Μικρά Μαθήματα για ένα Μεγάλο Κόσμο - Επεισόδιο 52

Σύνδεση με το προηγούμενο 

Στο 18ο αιώνα επειδή μιλούσαμε για τις επαναστάσεις και τον διαφωτισμό, αν θυμάστε, η δυτική Ευρώπη κέρδισε μια σειρά επαναστάσεων που την άλλαξαν και μαζί τους αυτή άλλαξε όλο το κόσμο, πια είναι η σειρά αυτών των επαναστάσεων, ιδεολογικών, αισθητικών, συλλήψεων, αναγέννηση, θρησκευτική μεταρρύθμιση, διαφωτισμός και τα τρία είναι κατακτήσεις της δυτικής Ευρώπης και συγκεκριμένα 3-4 χώρων, όχι περισσοτέρων και κυρίως δύο, άντε τρείς, δηλαδή η Αγγλία, Γαλλία, Ολλανδία, αλλά κοντά τους γερμανικά σημεία, ιταλικά σημεία, κυρίως στην αναγέννηση η Ιταλία είχε σημαντικό ρόλο, στα δύο επόμενα είχε μετακινηθεί το κέντρο βάρος της Ευρώπης προς τα βόρια, κυρίως τον γερμανικό, τον αγγλοσαξωνικό κόσμο και έτσι τα δύο επόμενα, δηλαδή η θρησκευτική μεταρρύθμιση και ο διαφωτισμός θα έχουν σχέση με αυτό το στοιχείο της Ευρώπης, το γερμανο-κάπως στοιχείο της Ευρώπης, διότι και οι Άγγλοι είναι αγγλοσάξωνες και οι Άγγλοι και οι Σάξωνες ήταν γερμανικά φύλα, έτσι μιλάμε για τον αγγλοσαξωνικό πολιτισμό ο οποίος είναι τώρα μέχρι σήμερα, ο πιο δυναμικός πολιτισμός στο κόσμο και είναι αυτός που τα τελευταία 300 χρόνια δίνει το στίγμα που εσείς και εγώ χορεύουμε στο ντέφι που κτυπάει.... Λέγαμε λοιπόν τις αλλεπάλληλες ροές και η πιο σημαντική κοντινότερη στις εξελίξεις είναι ο διαφωτισμός που αυτός ξεκινάει από την Αγγλία, διότι τώρα πια η Αγγλία έχει μπει στη πρωτοπορία του κόσμου και σέρνει το τρένο, δηλαδή από το 17ο αιώνα, η χώρα που πρωτοπορεί παγκοσμίως είναι η Αγγλία, η Αγγλία και τα παιδιά της. 

 

Η Αγγλία κάνει πρώτη την επανάσταση της το 17ο αιώνα ακολουθεί το 18ο αιώνα η δεύτερη επανάσταση του σύγχρονου κόσμου είναι αμερικάνικη, η αμερικάνικη επανάσταση το 1775-1783 δηλαδή πάλι αγγλική είναι διότι οι κάτοικοι στην Αμερική που κάνουν την επανάσταση Άγγλοι είναι από την άλλη πάντα και η τρίτη επανάσταση στη σειρά, είναι η γαλλική επανάσταση η οποία προκύπτει, φυσικά από εσωτερικά θέματα της Γαλλίας, αλλά εμπνευσμένη από την αμερικανική επανάσταση, διότι ο βασιλιάς της Γαλλίας, ο Λουδοβίκος 16ος, είχε στείλει στρατεύματα για να βοηθήσουν την αμερικανική πλευρά στη σύγκρουση εναντίον των Άγγλων, Άγγλοι με Άγγλους πολεμούσαν, αλλά ο Γάλλος βασιλιάς πίστευε ότι έτσι θα στήσει συμμαχία με τους Άγγλους της βόρειας  Αμερικής εναντίον των Άγγλων της Αγγλίας με τους οποίους είχε ομερτά, λόγω των συγκρούσεων τους για τον έλεγχο της γης, αλλά του βγήκε ανάποδα, διότι αυτοί οι στρατιώτες δεν βρεθήκαν σε ένα απλό πόλεμο, αλλά σε ένα πόλεμο που ήταν ταυτοχρόνως και ιδεολογικός, δηλαδή ήταν και επανάσταση και υπήρχε μεγάλη συζήτηση για τα δικαιώματα του ανθρώπου, αυτά τα οποία έγραψε με θαυμάσιο τρόπο η αμερικανική επανάσταση, τον Τζον Άνταμς, το Ουάσινγκτον, όλοι αυτοί, Τόμας Τζέφερσον, Βένζαμιν Φράκλυ, οι πατέρες του αμερικανικού έθνους οι οποίοι και συνέγγραψαν εξαιρετικά, πρωτοπόρα κείμενα της εποχής και από αυτά η γαλλική επανάσταση τα πήρε και τα έκανε ακόμη πιο δυναμικά και βέβαια η επανάσταση που έπαιξε το πιο μεγάλο ρόλο από τις τρείς για τον υπόλοιπο κόσμο, ήτανε η γαλλική, γιατί η γαλλική εντυπωσίασε, ήρθε ώριμα, ήτανε μέσα στην Ευρώπη, η αμερικάνικη ήτανε σε άλλη ήπειρο, έπαιξε και αυτό το ρόλο, η γαλλική που ήτανε μέσα στην Ευρώπη επηρέασε το γύρω κόσμο περισσότερο, όλο το κόσμο και για αυτό οι περισσότεροι άνθρωποι στη γη την γαλλική επανάσταση γνωρίζουν, τις άλλες δύο τις γνωρίζουμε λιγότερο.  

