίδα τους και να ξανακτίσουν τους ναούς τους. Ισραηλίτες και Βαβυλώνιοι ενώνονται προσευχόμενοι στον Θεό.






2. ΕΡΝΑΝΗΣ ( ERNANI, 1844 )

Ο Ερνάνης (Ernani) είναι μία όπερα σε 4 πράξεις του Ιταλού συνθέτη Τζουζέπε Βέρντι. Είναι γραμμένη πάνω σε ιταλικό λιμπρέτο του Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε βασισμένο σε ένα γαλλικό θεατρικό έργο του 1830, το ΕρνάνιΗ τιμή της Καστίλλης) του Βίκτωρα Ουγκώ. Η παγκόσμια πρεμιέρα της όπερας έγινε στο Θέατρο Λα Φενίτσε της Βενετίας, το οποίο είχε παραγγείλει τη σύνθεσή της, στις 9 Μαρτίου 1844.

Ρόλοι.
1. Ερνάνης, ο ληστής.
2. Ντον Κάρλο, μετέπειτα Κάρολος ο 5ος αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας.
3. Ντον Ρούι Γκομέζ ντε Σίλβα.
4. Ελβίρα, ανηψιά και αραβωνιαστικιά του Ντον Ρούϊ.
5. Τζιοβάνα, παραμάνα της.
6. Ντον Ρικάρντο, ιπποκόμος του Ντον Κάρλο.
7. Ιάγος, ιπποκόμος του Ντον Ρούϊ.


ΠΡΑΞΗ ΠΡΩΤΗ


Τα βουνά της Αραγωνίας το έτος 1519.
Οι ληστές ζητούν να μάθουν την αιτία για τη θλίψη του Ερνάνη. (Χορωδία: Eviva! Beviam! Beviam! / «Στην υγειά σου πίνουμε» και Ernani pensoso! / «Ερνάνη, τόσο θλιμμένος;»).

Allegri! Beviam!

Act One: Coro d'introduzione - Ernani pensoso!

Ο Ερνάνης αποκρίνεται (καβατίνα: Come rugiada al cespite / «Καθώς το άνθος γυρίζει προς τον ήλιο»)

Placido Domingo -Come Rugiada al cespite- Ernani

ότι αγαπά την Ελβίρα, η οποία πρόκειται να παντρευτεί παρά τη θέλησή της τον γέρο Γκόμεζ ντε Σίλβα . Ζητά από τους ληστές να την απαγάγουν.
Το δωμάτιο της Ελβίρας
Η Ελβίρα ανησυχεί για τον επικείμενο γάμο της (καβατίνα: Ernani, Ernani involami / «Ερνάνη, Ερνάνη, σώσε με»)


maria callas verdi ernani "ernani, ernani, involami"

καθώς υπηρέτες παραδίδουν γαμήλια δώρα του Σίλβα προς αυτή. Η Ελβίρα επιβεβαιώνει τον έρωτά της για τον Ερνάνη (Tutto sprezzo che d'Ernani / «Περιφρονώ το καθετί που δεν μιλά στην καρδιά μου για τον Ερνάνη»).
Evgenia Miroshnichenko - Tutto sprezzo d'Ernani

Ο βασιλιάς Κάρλο εισέρχεται μεταμφιεσμένος ως χωρικός, αλλά η Ελβίρα τον αναγνωρίζει και απορρίπτει τον έρωτά του. Ο βασιλιάς αποφασίζει να χρησιμοποιήσει βία και εκείνη αρπάζει ένα μαχαίρι, αλλά ξαφνικά εμφανίζεται ο Ερνάνης και την σταματά. Ο Κάρλος αναγνωρίζει τον Ερνάνη ως τον ηγέτη των ληστών. Ο Ερνάνης αποκρίνεται πως ο Κάρλος του έχει ληστέψει τη γη του και τον έχει αναγκάσει σε μία ζωή ληστείας. Καθώς προκαλεί τον Κάρλος σε μονομαχία, ο Σίλβα εμφανίζεται και βλέπει τον Ερνάνη.
Ο Ερνάνης ζητά να μονομαχήσει και με τους δύο όταν πλησιάζει ο Ντον Ρικάρντο και αναγνωρίζει τον βασιλιά. Ο Ερνάνης ψιθυρίζει στην Ελβίρα να ετοιμαστεί να διαφύγει.

ΠΡΑΞΗ ΔΕΥΤΕΡΗ 

Αίθουσα στο μέγαρο του Σίλβα
Ο Ερνάνης μπαίνει μεταμφιεσμένος ως προσκυνητής. Ζητά καταφύγιο, το οποίο του παρέχει ο Σίλβα, και μετά μαθαίνει από τον Σίλβα ότι πρόκειται να τελέσει τους γάμους του με την Ελβίρα, η οποία πιστεύει πως ο Ερνάνης είναι νεκρός. Ο Ερνάνης αποκαλύπτει την πραγματική του ταυτότητα στην Ελβίρα και εκείνη τον πληροφορεί ότι σχεδίαζε να αυτοκτονήσει μέσα στον ναό (διωδία: Ah, morir potessi adesso / «Ω, αν μπορούσα να πεθάνω τώρα»). Ah morir potessi adesso -Ernani (1982)

