Αν θυμάστε στο προηγούμενο μας μάθημα, είχαμε τη πτώση της Κωνσταντινούπολης και όλα όσα είχαν προηγηθεί καθώς αυτή η κοινωνία, η βυζαντινή κοινωνία, συρρικνώνονταν συνέχεια, τα τελευταία 200 χρόνια βαριά, τα τελευταία 100 χρόνια ακόμη πιο βαριά, έζησε βαρύτατους εμφυλίους πολέμους, μακρύτατους εμφυλίους πολέμους μεταξύ των Κατακουζηνών και των Παλαιολόγων μέσα στο 14ο αιώνα, οι Σέρβοι ηττήθηκαν από τους Οθωμανούς, αυτό σήμαινε πολλά στα Βαλκάνια και είδαμε τελικά πως η Κωνσταντινούπολη έπεσε από τον Μωάμεθ τον πορθητή, ο Μωάμεθ σας θυμίζω όταν τη πήρε ήταν 22 ετών και ήταν ένας σημαντικότατος στρατιωτικός και πολιτικός, υπάρχει συζήτηση ποιος είναι ο πιο σημαντικός Σουλτάνος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας είναι εκείνοι που θεωρούν το Μωάμεθ και άλλοι που θεωρούν τον Σουλεϊμάν, αυτοί οι δύο είναι οι κορυφαίοι, είναι βέβαια οι κορυφαίοι της περιόδου της ακμής της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, γιατί η παρακμή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας μετά το 1600-1650, το 1683 οπωσδήποτε, γιατί είναι η δεύτερη αποτυχία των Οθωμανών να καταλάβουν τη Βιέννη, όλα έχουν ένα κύκλο......είχε τους αιώνες που κάλπαζε που ισχυροποιούνταν και στη συνέχεια μπήκε και αυτή στη παρακμή της, η παρακμή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν επίσης αργή παρακμή όπως στο Βυζάντιο, το Βυζάντιο χρειάστηκε 400 χρόνια για να σβήσει,.....η Οθωμανική αυτοκρατορία χρειάστηκε περίπου 200 χρόνια, ανάλογα πως το μετράς, για να σβήσει, τα 50-300 ανάλογα πως το μετράς, όμως τώρα είμαστε στην εποχή της ακμής της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και βέβαια το μεγαλύτερο κλέος αυτής της αυτοκρατορίας είναι η πτώση της πόλεως του Βυζαντίου της Κωνσταντινουπόλεως και μετά από τη πτώση αυτή, λέμε ότι αρχίζει η Pax Automatica, θα έχετε υπ' όψη σας η Pax θα πει ειρήνη......και χρησιμοποιούμε αυτό τον όρο στις αυτοκρατορίες, συνήθως χρησιμοποιείται η λέξη Pax για να δηλώσει περίοδο ειρήνης, ρωμαϊκή ειρήνη, οθωμανική ειρήνη, βυζαντινή ειρήνη, αυτό το Pax είναι σαν όρος για να ορίσει την περίοδο της πραγματικά μεγάλης δύναμης μιας αυτοκρατορίας κατά την οποία οι θεσμοί λειτουργούν, η κεντρική κυβέρνηση ελέγχει τα πράγματα....ο στρατός είναι αποτελεσματικός, ο έλεγχος των δημοσίων υπαλλήλων αποδίδει, το ταμείο έχει περίσσευμα, οι αυτοκρατορίες είναι σε θέση να επεκτείνονται και να αμείνονται αποτελεσματικά και έτσι σε αυτές τις περιόδους της μεγάλης τους ακμής δεν υπάρχουν μεγάλες αναστατώσεις, γιατί είναι τέτοια η δύναμή τους που και στο εσωτερικό υπάρχει μια ισορροπία των πραγμάτων, όλα είναι υπό έλεγχο, όποιος δε σκέφτεται να επιτεθεί σε αυτές τις αυτοκρατορίες από το εξωτερικό, το σκέφτεται πολλές φορές, γιατί όντας στη πολλή μεγάλη τους δύναμη είναι δύσκολη αντίπαλοι.
Η πτώση της Κωνσταντινούπολης λοιπόν ήταν μια μεγάλη στιγμή και όπως σας είπα, δεν τη πίστευαν οι άνθρωποι, πίστευαν ότι κάτι θα γίνει μέχρι τη τελευταία στιγμή και ήθελα να σας διαβάσω δύο θρήνους της εποχής για τη πτώση της Κωνσταντινουπόλεως, ήλιε μου ανέτειλε παντού σε όλον τον κόσμο φέγγε με τις ακτίνες σου σε όλη την οικουμένη και εις την Κωνσταντινούπολη την πρώην φημισμένη και τώρα την τουρκόπολη δεν πρέπει πλέον να φέγγεις, και άλλος θρήνος, η πόλις ήτον το σπαθί, η πόλις το κοντάρι, η πόλις ήτον το κλείδιν της Ρωμανίας πόλις και εκλείδωνεν και σφάληζεν όλην την Ρωμανίαν και όλο το αρχιπέλαγος εσφικτοκλείδωνε τον, η πόλις εκυρίευεν ανατολήν και δύσην.
