Μικρά Μαθήματα για ένα Μεγάλο Κόσμο - Επεισόδιο 49

 Σύνδεση με το προηγούμενο 

Μιλήσαμε στο προηγούμενο μάθημα για το κύκλο του μεσοπολέμου του 2ου παγκοσμίου πολέμου, τεράστια γεγονότα, το ψυχρό πόλεμο, τον διπολισμό που υπήρχε στο κόσμο, για ένα διάστημα 40 περίπου χρόνων με δύο υπερδυνάμεις, κάτι το οποίο έληξε το 89 και έμεινε μια υπερδύναμη οι ΗΠΑ, οι οποίες τώρα απειλούνται από τη Κίνα που εξελίσσεται, ενδεχομένως στην επόμενη υπερδύναμη και ποιος ξέρει αργότερα, ποιος και ποιος και ποιος....η ζωή όλα τα φέρνει. 

 

Στο σημερινό μάθημα θα κάνουμε πάλι προς τα πίσω, δηλαδή έχουμε μιλήσει για την Ευρώπη λέγοντας πολλά για αυτήν, αλλά αποσπασματικά και χρειάζεται να τα μαζέψουμε για να  δούμε με ποιους ρυθμούς εξελίχτηκε αυτή η ήπειρος η οποία επρόκειτο να γίνει η σπουδαιότερη ήπειρος στο κόσμο και να κυριαρχήσει τα τελευταία 500 χρόνια, ο κόσμος τα τελευταία 500 χρόνια και όλοι οι θεσμοί και ο πολιτισμός που έχει προκύψει τα τελευταία 500 χρόνια, στο κόσμο ολόκληρο είναι ευρωπαϊκός, πρώτα κάτι γίνεται σε μια προχωρημένη χώρα της Ευρώπης και μετά οι άλλοι το παίρνουν από πίσω, είμαστε από αυτές τις χώρες που τα παίρνουμε από πίσω, δεν παράγουμε εμείς το πολιτισμό του κόσμου, όχι, το πολιτισμό του κόσμου τον έχουν παραγάγει 3-4 χώρες, δεν είναι πολλές και είναι όλες τους δυτικοευρωπαϊκές, αυτές είναι οι μεγάλες χώρες που άλλαξαν το κόσμο.  Κατά κύριο λόγο είναι η Αγγλία, μαζί με την Ολλανδία, η Γαλλία που είναι κοντά και μετά διάφορες γερμανικές περιοχές, από εκεί και πέρα πάμε σε διάφορες ιταλικές περιοχές, βορειοευρωπαϊκές, όλες όμως είναι, αυτό που λέμε, δυτική Ευρώπη και μέσα σε αυτά τα 500 χρόνια της ανόδου της Ευρώπης, αυτή η Ευρώπη κατάφερε να ελέγξει τη γη, όλη τη γη, πολιτισμικά, πολιτικά, οικονομικά και να μετατρέψει τον εαυτό της, να πολλαπλασιάσει τον εαυτό της και να μετατρέψει δύο ηπείρους ακόμη, σε Ευρώπη, αυτό και αν είναι, δηλαδή αντί να είναι μια ήπειρος η Ευρώπη, έγινε τρείς, διότι με την ανακάλυψη και εποικισμό της Αμερικής, αυτή η ήπειρος είναι ευρωπαϊκή ήπειρος και το ίδιο είναι και η Αυστραλία, έτσι έχουμε τρείς ηπείρους ευρωπαϊκές, αυτό είναι αποτέλεσμα των τελευταίων 500 χρόνων, σας διαβάζω, το 1939, δηλαδή λίγο πριν την έκρηξη του 2ου παγκοσμίου πολέμου, οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί που οι Αμερικανοί είναι προέκταση της Ευρώπης, κατείχαν το 90,5 % της Αφρικής, αποικίες και πλήρη έλεγχο, δηλαδή σχεδόν το 100 % της Αφρικής, το 99 % της Πολυνησίας, όλα τα νησιά στον Ειρηνικό, το 56,5 % της Ασίας, το 100 % της Αυστραλίας, θέλω να πω, αυτός είναι ο άθλος της Ευρώπης, τι έγινε λοιπόν με αυτή τη δυτική Ευρώπη; ποια ήτανε βήματα και καταστάσεις στις οποίες έφερε το ένα το άλλο, έχουμε πει αρκετά για αυτό, αλλά πρέπει να τα συμμαζέψουμε. Η δυτική Ευρώπη άρχισε να ανακάμπτει μετά το 1000, από τις κατακτήσεις των διαφόρων βαρβάρων, όπως λέγονται, δηλαδή είναι οι επιθέσεις των ανθρώπων της στέπας οι οποίες ήταν αλλεπάλληλες από το 300 μ.χ.  μέχρι το 1200τόσο που ήρθε ο Τσεγκίς Χαν, αλλά και οι μετακινήσεις ευρωπαϊκών λαών, γιατί σε αυτό το διάστημα ευρωπαϊκοί λαοί που ήτανε φυλετικές ομάδες μέσα στα δάση ή πάνω σε βουνά, μετακινήθηκαν και άλλαξαν το χάρτη της Ευρώπης, αυτά τα φύλα που μετακινήθηκαν τόσο πολύ και επεκτάθηκαν και τελικά εγκαταστάθηκαν σε ευρύτερα σημεία από αυτά που ιστορικά ήτανε, είναι τα γερμανικά φύλα και τα σλαβικά φύλα, έτσι μετά το 1000, αφού είχαν γίνει όλες αυτές οι ανακατατάξεις για τις οποίες μιλήσαμε επανειλημμένα, η Ευρώπη έχει καινούργια δημογραφική εικόνα, με τους Κέλτες να έχουν χαθεί, ένα ολόκληρο υπόστρωμα που υπήρχε, να μην υπάρχει πια, να έχουνε μείνει μόνο ένα εδώ, δύο εκεί, τρείς πάρα πέρα και αντιθέτως οι Γερμανοί και οι Σλάβοι να έχουν επεκταθεί πολύ σε αυτή την ήπειρο και έτσι να δίνουν αυτοί το στίγμα, έκτοτε η δυτικοευρωπαϊκή Ευρώπη είναι περισσότερο γερμανική και σλάβικη από κάθε άλλη ομάδα, όχι ότι δεν υπάρχουν και άλλες ομάδες, φυσικά υπάρχουν που δεν είναι γερμανικές και δεν είναι σλάβικες, αλλά το θέμα είναι ότι αυξήθηκε πάρα πολύ η δημογραφική κάλυψη της Ευρώπης από γερμανικά φύλα και σλαβικά φύλα και οι Σάξωνες και οι Άγγλοι οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην Αγγλία γερμανικά φύλα ήτανε επίσης, όπως και οι  Βάνδαλοι  και οι Βουργουνδοί, όπως και Λομβαρδοί, οι Βαυαροί, οι Σάξωνες, όλοι αυτοί είναι γερμανικά φύλα, οι Γότθοι, οι Βησιγότθοι, οι Οστρογότθοι, πάρα πολλά γερμανικά φύλα και άλλα σλάβικα φύλα, Πολωνοί, Νότιοσλάβοι κτλ., είναι σλάβικα φύλα. Τώρα μετά το 1000 που λέμε ότι χοντρικά στην Ευρώπη άρχισε να υπάρχει ειρήνη στη δυτική Ευρώπη, τελείωσε ο κύκλος της επιθετικότητας όλων των αγρίων τύπων οι οποίοι είχανε κινητοποιηθεί σε αυτή την ήπειρο, αρχίζει να ανακάμπτει η οικονομία της Ευρώπης, όταν σταματάει ένας κύκλος πολέμου και αναστατώσεων, το σύστημα ηρεμεί και αρχίζει και ο αγρότης να ξανά καλλιεργεί, να μην έχει το τρόμο του ληστή, αφού δε έχει το τρόμο του ληστή, επισκευάζει τα μονοπάτια του, επισκευάζει τις γέφυρες του, αρχίζει και κινείται, παίρνει, τολμά να πάρει τα προϊόντα του να πάει να τα πουλήσει λίγο παρακάτω, ο αγωγιάτης να φορτώσει προτιμάει να δει αν μπορεί να τα πουλήσει, αυτό το μικρό πράγμα το οποίο θα συμβεί φυσικά και στην Ευρώπη, σταδιακά, δεν γίνονται τα πράγματα από τη μια στιγμή στην άλλη, εκείνο που θα βοηθήσει αυτή την ανάκαμψη της οικονομίας, μέσα στον 11ο, 12ο, 13ο αιώνα είναι οι εμποροπανηγύρεις, δεν υπήρχε στημένη αγορά, είχαν τα πάντα διαλυθεί μετά την κατάλυση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας εκεί στη δύση, αντίθετα στο Βυζάντιο είχε κρατήσει όλο το μηχανισμό εμπορίου πόλεων, η δυτική Ευρώπη είχε χάσει τις πόλεις της , δεν είχε ούτε πια καν πόλεις μετά το 300, 400, 500 και αυτό που βοήθησε είναι οι εμποροπανηγύρεις, δηλαδή οι πανηγύρεις που συνδέονταν με θρησκευτικές γιορτές, υπήρχε εδώ ένα μοναστήρι, εκεί μια εκκλησιά, κάπου μεσοστρατίς ανάμεσα μέσα στην ύπαιθρο, πότε στη γιορτή του τάδε Αγίου που μαζεύονταν έτσι και αλλιώς ο κόσμος για να πάει στη γιορτή του Αγίου, στηνόντανε απ’ έξω πάγκοι και έτσι άρχισε ο καθένας να πουλάει κάτι, λίγο-λίγο αυτοί οι πάγκοι γίναν περισσότεροι, κάποιες γιορτές Αγίων έγιναν πια εμπορικά θέματα και εξεκίνησαν έτσι τη δημιουργία νέων πόλεων ολόκληρων, γιατί κάποιες περιοχές ξανά αρχίσανε να γίνονται χώροι ανταλλαγών, στήθηκαν πάγκοι, στήθηκαν κάποιες παράγκες, ήλθαν κάποιοι τεχνίτες, το ένα το άλλο, άρχισε να υπάρχει μια βάση, ήρθαν και οι πόρνες, όλο το σκηνικό, οπότε σταδιακά να μια πόλη, η πηγή μιας πόλης, ο αγωγιάτης, ο σιδεράς, ο μαραγκός, ο πεταλωτής, αυτοί οι άνθρωποι σταδιακά θα στήσουνε και είναι οι πυρήνες νέων πόλεων, διαβάζεις για πόλεις που σήμερα είναι ξακουστές, Βρυξέλλες, Λυόν κτλ., και βλέπεις ότι πρώτο-δημιουργήθηκαν κατά 12ο, 13ο  αιώνα με αφορμή τέτοια σημεία, άρχισαν να παίρνουν μια ζωή, δεν ήταν μεγαλειώδη, αλλά σιγά-σιγά βελτιώθηκαν, βελτιώθηκαν, άρχισε να γίνεται δίκτυο μεταξύ τους και να βοηθιέται το πράγμα και έτσι η οικονομία άρχισε να βελτιώνεται. Τώρα σε αυτή την βελτίωση της οικονομίας δεν συνέβαλε μόνο ότι καταλάγιασε η βία, το ότι οι Βίγκιγκς κάτσανε στα αυγά τους, ότι οι Άραβες κατανικήθηκαν, η δράση τους, οι Σαρακηνοί δηλαδή, όλα αυτά έπρεπε να αντιμετωπισθούν, οι Σαρακηνοί έλεγχαν μεγάλα τμήματα της Μεσογείου το 800, το 900 μ.Χ., γύρω στο 1000 είχε ελεγχθεί αυτό το πράγμα, ένα σωρό σημεία στην Ελλάδα έχουν το τοπωνύμιο σαρακήνικο σε διάφορα σημεία, γιατί;  γιατί έρχονταν οι Άραβες ναυτικοί που ήταν ταυτοχρόνως και ληστές για λόγους θρησκευτικούς κάνανε πόλεμο και έτσι το εμπόριο στη θάλασσα δεν μπορούσε να αναπτυχθεί, αυτό ελέγχθηκε, οι Βίγκιγκς επίσης μετά το 1000, 1100 πια καταλαγιάζουν, σταματούν την επιθετικότητα τους, δημιουργούν τις χώρες τους, τις νεότερες χώρες αυτές που ξέρουμε, την Δανία, τη Σουηδία, τη Νορβηγία και μετά το 1000, 1200, 1300 είναι πια κανονικές χώρες και μάλιστα σε άνοδο, έχει ενδιαφέρον αυτοί οι παν-άγριοι τύποι, όπως παρουσιάζονται οι Βίγκινγκς στα κείμενα, δεν είναι ακριβώς έτσι σε κάποια θέματα, θα εξηγήσουμε σε λίγο, π.χ., το 1066 που είναι ο 11ος αιώνας, μια ομάδα Βίγκινγκ με αρχηγό τον Γουλιέλμο τον κατακτητή πέρασε από την Νορμανδία, σας θυμίζω ότι οι Βίγκινγκς λέγονται επίσης Νορμανδοί, ήτανε εγκατεστημένοι στη Νορμανδία και πέρασαν το 1066 τη Μάγχη, κτύπησαν την Αγγλία και την κατέκτησαν, ο Γουλιέλμος ο κατακτητής, δηλαδή είμαστε στην αρχή των εξελίξεων, ο Γουλιέλμος ο κατακτητής, κατακτώντας την Αγγλία, το πρώτο πράγμα που έκανε ήτανε να συντάξει εθνικό κτηματολόγιο, αυτοί οι άγριοι τύποι έκαναν βήματα τα οποία είναι πολύ μπροστά και επίσης ο ίδιος ο Γουλιέλμος ο κατακτητής, εκτός από το εθνικό κτηματολόγιο, βέβαια τέλειωνε γρήγορα το εθνικό κτηματολόγιο, διότι ένας από τους λόγους που καθυστερεί τέτοια πράγματα είναι η διαμάχη των κατοίκων για την κυριότητα των κτημάτων που ο Γουλιέλμος το τελείωσε άμεσα και επίσης ανάμεσα στα άλλα, απέσπασε τη δικαστική εξουσία από τους τοπικούς ηγεμόνες και την εκκλησία και δημιούργησε σώμα μετακινουμένων δικαστών οι οποίοι εξαρτώνταν από την κεντρική εξουσία έτσι ώστε να μην συνδέονται με τοπικές ομάδες για την απόδοση της δικαιοσύνης και έτσι αυτοί οι Βίγκινγκς όταν τελικά κάθισαν στις χώρες τους και δημιούργησαν τη Δανία, την Νορβηγία, την Σουηδία μέσα 200-300 χρόνια από την αλλαγή της ζωής τους εξελίχθηκαν σε πολύ σημαντικές χώρες και 1000 χρόνια μετά από τη φάση της μεγάλης τους άγριας δράσης, είναι οι πιο πολιτισμένες χώρες στη γη, έχουν τους πιο προχωρημένους δείκτες στη γη, οι  σκανδιναβικές χώρες, η Φιλανδία δεν είναι των Βίγκινγκς, ανήκει σε άλλο, αλλά και αυτή όμως είναι μια χώρα υψηλού πολιτισμού που έχει σήμερα. 

Παράλληλα όμως με αυτές τις συνθήκες που βοηθούν και αναπτύσσονται η Ευρώπη σιγά-σιγά, θα συμβεί και κάτι άλλο, καθώς ηρεμεί η Μεσόγειος μετά το 1000, το 1100, το 1200 η Μεσόγειος έχει πια ηρεμήσει και το ίδιο και η Βαλτική, γιατί και οι Βίγκινγκς έχουν πάψει να είναι επιθετικοί, θα αναδειχθούν δύο μεγάλες ομάδες, θαλάσσιου εμπορίου, διότι αν σκεφτούμε πιο αναπτύσσεται πιο γρήγορα; το θαλάσσιο εμπόριο ή το στεριανό; ποιο ανακάμπτει πιο γρήγορα; το θαλάσσιο ανακάμπτει πολύ πιο γρήγορα, γιατί η θάλασσα δεν έχει σύνορα, το στεριανό εμπόριο που ανακάμπτει, αλλά έχει εμπόδια μπροστά του, γιατί ηγεμόνας και κάθε γαιοκτήμονας έχει δικά του όρια, φόροι, ληστές, ενώ στη θάλασσα τα πράγματα είναι πιο απλά, δηλαδή, φυσικά εκεί που φθάνεις πάντα κάτι έχεις, έχεις κάποιες τελωνειακές ρυθμίσεις κτλ., αλλά στο μεταξύ κυλάς σε ένα πεδίο και έτσι το θαλασσινό εμπόριο θα ανακάμψει πιο γρήγορα και πιο πλούσια από το στεριανό το οποίο επίσης ανακάμπτει, ποιες είναι οι δυνάμεις οι οποίες θα πρωτοπορήσουν σε αυτή την ανάκαμψη στο θαλασσινό εμπόριο;  είναι δύο, στο νότο στη Μεσόγειο, είναι οι Ιταλικές πόλεις. Μετά το 1100 περίπου και κυρίως μετά το 1200 η πιο μεγάλη δύναμη στη θάλασσα στη Μεσόγειο είναι ιταλικές πόλεις, η κάθε πόλη μόνη της και ξεχωριστή, κυρίως η Βενετία η οποία θα γίνει η πιο πολύ σπουδαία πόλη της Μεσογείου, αλλά από κοντά είναι και η Γένοβα από την άλλη πλευρά, είναι και άλλες πόλεις όπως η Πίζα, όπως το Αμάλφι, είναι η Φλωρεντία η οποία δεν ήτανε, συνδεόντανε τραπεζικά με το δίκτυο των εμπόρων, στην Ιταλία λοιπόν έχουμε ανάκαμψη του εμπορίου και σταδιακά οι ιταλικές πόλεις με προεξάρχουσα τη Βενετία θα κυριαρχήσει ολότελα στο εμπόριο της Μεσογείου τόσο πολύ που θα ελέγξει το εμπόριο του Βυζαντίου, στον 11ο αιώνα το Βυζάντιο στη βασιλεία των Κομνηνών θα δώσει ειδικά προνόμια στις ιταλικές πόλεις για να εμπορεύονται στο Βυζάντιο, επειδή τελοσπάντων οι ιταλικές πόλεις θα προστάτευαν το Βυζάντιο από επιθέσεις των Βίγκινγκς και των Νορμανδών, οπότε σταδιακά θα υποκατασταθεί το εμπόριο και η οικονομία του Βυζαντίου από τις ιταλικές πόλεις οι οποίες τελικά θα απορροφήσουν ολόκληρο το Βυζάντιο, καθώς θυμάστε το 1204 θα καταλάβουν και την Κωνσταντινούπολη στη 4η σταυροφορία και τα περισσότερα τμήματα της σημερινής Ελλάδος θα γίνουν τμήματα ιταλικών κυρίως ηγεμόνων ή Γάλλων φεουδαρχών κτλ.,  δηλαδή σας θυμίζω, τα Επτάνησα, η Πελοπόννησος, η Εύβοια, η Κρήτη, η Κύπρος, τα νησιά του Αιγαίου, τμήματα της Ηπείρου, τμήματα του βορίου Αιγαίου κτλ., θα είναι υπό κυρίως ιταλικό έλεγχο, αλλά αυτό που λέμε, φραγκοκρατία, γιατί για τους Έλληνες, η λέξη, Φράγκος, σημαίνει δυτικοευρωπαίος γενικά, ενώ οι Φράγκοι ήτανε γερμανικό φύλο και κυρίως οι πιο ισχυροί από αυτούς τους Φράγκους ήταν Ιταλοί, ιταλικές πόλεις. Έτσι στο νότο έχουμε την ισχυροποίηση των ιταλικών πόλεων οι οποίες και εμπορεύονται και μεταφέρουν προϊόντα από το ένα σημείο της Μεσογείου στο άλλο, αλλά επειδή σε διάφορα σημεία της Μεσογείου, είτε στην Αίγυπτο, είτε στη σημερινή Συρία, είτε στη σημερινή Τουρκία καταφθάνουν προϊόντα από την Κίνα και έρχονται στα παραλιακά λιμάνια, εκεί τα ιταλικά πλοία παίρνουν αυτά τα προϊόντα και τα μεταφέρουν σε άλλα σημεία της Μεσογείου, στην ουσία δηλαδή μέσω των ιταλικών πόλεων, κινείται της Ασίας προς την Ευρώπη, η ζώνη λοιπόν της Μεσογείου εξελίσσεται σε ιταλική ζώνη, κάτι που θα ισχύσει μέχρι και το 18ο αιώνα, η Βενετία καταρρέει τον 18ο αιώνα, δηλαδή ο κύκλος της διήρκησε 700 χρόνια, η μεγάλη της ακμή, είναι 300-400 χρόνια, αλλά άφησε το στίγμα της η Βενετία, σήμερα η Βενετία ζει κυριολεκτικά από αυτή την ακμή, είναι ένα ανοιχτό μουσείο, γιατί το στίγμα αυτής της καταπληκτικής εποχής άφησε μια πόλη από τις ωραιότερες στο κόσμο. 

Ότι συμβαίνει στο νότο με τις ιταλικές πόλεις, συμβαίνει στο βορά, στη Βαλτική θάλασσα, η Βαλτική ονομάζεται η Μεσόγειος του βορά και στη Μεσόγειο του βορά, αυτή τη Βαλτική, οι πόλεις και οι ομάδες οι οποίες θα δράσουν είναι γερμανικές, διότι οι Γερμανοί εδώ έχουν επεκταθεί, έτσι και αλλιώς ήτανε στη Βαλτική οι Γερμανοί ιστορικά, αλλά με την διάχυση τους ελέγχουν μεγάλο τμήμα της Βαλτικής και έτσι ότι είναι οι ιταλικές πόλεις στο νότο, είναι στο βορά οι γερμανικές πόλεις, αυτές οι γερμανικές πόλεις θα συνδυαστούν σε ένα σχήμα το οποίο θα παίξει ρόλο και σήμερα μελετάται και είναι μια από τις ερμηνείες της ισχυρής διηνεκούς παρουσίας στα τελευταία 1000 χρόνια του γερμανικού στοιχείου, το εξής, ενώ οι ιταλικές πόλεις δρουν σαν αρχαιοελληνικές πόλεις, δηλαδή κάθε πόλη είναι μόνη της, βοηθάει την άλλη, την διπλανή της επίσης ιταλική και κάνουν και πολέμους μεταξύ τους, δηλαδή η Βενετία με τη Γένοβα ήτανε εχθροί, κάνανε πολέμους κτλ., δεν είναι, κάθε πόλη είναι μια δημοκρατία εμπόρων όπως λέμε και η οποία ζει με το δικό της κλίμα, αντιθέτως οι γερμανικές πόλεις της Βαλτικής συνδυάζονται μεταξύ τους και συνεργάζονται μεταξύ τους και δημιουργούν ένα σχήμα το οποίο είναι πρωτοπόρο, θεωρείται πρωτοπόρο και από ιστορικούς της οικονομίας μελετάται, το οποίο ονομάζεται, η Χάνσα, η Χάνσα είναι ένας όρος γερμανικός πασπατού, σημαίνει, ένωση, σημαίνει συνασπισμός κτλ. Η χάνσα των τεχνιτών εμπόρων, με τη λέξη τεύτονες, εννοείς των Γερμανών εμπόρων δηλαδή, η χάνσα αρχίζει νε αναπτύσσεται μετά το 1100 και αυτή, όπως είναι στερεοφωνικά, στο βορά οι Γερμανοί, στο νότο οι Ιταλοί, περίπου την ίδια περίοδο, 1100-1200, λέμε ότι η χάνσα λειτούργησε στη πληρότητα της από το 1250 μέχρι το 1650 δηλαδή για 400 χρόνια, αλλά δεν παρουσιάζεται τότε, είχαν αρχίσει να παρουσιάζονται τα φαινόμενα πιο πριν, τι συμβαίνει με αυτή τη χάνσα, κυριότερες πόλεις αυτής της χάνσα των Γερμανών εμπόρων  βρίσκονται στη σημερινή Γερμανία, στη σημερινή Ολλανδία και στη σημερινή Φλαμανδία, η σπουδαιότερη τους πόλη ήτανε το Αμβούργο, για αυτό και στα αυτοκίνητα στο Αμβούργο, τα αρχικά γράμματα πριν τον αριθμό HNSA, ακριβώς γιατί ήταν κεντρική πόλη, η Βρέμη και βέβαια η κεντρική τους πόλη, η πρωτεύουσα ήταν το Λιούμπεκ , Λυμβέργη την λέμε στα ελληνικά, αυτές οι  κεντρικές πόλεις στην ουσία ήταν πόλεις εκατοντάδων θαλασσινών εμπόρων με πλοία οι οποίοι κινούνταν στη Βαλτική και αυτοί, όπως και οι Ιταλοί, αλλά κυρίως αυτοί, τι κάνουν;  ο κάθε έμπορος είναι ελεύθερος να μπει, να χαρτογραφήσει, να πάει στη Λιθουανία, να πάει στη Ρωσία, να μπει μέσα σε δάση, να μπει σε ανεξερεύνητες περιοχές, να δει τι υλικά  μπορεί να αποσπά από το τάδε τόπο και να φορτώνει, τι υλικά μπορεί να πουλάει σε αυτό το τόπο, δηλαδή να δει τι αγοραπωλησίες μπορεί να γίνουν και αφού εντοπίσει κάποιο σημείο εμπορίου, να αρχίσει το εμπόριο με γνωστου, έχει την δυνατότητα σε ατομική πρωτοβουλία, με τη δικιά του ατομική πρωτοβουλία να βελτιώσει τη δράση του, όμως κάθε τόσο υπάρχουν μηχανισμοί συγκέντρωσης αυτών των εμπόρων σε διάφορα τακτά σημεία, συναντιώνται στη τάδε πόλη, συνήθως στο Λιούμπεκ όπου γίνονται η κεντρική συνάντηση όλων των μελών της χάνσα, όπου γίνονταν η έκθεση των πραγμάτων, εξηγούσε ο καθένας, τι βρήκε εδώ, τι εμπόριο έχει εκεί, τι ευκαιρίες υπάρχει και αν μπορούσε και άλλος γίνονταν δύο και τρείς και τέσσερεις εάν το άντεχε η τάδε οικονομική δράση, έτσι θα μπορούσε να αυξηθεί ο αριθμός που θα δράσει εδώ και θα γίνει ένας συνασπισμός που θα δράσει εδώ και γενικά ο κεντρικός μηχανισμός διοίκησης της χάνσα είχε στο νου του, να επιλύει διαφορές, να μη επιτρέπει να γίνονται επικαλύψεις, να αποτρέπει τις συγκρούσεις, η χάνσα λοιπόν αν το παρατηρείται αυτό, έχει πολύ πρωτοπόρα μορφή στα 1240 δηλαδή, μια μορφή που αργότερα θα τη βρούμε στην εταιρία ανατολικών Ινδιών, στην Ολλανδική, στην Αγγλική το 1600, δηλαδή 300 χρόνια μετά, οι Γερμανοί πρωτοπορούν σε αυτό το σχήμα το οποίο τους βοηθάει στις οικονομική τους γιγάντωση, σταδιακά καθώς οι Γερμανοί έμποροι μπαίνουν σε αχαρτογράφητες περιοχές εκεί γύρω από τη Βαλτική, μέσα στη Νορβηγία, η δράση τους καθώς εστιάζονται εδώ για φορτώνουν ξυλεία, εκεί για να φορτώνουν δέρματα, εκεί για να φορτώνουν γούνες, ότι έχει ολόγυρα, στήνουν κάπου μια παράγκα, στήνουν κάποια μια βάση, έρχεται ο πεταλωτής, έρχεται ο σιδεράς, έρχεται ο μαραγκός, έρχεται η πόρνη, να τοι η πόλη. 

Έτσι η χάνσα δημιούργησε 90 πόλεις στη Βαλτική και φυσικά αυτές οι πόλεις είχαν γερμανικό πυρήνα και είναι ένας από τους λόγους του εκγερμανισμού της Βαλτικής π.χ.  το Όσλο, το Μπέργκεν στη Νορβηγία, εκεί είναι η έδρα της χάνσα στη μορφή που ήτανε το 1300-1400, έτσι αυτή η άνοδος της χάνσα η οποία πήρε σταδιακά και πήρε ορμή και διέδωσε τη γερμανική παρουσία και στην ουσία κτίστηκαν νέες πόλεις, γερμανικές πόλεις, άμα πάτε σε αυτές τις πόλεις και τις δει κανείς, είναι γερμανικές πόλεις, αν τις δει κανείς αισθητικά, είναι γερμανικές πόλεις, οι μεγάλες δηλαδή πόλεις της Βαλτικής και αν διαβάσει την ιστορία του θα δει ότι ήταν χανσιατικές πόλεις, δηλαδή δημιουργήθηκαν από τη χάνσα. Το ενδιαφέρον είναι, ότι η βόρια ζώνη, η ζώνη της χάνσα με τη ζώνη των Ιταλών εμπόρων είναι σε επικοινωνία, διότι οι Ιταλοί έμποροι έχουν σαν μεγαλύτερη τους πόλη την Βενετία, αυτοί φέρνανε τα προϊόντα στη μητρόπολη, δηλαδή στη Βενετία, η Βενετία βρίσκεται σε πολύ σπουδαίο σημείο, η Ιταλία είναι μια χερσόνησος που κρέμεται και εδώ στα ανατολικά της είναι η Αδριατική θάλασσα, η Βενετία είναι στη κορφή της Αδριατικής, είναι βόρια η Βενετία, αυτό παίζει ρόλο διότι στην ουσία είναι πολύ κοντά στο κέντρο της Ευρώπης, από τη Βενετία καταλήγουν δρόμοι του κέντρου της Ευρώπης, μέσα από τις Άλπεις, οι Άλπεις μπορεί να είναι ψηλά βουνά, αλλά είχαν πάντοτε δρόμους, διαδρομές τις οποίες έκαναν οι έμποροι, εκεί κατέληγαν δρόμοι των Άλπεων και επομένως προϊόντα της Μεσογείου διοχετεύονταν μέσω της Βενετίας προς βορά, βρίσκανε διέξοδο στην Ευρώπη και πήγαιναν και ακόμη βορειότερα που τα έπαιρνε η χάνσα στο βορά και τα διέθετε στις δικές της πόλεις εκεί που έλεγχε στη Βαλτική και αντιστρόφως προϊόντα από όλη τη Βαλτική και τη βόρια θάλασσα κατέβαιναν μέσω των δρόμων στη Βενετία και πωλούνταν σε όλη τη Μεσόγειο, αρχίζει δηλαδή μια οικονομική ενοποίηση κατά κάποιο τρόπο της Ευρώπης που βέβαια θα πάρει αιώνες και πότε δεν μπορεί να είναι ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα, αλλά σήμερα είναι πλέον σε μεγάλο επίπεδο.  Τώρα, αυτές οι δύο πλευρές θα βοηθήσουν με τη σειρά τους και την ενδιάμεση ζώνη να αναζωογονηθεί, διότι αυτά τα προϊόντα μετακινούνται, οι δρόμοι βελτιώνονται, νέες πόλεις γίνονται στη διαδρομή των εμπόρων από βορά προς νότο και νότο προς βορά και έτσι αρχίζει η ανάκαμψη και του υπόλοιπου τμήματος της Ευρώπης, αυτή η ανάκαμψη θα παίξει ρόλο, θα παίξει ρόλο σε πολλά επίπεδα, αλλά σταδιακά θα υπονομεύσει εκ των πραγμάτων το προηγούμενο πολιτικό σύστημα το οποίο υπήρχε, διότι η Ευρώπη στο μεσαίωνα, δηλαδή από το 500 μ.Χ., από το 600 μ.Χ. και κυρίως από το 700 μ.Χ. έχει μπει σε φεουδαρχική φάση, έχει γίνει μια περιοχή η δυτική Ευρώπη γαιοκτημόνων και σακατεμένης υπαίθρου και έχουμε το φεουδαρχισμό, μεγάλους φεουδάρχες, όμως πότε αρχίζει αυτή η υπονόμευση αυτού του συστήματος, πότε θα αρχίσει;  όταν επέρχεται ηρεμία, όταν σταματάει η επιθετικότητα των Σαρακηνών, των Βίγκινγκς, των διαφόρων γερμανικών φύλων , των σλαβικών φύλων και το πράγμα κατακάθεται, αυτό εκ των πραγμάτων φέρνει την ανάπτυξη του εμπορίου, το εμπόριο με τη σειρά του δημιουργεί νέες πόλεις, νέα σημεία, στην αρχή είναι ασήμαντα, είναι μια πολίχνη εδώ, μια πολίχνη παρά πέρα, αλλά αυτή η πολίχνη δεν είναι αγροτική πολίχνη, δεν συνδέεται δηλαδή με την αγροτική παραγωγή, αλλά συνδέεται με το εμπόριο, εξ’ αυτού μιλάμε για άστυ, αστική ζωή, αναπτύσσονται αστικά σημεία τα οποία και συνδέονται με αστικά επαγγέλματα, δηλαδή εμπόρους, τεχνίτες, μεταφορείς κτλ. , που με τη σειρά τους αποκτούν έδρα στη τάδε πόλη, στη τάδε πόλη που όλες αυτές βρίσκονται μέσα σε κάποιο φέουδο, όλες αυτές  ήτανε σε κάποιο φέουδο, όλα ήτανε φέουδα, δεν είναι κάπου αλλού, αλλά όντας μέσα στο φέουδο δημιουργούν το δικό τους πολιτικό κλίμα, διότι σε αυτή τη περιοχή έχουν τη δικιά τους δράση, πληρώνουνε ένα ενοίκιο στο φεουδάρχη για να έχουν αυτό το χώρο δικό τους και μέσα σε αυτό το χώρο, οι ίδιοι έχουν τη δικιά τους πολιτική ζωή, γιατί δεν συνδέονται ακριβώς με το Φέουδο, ο φεουδάρχης είναι ευχαριστημένος που παίρνει το αντίτιμο ας πούμε της διαμονής τους και της παραμονής τους εκεί, αλλά δεν καταλαβαίνει ότι υπογράφει την θανατική του καταδίκη στη πραγματικότητα, διότι τώρα αναπτύσσεται μια οικονομία που θα διαλύσει το φεουδαρχικό σύστημα, αυτό όμως δε το ξέρει ούτε ο Φεουδάρχης, ούτε αυτές οι αστικές ομάδες, το λέμε εμείς εκ των υστέρων γιατί ξέρουμε τι συνέβη, δεν ήτανε δηλαδή κανένα επιτελικό σχέδιο που είπε θα κάνουμε αυτό, αλλά εκ των πραγμάτων θα γίνει αυτό, έτσι σε αυτά τα αστικά σημεία που αρχίζουν και δημιουργούνται το 1100, το 1200, το 1300, μέσα σε αυτές τις πολίχνες στην ουσία αναπτύσσεται ένας τύπος τοπικής δημοκρατίας μεταξύ των εμπόρων και των τεχνιτών, δηλαδή παίρνονται αποφάσεις, πως θα ζούμε, τι θα κάνουμε, αυτό δεν μπορεί να γίνεται, το άλλο μπορεί να γίνεται, προσέξτε να δείτε και αυτό έχει μεγάλη σημασία, αυτές οι αποφάσεις που παίρνονται μέσα σε αυτούς τους πυρήνες αστικής ζωής, δεν μπορεί να τους παραβείς, διότι είσαι μια νησίδα μέσα σε μια άλλη κατάσταση, επομένως έχεις μια αίσθηση, κοίταξε να δεις, είμαστε εκτεθειμένοι, τι απόφαση θα πάρουμε; λέω τώρα ότι τα καραβάνια δεν θα ξεκινάνε πριν τις 4 το πρωί γιατί δημιουργείται η τάδε κατάσταση, δεν θα το παραβείς, διότι δεν έχεις περιθώριο να μη σεβαστείς την απόφαση που έχει παρθεί και γενικά στη δυτική Ευρώπη υπάρχει ένας σεβασμός στους κανόνες που βάζει η κοινωνία στη κοινωνία, συνδέονται και με αυτούς τους αρχικούς πυρήνες, μπορεί να είναι τραβηγμένο από τα μαλλιά, αλλά οπωσδήποτε έχει να κάνει, ότι εκεί έπρεπε να υπάρχει μια αίσθηση του συνόλου, δεν μπορούσες να δρας μόνο σαν άτομο, υπάρχει και ο άλλος, αυτό τώρα θα φέρει αναταραχές εκ των πραγμάτων, καθώς αναπτύσσεται και περισσότερο αναπτύσσεται και περισσότερο αναπτύσσεται, έγιναν σταδιακά τα πράγματα, όχι δεν εκτινάχθηκαν, αλλά  καθώς προχωρά αυτή η εξέλιξη, τόσο θα έχουμε και οικονομικές, αλλά και πολιτικές εξελίξεις, η μια από αυτές είναι, ότι στη μεγάλη αυτοκρατορία των Γερμανών, την Αγία Γερμανική αυτοκρατορία του Γερμανικού έθνους στον 12ο και 13ο αιώνα δημιουργούνται οι πρώτες ομάδες νόμων μετά τον Ιουστινιανό, δηλαδή πήρε στη δυτική Ευρώπη 600 χρόνια περίπου για να αποκτήσει ένα σώμα νόμων που να αφορά μια ευρύτερη περιοχή, διότι μέσα στις συνθήκες φεουδαρχικής κατάστασής, στην Ευρώπη ο κάθε φεουδάρχης είχε το δικό του καπέλο, μπορεί να έβαζε κάποιους κανόνες στο δικό του, αλλά δεν ήτανε ακριβώς συνολικός νόμος, μπαίνουμε σε τέτοιες εξελίξεις και καθώς οι φεουδάρχες αρχίζουν να αισθάνονται ότι αδυνατίζει η θέση τους, ενώ ενισχύεται η θέση των εμπόρων, ενισχύεται η θέση των τεχνιτών, ενισχύεται η θέση των μετακινουμένων, τι θα ενισχυθεί εξ’ αυτού;  η έννοια της κεντρικής διοίκησης, δηλαδή ούτε οι ναυτικοί, ούτε οι έμποροι, ούτε οι τεχνίτες εξυπηρετούνται από πολύ διασπασμένα σχήματα, ο έμπορος, ο βιοτέχνης, ο παραγωγός πνίγεται από την πολύ διάσπαση, ανθεί στο ευρύ πεδίο, γιατί έτσι ξέρει ποιος είναι ο δρόμος στη τάδε περιοχή, ποιος είναι ο ηγεμόνας σε μια μεγάλη περιοχή, αλλιώς πηγαίνει κάποια χιλιόμετρα στο επόμενο, μετά στο επόμενο, ο καθένας έχει το δικό του χαβά, ο κάθε γαιοκτήμονας έχει άλλα διόδια, άλλους νόμους κτλ., αυτά δεν βοηθούν το εμπόριο, το εμπόριο και η οικονομία βοηθιέται με τα μεγάλα σχήματα μέχρι σήμερα, για αυτό και οι αυτοκρατορίες ήτανε καλό πεδίο για την οικονομία, γιατί ήταν μεγάλα σχήματα, όταν μετά ξανά σπάσανε οι αυτοκρατορίες σε μικρά κράτη, χρειάστηκε να βρούμε άλλο τρόπο για να ξεπεράσουμε τα σπασμένα τμήματα και να δημιουργήσουμε ενώσεις, να μειωθούν , δεν είναι τυχαίο, μια μεγάλη ένωση είναι η ευρωπαϊκή ένωση, όταν δημιουργήθηκε το πρώτο πράγμα ήτανε η τελωνειακή ένωση κατά κάποιο τρόπο, να ξέρει δηλαδή ο καθένας όταν φθάνει στα σύνορα, τι πληρώνει, τι δεν πληρώνει, άμα του συμβεί αυτό θα πάει φυλακή, αν του συμβεί αυτό και παρανομήσει θα δικαστεί, με ποιο τρόπο;  αυτό είναι πάρα πολύ σπουδαίο για όποιον είναι στη δυναμική οικονομία, επομένως αυτές οι νέες ομάδες που αναπτύσσονται που είναι     ομάδες, επιθυμούν κεντρικά σχήματα και όχι πολύ διασπασμένα σχήματα, επομένως θα υπάρχουν στην Ευρώπη πια βασιλείς και βασίλεια, διότι εκτός από το μεγάλο την γερμανική ρωμαϊκή αυτοκρατορία η οποία είχε αντίστροφο πράγμα, η ρωμαϊκή αυτοκρατορία του γερμανικού έθνους ήτανε ενιαία και μετά έσπασε σε πάρα πολλά κρατίδια, αντιστρόφως θα αρχίσει η ενοποίηση μεγάλων τμημάτων όπως είναι στη Αγγλία, στη Γαλλία, περιοχές δηλαδή στις οποίες θα δημιουργηθούν βασίλεια με βασιλείς οι οποίοι δεν θα είναι εκτάκτως εκλεγμένοι, γιατί σας θυμίζω στο σύστημα το φεουδαρχικό, η θέση του βασιλιά ήτανε εκλεγμένη, δεν ήτανε δυναστεία, στο φεουδαρχικό σύστημα μαζεύοντας οι διάφοροι φεουδάρχες μιας περιοχής και εξέλεγαν κάποιον που τον ονόμαζαν βασιλιά για να είναι επικεφαλής τους για ένα διάστημα, αν αποδεικνυόντανε ότι δεν αποδίδει, τότε τον έβγαζαν από τη θέση του, τώρα γίνονται οι βασιλείς με δυναστεία, οι Αψβούργοι ας πούμε ξεκινάνε έτσι, οι Αψβούργοι είναι η βασιλική δυναστεία με τη μακρύτερη διάρκεια ζωή στη νεότερη Ευρώπη, 2-3 χρόνια περισσότερο  διήρκησε η βασιλεία των Αψβούργων, αυτοί συνδέθηκαν κυρίως με την Αυστρία που είναι στο κέντρο της Ευρώπης, γερμανική δυναστεία, είναι η μακροβιότερη δυναστεία της Ευρώπης, οι Αψβούργοι έληξαν με το τέλος του 1ου παγκοσμίου πολέμου το 1918 και  διήρκησαν λίγο περισσότερο από τη δυναστεία του Οσμάν στην οθωμανική αυτοκρατορία που είναι δεύτερη σε διάρκεια, στη Γαλλία επίσης δημιουργείται δυναστεία, των Καπέτων οι οποίοι δημιουργούνται στο τέλος του 10ου αιώνα και η Αγγλία επίσης έχει τις δικές της εξελίξεις, σας θυμίζω ότι πήγαν εκεί δύο φορές αλλεπάλληλα οι Βίγκινγκς, ο Γουλιέλμος ο κατακτητής τον 11ο αιώνα και αρχίζουν να στήνονται και εκεί δυναστείες και αυτές οι δυναστείες είναι πια, το λέω αυτό, γιατί συνήθως λέμε διάφορους αφορισμούς και ταυτίζουμε τους βασιλείς με τους ευγενείς και τους αριστοκράτες, διότι κατά κανόνα οι βασιλείς έχουνε ανησυχία από τους διάφορους ευγενείς και αριστοκράτες οι οποίοι καραδοκούν να πάρουν εκείνοι τη κεντρική εξουσία, για αυτό και θα συμβούν τον 13ο, 14ο, 15ο αιώνα συγκρούσεις στην Ευρώπη μεταξύ βασιλέων και αριστοκρατών ευγενών, δηλαδή πρώην και νυν, δηλαδή ενεργοί και ζώντες  φεουδάρχες  οι οποίοι δεν είναι   μόνοι   έχουν ομάδες μεταξύ τους, αυτές οι χονδροειδής γενικεύσεις μπορεί σε κάποια γενική ειδίκευση να ισχύουν, αλλά στην ειδίκευση δεν ισχύουν καθόλου, διότι ήταν οργανωμένοι σε ομάδες, μεταξύ τους συγκρούονταν, όλοι μαζί συγκρούονταν εναντίον του βασιλέως, ο βασιλιάς έκανε συμμαχία με τη μια ομάδα εναντίον της άλλης κτλ. , γενικά οι βασιλείς για να ισχυροποιηθούν στην ουσία έπρεπε όσο το δυνατόν να καθυποτάξουν τους διάφορους αριστοκράτες που συνδέονταν με τη γη, διότι ήταν πρόβλημα τους ο έλεγχος τους, σας θυμίζω ότι στον 17ο αιώνα στη Γαλλία, βρήκανε το σύστημα των Βερσαλλιών, δημιούργησε ο βασιλιάς μια ωραία φυλακή για τους αριστοκράτες για να τους παγιδεύσει να μην του βρίσκονται στις επαρχίες και του δημιουργούν θέματα και κατασκεύασε ένα μεγάλο παλάτι, γιατί τους υπερ-λάτρευε, να είμαστε όλοι μαζί!! Θα ακούμε μουσική όλοι μαζί, θα περνάμε υπέροχα!!  έτσι τους μάντρωσε κατά κάποιο τρόπο στις Βερσαλλίες και τους έλεγχε, αγωνιούσε για το τί γίνεται στις επαρχίες, θέλω να πω, δεν είναι απλά τα πράγματα και μονοσήμαντα. 

Τώρα στο 10ο-13ο αιώνα που βρισκόμαστε στην Ευρώπη παίζει ρόλο και οι σταυροφορίες, σας θυμίζω ότι οι σταυροφορίες ξεκινούν στο τέλος του 11ου αιώνα, αλλά συνεχίζονται και στο 120 και στο13ο και στο 14ο αιώνα και παίζουν και αυτοί ρόλο ενοποίησης της Ευρώπης με το δικό τους τρόπο, γιατί όλοι μαζί ενώνονται και πηγαίνουν και κτυπούν τους Αγίους τόπους, ενισχύεται δηλαδή η δύναμη του Πάπα, έχει σημασία αυτό και κατά κάποιο τρόπο συνδυάζονται διάφορες ομάδες δράσης και έτσι η Ευρώπη γνωρίζει τον εαυτό της καλύτερα μέσω του άλλου, είναι και αυτό ένας δρόμος, στην ίδια όμως εποχή, άλλες εξελίξεις θα παίξουν ρόλο, διότι με τις σταυροφορίες και με τη κίνηση των πλοίων που είπαμε πριν θα έλθουν στην Ευρώπη βάκιλλοι και ιοί που δεν είχαν ξανά υπάρξει στην ήπειρο, γίνεται ανταλλαγή ασθενειών, μια φοβερή ασθένεια η οποία προκύπτει στην Ευρώπη είναι η πανούκλα, η πανούκλα θα φθάσει στο αποκορύφωμα της το 14ο και 15ο αιώνα, οπότε και εξαλείφθηκε περίπου το 1/7 των κατοίκων της Ευρώπης, έπαιξε μεγάλο ρόλο αυτούς τους αιώνες, λέγονταν ο μαύρος θάνατος, η πανούκλα, εκείνη δηλαδή την ώρα που η Ευρώπη ανέβαινε και στην Ελλάδα είχαμε πανούκλα και στην οθωμανική αυτοκρατορία είχαμε πανούκλα, απλώς πιο μελετημένη είναι η πανούκλα της δυτικής Ευρώπης και ξέρουμε περισσότερα για αυτήν, η πανούκλα, ο μαύρος θάνατος, ήτανε δύο ειδών, ήτανε βουβωνική πανώλης που κτυπούσε τα γεννητικά όργανα και πευμονική πανώλης και αυτή τελικά έπαιξε ρόλο και στα οικονομικά και στα πολιτικά πράγματα η πανώλης, διότι είχε το χαρακτηριστικό, ήτανε πιο αποτελεσματική σε γερούς οργανισμούς και έτσι χάθηκαν κυρίως άντρες γόνιμης και στιβαρής ηλικίας, αποτέλεσμα ήταν  σε αυτό τον αιώνα, δηλαδή 1300, 1400 να μειωθούν τα εργατικά χέρια και προσέξτε να δείτε πως το ένα φέρνει το άλλο, η μείωση του αντρικού πληθυσμού έφερε τους αγρότες σε ισχυρή θέση απέναντι στους φεουδάρχες τους που ακόμη υπάρχουν, η φεουδαρχία στην Ευρώπη θα υπάρχει μέχρι και το 18ο αιώνα, της πήρε πολύ καιρό για να αποσυντεθεί ολότελα, διότι επειδή μειώθηκαν τα εργατικά χέρια στην ύπαιθρο στις πόλεις κτλ., οι αγρότες διεκδικούν και παίρνουν προνόμια σε σχέση με το παρελθόν, βελτιώνουν τη θέση τους γιατί τους έχει ανάγκη, έτσι υπάρχει βελτίωση της θέσης των αγροτών στο 1300, στο 1400.......