Η γαλλική επανάσταση είχε το κύκλο της μέσα στο 18ο αιώνα, στον 18ο αιώνα έχουμε δύο επαναστάσεις, τις εξής τρεις, την αμερικάνικη επανάσταση και τη γαλλική επανάσταση που είναι ιδεολογικές, βαθύτατα πολιτικές επαναστάσεις, πιο πολιτικές δεν γίνεται, αλλά ταυτοχρόνως στον ίδιο αιώνα έχουμε άλλου τύπου επανάσταση, την βιομηχανική επανάσταση που και αυτή με τη σειρά της αλλάζει το κόσμο, διότι μπαίνει η ανθρωπότητα στο επόμενο στάδιο, μετά από 15000 χρόνια της προηγούμενης επανάστασης που είχε εκδηλωθεί, την γεωργική επανάσταση, εδώ στην Εγγύς και Μέση Ανατολή, να η δεύτερη οικονομικής φύσεως επανάσταση του ανθρώπου που είναι η βιομηχανική επανάσταση που λένε ότι τοποθετείται στην Αγγλία στην δεκαετία του 1770,  πάλι η Αγγλία είναι εδώ η πρωτοπόρα δύναμη της γης και θα είναι από το 1770 μέχρι χοντρικά 1870 δηλαδή αυτή η εκατονταετία είναι δικιά της, αυτά τα 100 χρόνια τι δεν έκανε αυτή η χώρα; ήτανε πρωτοπόρα στις εφευρέσεις, πρωτοπόρα στις λύσεις, η πρώτη χώρα που απέκτησε υπόγειο μετρό, το μετρό του Λονδίνου, από εκεί και πέρα όλοι άρχισαν να κάνουν μετρό, η πρώτη χώρα της οποίας οι δρόμοι φωταγωγήθηκαν με τις νέες εφευρέσεις και όχι με τις φλόγες, η πρώτη χώρα στην οποία ανακαλύφθηκε όλα όσα έχουν σχέση με τον ατμό, ο τηλέγραφος μεγάλες εφευρέσεις, η Αγγλία μπήκε στην ατμομηχανή και οδηγούσε τη γη, αλλά κοντά της και η Γαλλία είχε μέσα στον 18ο αιώνα δυνάμεις, η Ολλανδία και διάφορα γερμανικά κρατίδια τα οποία όταν ενωθεί η Γερμανία τον άλλον αιώνα τον 19ο αιώνα, διότι η Γερμανία ενώνεται το 1870-71, δηλαδή 100 χρόνια μετά την βιομηχανική επανάσταση, τότε η Γερμανία θα τρέξει με πόρσε όχι φεράρι, μετά το 1870 η Γερμανία μπαίνει σε μια πόρσε και αρχίζει να μπαίνει πολύ δυναμικά μπροστά και να αμφισβητεί την Αγγλία, δεν το συζητώ για την Γαλλία η οποία είχε μείνει πίσω, αλλά δεν ήταν σε θέση ακριβώς να αμφισβητήσει τις ΗΠΑ οι οποίες μέσα στον 19ο αιώνα επίσης αρχίζουν να δείχνουν το προς τα που πάνε, δηλαδή τις μεγάλες δυνατότητες αυτής της χώρας που έμελλε να γίνει η επόμενη μεγάλη δύναμη στο κόσμο. Η γαλλική επανάσταση είχε το κύκλο της επανάστασης, μετά μπήκε στο κύκλο του Ναπολέοντα και των ναπολεοντείων πολέμων στους οποίους αναφερθήκαμε, στο 1815 αυτός ο κύκλος των ναπολεοντείων πολέμων έληξε με ήττα της Γαλλίας, το συνέδριο της Βιέννης, εκεί συγκεντρώνονται οι νικητές το 1815, έχει πια ηττηθεί ο Ναπολέοντας, εξορίζεται για δεύτερη φορά στην Αγία Ελένη, σε ένα αγγλικό νησί μέσα στον ωκεανό για να είναι ασφαλής εκεί, μη τυχόν και διαφύγει, σε αγγλικό σημείο δηλαδή εξορίστηκε, όπου και πέθανε το 1821, η Γαλλία είχε ηττηθεί το 1815 αυτό ήτανε μια βαριά εξέλιξη σε αυτή τη δεύτερη δύναμη του κόσμου και η Αγγλία είχε πια μείνει μόνη της στη πίστα, να χορεύει καρσιλαμά και να δίνει μόνη της τις παραγγελιές σε όλη τη γη, γιατί μεταξύ του 1815 και του 1900 η Αγγλία είναι η πρώτη παγκόσμια υπερδύναμη στην ανθρώπινη  ιστορία, η δύναμη η οποία δημιούργησε την μεγαλύτερη αυτοκρατορία στην ανθρώπινη ιστορία, η αγγλική αυτοκρατορία στο 19ο αιώνα κάλυπτε περισσότερα εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, θα σας γελάσω, από την αυτοκρατορία των Μογγόλων που η αυτοκρατορία των Μογγόλων είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αυτοκρατορία στην ανθρώπινη ιστορία, βέβαια η Αγγλία τον 19ο αιώνα ελέγχει το 1/5 του παγκόσμιου πληθυσμού, όχι μόνο εδάφους, του παγκόσμιου πληθυσμού σε όλη