Τώρα η αυτοκρατορία που δημιουργείται το 1453 δεν είναι καινούργια, απλώς η πτώση της Κωνσταντινουπόλεως μετατρέπει την μέχρι τότε Οθωμανική αυτοκρατορία σε μια πανίσχυρη αυτοκρατορία, όχι μόνο γιατί η ίδια η Κωνσταντινούπολη ήτανε μια εμβληματική πόλη, αλλά γιατί ο μουσουλμανικός κόσμος από αιώνες επιθυμούσε τη πτώση αυτής της πόλεως και τελικά αυτό συνέβη από την πλευρά των Οθωμανών, αυτό προσέδωσε τεράστιο κύρος για τους Οθωμανούς ανάμεσα στους μουσουλμάνους και βέβαια το κύρος των Οθωμανών στο μουσουλμανικό κόσμο θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο καθώς το 1517, δηλαδή 60 περίπου χρόνια μετά τη πτώση της Κωνσταντινουπόλεως θα καταλάβει ο Σελίμ ο 1ος, ο πατέρας του Σουλεϊμάν του μεγαλοπρεπούς, θα καταλάβει το 1517 όλες αυτές τις περιοχές, δηλαδή αυτό που είναι σήμερα Συρία, Ιράκ, Ισραήλ, τμήμα της Σαουδικής Αραβίας και όλη την Αίγυπτο και τη βόρια Αφρική, αυτός ήτανε ίσως ο μεγαλύτερος στρατηλάτης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ο Σελίμ ο πατέρας του Σουλεϊμάν του μεγαλοπρεπούς, γιατί σας το λέω αυτό, γιατί 60 χρόνια μετά τη πτώση της Κωνσταντινουπόλεως, οι Οθωμανοί θα καταλάβουν αυτές τις περιοχές στις οποίες κατοικούν πολλοί μουσουλμάνοι, ενώ οι περιοχές που είχανε μέχρι τώρα είχανε πλειοψηφία χριστιανούς ορθόδοξους πληθυσμό, αυτό ήταν ένα παράδοξο στην οθωμανική αυτοκρατορία, ότι τους πρώτους αυτούς αιώνες μέχρι το 1517 έχει πλειοψηφία χριστιανό ορθόδοξο πληθυσμό ενώ η κυβέρνηση είναι στα χέρια των μουσουλμάνων, αλλά το 1517 αυτό αλλάζει, γιατί αυτές οι περιοχές έχουν μεγάλο αριθμό μουσουλμάνων και στο σύνολο της αυτοκρατορίας αυξάνεται η αναλογία των μουσουλμάνων και μετά το 1517 η αυτοκρατορία θα έχει περισσότερους μουσουλμάνους κατοίκους από ότι χριστιανούς ορθοδόξους στο σύνολο, αλλά όχι επί μέρους, ανάμεσα όμως στα άλλα σημαντικό είναι, ότι η Οθωμανική αυτοκρατορία τότε το 1517 ενσωματώνει στα εδάφη της τη Μέκκα και τη Μεντίνα, δηλαδή τους ιερούς τόπους του Ισλάμ...και εξ' αυτού το κύρος αυτής της αυτοκρατορίας είναι απερίγραπτα μεγάλο στο μουσουλμανικό κόσμο και βέβαια στον 16ο αιώνα η αυτοκρατορία είναι πάρα πολύ δυνατή σε όλα τα επίπεδα, έχει κύρος και στους χριστιανούς που την σέβονται αλλά και την φοβούνται και τους μουσουλμάνους οι οποίοι πια έχουν πειστεί για την τεράστια δύναμη των Οθωμανών....
Η κοινωνία όπως είπαμε στην οποία μετά την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως ο Μωάμεθ έχει πάρει τα ηνία και τη προχωρά, είναι ως επί το πλείστο χριστιανική ορθόδοξη από πλευράς πληθυσμών, η πλειοψηφία των κατοίκων της αυτοκρατορίας αυτής δεν είναι μουσουλμάνοι, ο Μωάμεθ ο πορθητής το γνωρίζει αυτό και γι' αυτό με τη πτώση της Κωνσταντινουπόλεως, επιδιώκει άμεσα, το πρώτο πράγμα που θα έλθει, είναι η Κωνσταντινούπολη να αποκτήσει Πατριάρχη, διότι η Κωνσταντινούπολη δεν είχε Πατριάρχη, δηλαδή είχε Πατριάρχη, αλλά δεν είχε, γιατί είχε φύγει στην Ιταλία, γιατί ο Μωάμεθ έχει τέτοια θέληση, να πληρωθεί όπως λέμε η θέση του Πατριάρχη, διότι αυτή η αυτοκρατορία είναι θεοκρατική, δηλαδή διοικεί με βάση θείους νόμους, το κύριο στοιχείο διοίκησης είναι η Σαρία, δηλαδή ο ιερός νόμος του Ισλάμ, βέβαια πρέπει να σας πω, ότι οι Οθωμανοί όπως και οι Τούρκοι μέχρι σήμερα και οι Οθωμανοί εκείνους τους αιώνες θεωρούνταν όχι τόσο σωστοί μουσουλμάνοι σε αυτό το τομέα, διότι οι Σουλτάνοι θεωρούσαν ότι οι Σουλτάνοι έχουν την δυνατότητα να παρακάμπτουν τη Σαρία και να παίρνουν αποφάσεις κατά τη δική τους κρίση, κάτι το οποίο ήταν μοναδικό την εποχή εκείνη στο Ισλάμ και έτσι κάποιες αποφάσεις των Σουλτάνων, οι Σουλτάνοι διεκδικούσαν να παραμείνουν σε ισχύ παρ' ότι οι μουφτήδες και οι Σεουχ του Ισλάμ, Σεουχ είναι το αντίστοιχο του Πατριάρχη, δηλαδή ο επί κεφαλής των Ουλεμά, Ουλεμά είναι οι θεολόγοι στο Ισλάμ το αντίστοιχο των δικών μας ιερωμένων, επισκόπων, μητροπολιτών όχι ακριβώς το ίδιο, αλλά είναι η κορυφή όλων αυτών των βαθμίδων, το είχαν αυτό οι Οθωμανοί Σουλτάνοι να παρακάμπτουν σε θέματα τον ιερό νόμο, αλλά κατά κανόνα ακολουθούσαν τον ιερό νόμο και όλα τα καταλάβαιναν θρησκευτικά, μέσα σε αυτό το Οθωμανικό κράτος δεν υπήρχες σαν άτομο, η γλώσσα σου και το έθνος στο οποίο ανήκεις, η φυλή στην οποία ανήκεις ήταν δευτερεύων πράγμα, το πρωτεύων ήταν το θρήσκευμα σου και η αυτοκρατορία αυτή διοικούσε με βάση τα θρησκεύματα των ανθρώπων, δηλαδή τι έλεγε η αυτοκρατορία αυτή, ότι θα διοικήσω όλη την αυτοκρατορία στα γενικά θέματα όπως κρίνω εγώ και κρίνει και η Σαρία, αλλά καθώς έχω πολλές θρησκείες μέσα στην αυτοκρατορία μου, αυτές τις θρησκείες εγώ δεν μπορώ να τις διοικήσω γιατί δεν τις ξέρω, εγώ ξέρω το Ισλάμ, οι Εβραίοι ξέρουν τα δικά τους, οι χριστιανοί τα δικά τους, οι Αρμένιοι τα δικά τους κτλ., για τα δικά τους ζητήματα εγώ δεν θέλω να έχω ανάμειξη, να τα λύνουνε μόνοι τους, αυτό ήταν ένα πολύ βασικό πράγμα στην Οθωμανική αυτοκρατορία που επέτρεψε όλους αυτούς τους αιώνες τις διάφορες θρησκευτικές ομάδες να έχουν τη δικιά τους ζωή, να κρατούν τα δικά τους έθιμα και μάλιστα οι Οθωμανοί θεωρούσαν ακόμη περισσότερο ότι επειδή, για να λύνουν εκείνοι τα δικά τους προβλήματα αστικού δικαίου, δηλαδή γάμοι, διαζύγια, διαθήκες κτλ., όπως και ποινικά αδικήματα, όχι πολύ σοβαρά, δηλαδή, εντάξει άμα υπήρχε δολοφονία αυτή έπρεπε να λυθεί από τον καντή, αλλά τα επί μέρους ζητήματα που προέκυπταν και ποινικού και αστικού δικαίου ανάμεσα σε άτομα άλλων θρησκευμάτων αυτοί τα έλυναν μόνοι τους, δεν αναμειγνυόντανε η οθωμανική πλευρά, γιατί θεωρούσανε ότι όπως εμείς λύνουμε τα προβληματά μας με τον ιερό μας νόμο, τότε και αυτή θα τα λύνουνε με τα δικά τους, εξ' αυτού η αυτοκρατορία λένε είχε χωριστεί, ταιφέ ήταν αρχικά ο όρος, αλλά χρησιμοποιείται ευρύτατα ο όρος μιλέ, στην Οθωμανική αυτοκρατορία υπήρχαν τα μιλέ, τα μιλέκια όπως λένε, τα μιλε στην οθωμανική αυτοκρατορία ήταν Μουσουλμάνοι, Χριστιανοί ορθόδοξοι ή ρουμ, εξ' ου και ρωμιός, οι Αρμένιοι και οι Εβραίοι.