Ο Σίλβα μπαίνει εκείνη τη στιγμή, ανακαλύπτει το ζεύγος, αλλά συμφωνεί να προστατεύσει τον Ερνάνη από τον βασιλιά, πράγμα για το οποίο ο Ερνάνης θα του χρωστά αιώνιο χρέος. (τριωδία: No, vendetta piu tremenda / «`Οχι, θέλω να κρατήσω μια τρομερότερη εκδίκηση»).
Ghiaurov, Domingo & Freni - “La vendetta più tremenda” (“Ernani”), Verdi
Ο Κάρλος φθάνει και ζητά να μάθει γιατί ο πύργος είναι έρημος. Ο Σίλβα αρνείται να παραδώσει τον Ερνάνη (άρια του Κάρλος: Lo vedremo, veglio audace / «Θα δούμε, τολμηρέ γέρο»)

Carlo COLOMBARA sings Silva from Verdi's Ernani Duetto "Lo vedremo, o veglio audace"
και οι άνδρες του Ντον Κάρλος δεν μπορούν να ανακαλύψουν πού κρύβεται. Ο Σίλβα κρατά τον λόγο του, ακόμα και όταν ο βασιλιάς παίρνει την Ελβίρα ως όμηρο. Ο Σίλβα ελευθερώνει τον Ερνάνη και μετά τον προκαλεί σε μονομαχία! Ο Ερνάνης αρνείται να μονομαχήσει, αλλά ενώνεται με τον Σίλβα στα σχέδιά του να ελευθερώσει την Ελβίρα από τον βασιλιά. Ο Ερνάνης ορκίζεται να εμφανισθεί όταν τον καλέσει με το βούκινο ο Σίλβα, οπουδήποτε και αν βρίσκεται εκείνη την ώρα (Odi il voto o grande Iddio / «Ω Θεέ, άκου τον όρκο»),Luciano Pavarotti - Odi il voto... (G.Verdi - Ernani)
Ο Ερνάνης μαζεύει τους άνδρες του κοντά του. Η άρια  (Sprezzo la vita ne più m'alletta / «Η ζωή δεν σημαίνει τίποτα για μένα, μόνο μια ελπίδα για εκδίκηση») κλείνει την πρώτη πράξη.

ΠΡΑΞΗ ΤΡΙΤΗ

Ο τάφος του Καρλομάγνου στο `Ααχεν
Ο Κάρλος επισκέπτεται τον τάφο του Αυτοκράτορα Καρλομάγνου, του οποίου ο διάδοχος, ο νέος Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του γερμανικού έθνους, εκλέγεται από αντιπροσώπους των διάφορων χωρών. Ο Κάρλος αποφασίζει να αλλάξει ζωή αν εκλεγεί σε αυτό το αξίωμα ( Oh, de'verd'anni miei/ «Ω, τα όνειρα και οι αυταπάτες της νιότης μου»). Oh, de' verd'anni miei - Renato Bruson (Ernani)

Κρυμμένος πίσω από το ταφικό μνημείο, κρυφακούει μία συνάντηση συνωμοτών, μεταξύ των οποίων είναι ο Σίλβα και ο Ερνάνης. Ο Ερνάνης ορκίζεται να δολοφονήσει τον Κάρλος. Η συνωμοσία ανατρέπεται όταν οι ακόλουθοι του Κάρλος μπαίνουν και αιφνιδιάζουν τους συνωμότες. Ο βασιλιάς διατάζει την εκτέλεση όλων των προδοτών ευγενών. Ο Ερνάνης κάνει ένα βήμα μπροστά, ανακοινώνοντας ότι πρέπει και εκείνος να πεθάνει: δεν είναι ένας απλός ληστής, αλλά ο Δον Χουάν της Αραγωνίας, του οποίου τα εδάφη έχουν κατασχεθεί. Η Ελβίρα ικετεύει για έλεος για τον αγαπημένο της, οπότε ο Κάρλος, σε μία ξαφνική αλλαγή διαθέσεως, τους συγχωρεί και θέτει το χέρι της Ελβίρας μέσα σε εκείνο του Ερνάνη

ΠΡΑΞΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

Στο παλάτι του στην Σαρακόσα, ο Ερνάνης γιορτάζει τους επικείμενους γάμους του με την Ελβίρα. Ένας μακρινός ήχος κέρατος διακόπτει τις σύντομες μοναχικές στιγμές του ζευγαριού. Το κέρας αναγγέλει τον Σίλβα ο οποίος έρχεται απαιτώντας ότι ο Ερμάνη θα πρέπει να εκπληρώσει τον όρκο του. Στέλνοντας την τρομοκρατημένη Ελβίρα μακριά, ο Ερνάνη αντικρίζει τον αντίπαλο του και ζητάει μια στιγμή ευτυχίας στο τέλος της μίζερης ζωής του (Ascolta, ascolta un detto ancor/ «`Ακου, μόνο μία λέξη...») .
Η Ελβίρα επιστρέφει καθώς ο Σίλβα δίνει στον Ερνάνη ένα μαχαίρι και απαιτεί την ζωή του που έχει υποσχεθεί.

Ο Ερνάνης κρατά τον όρκο του και μαχαιρώνει τον εαυτό του στην καρδιά (τριωδία με τον Σίλβα: E' vano, o donna, il piangere, e vano / «Ο θρήνος σου είναι μάταιος, γυναίκα»).

Ο Ερνάνης πεθαίνει στα χέρια της Ελβίρας, λέγοντάς της να ζήσει.