τη γη και φυσικά η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία, σημεία σε όλη τη γη, τα Φώκλανς, η νότια Αφρική, η βόρια Αφρική, τα [πιο καίρια σημεία του κόσμου, πολύ καλά επιλεγμένα, η Κύπρος, η Μάλτα, η Αίγυπτος, το Άντεν, οι περιοχές πολύ καλά επιλεγμένα συνιστούν την υπερδύναμη αυτή που είναι η πρώτη παγκόσμια υπερδύναμη στη γη, για αυτό και ο 19ος αιώνας, μετά το 1815 ονομάζεται, η περίοδος Pax Britannica , ο κόσμος ελέγχεται από την Αγγλία και τα σκυλιά δεμένα και βέβαια ο 19ο αιώνας που έχει μπει, δεν είναι μόνο ο αιώνας των ναπολεόντειων πολέμων και των δύσκολων ισορροπιών μετά τους ναπολεόντειους πολέμους, διότι πολιτικά υπάρχει μια αντιστροφή του κλίματος, η Ευρώπη είχε ζήσει για μεγάλο διάστημα, αναστατώσεις από τον εμφύλιο πόλεμο της Γαλλίας, γιατί ήτανε βαρύτατος εμφύλιος πόλεμος η γαλλική επανάσταση και στη συνέχεια οι ναπολεόντειοι πόλεμοι οπότε πολιτικά τα πράγματα είναι σε αντιστροφή, υπάρχει μια επιστροφή στην ανάγκη της καθημερινότητας, στο μια αντίδραση στο να υπάρχουν άλλες επαναστάσεις και αυτό θα παίξει ρόλο στην Ευρώπη του 19ου αιώνα, τώρα η Γαλλία μετά το 1815 θα ξανά μπει σε δεύτερο κύκλο βασιλείας, θα κρατηθεί το δημοκρατικό πολίτευμα, αλλά ακόμη πάρα πολύ αδύναμο, ενώ στην Αγγλία είναι κερδισμένο από το 17ο αιώνα και ωριμάζει όλο και περισσότερο, η Γαλλία μέσα στο 19ο αιώνα θα προσπαθήσει να ανακτήσει δυνάμεις, κατακτώντας θέσεις αποικιών, ο 19ος αιώνας δηλαδή μεταξύ του 1800 και το 1900 η ανθρωπότητα είχε μπει στο κύκλο των αποικιών που στήνουν 4-5 πια, αποικίες πια, γιατί τους προηγούμενους αιώνες δεν ήταν αποικίες, ήταν οικονομική επέκταση, ήτανε κατόπτευση πεδίου, ήτανε έρευνες, ήτανε ανακαλύψεις θαλασσινές, στον 19ο αιώνα πια είναι ο αιώνας των αποικιών, πάει τέλειωσε, η δυτική Ευρώπη έχει δυναμώσει τόσο πολύ που είναι σε θέση να ελέγξει και πολιτικά τα πράγματα και έτσι στο 19ο αιώνα Αγγλία και Γαλλία, η Γαλλία πια είναι ηττημένη, ότι απομένει, τρώει πρώτα η Αγγλία και ότι μείνει στο φαϊ το παίρνει ο δεύτερος, ότι μείνει από το δεύτερο το παίρνει ο τρίτος και πάει λέγοντας, η Γαλλία για να ισορροπήσει την τρομερή δύναμη της Αγγλίας το 19ο αιώνα, η οποία αποκτά την πιο σπουδαία αποικία ΄δηλαδή την Ινδία, σας θυμίζω ότι η Ινδία έγινε αποικία στην αρχή του 19ου αιώνα, ξεκινάει ο 19ος αιώνας και οι Άγγλοι κάνουν δικιά τους την Ινδία και βέβαια και άλλα μέρη στα οποία επεκτείνονται, η Γαλλία μέσα στο 19ο αιώνα για να ισορροπήσει κινείται προς την Αφρική, κυρίως τη βόρια Αφρική, δηλαδή τις περιοχές της Αλγερίας κλπ., κινείται στη δυτική Αφρική και σήμερα που γίνονται γεγονότα στην Αφρική, αυτή είναι η γαλλική Αφρική κατά κάποιον τρόπο, δεν τις έχει πια αυτές τις αποικίες, αλλά οι πρώην άποικοι πάντα έχουν πρόσβαση και συμμετέχουν σε διάφορα πράγματα και επίσης θα πάρει μέσα στο 19ο αιώνα, τμήματα της Ινδοκίνας, δεν είναι και άσχημα. Μέσα στο 19ο αιώνα ποιος δεν θα κάνει αποικίες;  εκτός από τους δύο μεγάλους που είναι κάπως οι αυτονόητοι, οι Ολλανδοί επίσης παίρνουν αποικίες στις περιοχές που ελέγχουν στην Ινδονησία, οι Ισπανοί και Πορτογάλοι έχουνε ένα σωρό αποικίες στην Αμερική, η Ισπανοί έχουνε επίσης αποικίες στις Φιλιππίνες, οι Πορτογάλοι έχουνε διάφορα σημεία στην Αφρική. Πρέπει να σας πω το εξής, όλες αυτές οι μεγαλειώδης συζητήσεις της περιόδου του διαφωτισμού που είναι πράγματι καταπληκτικές μέχρι σήμερα, δηλαδή τα δικαιώματα του ανθρώπου, οι άνθρωποι