Επειδή οι Οθωμανοί περίμεναν ότι για πολλά ζητήματα εσωτερικά των διαφόρων θρησκευτικών ομάδων θα πρέπει να επιλαμβάνεται κάποιος για να τα εισηγηθεί στην δικιά τους λογική, ποιος μπορεί να είναι; ο επί κεφαλής του κάθε μιλ, στη περίπτωση των χριστιανικών μιλέτ υπάρχει ο Πατριάρχης της Κωνσταντινουπόλεως, ο Πατριάρχης των Αρμενίων, στους δε Εβραίους, εκεί δεν υπάρχει κανένας, γιατί οι Εβραίοι δεν είχαν τη συνήθεια να έχουν κάποιο κεντρικό άτομο που να διοικεί τις κοινότητες παρά η κάθε κοινότητα είχε τους Ραβίνους της και το σώμα διοίκησης της κοινότητας, ήταν τόσο μεγάλη η ανάγκη των Οθωμανών να υπάρχει κάποιο κεντρικό πρόσωπο ανά μιλέτ που μετά τη πτώση της Κωνσταντινουπόλεως ο Μωάμεθ επέβαλε στους Εβραίους τη δημιουργία μιας θέσης, τη θέση του Αρχιραβίνου και αφού επέμενε ο Μωάμεθ και επέμενε και επέμενε, οι Εβραίοι απέκτησαν ένα Αρχιραβίνο και πέρασαν κάποιες δεκαετίες και τελικά είδε και από είδε η αυτοκρατορία, α δε τα βγάζω πέρα με αυτούς.....έτσι για το Μωάμεθ ο οποίος ήταν βέβαια ένας πολιτικός με όραμα και ευφυία, ήταν πολύ σημαντικό να αποκτηθεί άμεσα Πατριάρχης στη Κωνσταντινούπολη και γι' αυτό ρώτησε τους συμβούλους του, γύρω του είχε βυζαντινούς συμβούλους, οι πιο γνωστοί είναι ο Θωμάς ο Κατακουζηνός, ο Δημήτριος Απόκαρπος, στελέχη της οικογένειας των Κατακουζηνών και των Παλαιολόγων, δύο, τρία μέλη της οικογένειας των Παλαιολόγων, άλλαξαν θρήσκευμα και έγιναν και βεζίρηδες, το ίδιο και μέλη της οικογένειας των Κατακουζηνών που πήραν πολύ υψηλές θέσεις στην οθωμανική αυτοκρατορία δηλαδή είχε κοντά του άτομα τα οποία ξέρανε πολύ καλά το εσωτερικό της κοινωνίας που κατέλυσε και τους ρώτησε, ποιο είναι το κατάλληλο πρόσωπο για να γίνει Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως; φυσικά όπως σας είπα το πράγμα ήταν μπερδεμένο γιατί Πατριάρχης υπήρχε, αλλά ο Μωάμεθ σφύριζε ανέμελα, σου λέει αφού αυτός είναι στην Ιταλία, άστον εκεί πέρα, γιατί αυτός που ήταν στην Ιταλία ήταν ενωτικός, φυσικά ο Μωάμεθ τι θα διάλεγε για Πατριάρχη; ενωτικό ή ανθενωτικό; και δεν είχε κανένα λόγο να μη πλειοδοτήσει υπέρ ενός ενωτικού Πατριάρχη διότι, άλφα, ο ενωτικός Πατριάρχης θα του έκανε ζημιά αφού θα ήτανε υπέρ της συμμαχίας με τους δυτικούς, δεύτερο ο ίδιος προκρίνοντας έναν ανθενωτικό Πατριάρχη γνώριζε πολύ καλά ότι ευχαριστεί τους υπηκόους του, οι υπήκοοι του για 200 χρόνια έλεγαν, θέλομε, προτιμούμε το Τούρκο από τον Φράγκο, επομένως ήτανε ανθενωτικοί, επομένως ήρθε ο καλός αυτοκράτορας, εγώ και σας φέρνω τον σωστό Πατριάρχη, αυτόν που θέλατε και τόσα χρόνια δεν τον είχατε, γιατί ο κακός αυτοκράτορας σας έβαζε κακούς Πατριάρχες, ξέρετε πως είναι η πολιτική, λογικό είναι και την έπαιξε πολύ καλά αυτή την ιστορία, τον ρώτησε λοιπόν ποια είναι η καλύτερη προσωπικότητα για να γίνει Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και φυσικά όλοι του είπανε οι σύμβουλοι του οι βυζαντινοί με ένα στόμα, ο Γεώργιος Γεννάδιος ή Σχολάριος ακόμη δεν είχε πάρει το τίτλο του Γενναδίου, έγινε αργότερα.
Ο Γεώργιος Γεννάδιος ήτανε η πιο επιφανής προσωπικότητα από τη πλευρά του κλήρου των ανθενωτικών, ένας άνθρωπος όλος πάθος και πίστη στον ανθενωτικό αγώνα ο οποίος είχε ηγηθεί του ανθενωτικού αγώνα τα τελευταία τουλάχιστον 15 χρόνια, ήταν μορφωμένος άνθρωπος, αυτό όπως σας είπα ήταν λιγάκι έκτακτο, γιατί οι πιο μορφωμένοι ήταν ενωτικοί, καθώς πλησίαζε η ώρα της κατάληψης της Κωνσταντινουπόλεως οι ενωτικοί εγκατέλειψαν την Κωνσταντινούπολη, εγκατέλειψαν το Βυζάντιο, πολλοί εξ' αυτών και είναι αυτό που λέμε, η φυγή των λογίων, δηλαδή ποιοι είναι αυτοί οι λόγιοι που έφυγαν, είναι οι ενωτικοί, οι οποίοι μόλις έπεσε η Κωνσταντινούπολη δηλαδή εκεί γύρω πριν και μετά, οι ενωτικοί που ήταν οι πιο μεγάλοι και γνωστοί λόγιοι της αυτοκρατορίας, είπανε δεν θέλουμε να ζήσουμε με τους Τούρκους, τέλειωσε, είναι σε αυτή τη περίοδο ο Πλήθωνας Γεμιστός, ο Πλήθωνας ήτανε μια ιδιότυπη προσωπικότητα, ήταν ζωροάστρης στην πραγματικότητα, ο Γεώργιος Γεννάδιος ως Πατριάρχης διέταξε να καούν τα βιβλία του, εν πάση περιπτώσει, οι λόγιοι του Βυζαντίου που λέμε που έφυγαν και πήγαν στην Ιταλία τώρα έγινε μέσα σε πιο κλίμα; δηλαδή τι έλεγαν αυτοί οι άνθρωποι; να ήλθανε οι Τούρκοι που τους θέλατε τόσα χρόνια, ε! φάτε τους! μας τρελάνατε 200 χρόνια, μας βρίζατε, μας φτύνατε, δεν μας αφήνατε να περπατάμε, να ζούμε, θέλατε τους Τούρκους, ε! ζήστε μαζί τους, αυτό ήταν το κλίμα και οι πιο πλούσιοι από αυτούς και οι πιο επιφανείς και όπως γνωρίζετε, λέγεται ότι, δεν είναι χωρίς βάση, ότι η αναγέννηση στην Ιταλία είχε σχέση με τη μετακίνηση αυτών της υψηλής μορφώσεως ενωτικών λογίων που εγκατέλειψαν την Κωνσταντινούπολη.....
Τώρα ο Γεώργιος Σχολάριος, μάλιστα ο Μωάμεθ ρωτάει που ήταν να τον συναντήσω, ποιον να βρεις, τι να βρεις που η Κωνσταντινούπολη είχε γίνει στάχτη και μπούρμπελη, είχε καταστραφεί ακόμα κάπνιζαν τα ερείπια, όχι να ψάξετε να μου τον βρείτε, ψάχνουν να τον βρούνε μέσα στην Κωνσταντινούπολη, δεν το βρίσκουν, γυρνάνε πίσω, αφέντη δεν τον βρίσκουμε, όχι να τον βρείτε, υπήρχε μεγάλη πιθανότητα να είχε σκοτωθεί, υπήρχε μεγάλη πιθανότητα να είχε συλληφθεί αιχμάλωτος, εν πάση περιπτώσει ψάχνουνε να βρούνε μήπως είναι ανάμεσα στα πτώματα, οπότε ο Μωάμεθ δίνει διαταγή να αναζητηθεί μήπως έχει πιαστεί αιχμάλωτος και πουληθεί δούλος, γιατί αυτή ήταν η τύχη των αιχμαλώτων συνήθως και εντοπίζεται πράγματι σε ένα τουρκικό σπίτι της περιοχής Ανδριανούπολης να είναι εκεί δούλος, οπότε ο Μωάμεθ αμέσως στέλνει μια αποστολή παραλαβής ας πούμε του Γεωργίου Σχολαρίου, πραγματικά αν είχαμε Χόλυγουντ θα γινόντανε μια συναρπαστική ταινία αυτό το οποίο εξελιχθεί, διότι, φανταστείτε τον άνθρωπο πρώτα πρώτα τον Γεώργιο Σχολάριο, έλατε στη θέση του, έζησε την κόλαση της κατάληψης, ποιος ξέρει τι θα είδαν τα μάτια του, παρά λίγο να σκοτώνονταν, γύρω του τα αίματα, ποιος ένας άνθρωπος που υπήρξε στέλεχος της κοινωνίας, αυτά έχει η ζωή και τώρα είναι δούλος σε κάποιο σπίτι και ξαφνικά σε αυτό το σπίτι καταφθάνει μια αποστολή από την Κωνσταντινούπολη με άσπρα άλογα, επάνω είναι ριγμένα τα πιο ωραία βελούδα, κόκκινα χαλιά, κτυπάνε τη πόρτα, τώρα φανταστείτε και τον ιδιοκτήτη του δούλου ο οποίος είχε ένα ελεεινό εκεί πέρα...ανοίγει τη πόρτα και βλέπει ένα άγημα στρατού με άσπρα άλογα κτλ. και να του λένε, έχεις εδώ πέρα κάποιον δούλο, ναι έχω, αυτόν που έχω στα γουρούνια...