είναι ίσοι, όλα αυτά, δεν αφορούν τους μαύρους, όλη αυτή η συζήτηση έχει σχέση και είναι μια συζήτηση μεταξύ μας κατά κάποιο τρόπο, θέλω να πω, ότι είναι αυτονόητα σκλάβοι και το δουλεμπόριο προχωράει, η επαναστατική Γαλλία δεν σταμάτησε το δουλεμπόριο της, ούτε η επαναστατική Αγγλία, ούτε, ούτε η επαναστατική Αμερική, δηλαδή είμαστε ίσοι εμείς οι λευκοί δηλαδή κατ’ αρχήν, το δουλεμπόριο των μαύρων συνεχίζεται σε όλο το 19ο αιώνα, βέβαια από τις αρχές του 19ου αιώνα μέσα στο διαφωτισμό είχαν αρχίσει σκληρές συζητήσεις και ομάδες οι οποίες διεκδικούσαν και έλεγαν ότι αυτό είναι ντροπή αυτό το πράγμα, κυρίως προτεσταντικές ομάδες κουακέρων και καλβινιστών οι οποίοι είναι και οι πιο ριζοσπάστες πολιτικά στον προτεσταντικό κόσμο οι οποίοι τελοσπάντων έθεταν το ζήτημα της δουλείας και την ανάγκη να καταργηθεί η δουλεία και να καταργηθεί το δουλεμπόριο, σας λέω χαρακτηριστικά, ότι η οικονομία αυτών των πολύ προχωρημένων χωρών που αναφέραμε τώρα των πιο  δυνατών σε ένα ποσοστό πάνω από 50% στηρίζονταν στο δουλεμπόριο, δηλαδή τα μεγάλα τους εισοδήματα  ήταν από το δουλεμπόριο και αυτό δεν θεωρούνταν ανήθικο, είναι αυτονόητο, δηλαδή και εσείς και εγώ ενδεχομένως αν ζούσαμε τότε, να το βρίσκαμε φυσικό, στο 18ο αιώνα είναι αλήθεια ότι ήδη είχε αρχίσει κίνηση κυρίως από προτεσταντικές πλευρές, αλλά και πάλι το δουλεμπόριο μέχρι το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα καλά κρατούσε και σε αυτό είχαν αναμειχθεί και Άγγλοι και Γάλλοι και Πορτογάλοι και Ισπανοί, όλοι ήταν σε αυτό το δουλεμπόριο που κυρίως τα άτομα, το “εμπόρευμα” προέρχονταν από τη δυτική Αφρική, κυρίως από αυτό το πέταλο της Αφρικής εδώ, γιατί εδώ υπήρχε παράδοση στο δουλεμπόριο, δεν ήταν οι Ευρωπαίοι που ξεκίνησαν το δουλεμπόριο στην Αφρική, στην Αφρική υπάρχει παράδοση δουλεμπορίου, δηλαδή υπήρχαν φυλές και σήμερα υπάρχουν, οι οποίες ζούσαν με επιδρομές σε άλλες φυλές τις οποίες και συνελάμβαναν και τα άτομα που συνελάμβαναν τα πουλούσαν αλλού, όταν οι Ευρωπαίοι έφθασαν σε αυτές τις περιοχές της δυτικής Αφρικής και είδαν αυτό το φαινόμενο ότι υπάρχει στην αγορά, εκεί που φτάνανε στα λιμάνια και στην αγορά αναζητούσαν πχ., φρούτα και λαχανικά, είδανε ότι στις αγορές δίπλα πουλιόνταν και άνθρωποι, στην αρχή έμειναν έκπληκτοι, μετά όμως είδαν ότι υπάρχει τέτοιο εμπόριο, χρειάζονται χέρια, χρειάζονται άνθρωποι και στράφηκαν σε αυτό το εμπόριο και αυτό το οποίο έγινε από το 15ο αιώνα μέχρι το 18ο υπολογίζεται ότι από την Αφρική μεταφέρθηκαν γύρω στα 13 εκατομμύρια άνθρωποι με τα καράβια των Ευρωπαίων, αυτοί  οι Ευρωπαίοι κάθε εθνότητας από αυτές που είπαμε, όλες κάνανε δουλεμπόριο, δεν μπαίνανε μέσα να συλλάβουν μαύρους, ουδείς Ευρωπαίος μπήκε μέσα στη ζούγκλα να πιάσει φυλές και τις κάνει δούλους, αυτό το έκαναν οι ντόπιοι, οι ειδικοί, μόνο που το παραδοσιακό δουλεμπόριο στην Αφρική δεν αφορούσε χιλιάδες, αφορούσε εκατοντάδες, ήλθαν οι Ευρωπαίοι οι οποίοι κατάλαβαν ότι μπορούν να φορτώνουν τα πλοία τους με αυτό το εμπόρευμα και τι κάνανε, ήλθαν σε επαφή με τους επαΐοντες, τους ειδικούς και τους είπανε, εγώ θα είμαι εδώ τον επόμενο Μάϊο, όταν θα έλθω, θέλω 2000 άντρες, πως τους θέλεις; νέους, γέρους, ψηλούς, κοντούς, έτσι, ωραία, έφταναν τα πλοία τα Ευρωπαϊκά στα λιμάνια και τους περίμενε το εμπόρευμα, για αυτό και αυτοί οι έμποροι είχαν στήσει στα λιμάνια μεγάλες αποθήκες για να αποθηκεύεται το εμπόρευμα από τον ντόπιο  δουλέμπορο. 

Στην Αφρική υπήρχε και δουλεμπόριο στην ανατολική πλευρά της Αφρικής, παραδοσιακό δουλεμπόριο επίσης στην ανατολική πλευρά, Σομαλία και νοτιότερα και εδώ παραδοσιακά οι δουλέμποροι οι δουλέμποροι στην ανατολική πλευρά της Αφρικής ήτανε Άραβες, οι Άραβες ναυτικοί είχαν πολύ μεγάλη σταθερή δράση δουλεμπορική γιατί οι μαύροι δούλοι ήταν περιζήτητοι στις αραβικές και μουσουλμανικές χώρες και στην οθωμανική αυτοκρατορία, γιατί ήτανε πολύ σικ να έχεις μαύρους δούλους στο σπίτι σου, έτσι οι Άραβες από την μια πλευρά, οι Ευρωπαίοι από την άλλη, η Αφρική στα δύο της άκρα ζει αυτή την ιστορία και φυσικά ζει μέσα στο 19ο αιώνα όπως λέμε και το κατακερματισμό της από τις αποικίες που δημιουργούν πια όλοι, όχι μόνο οι δύο πρώτοι, Άγγλοι και Γάλλοι, αλλά και οι Πορτογάλοι και οι Ισπανοί έχουν και αυτοί θέσεις από παλιά, ακόμα και το Βέλγιο, το Βέλγιο έγινε χώρα το 1830 και αμέσως ο βασιλιάς του Βελγίου, σου λέει, εδώ τι γίνεται;  να μην έχουμε και εμείς αποικία και προκειμένου να καλύψεις αυτό το κενό σου, το ένα τμήμα του Κογκό έγινε βελγικό και ήτανε το βελγικό Κογκό, ενώθηκε η Γερμανία το 1870-71 και έγινε ενιαία χώρα, ο Μπίσμαρκ άνοιξε το χάρτη και λέει, τι γίνεται εδώ πέρα; εμείς να μην έχουμε αποικίες; και έτσι εντόπισε σημεία στην Αφρική που δεν ήτανε υπό τον έλεγχο κάποιου στην ανατολική Αφρική, Τανγκανίκα κτλ., και έγιναν γερμανικές αποικίες, η Αφρική καλύφθηκε από τις δυτικές δυνάμεις, ο 19ος αιώνας είναι άρα και ο αιώνας των αποικιών, ολοκληρώνεται αυτό, είναι ώριμο, η διάλυση των αποικιών θα γίνει στον 20ο αιώνα και κυρίως μετά το πρώτο και οπωσδήποτε μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο που πια κατέρρευσε αυτό το σχήμα των αποικιών, δηλαδή διήρκησε 150 περίπου χρόνια, οι αποικίες έτσι;   τώρα ο 19ος αιώνας στο οποίο τώρα έχουμε μπει, οι παπούδες έχουν γεννηθεί στον αιώνα που  συζητούμε, θέλω να πω, ο 19ος αιώνας είναι κοντά μας, είναι στη ζωή μας δεν είναι μακριά και αυτός ο 19ος αιώνας θεωρείται ο πιο πλούσιος σε εξελίξεις αιώνας όλης της ανθρώπινης ιστορίας, δεν υπάρχει αιώνας στη γη που να έγιναν τόσες αλλαγές σε κάθε επίπεδο όπως ο 19ος αιώνας ήτανε γόνιμος αιώνας, πολύ πλούσιος σε εξελίξεις. 

Σε αυτόν τον αιώνα έχουμε τις εξελίξεις που ήδη είπαμε, σε αυτόν το αιώνα έχουμε το φαινόμενο της μεγαλύτερης μετανάστευσης στην ανθρώπινη ιστορία. Σε αυτόν τον αιώνα μετακινούνται εκατομμύρια άνθρωποι κυρίως προς μια νέα ήπειρο, την αμερικάνικη ήπειρο, αρχίζει η τρέλα της μετάβασης στην ήπειρο αυτή που την είχανε ανακαλύψει οι Ευρωπαίοι από το 16ο αιώνα, αλλά αυτό να μετακινηθούν όλοι οι άνθρωποι της γης, να έχουν την επιθυμία να πάνε να εγκατασταθούν κάπου αλλού, να εργαστούν κάπου αλλού και αυτό θα έχει την μεγάλη του, είπαμε μια χώρα, η εξής ήπειρος, αλλά μια χώρα κατά κύριο λόγο οι ΗΠΑ οι οποίες στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, ποιόν δεν θα προσελκύσουν, δεν υπάρχει πονεμένος, δυστυχισμένος, σαλεμένος, όλα τα -μένος, άνεργος, αδικούμενος που να μη θέλει να βρει ένα μέσον για να πάει να εγκατασταθεί στη πιο ποθητή χώρα της ανθρώπινης ιστορίας που είναι οι ΗΠΑ. Αυτό το μεγάλο κύμα μετακίνησης προς τις ΗΠΑ ξεκινά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και οι Έλληνες τότε ξεκινούν, η πρώτη όπως ξέρετε μετανάστευση έγινε γιατί καταστράφηκε η σταφίδα με τη σταφιδική κρίση στο τέλος του 19ου αιώνα, οι αγρότες έμειναν φτωχοί και ανύμποροι μπροστά σε αυτή την εξέλιξη και άρχισαν να φεύγουν σαν τα κοπάδια και από την Ελλάδα για τις ΗΠΑ. Καταστράφηκε στη δεκαετία του 1840 η πατάτα στην Ιρλανδία, εκατομμύρια Ιρλανδοί, η Ιρλανδία έτρωγε και καλλιεργούσε μόνο πατάτα, είχε μονοκαλλιέργεια, όπως και στην Ελλάδα η σταφιδική κρίση, είχε δημιουργηθεί από κάποια ασθένεια η οποία έπεσε στα κλίματα και η Ελλάδα εξήγαγε τόσο πολύ σταφίδα που ολόκληρες περιοχές είχαν μονοκαλλιέργεια, έπεσε αρρώστια στη σταφίδα, καταστράφηκε η οικονομία γιατί δεν είχε από πουθενά να κρατηθεί, το ίδιο έπαθε και η Ιρλανδία στη δεκαετία του 1840 με τη πατάτα, έπεσε ένα σκουλήκι, μια αρρώστια στη πατάτα, καταστράφηκε η παραγωγή της πατάτας, γύρω στα δύο εκατομμύρια πέθαναν από πείνα στην Ιρλανδία, από τότε αρχίζει, παγιώνεται το μίσος των Ιρλανδών εναντίον των Άγγλων, διότι μέχρι σήμερα οι Ιρλανδοί κατηγορούν τους Άγγλους ότι μπροστά σε αυτή τη τρομερή δυστυχία της Ιρλανδίας δεν στράφηκαν για να ανακουφίσουν τους ανθρώπους, υπήρχε κανιβαλισμός, στην Ιρλανδία τρώγανε ο  ένας τον άλλον από τη πείνα, από τη φτώχεια, εκατομμύρια πέθαναν από πείνα και εκατομμύρια Ιρλανδοί πήραν ένα καράβι και πήγαν στις ΗΠΑ και μάλιστα στην ανατολική ακτή που είναι και οι περισσότεροι ιρλανδικής καταγωγής που εγκαταστάθηκαν, γίνεται στη Κίνα, η καταστροφή, οι εμφύλιοι, οι πόλεμοι, οι εξεγέρσεις κτλ., μέσα στη φτώχια, μέσα στη δυστυχία, μέσα στη καταστροφή, που θα σκεφτούν οι Κινέζοι να μετακινηθούν; στις ΗΠΑ, έτσι αρχίζει αυτή η μεγάλη μετανάστευση που θα αλλάξει τη γη, αυτή η μετανάστευση δεν θα είναι μόνο οι ΗΠΑ, γιατί θα πάνε και στο Καναδά, θα πάνε και στη Βραζιλία και στη νότια Αμερική, αλλά αυτή η ήπειρος συγκεντρώνει κατοίκους από όλη τη γη, δεν έχει ξανά γίνει, μια ήπειρος η οποία τελικά γίνεται πανήπειρος, εδώ αναδεικνύονται όλες οι φυλές του κόσμου, για αυτό αν έχετε πάει σε αυτές τις χώρες, περπατάς και βλέπεις στο δρόμο στο δρόμο έτσι ανθρώπους άλλους κοντούς, άλλους ψηλούς, άλλους χοντρούς, άλλους μαύρους και πολύ συχνά βλέπεις κάτι πανέμορφα πλάσματα, δεν είναι απλώς όμορφα, λες ο Χρίστος και η Παναγία! Τι λαοί μπλεχτήκανε και κάνανε αυτή τη κοπέλα!   ή  αυτό το αγόρι! Εκεί βλέπεις πάρα πολύ όμορφα πλάσματα, γιατί στην ανάμειξη, άμα βγει μια ομορφιά είναι κάτι το απερίγραπτο. Ξέρετε η χώρα που γυμνάζεται πιο πολύ στο κόσμο είναι η Αυστραλία, πας στις παραλίες και λες υπάρχουν τέτοια κορμιά;   η ανάμειξη, η μετακίνηση και αφού αυτή η ήπειρος γίνει βιπς, ποιος δεν θα πάει;   η περιοχή της Ευρώπης από την οποία έφυγαν οι περισσότεροι άνθρωποι μεταξύ του 1870 και του 1970 σε αυτή τη τρομερή μετανάστευση είναι η Ιταλία, η Ιταλία είναι η χώρα η οποία έχει χάσει τους περισσότερους ανθρώπους της σε μετανάστευση, στα 100 αυτά χρόνια της μετανάστευσης, κυρίως από τη Ρώμη και κάτω, η νότια Ιταλία η οποία είχε και τότε την ασύλληπτή φτώχεια, στις ΗΠΑ το ιταλικό στοιχείο είναι πάρα πολύ σημαντικό, 26 εκατομμύρια άνθρωποι έφυγαν από την Ιταλία και άλλαξαν τον κόσμο, προκομένοι, εργατικοί, επιστήμονες, τα πάντα και όλος ο κόσμος μένει σε δύο τρείς χιλιάδες εγκληματίες οι οποίοι κάνανε τελοσπάντων εντυπωσιακές πράξεις, αλλά δεν παύουν να είναι ελάχιστοι, είναι μια προκατάληψη. Οι Ιταλοί, οι Έλληνες, οι Πολωνοί, οι Γερμανοί, από τη Σουηδία, από την Νορβηγία, από τη Δανία, ποιος δεν έφυγε;  να εγκατασταθεί στις ΗΠΑ που παρέμειναν στον επόμενο αιώνα μέχρι πρόσφατα ο πιο πεφιλημένος τρόπος και η ανθρωπότητα τώρα, οι ΗΠΑ τα τελευταία 40-50 χρόνια έχουν κλείσει τα σύνορα τους σε μετανάστες, αν ανοίγανε έχει υπολογιστεί σε ένα μήνα δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι θα μπαίνανε σε αυτή τη χώρα, από μετρήσεις που έχουνε γίνει στο κόσμο, παραμύθι η πιο ποθητή χώρα στο κόσμο και είναι η χώρα που έχει παραγάγει τις περισσότερες θέσεις εργασίας στην ανθρώπινη ιστορία, αυτή η χώρα συνεχώς δέχεται και νέα και νέα εκατομμύρια και όλοι αυτοί κάπου βρίσκουν δουλειά, γιατί είναι μια χώρα που παράγει, είναι παραγωγική χώρα, επομένως το 19ο αιώνα έχουμε μεγάλες εξελίξεις και στο τομέα το δημογραφικό και αυτό που ξέραμε σαν φυλές, εδώ η κίτρινη φυλή, εδώ η καυκασιανή φυλή, εκεί η μαύρη φυλή, εκεί η κόκκινη φυλή, μετά το 15ο αιώνα αυτά σταματούν και αρχίζει η ώριμη φάση της παγκοσμιοποίησης, γίναμε ένα χωριό και κατατείνουμε ακόμη περισσότερο και ακόμη περισσότερο, είναι αναπόφευκτο, δεν μπορεί πια, εδώ γίνεται κάτι στη Γκάνα και σε ένα δευτερόλεπτο, το έχεις μάθει και το έχεις δει και αυτός βλέπει αυτό που συμβαίνει εδώ, δεν υπάρχει, είναι αναπόφευκτο πια, είμαστε καταδικασμένοι ή ευλογημένοι να ζήσουμε όλοι μαζί και αυτό είναι κάτι που δεν υπάρχει περίπτωση να μην συνεχίσει να υπάρχει, είναι ο αιώνας των πολύ μεγάλων εφευρέσεων και δεν εφευρέθηκε στο 19ο αιώνα εκτός από τους ατμούς, τα μηχανήματα, τους σιδηροδρόμους, το τηλέγραφο, τα αυτοκίνητα, οι μηχανές εσωτερικής καύσεως, χημική βιομηχανία, το ατσάλι, αυτό και αν έπαιξε ρόλο, δηλαδή στο 19ο αιώνα η εφεύρεση του ατσαλιού, ξέρετε γιατί το ατσάλι δεν είναι φυσικό, είναι κράμα, ο σίδηρος είναι φυσικός, αλλά το ατσάλι είναι κράμα με συγκεκριμένες προδιαγραφές από την ώρα που υπήρξε αυτή η μεγάλη κατάκτηση, τα κτήρια που μπορούσαμε να κάνουμε, τα πλοία που μπορούσαμε να κάνουμε, οι γέφυρες που μπορούσαμε να κάνουμε, άλλαξαν τελείως, διάβαζα ότι στη σημασία των κατακτήσεων του 19ου αιώνα έδιναν σημασία στο ατσάλι αλλά και στη βίδα, σήμερα στα σπίτια έχουμε τη βίδα έτσι, η βίδα δεν είναι ανακάλυψη υπήρχαν παλιά οι ξύλινες βίδες, αλλά τώρα που έγιναν ατσάλινες, δεν είχα καταλάβει τις δυνατότητες που σου δίνει που ήταν αδιανόητες στους προηγούμενους αιώνες για να κάνεις χίλια μύρια πράγματα, φαρμακοβιομηχανίες, χρώματα, μονωτικά, ο 19ος αιώνας σε όλα τα επίπεδα προσφέρει νέες εφευρέσεις, πολλά από αυτά τα οποία ζούμε τώρα προέρχονται από μυαλά αγγλικά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα, γαλλικά, αμερικάνικα κυρίως Ιταλών και φυσικά οι ΗΠΑ μετά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα όλο και πιο πολύ μπαίνουνε στη  παραγωγή των νέων εφευρέσεων και οι Γερμανοί οι οποίοι μετά το 1870 πια θα μπούνε και αυτοί στο τρένο και θα κινούνται προς την ατμομηχανή έτοιμοι να πάρουν εκείνοι τα ηνία του κόσμου, διότι η οικονομία τους και οι δυνατότητες τους και η εφευρετικότητα τους αρχίζει να δείχνει τις δυνατότητες της, αλλά η χώρα που θα κάνει μεγάλη εντύπωση στο 19ο αιώνα είναι οι ΗΠΑ οι οποίες στο 19ο αιώνα ζουν πολλά και αλλάζουν τον εαυτό τους και συνέχεια και το κόσμο, διότι στο 19ο αιώνα οι ΗΠΑ τους έχει συμβεί το εξής, στο τέλος του 18ου αιώνα έχουν κάνει την επανάσταση τους;  1775-1783 είναι τέλος του 18ου αιώνα, αφού λοιπόν έχουνε κάνει την επανάσταση τους και το πόλεμο της ανεξαρτησίας τους γίνονται μια χώρα ανεξάρτητη τώρα και ως ανεξάρτητη χώρα στήνουνε τη πιο τέλεια δημοκρατία της γης, αυτό που συνέβη στις ΗΠΑ το 1783 να έχουν το πιο προχωρημένο σύστημα του κόσμου, πιο προχωρημένο από τη μαμά Αγγλία η οποία ήταν πρωτοπόρος και τώρα, για αυτό είναι θαυμαστή χώρα οι ΗΠΑ, δηλαδή ο κόσμος μιλάει για αυτές με θαυμασμό στο τέλος του 18ου, αρχές του 19ου αιώνα καθώς οι ΗΠΑ δεν ήταν επιθετικές, ακόμη  είναι μια χώρα που πλάθει τον εαυτό της, βέβαια θα έχει ένα ωραίο πόλεμο με το Μεξικό στη δεκαετία του 1840, στο 19ο αιώνα, οι ΗΠΑ γιγαντώνονται σταδιακά, διότι στα 1803 θα αγοράσουν την Λουιζιάνα από τη Γαλλία, ο Μέγας Ναπολέων τους πούλησε την Λουιζιάνα, το 19ο αιώνα γινόντουσαν αυτά τα πράγματα, ο ένας πωλούσε στον άλλον, η Λουιζιάνα βρίσκεται κοντά στο κόλπο του Μεξικού, στη συνέχεια τη Φλόριντα την απέσπασαν από την Ισπανία, στην ουσία την αγόρασαν αφού είχαν προηγηθεί και κάτι σχεδόν ένοπλες συγκρούσεις, στη δεκαετία του 1840, το 1846 το Μεξικό που είναι μια μεγάλη χώρα και δεν έχει καταλάβει ακόμα τι σπουδαία είναι η χώρα από πάνω της, μπλέκεται σε πόλεμο με τις ΗΠΑ και από αυτό το πόλεμο οι ΗΠΑ εξέρχονται νικήτριες με αποτέλεσμα να αποσπάσουν το 40% του μεξικανικού εδάφους, το Μεξικό από το πόλεμο αυτό του 1846-48, διότι οι πολιτείες που σήμερα είναι οι νότιες πολιτείες των ΗΠΑ, το νέο Μεξικό, Καλιφόρνια κτλ.,  ήταν Μεξικό που το πήραν οι ΗΠΑ μετά από αυτό το νικηφόρο τους πόλεμο, για αυτό και σε αυτές τις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ, τα ονόματα των πόλεων είναι ισπανικά, Λος Άτζελες, Σαν Φρατσίσκο, Σαν Ντιέγκο γιατί ήταν μεξικάνικά, άρα ομιλούνταν εδώ τα ισπανικά και μέχρι σήμερα σε αυτές τις νότιες πολιτείες είναι πολλοί οι Λατινοαμερικάνοι κάτοικοι, παρ’ ότι  οι ΗΠΑ στον 20ο αιώνα έχουν κλείσει τα σύνορα τους, έχουν ένα φράκτη στο ποταμό Ρίο Γκράντε που είναι τα σύνορα με το Μεξικό. 

Όταν άρχισε όλη η ανθρωπότητα να μετακινείται προς τις ΗΠΑ στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, φυσικά και εκατομμύρια άνθρωποι από όλες τις Λατινοαμερικάνικες χώρες εξ ίσου επιθυμούσαν να πάνε στις ΗΠΑ που ήτανε τελοσπάντων το όνειρο της γης για να πας και υπήρξε μεγάλη μετανάστευση και από το νότο της Λατινικής Αμερικής, κυρίως τον 20ο αιώνα και ιδίως μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο και για να σταματήσει αυτή την είσοδο των μεταναστών από την Λατινική Αμερική, οι ΗΠΑ έχουνε δημιουργήσει ένα τείχος, πανύψηλο κατά μήκος του Ρίο Γκράντε για να μην μπορούν να περνάνε οι παράνομοι μετανάστες, παρ’ όλα αυτά κάθε χρόνο ένας σοβαρός αριθμός παρανόμων μεταναστών τελικά βρίσκουν τρόπο να μπούνε στις ΗΠΑ, αν συνεχιστεί αυτό, σε λίγες δεκαετίες η σύνθεση του πληθυσμού των ΗΠΑ θα είναι υπέρ του Λατινοαμερικάνικου στοιχείου, δηλαδή θα υπερισχύσει δημογραφικά, ήδη η δεύτερη γλώσσα των ΗΠΑ είναι τα ισπανικά, στις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ υπάρχουν σήμερα ραδιόφωνα, τηλεοράσεις που είναι μόνο ισπανόφωνα.