τον θέλει ο Σουλτάνος, οπότε βγαίνει ο φουκαράς ο Γεώργιος για να δει, ανεβαίνει στο λευκό άλογο με τα κόκκινα χαλιά και τον πάνε στο Μωάμεθ ο οποίος είχε επανειλημένες επαφές μαζί του, οι δύο άντρες μίλησαν ορισμένες φορές και του Μωάμεθ του άρεσε αυτός ο άνθρωπος, είπε είναι σοφός, μοιάζει ζυγισμένος, μοιάζει καλός, λοιπόν να ο νέος Πατριάρχης και προσέξτε να δείτε έχει ενδιαφέρον, ότι δεν το όρισε εκείνος Πατριάρχη, αλλά συγκάλεσε σύνοδο, δηλαδή λειτούργησε σαν βυζαντινός αυτοκράτορας, ρώτησε πως γίνεται και είπε ότι θα γίνει κατά τον τύπο, συγκλήθηκε η σύνοδος και εξελέγει πανηγυρικά ο Γεώργιος Σχολάριος ο οποίος επρόκειτο να είναι ο πρώτος Πατριάρχης που θα λειτουργήσει με τον αυτοκράτορα που να μην είναι ορθόδοξος, βέβαια δεν είναι καινούργιο για την ανατολική ορθοδοξία αυτή η ιστορία, διότι όπως γνωρίζετε από τον 7ο αιώνα από τα 4 λειτουργικά Πατριαρχεία της Ανατολής, τα 3 είχαν πάθει το ίδιο, από το 660-670 το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, το Πατριαρχείο Αλεξάνδρειας και το Πατριαρχείο Αντιοχείας ήταν κάτω από μουσουλμάνους ηγέτες, δεν είναι καινούργιο πράγμα στην ανατολική ορθοδοξία, τα Πατριαρχεία αυτά είχαν 700 χρόνια που λειτουργούσαν κάτω από μουσουλμανικό περιβάλλον, ήρθε και η σειρά του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως το 1453, το ενδιαφέρον είναι ότι έχουμε για αυτά τα γεγονότα που συνέβησαν, έχουμε εκτεταμένες αναφορές από βυζαντινούς λόγιους οι οποίοι έζησαν τα γεγονότα, εκείνοι μας περιγράφουν τα όσα συνέβησαν και μας γράφουν επίσης τι έγινε κατά την ενθρόνιση του νέου Πατριάρχη, πρέπει να σας πω, ότι το πράγμα δεν ήτανε απλό διότι εξελέγει ο Γεώργιος Σχολάριος ως Πατριάρχης, αλλά ο άλλος Πατριάρχης εξακολουθούσε να φέρεται ως Πατριάρχης και βεβαίως η δυτική εκκλησία αναγνώριζε εκείνον ως Πατριάρχη, δηλαδή μέχρι το θάνατο του, γιατί κάποια στιγμή πέθανε ο άλλος Πατριάρχης και δεν αντικαταστάθηκε διότι ήδη υπήρχε ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, αλλά ο Γεώργιος Σχολάριος λοιπόν εξελέγει από τη σύνοδο και επικυρώθηκε όπως έκαναν οι βυζαντινοί αυτοκράτορες, όπως ξέρετε η πολιτική εξουσία επικυρώνει την επιλογή της ιεράς συνόδου και ο Μωάμεθ το ίδιο έκανε, επικύρωσε φυσικά αφού ήταν πίσω από όλη αυτή την ιστορία και σε μια τελετή κατά την ενθρόνιση του Πατριάρχη, ο Μωάμεθ παρευρεθεί και του ενεχείρισε ένα περάτ, όπως λέγεται, είναι το μεράκιον, σημαίνει προνομιακός ορισμός, ορισμός προνομίων σε άτομα ή σε ομάδες από τη πλευρά της διοίκησης, ο Μωάμεθ δηλαδή έδωσε στο Πατριάρχη ένα προνομιακό ορισμό για το πόσες μεγάλες ελευθερίες του παρέχεται στη λειτουργία του και να σας διαβάσω τι μας λένε αυτοί οι βυζαντινοί λόγιοι για την ενθρόνιση του Γεωργίου Σχολαρίου, μας λένε λοιπόν ότι ο Μωάμεθ του είπε και προσέξτε τα λόγια που θα ακούσουμε γιατί θα μας χρειαστεί σε διάφορα πράγματα που μετά θα λέμε, Πατριάρχευε εν εξουσία και έχε την φιλία ημών, εμείς θέλεις σε όσα πράγματα θέλεις, έχον πάντα τα σα προνόμια, εξακολουθώντας να έχεις όλα σου τα προνόμια, ως και οι προ σου Πατριάρχαι είχον, να έχεις όλα τα προνόμια που είχαν και οι Πατριάρχες πριν και συνέχισε, έδωκε δε ο Μωάμεθ και προστάγματα εγγράφως στο Πατριάρχη, πρέπει να σας πω, ότι αυτό το περάτι που έδωσε γραπτά ο Μωάμεθ δεν έχει βρεθεί, είναι βέβαιο ότι του δόθηκε διότι ο κάθε Πατριάρχης όταν ανέβαινε στο θρόνο αλληλογραφούσε με το κάθε Σουλτάνο και κάθε νέος Πατριάρχης ανέφερε τα προνόμια που έδωσε εγγράφως ο Μωάμεθ, άρα είναι βέβαιο ότι δόθηκαν αυτά τα προνόμια, αλλά δεν έχουμε βρει το πρωτότυπο και είναι λίγο σαν το κύπελο των ιπποτών να πούμε, υπάρχουν ιστορικοί που το ψάχνουν πολύ να το βρούνε εδώ πέρα, οι Οθωμανοί χρησιμοποιούσαν πάνω από τους δύο πρώτους αιώνες την ελληνική γλώσσα σαν δεύτερη επίσημη γλώσσα του κράτους, διότι ήταν τόσοι πολλοί οι χριστιανοί ορθόδοξοι που όταν ήθελε να απευθυνθούν μόνο σε αυτούς προτιμούσαν τα ελληνικά σε κάποιες περιπτώσεις ή έστελναν και οσμανικά και ελληνικά για να είναι κατανοητό, αλλά καθώς περνούσαν οι αιώνες τα ελληνικά πια έπαψαν να χρησιμοποιούνται γιατί είχε σταθεροποιηθεί η αυτοκρατορία και είχαν άλλους δρόμους, έδωκε δε ο Μωάμεθ και προστάγματα, αυτό προφανώς θα το έδωσε και στις δύο γλώσσες, αλλά δεν το έχουνε βρει, ο Σβέντσης είναι ο λόγιος του Βυζαντίου της εποχής εκείνης ο οποίος μα τα γράφει αυτά, ζούσε εκείνη την εποχή, πιθανόν να ήταν και παρών όταν έγινε αυτή η ιστορία.
Λοιπόν, έδωκεν ο Μωάμεθ και προστάγματα εγγράφως στον Πατριάρχη με τις εξουσίες βασιλικής υπογεγραμμένης τούκρα, δηλαδή έχει βάλει τη σφραγίδα, η σφραγίδα του Σουλτάνου ονομάζεται τούκρα και αυτό πάλι είναι ένα άλλο κεφάλαιο η σφραγίδα του Σουλτάνου, διότι οι Σουλτάνοι όταν ήθελαν να είναι πολύ επίσημη η σφραγίδα τους, η υπογραφή τους, στην ουσία δεν υπέγραφαν ακριβώς αυτοί, αλλά είχανε ένα ολόκληρο επιτελείο, ένα καλλιτεχνικό επιτελείο δηλαδή καλλιγράφων οι οποίοι έκαναν μια καταπληκτική υπογραφή η οποία μπορούσε να φτιαχτεί, και αφού γινόντανε αυτή η υπογραφή, μετά αυτό το καλλιτεχνικό γραφείο, έπαιρνε την υπογραφή και με αφορμή μια ακίδα εδώ, ένα κύκλο εδώ, δημιουργούσε ένα κυπαρίσσι, ένα αετό που πετάει, καράβια και έριχναν χρυσόσκονη πάνω σε αυτό, διαμαντόσκονη, δηλαδή οι Σουλτάνοι όταν ήθελαν να στείλουν στο Πάπα ή στο βασιλιά της Γαλλίας ένα επίσημο έγγραφο, ήτανε σύμβολο, ξέρεις ποιος το στέλνει αυτό; μόνο την υπογραφή να έβλεπε ο βασιλιάς θα διαλυόταν, τι αυτοκρατορία είναι αυτή!!, έτσι τα είχανε αυτά οι Οθωμανοί.....ήταν ένας ο Σουλτάνος, ίνα μη δεις αυτόν ενοχλείς, να μη τον ενοχλείς ποτέ, να μη τον αντιπαθείς, αλλά να είναι αυτός ο Πατριάρχης ανεγγικτός, δηλαδή να μη χρειάζεται να αιτιολογήσει τις αποφάσεις του, ανέγγικτον και αφορολόγητον, προσέξτε να μη πληρώνει φόρους και αδιάσειστον από παντώς εναντίον, κανένας εχθρό, κανένας αντίπαλος του να μη μπορεί να το ανατρέψει και τέλος να μη πληρώνει τέλη, να μη πληρώνει δόσεις, διότι είναι αφορολόγητος και οι μετά αυτόν Πατριάρχαι εις τον αιώνα, ομοίως και πάντες οι υποτεταγμένοι αυτώ αρχιερείς, όχι μόνο αυτός να είναι αφορολόγητος αλλά και οι αρχιερείς, δηλαδή μητροπολίτες και επίσκοποι, αυτή η στάση του Μωάμεθ απέναντι στο Πατριαρχείο δεν αποτελεί έκπληξη γιατί οι μουσουλμάνοι θεωρούν τους λαούς της Βίβλου, τους Εβραίους και τους χριστιανούς, αισθάνονται σαν ομάδες που οφείλουν να τους προστατεύουν, για αυτό ονομάζονται Συμμήδες, δηλαδή εσείς και εγώ αν ζούσαμε το 1700 θα είμασταν Συμμήδες, θα πει προστατευόμενοι, βέβαια αυτό το προστατευόμενη θέλει μια εξήγηση και νομίζω το είπαμε.......δηλαδή υπάρχουν στο Ισλάμ δευτέρας κατηγορίας θρησκείες, δεν το συζητάμε αυτό, αλλά μπορείς να κρατήσεις την ιεραρχία της εκκλησίας σου, να διατηρήσεις εκκλησίες, γιατί δεν μπορείς να κρατήσεις εκκλησίες, αλλά αρκετές τις μετέτρεπαν σε τζαμιά για λόγους που θα σας εξηγήσω τώρα.....δεν μπορεί ένας άπιστος να παντρευτεί μια άπιστη, ενώ το αντίθετο γίνεται, γι' αυτό την περίοδο της τουρκοκρατίας παντρεύτηκαν εκατοντάδες χιλιάδες άπιστες γυναίκες, για αυτό και άλλαξε και η μορφή τους, οι Τούρκοι σήμερα δεν έχουν καμιά σχέση στη μορφή τους από την αρχική τους μορφή, διότι αναμείχθηκαν με Ουγκρανούς, με Βουλγάρους, με Σέρβους, με Έλληνες με ότι θες και τους λαούς της αραβικής πλευράς....στη περίπτωση δίκης, εάν η δίκη γινόντανε σε δικαστήριο μουσουλμανικό που είναι ο καδής, ο καδής ήτανε ο ιεροδικαστής, τότε τη θέση του απίστου, εφ' όσον έχει μια υπόθεση με ένα πιστό είναι πιο αδύναμη και ο άπιστος για να μπορέσει να κερδίσει κατ' αρχή την υπόθεση του, καλό θα είναι να βρει κάποιο μάρτυρα υπερασπίσεως πιστό, έτσι βελτιώνει τη θέση του και βέβαια οι άπιστοι πληρώνουν ειδικούς φόρους, το φόρο το κεφαλικό που λέγεται τσιζιέ και τον πληρώνουν οι άντρες από τα 15 μέχρι τα 45 περίπου και οι γεροί άντρες, άμα είσαι ανάπηρος δεν τον πληρώνεις, γιατί είναι φόρος που αντικαθιστά το γεγονός ότι δεν πολεμάς για την Οθωμανική αυτοκρατορία, άρα άμα είσαι ανάπηρος έτσι και αλλιώς δεν πολεμούσες και έχεις να πληρώσεις το χαράτσι επί της γης, δηλαδή επί πλέον φόρους πληρώνει ο άπιστος, γενικά είναι πολίτες δευτέρας κατηγορίας, μπορεί να έχει τις εκκλησίες του, να έχει τους ιερωμένους του, αλλά δεν μπορεί να ενοχλεί με το σταυρό σε φανερό σημείο, οι σταυροί μπορεί να είναι μέσα στην εκκλησία όσους θέλεις, έξω από την εκκλησία, κανένας γιατί προκαλεί το πιστό, δεν μπορεί να κτυπάς τις καμπάνες γιατί και αυτές προκαλούν το πιστό και επίσης δεν μπορεί να κάνεις λιτανείες μέσα στη πόλη γιατί και αυτό προκαλεί το πιστό, γενικά ο Ζιμμής είτε ήταν χριστιανός ορθόδοξος, είτε ήταν Αρμένιος, ή Εβραίος έπρεπε να δείχνει ότι έχει συναίσθηση πως ο μουσουλμάνος είναι ανώτερος και ο ίδιος κατώτερος, να μην έχε έπαρση, να μην επιδεικνύεται κτλ. Και βέβαια αυτό ήτανε ξεκάθαρο ότι δεν επιτρεπόντανε, εφ' όσον μια περιοχή κατακτιόνταν από το Ισλάμ θα κτίζονταν τζαμιά, άπειρα τζαμιά, η κατασκευή τζαμιών από τους μουσουλμάνους είναι απερίγραπτη, να σκεφτείτε στην Κωνσταντινούπολη μέσα σε ένα αιώνα από την κατάκτηση της κατασκευάστηκαν 300 τζαμιά, ήταν μια τρέλα το κτίσιμο των τζαμιών, προσέξτε όμως να δείτε, σύμφωνα τώρα με αυτές τις προδιαγραφές που σας είπα, δεν πρέπει οι ναοί και οι συναγωγές των απίστων να επισκιάζουν τα τζαμιά....αυτό όμως τι σημαίνει στη πράξη, ότι ενώ λέει η διάταξη ότι οι ναοί των πιστών παραμένουν στα χέρια τους για τις ανάγκες τους και πράγματι παρέμειναν στα χέρια των πιστών πάρα πολύ ναοί, τι όμως δεν παρέμειναν στα χέρια των πιστών, με το καλημέρα, όσοι ήταν μεγαλοπρεπείς ναοί, γιατί έτσι θα συναγωνίζονταν τα κτίσματα με το καλημέρα ήταν αυτονόητο ότι οι μεγαλοπρεπείς ναοί θα γίνουνε τζαμιά και βέβαια ήταν χαμένη από χέρι ναοί οι οποίοι ήταν κτισμένοι επάνω σε λόφους, σε υψώματα, αυτοί θα γίνονταν οπωσδήποτε τζαμιά με το καλημέρα....στόχος αυτής της διαδικασίας ήταν αμέσως να βαφούνε εσωτερικά διότι οι μουσουλμάνοι απίθανη βλασφημία, τις τοιχογραφίες, τις αγιογραφίες που έχουμε εμείς, όπως ξέρετε το Ισλάμ είναι αντιεικονικό, δεν παρουσιάζει το θείο και θεωρεί ότι οι χριστιανοί τολμούν να νομίζουν ότι μπορεί να παρουσιάσουν το θείο, έτσι Εβραίοι και μουσουλμάνοι όπως ξέρετε, είναι αντιεικονική σε αυτό το ζήτημα, γι' αυτό αμέσως καλύπτονταν με χρώμα και έπειτα γίνονταν οι δικές τους διακοσμήσεις, γιατί τα τζαμιά τους έχουνε γεωμετρικά αυτό που λέμε αραβουργήματα, γεωμετρικές διακοσμήσεις, άντε το πολύ άνθη με διακοσμήσεις, αλλά όχι σε όλο τον οργανισμό για να μην τύχει και θεοποιήσεις κάτι το οποίο κτλ., μάλιστα λέγεται ότι οι εργάτες που έβαφαν τις εκκλησίες δεν την κοιτούσαν, έβαφαν έτσι γιατί μπροστά τους είχανε τη βλασφημία, δηλαδή ήταν βασανιστήριο να βλέπουν οι άνθρωποι μπροστά τους τη βλαστήμια !! με τούτο και με άλλα βέβαια πολλές εκκλησίες παρέμεναν στα χέρια των χριστιανών, όχι επιφανείς, αλλά μέτριες και μικρές και μέσα σε αυτές γίνονταν οι λειτουργίες, πρέπει να πούμε σε αυτό, ότι λες το ένα αλλά μετά θα πεις και άλλο, δηλαδή μέσα στις προδιαγραφές είναι ότι οι εκκλησίες που διατηρούν οι χριστιανοί που δεν είναι λίγες μπορούν να τις επισκευάσουν, μπορούν να τις συντηρούν, αλλά απαγορεύεται να τις επεκτείνουν και κυρίως υπογραμμίζεται ότι δεν μπορούν να κτίσουν νέους ναούς οι πιστοί, παρά μόνο με την άδεια του Σουλτάνου κλπ., όμως ήθελα να σας ρωτήσω, έχετε βρεθεί καθόλου στα ορεινά στην Ευρυτανία, στα Άγραφα, Στερεά Ελλάδα, στη Μάνη, έχετε δει ναούς που να είναι της περιόδου της τουρκοκρατίας; έχετε επισκεφθεί μοναστήρια ή εκκλησίες που να κτίστηκαν το 1600, το 1700, το 1800, μήπως έχετε επισκεφθεί πολλά, μήπως είναι γεμάτος ο τόπος.....έχετε πάει στα νησιά του Αιγαίου; στα μικρά νησιά του Αιγαίου; μήπως οι εκκλησίες είναι κάθε δεύτερο βήμα; δηλαδή είναι τμήμα του τοπίου και άμα κοιτάξεις πότε κτίστηκαν, το 1600, το 1700, το 1800 δηλαδή μέσα στη τουρκοκρατία, ισχύει δηλαδή, τι έγινε; αυτοί τα κάνανε κάτι δικό τους στα βουνά και στα νησιά που κτίστηκαν τόσες εκκλησίες, θα σας πω, γιατί όλα έχουνε δύο όψεις, δεν υπάρχει περίπτωση, ισχύει αυτό που είπαμε, δηλαδή δεν κτίζεις ας πούμε στη Λάρισα, η Λάρισα την περίοδο της τουρκοκρατίας ονομαζόντανε Γενησεκίρ, κανείς δεν ήξερε τη λέξη Λάρισα και είχε πληθυσμό μουσουλμανικό της τάξεως του 80 %, ήταν μια τουρκόπολη δηλαδή η Λάρισα, γιατί σας το λέω αυτό, στη Λάρισα δεν διανοείται να κτίσει κανείς καινούργια ναό, γιατί ήτανε μέσα στους μουσουλμάνους, όμως προσέξτε να δείτε τι συνέβη με τους Οθωμανούς, αυτοί όταν κτύπησαν την βαλκανική, οι στρατοί κτυπάνε πρώτα τις πεδιάδες, εκεί τρέχει ο στρατός εύκολα, κτυπάνε τις πεδιάδες, στις πεδιάδες βρίσκονται και οι πόλεις, οι κωμοπόλεις πιο πολύ και επομένως εγκαταστάθηκαν πρώτα πρώτα στις πεδιάδες και σταδιακά άρχισαν να κινούνται στα βουνά και για κακή τους τύχη η βαλκανική έχει ψηλά βουνά και δεν είναι τόσο ψηλά, δεν είναι Άλπεις, αλλά δεν είναι και χαμηλά βουνά, αλλά είναι άγρια βουνά με πάρα πολλούς κρεμνούς, είναι δύσκολα βουνά, τα κοιτάξαν τα βουνά, αμάν εδώ είναι δύσκολα, το σκεφτήκανε, αλλά ήταν όλο έπαρση γιατί ήταν πάρα πολύ πολεμιστές, λέει ορμάμε και στα βουνά να πάρουμε αυτούς τους τύπους, υπήρχανε λοιπόν διάφοροι ορεινή πληθυσμοί π.χ. τους Μαυροβουνίους, το Μοντενέγκρο ήτανε μια χώρα, ήτανε τμήμα της πρώην Γιουγκοσλαβίας, το Μαυροβούνιο είναι πολύ ορεινή περιοχή και οι κάτοικοι τους θεωρούνται θηριώδης, αν οι Σέρβοι θεωρούνται άγριοι πολεμιστές, οι Μαυροβούνιοι είναι πολύ ορεινή Σέρβοι, θεωρούνταν θηριώδους αποτελεσματικότητος στρατιώτες, ήταν και πάνω σε αυτά τα βουνά που είναι όλο γκρεμνοί και δύσκολα περάσματα, ήρθαν τα οθωμανικά στρατεύματα και βρήκανε το μαύρο τους μπελά, γυρίσαν πίσω αποδεκατισμένα, γιατί δεν ήταν θέμα στρατιωτών, εκείνοι ήταν σε ισχυρές θέσεις, μπορούσαν 10 Μαυροβούνιοι να αναχαιτίσουν ένα στράτευμα 1000 στρατιωτών, το προσπαθούν ξανά οι Οθωμανοί, ξανά βρίσκουν το διάβολο τους, ξανά, ξανά, στο τέλος φύγανε, δεν τα βγάλουμε πέρα, κτυπούνε την Αλβανία, τα βουνά της Αλβανίας, εκεί πια τους έλεγε το μεγάλο τους καϋμό, διότι οι Αλβανοί παρουσίαζαν την πιο σκληρή αντίσταση από όλη τη βαλκανική στους Οθωμανούς με το θρυλικό αρχηγό τους ο οποίος ονομαζόνταν Γεώργιος Καστριώτης ή Σκεντέρλης, τι ήταν αυτός ο Γεώργιος Καστριώτης; όποτε σου δείχνουν οι ειδήσεις από την Αλβανία, σου δείχνουνε τη κεντρική πλατεία των Τιράνων και στο κέντρο της πλατείας των Τιράνων υπάρχει ένα βάθρο μαρμάρινο ψηλό και επάνω είναι ένας άντρας πολεμιστής, χάλκινό πρέπει να είναι και είναι ο Σκερκέμπεης ο μέγιστος των ηρώων τηα Αλβανίας, ο οποίος ονομαζόντανε Γεώργιος Καστριώτης, ο Σκερκέρμπεης ήταν μια ενδιαφέρουσα περίπτωση, τον έχουν διεκδικήσει ως Έλληνα οι Έλληνες και ως Σέρβο οι Σέρβοι και τούτο γιατί κάποια μέλη της οικογένειας ήτανε σερβικής και ελληνικής καταγωγής, τελικά κατοχυρώθηκε στους Αλβανούς, γιατί πολέμησε μαζί με τους Αλβανούς, ο Σκετερμπεής ήταν μια ειδική περίπτωση και είχε στρατολογηθεί στο σώμα των Γενιτσάρων, βρέθηκε δηλαδή να είναι πολεμιστής της οθωμανικής αυτοκρατορίας και στη διάρκεια της παρουσίας στο σώμα των Γενιτσάρων ήταν τόσο καταπληκτικός πολεμιστής που οι συμπολεμιστές του δηλαδή οι άλλοι Γενίτσαροι τον ομόμασαν Ισκεντέρ μπέη, Ισκεντέρ θα πει Μέγας Αλέξανδρος, όλοι οι Άραβες και οι Πέρσες όταν μιλούνε για το Μέγα Αλέξανδρο χρησιμοποιούνε τον όρο Ισκεντέρ, άρα το ονόμαζαν Ισκεντέρ μπέη γιατί πολεμούσε τόσο καταπληκτικά, ο Μέγας Αλέξανδρος έχει αφήσει φήμη σε όλη τη διαδρομή του και οι Άραβες χρησιμοποιούν μέχρι σήμερα το όνομα του, ο Σκερτέρμπεη σε κάποια φάση της ζωής του ενώ ήταν τόσο ξακουστός Γενίτσαρος και πολεμούσε με τέτοια αποτελεσματικότητα ως Γενίτσαρός, διέφυγε του σώματος των Γενιτσάρων, πήγε στα βουνά της Αλβανίας, ένωσε τις φυλές των Αλβανών οι οποίες μονίμως πολεμούν μεταξύ τους, δηλαδή η φύση των αλβανικών φυλών είναι η σύγκρουση, αλλά αυτός φαίνεται ότι ήταν μια ισχυρή προσωπικότητα και μπόρεσε να τους ενώσει και έτσι πολέμησε την Οθωμανική αυτοκρατορία από το 1431 έως το 1468, αήττητος, δεν ηττήθηκε ποτέ, 13 εκστρατείες κάνανε ειδικά εναντίον του Σκερντέρμπεη οι Οθωμανοί, προσέξτε τις χρονολογίες, δηλαδή σε αυτές τις χρονολογίες είναι και η βασιλεία του Μωάμεθ του πορθητή, όχι όποιος όποιος και τον Ισκερντέρμπεη δεν μπόρεσε να τον νικήσει, 13 εκστρατείες οθωμανικές συνέτρεψε ο Σκεντέρμπεης, μερικοί τις μετράνε 16...έμεινε αήττητος μέχρι τέλους από το μεγάλο νικητή, το θάνατο δηλαδή.......
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου