Διαλέξεις για το 1821-Σειρά Ηράκλειο 2
Πάρθηκε απόφαση για επανάσταση τον Ιανουάριο του 1821, τον Δεκέμβριο του 20, γιατί ο Αλή Πασάς είχε ξεκινήσει πόλεμο εναντίον του Σουλτάνου, η φιλική εταιρεία αποφάσισε να ξεκινήσει την επανάσταση διότι είναι ευκαιρία τώρα ή ποτέ και σωστά το σκέφτηκε διότι ο Αλή Πασάς στο πασαλίκι του συγκρούεται πλέον με τον Σουλτάνο, τον προϊστάμενο του, το αρχηγό του κράτους το οποίο ο ίδιος υπηρετούσε, αυτός έχει πολλούς ικανούς πολεμιστές ολόγυρα του, ο Σουλτάνος στέλνει στρατεύματα για να νικήσει τον Αλή Πασά στο 20 συμβαίνει αυτό, τα στρατεύματα τα οθωμανική δεν είναι τότε στα Γιάννενα, αφήστε που τα Γιάννενα έχουν τότε λίμνες, κάστρα και είναι και οι τουρκαλβανοί, είναι και οι Έλληνες οι αρματολοί που είναι κοντά του και είναι και οι Σουλιώτες, πως σας φαίνεται αυτό, ο Αλή Πασάς αφού κατανίκησε τους Σουλιώτες, ήτανε και με τους αρματολούς της Στερεάς και ήτανε και με τις μεγάλες οικογένειες των Σουλιωτών, τους προσέγγισε και τους πήρε πρωτοπαλίκαρα στην αυλή του και έτσι οι Μποτσαραίοι ήταν στην αυλή του Αλή Πασά, το ενδιαφέρον είναι ότι όταν έρχεται η ώρα της σύγκρουσης του Αλή με το Σουλτάνο, ο Αλή Πασάς για να κερδίσει τους Σουλιώτες και να έλθουν μαζικά οι Σουλιώτες να πολεμήσουν για εκείνον, λέει στους Σουλιώτες, ελάτε μαζί μου και εάν έλθετε μαζί μου, τελειώνοντας το πόλεμο νικηφόρα με τους Οθωμανούς θα σας δώσω το Σούλι και τόσα λεφτά και τούτο και κείνο, το ακούνε αυτό οι Σουλιώτες και έρχονται να βοηθήσουν τον Αλή Πασά, έτσι ο Αλή Πασάς πολεμάει και με την βοήθεια των Σουλιωτών το 20, το 21, είναι πολύ δύσκολο για τους Οθωμανούς να νικήσουν τον Αλή, κάθε τόσο παίρνουν νέα στρατεύματα για τα φέρουν στα Γιάννενα. Στην Οθωμανική αυτοκρατορία οι Τούρκοι είχαν μεγάλα στρατόπεδα, όπου στρατοπέδευε ένα μεγάλο κομμάτι του στρατού τους, στις πόλεις υπήρχαν κάστρα και εκεί υπήρχαν φρουρές που δεν ήταν πολυάριθμες, αλλά τα μεγάλα στρατεύματα ήταν στα στρατόπεδα, που ήταν τα μεγάλα στρατόπεδα? Στη Κωνσταντινούπολη, στην Ανδριανούπολη, στη Θεσσαλονίκη, στη περιοχή της Ηπείρου κοντά στα Γιάννενα και στη Λάρισα η οποία ονομάζονταν Γενίς Χεσίρ τότε, η Λάρισα όπως ξέρετε σήμερα είναι το αρχηγείο του ΝΑΤΟ εκεί πέρα, άλλο ένα μεγάλο κέντρο στρατιωτικό, πάντα ήταν η Λάρισα μεγάλο στρατιωτικό κέντρο γιατί βρίσκονταν της διαδρομής από βορά προς νότο, ανατολής προς δύση, στη πεδιάδα, μπορεί κανείς να στήσει στρατόπεδο και εκεί οι Τούρκοι είχαν πολύ μεγάλο στρατόπεδο, γιατί σας το λέω όλο αυτό, γιατί έπαιζε ρόλο στις στρατιωτικές διαδικασίες που είναι τα μεγάλα στρατόπεδα, γιατί από εκεί θα έφευγε η μεγάλη στρατιά, όταν η φιλική εταιρεία παίρνει την απόφαση να επαναστατήσει παίρνει ακριβώς υπ’ όψη της αυτό το γεγονός, ότι η Οθωμανική αυτοκρατορία αποσπά από τα στρατόπεδα μεγάλα στρατεύματα για να τα στείλει στην Ήπειρο και είναι απασχολημένος ο στρατός τους εκεί και επομένως υπήρχαν μικρότερες μονάδες διαθέσιμες για πόλεμο, πολύ σωστά σκέφτηκε η φιλική εταιρεία τώρα να το ξεκινήσουμε για να μην έχουμε απέναντι μας τον μεγάλο όγκο του στρατού, να έχουμε μικρότερο στράτευμα, καλή σκέψη, δεν υπάρχει λόγος να πέσεις στο μεγάλο στρατό, όταν μπορείς να τον αποφύγεις, όταν ξεκίνησε η επανάσταση το 21, όπως και να το ζύγιζες το πράγμα, η σύγκριση των δυνάμεων των Ελλήνων με την Οθωμανική αυτοκρατορία ήταν 1 προς 1000, επρόκειτο για τρέλα δεν υπήρχε περίπτωση, κάθε σύγκριση ήταν ασύλληπτη υπερ. της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, έμοιαζε παλαβομάρα αυτό που πας να κάνεις και το λέει και ο Κολοκοτρώνης, ένα δεν είμεθα τρελοί, δεν εκάναμνε την επανάσταση, διότι εαν βάλεις τα πράγματα δίπλα-δίπλα, δεν υπήρχε σύγκριση των δυνάμεων της μιας πλευράς με την άλλη, που υπερείχαν οι Έλληνες, όχι στο στεριανό, στο ναυτικό, στη θάλασσα οι Έλληνες αισθάνονταν πολύ ασφαλέστεροι, όχι ότι είχαν πλοία μεγάλα σαν των Τούρκων, γιατί οι Τούρκοι είχαν μεγάλα πλοία πολεμικά, οι Έλληνες είχαν εμπορικά πλοία, εκατοντάδες εμπορική πλοία που είχαν όμως κανόνια, γιατί τα εμπορικά πλοία είχαν κανόνια, ήξεραν να τα χειρίζονται, ήταν πολύ καλοί ναυτικοί, οι Τούρκοι τα πλοία τους τα χειρίζονταν με Έλληνες ναυτικούς, οπότε όταν η φιλική εταιρεία έβαλε στο ζύγι τα πράγματα, δεν είναι καθόλου καλά, ξεκινάμε και ο Θεός βοηθός, θα έχουμε όμως την βοήθεια του ναυτικού και με τη βοήθεια του Θεού θα τα βγάλουμε πέρα και σωστά σκεφτήκανε να μην αντιμετωπίσουν τα πολλά στρατεύματα, το 1820, το 1821 ολόκληρο ο Αλή Πασάς συνεχίζει να πολεμά εκεί πάνω, πότε τέλειωσε το εγχείρημα του Αλή Πασά, Ιανουάριο του 22, τότε τέλειωσε το εγχείρημα, έπαιξε και έχασε ο Αλή Πασάς, τον πιάσανε οι Τούρκοι στο νησάκι των Ιωαννίνων το σκότωσαν, κόψανε το κεφάλι του κτλ., τέλειωσε το πανηγύρι, πότε τέλειωσε το πανηγύρι του Αλή Πασά? Ιανουάριο του 22, είχε ξεκινήσει το πράγμα από το καλοκαίρι του 20, κράτησε γερά αυτός ο τύπος, εντυπωσιακό, ένας Πασάς αντιμετωπίζει τις δυνάμεις της οθωμανικής αυτοκρατορίας για διάστημα, έχει σημασία για την επανάσταση, διότι από το 1821 που ξεκινάει η επανάσταση μέχρι το καλοκαίρι του 1822, οι Έλληνες δεν αντιμετωπίζουν στράτευμα, αντιμετωπίζεις στρατό τουρκικό, αντιμετωπίζω φρουρές και τοπικές μονάδες, δεν δώσανε μάχη με μεγάλο στρατό, γιατί ό στρατός ήταν πάνω στον Αλή στην Ήπειρο και για να γίνει το πράγμα πιο καλό για τους Έλληνες, από την Πελοπόννησο απαίτησε ο Σουλτάνος από το Πασά της Πελοποννήσου να στείλει τα στρατεύματα πάνω στον Αλή Πασά και στη Πελοπόννησο είχαν μείνει πεπερασμένος αριθμός στρατευμάτων σε κάστρα και έτσι δεν υπήρχε μεγάλος στρατός στη Πελοπόννησο, πότε οι Έλληνες αντιμετώπισαν πραγματικό στρατό? Επί Δράμαλη, πότε κατεβαίνει ο Δράμαλης στο νότο? Μετά το τέλος του Αλή Πασά, ο Αλή Πασάς τελειώνει τον Ιανουάριο του 22, αμέσως ο Σουλτάνος δίνει διαταγή, μόλις βελτιωθεί ο καιρός, δεν κάνεις πόλεμος μες το χειμώνα, ο πόλεμος ήταν από Άνοιξη μέχρι τέλους Φθινοπώρου, να φύγει η στρατιά και να κτυπήσει αυτούς τους άθλιους εκεί κάτω, τότε έφυγε ο Δράμαλης, από που έφυγε ο Δράμαλης Πασάς? Από τη Λάρισα, από το Γενίρ Χεσίρ, γιατί εκεί ήταν το μεγάλο στράτευμα, είχε γεμίσει η Λάρισα με τούρκους στρατιώτες και ο Δράμαλης πέρασε από την ανατολική Στερεά, κοιτάξτε να δείτε, έχει σημασία, έφυγε από τη Λάρισα με 30000 στρατιώτες, τόσους πολλούς δεν είχαμε αντιμετωπίσει ούτε κατά την διάνοια μέχρι τότε, κινούνται στην ανατολική Στερεά που είναι του Οδυσσέα Ανδρούτσου η περιοχή και αρματολών της ανατολικής Στερεάς, δεν καταφέρνει κανένας να σταματήσει αυτόν τον οδοστρωτήρα, περνάει τον ισθμό της Κορίνθου, καταλαμβάνει την Ακροκόρινθο, φτάνει έξω από το Άργος και το Ναύπλιο, το Άργος και το Ναύπλιο ήταν στην ουσία οι πολιτικές πόλεις της επανάστασης, εκεί κτυπούσε, η κυβέρνηση μπαίνει στα πλοία, γιατί μοιάζει ότι τέλειωσε το πανηγύρι και όλα τα πήρε ο Δράμαλης και σε αυτή τη κρίσιμη περίπτωση, ένας από τους στρατιωτικούς της Πελοποννήσου ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, σκέφτεται επειδή είναι πολύ μεγάλος στρατός και δεν μπορεί να τους αντιμετωπίσει όλους μαζί, να τους αντιμετωπίσει, γιατί μάλλον θα περάσουν από αυτό το στενό, άρα θα τους έχω λίγους-λίγους και θα μπορέσω να τους νικήσω, όπως και έγινε, εξ’ αυτού, η πρώτη φορά που νικάμε στράτευμα είναι τον Ιούλιο του 1822, γιατί έχουν απελευθερωθεί τα στρατεύματα από τον Αλή Πασά και ο Σουλτάνος μπορεί να τους ρίξει εναντίον των Ελλήνων και ευτυχώς για εμάς καταφέραμε και νικήσαμε και το στράτευμα, η μεγαλύτερη μας νίκη στην επανάσταση του 21 είναι στην ουσία τα Δερβενάκια, Ιούλιο του 22 διότι σηματοδοτεί το ελπιδοφόρο μήνυμα, ότι μπορείς να τα καταφέρεις και με μεγάλο στρατό, σας τα λέω αυτά γιατί ο Αλή Πασάς έπαιξε ρόλο τεράστιο στην επανάσταση του 21, ήταν η ευκαιρία για να ξεκινήσει η επανάσταση του 21, απλώς να μην ξεχάσω να σας πω για τους Σουλιώτες, οι Σουλιώτες πολέμησαν δίπλα στον Αλή Πασά και εν’ όσο πολεμούσανε, ήτανε στο πλευρό του Αλή Πασά, ο στρατηγός του Σουλτάνου και τους είπε, ελάτε μαζί μου και αν έλθετε μαζί μου, θα σας δώσω το Σούλι και αυτό και αυτό και αυτό, πάνε οι Σουλιώτες με το Σουλτάνο, έρχεται ο Πασάς τους ξανά προσεγγίζει, ελάτε μαζί μου και αν έλθετε μαζί μου σας δίνω το Σούλι και αυτό και αυτό και αυτό, πάνε με τον Αλή Πασά και για κακή τους τύχη χάνει, διότι την ώρα που ηττάται ο Αλή Πασάς, είναι με τον Αλή Πασά, επομένως είναι με την πλευρά των ηττημένων, επομένως το Σούλι το έχουνε χαμένο, προσπαθούνε να το κερδίσουν, δεν βγαίνει τίποτα, οπότε τότε οι Σουλιώτες θα έρθουν στον νότο να πολεμήσουν με τους υπόλοιπους Έλληνες και θα παίξουν τεράστιο ρόλο στην επανάσταση, διότι σας λέω εκ προοιμίου, σε αυτή την επανάσταση του 21, δύο ομάδες πραγματικά ήτανε σκληροτράχηλοι πολεμιστές, ξέρανε από πόλεμο, δεν κάναν πίσω κτλ., είναι οι Σουλιώτες και οι Μανιάτες στο νότο της Πελοποννήσου, επομένως οι Σουλιώτες μας ενδιαφέρουν, θα τους βρούμε λίγο μετά όταν συζητάμε για την επανάσταση, τώρα είμαστε στο γιατί η επανάσταση ξεκίνησε Φεβρουάριο του 1821 στη Βλαχία και τη Μολδαβία, το ένα είναι ότι ο Αλή Πασάς απασχολεί πολλά τουρκικά στρατεύματα, καλή επιλογή αυτή, αρχικά η διοίκηση είχε σκεφθεί να ξεκινήσει η επανάσταση στη Πελοπόννησο, γιατί στη Πελοπόννησο, διότι η Πελοπόννησος είναι πολύ νότια στην Βαλκανική που σημαίνει ότι είναι απομακρυσμένη από τα μεγάλα στρατόπεδα, αναλογικά, θα μου πεις ότι είναι μια διαφορά μιας εβδομάδας που όμως σου δίνει μια ανάσα στη κάθοδο των στρατευμάτων, η Πελοπόννησος είναι νήσος, έχει σημασία αυτό που σας λέω και το όνομα της, είναι η νήσος του Πέλοπος, η Πελοπόννησος είναι νήσος εκτός από ένα πολύ μικρό κομματάκι γης, είναι νήσος, τι σημαίνει αυτό? Ότι μπορείς να την υπερασπιστείς με αυτό στο οποίο είσαι ισχυρότερος, δηλαδή, το ναυτικό και επομένως αυτό το κομμάτι γης έμοιαζε πολύτιμο, απομακρυσμένο και πρόσφορο να το υπερασπιστείς και για καλή τύχη της Πελοποννήσου, η πιο ισχυρή ναυτική πλευρά των Ελλήνων βρίσκεται στη Πελοπόννησο, δηλαδή τα νησιά του Αργοσαρωνικού, Ύδρα, Σπέτσες τα οποία είναι Πελοπόννησος, είναι κάτι νησιά που η απόσταση από την Πελοπόννησο είναι τίποτα, επομένως αυτό το ισχυρό ναυτικό θα μπορούσε να υπερασπιστεί αυτή τη περιοχή της επανάστασης, εκ των υστέρων και τώρα σας το λέω, η Πελοπόννησος ήταν η ναυαρχίδα της επανάστασης του 21 με απόσταση, αποδείχτηκε ότι είναι η ναυαρχίδα της επανάστασης με απόσταση, πουθενά δεν έγιναν τόσα γεγονότα στην επανάσταση όπως στη Πελοπόννησο, εδώ έγιναν οι πιο κρίσιμες μάχες της επανάστασης, εδώ έγινε όλος ο εμφύλιος, πουθενά αλλού δεν έγιναν μάχες του εμφυλίου, μόνο στη Πελοπόννησο, εδώ έγιναν όλες οι εθνοσυνελεύσεις της επανάστασης, η πρώτη της Επιδαύρου στο χωριό Πιάδα, που αργότερα μετονομάστηκε σε Νέα Επίδαυρο, η δεύτερη στο Άστρος, η τρίτη στη Τροιζήνα και όχι μόνο όλες οι εθνοσυνελεύσεις έγιναν στην Πελοπόννησο, αλλά σε ένα τρίγωνο της Πελοποννήσου έγιναν, ούτε καν σε όλη την Πελοπόννησο, ένα τρίγωνο που να είναι κοντά στα νησιά, Σπέτσες και Ύδρα, γιατί οι Ύδρα και η Σπέτσες σήμαιναν ασφάλεια για τους βοηθούν, όλες οι πρωτεύουσες της επανάστασης ήτανε στη Πελοπόννησο, καμία εκτός, δεν ξέρω αν γνωρίζετε, η πρώτη πρωτεύουσα των Ελλήνων είναι η Κόρινθος, η εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, πήρε απόφαση έδρας της κυβερνήσεως την Κόρινθο, αλλά δεν διήρκησε αυτό επί πολύ, κάποιους μήνες, τελικά η πραγματικά πολιτική πόλης της επανάστασης ήταν το Ναύπλιο και το κοντινό του Άργος, δηλαδή το Άργος και το Ναύπλιο στην ουσία είναι η καρδιά της πολιτικής της επανάστασης και όταν έγινε ο εμφύλιος πόλεμος δύο πρωτεύουσες είχαν οι Έλληνες, επειδή είχαν σπάσει στα δύο, ο μεν Κολοκοτρώνης την Τρίπολη, οι δε νόμιμοι κυβέρνηση, οι αντίπαλοι του Κολοκοτρώνη, το Κρανίδι της Αργολίδας, δηλαδή αν τα βάλουμε κάτω δεν υπάρχει καμιά άλλη περιοχή παρά μόνο η Πελοπόννησος, το λέω αυτό γιατί η Φιλική εταιρεία είχε σκεφτεί να ξεκινήσει από την Πελοπόννησο, ακριβώς επειδή η Πελοπόννησος απέδειξε ότι είχε ειδικό βάρος, αλλά τελικά αποφασίστηκε να ξεκινήσει η επανάσταση στη Βλαχία και στη Μολδαβία και ο Υψηλάντης επέλεξε τελικά αυτό το σχέδιο και όχι το σχέδιο της Πελοποννήσου, γιατί την Βλαχία και την Μολδαβία? Σήμερα αν το λέμε ότι η επανάσταση ξεκίνησε στην Βλαχία και την Μολδαβία, το λέμε και κάθε φορά εκπληττόμαστε , πρέπει να σας πω ότι το 1821 όταν η Φιλική εταιρεία πήρε την απόφαση να ξεκινήσει από εκεί η επανάσταση, ουδείς εξεπλάγη, εμείς εκπληττόμεθα σήμερα επειδή έχουν περάσει 200 χρόνια και έχουν αλλάξει τελείως τα δεδομένα στα Βαλκάνια, το 1821 δεν υπήρχε έκπληξη καμία, πρώτον διότι στα Βαλκάνια υπήρχαν περιφερόμενοι ένοπλοι, οι οποίοι αναζητούσαν να γίνεται κάπου κάτι και να πάνε, ήταν μια κατάσταση στα Βαλκάνια αυτή, στην υπόλοιπη Ευρώπη ήταν επίσης ένοπλοι που είχαν ξεμείνει από τους ναπολεόντειους πολέμους που και αυτοί ήταν διαθέσιμοι, μέσα στα Βαλκάνια υπήρχαν περιφερόμενοι ένοπλοί που είτε ήταν κλέφτες, είτε αρματολοί που είχαν χάσει το αρματολίκι τους και έγιναν κλέφτες για να το ξανά πάρουν και ήταν έτοιμοι να πάνε όπου γίνεται νταβαντούρι, εξ’ αυτού περίμενες ότι θα έλθουν κι’ άλλοι, ότι ξεκινήσεις θα έλθουν κι’ άλλοι να δεθούνε μαζί σου, όπως έγινε και με τους Σέρβους που πήγαν και Έλληνες και Βούλγαροι και Αλβανοί να πολεμήσουν, σας θυμίζω ότι ο Ρήγας Βελεστινλής λίγο πριν είχε φανταστεί την επανάσταση όλων των Βαλκανίων, των Τούρκων συμπεραμβαλομένων, όλοι μαζί εναντίον του Τυράννου, το σχήμα του Ρήγα για την επανάσταση είναι τελείως διαφορετικό, δηλαδή έχουμε πολιτικό εχθρό και όχι εθνικό εχθρό και οι Τούρκοι δεν θέλουν το Σουλτάνο, όλοι μαζί, Έλληνες, Βούλγαροι, Σέρβοι, Τούρκοι να κτυπήσουμε το Σουλτάνο, υπήρχε η σύλληψη για κάτι γενικό στα Βαλκάνια, όταν η Φιλική εταιρεία αποφάσισε να ξεκινήσει τη μάχη εκεί στη Μολδαβία, πίστευε ότι θα ενωθούν και άλλοι βαλκάνιοι μαζί τους, ερώτηση, ενώθηκαν? , απάντηση, ναι, αλλά πολύ λιγότεροι από αυτούς που είχε φανταστεί η Φιλική εταιρεία, γιατί στην Μολδαβία και Βλαχία? Για μια σειρά πολύ καθαρούς λόγους, πρώτον η Βλαχία και η Μολδαβία έχουν σύνορα με τη Ρωσία και η Ρωσία είναι η χώρα της απαντοχής, δεν υπάρχει περίπτωση η Ρωσία να μας βοηθήσει, αυτή είναι η αίσθηση των Ελλήνων, κοιτάξτε να δείτε σας την έδειξα και πριν την κατάσταση εδώ, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης όταν πήρε την απόφαση να μπει στην Μολδαβία θα έμπαινε από τη Ρωσία, είχε συγκεντρώσει το στράτευμα του στη Ρωσία μέσα, διότι δημιουργήθηκε στην Οδησσό, μάζεψε στρατεύματα μέσα στη Ρωσία, δηλαδή ο Τσάρος δεν κατάλαβε ότι οι Έλληνες μαζεύουνε στρατό? Πέρασε το Προύθο ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, προσέξτε με τη στολή του Ρώσου αξιωματικού, τι σήμαινε αυτό? Τι μήνυμα δείχνεις όταν σας αρχηγός ενόπλων περνάς από την Ρωσία στην Οθωμανική αυτοκρατορία με την στολή του Ρώσου αξιωματικού? Ότι ο Ρώσος Τσάρος σε έχει στείλει να μπεις στην Οθωμανική αυτοκρατορία, κοιτάξτε να δείτε, μετά την μεγάλη Αικατερίνη γινόντουσαν συνέχεια Ρωσοτουρκικοί πόλεμοι και κατά κανόνα οι Ρώσοι νικούσαν τους Οθωμανούς και πολλές φορές τα ρωσικά στρατεύματα ήδη είχαν περάσει από την Βλαχία και την Μολδαβία για να κτυπήσουν, δεν ξέρω αν γνωρίζετε, δύο φορές τα ρωσικά στρατεύματα είχαν φθάσει έξω από την Κωνσταντινούπολη, έτοιμη να την πάρουν την Κωνσταντινούπολη, αλλά οι υπόλοιπες Ευρωπαϊκές δυνάμεις δεν ήθελαν με κανένα τρόπο να πάρουν οι Ρώσοι την Κωνσταντινούπολη, τρυπητήρι την είχαν κάνει την Μολδαβία και την Βλαχία οι Ρώσοι στο παρελθόν, επομένως άλλη μια φορά έμοιαζε ότι οι Ρώσοι περνάνε το Προύθο, προσέξτε να δείτε, προφανώς το έκανε συνειδητά ο Αλέξανδρος Υψηλάντης να περάσει με τη στολή του Ρώσου αξιωματικού, διότι αν δεν το έκανε συνειδητά, τότε ήταν απόλυτο λάθος, το έκανε κατά πάσα πιθανότητα συνειδητά για να δώσει το μήνυμα στους Έλληνες, ότι είναι ρωσική ιστορία αυτό που κάνουμε τώρα, μην ανησυχείτε από πίσω θα έχουμε την βοήθεια των Ρώσων, λογικό είναι, ο Τσάρος ελέγχει μια χώρα από την Βαλτική μέχρι την Αλάσκα, όχι τον Ειρηνικό ωκεανό, έχει και την Αλάσκα στην Αμερικανική Ήπειρο, μιλάμε για τον γίγαντα της γης και ένας του υπασπιστής το παίζει, αυτό δεν είναι το μήνυμα? Ένας του υπασπιστής τον προκαλεί, χωρίς ο ίδιος να έχει κηρύξει πόλεμο εναντίον της Οθωμανικής αυτοκρατορίας παίζει παιχνίδι για να τον αναγκάσει να κάνει πόλεμο, φαντάζεστε το Τσάρο, του βγήκαν τα μαλλιά του από το κεφάλι στην οροφή! Αυτός ο τύπος θα παίξει εμένα τον Τσάρο της οικουμένης? Αμέσως τον διαγράφει από το στράτευμα και διακηρύσσει ότι δεν έχει καμία σχέση με αυτά τα οποία γίνονται στη Μολδαβία, διότι δεν ήθελε ο Τσάρος με κάποιο τρόπο να φανεί στους εταίρους του με τους οποίους έχουνε συμφωνήσει πως θα κινούνται στην Ευρώπη, να φανεί ότι παραβαίνει την συμφωνία τελοσπάντων κυρίων που είχαμε διότι κάποιοι τύποι κάνουν παιχνίδια εκεί πέρα στην Μολδαβία, επομένως το πέρασμα του Προύθου από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη δεν ήτανε καλά από την αρχή το πράγμα και μόλις μαθεύτηκε ότι τον διέγραψε ο Τσάρος από το στράτευμα γιατί είναι εναντίον, αυτό αμέσως έριξε τα φτερά, διότι πολλοί Έλληνες απογοητεύτηκαν, το λέω αυτό γιατί ο Αλέξανδρος Υψηλάντης έπαιζε με την Ρωσία και το να αφήνει υπόνοιες ότι η Ρωσία είναι από πίσω, στο εμβληματικό κείμενο με το οποίο ξεκινάει η επανάσταση του 1821, η ώρα ήλθε ω! Έλληνες, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, είναι ένα μεγάλο κείμενο και σε αυτό λέει ότι γρήγορα Έλληνες θέλουμε ιδεί μια μεγάλη δύναμη να μας υποστηρίζει, δηλαδή με πλάγιο τρόπο και πάλι μέσα στο κείμενο θέλει να αφήσει να φαίνεται ότι είναι η Ρωσία από πίσω, όλο το πράγμα ξεκινάει για να αναπτερωθείς, επειδή η Ρωσία ήταν από πίσω που δεν ήταν ως φαίνεται συντεταγμένη, δεύτερον γιατί η Βλαχία και Μολδαβία? Άλφα γιατί ήταν σύνορα με τη Ρωσία για τους λόγους που σας είπα, δεύτερον όχι απλώς ήταν σύνορα με τη Ρωσία η Βλαχία και η Μολδαβία, αλλά επειδή στο παρελθόν όπως σας είχα πει, επανειλημμένα τα ρωσικά στρατεύματα είχαν περάσει από την Βλαχία και την Μολδαβία, είχαν φθάσει σε αυτό που είναι Βουλγαρία, ανατολική Θράκη, φθάνοντας στην Κωνσταντινούπολη, όταν μετά την νίκη τους υπέγραφαν συμφωνίες με τους ηττημένους Οθωμανούς, είχαν αναγκάσει την Οθωμανική αυτοκρατορία να δεχθεί ότι στη Βλαχία και την Μολδαβία δεν θα φέρουν στρατεύματα οι Οθωμανοί παρά μόνο αν το εγκρίνει η Ρωσία, στην πραγματικότητα η Βλαχία και η Μολδαβία ήταν κατά ένα τρόπο ένα είδος προτεκτοράτου της Ρωσίας, παρ’ ότι ανήκαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία αυτές οι δύο επαρχίες, η Βλαχία και η Μολδαβία έτσι και αλλιώς από τον 16ο αιώνα ήταν τμήματα της οθωμανικής αυτοκρατορίας, αλλά όχι πλήρη τμήματα επαρχίας, ήταν αυτόνομες επαρχίες, έτσι και αλλιώς, αυτό που σας είπα αρχικά, δηλαδή ανήκαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία, πλήρωναν φόρους στην Οθωμανική αυτοκρατορία, δεν είχαν δικό τους στρατό, δεν είχαν δικιά τους εξωτερική πολιτική και κατοικούσαν μόνο χριστιανοί ορθόδοξοι σε αυτές τις περιοχές και οι Τούρκοι το μόνο που είχαν σε αυτές τις περιοχές ήταν κάποιες φρουρές σε κάποια κάστρα, αυτό ήταν η οθωμανική παρουσία, έτσι και αλλιώς ήταν έτσι η Βλαχία και η Μολδαβία, υπήρχε ένας έλεγχος της Ρωσίας πάνω από αυτές τις επαρχίες, προστέθηκε από τη Ρωσία η πρόβλεψη ότι δεν θα μπει στρατός μέσα, εάν δεν το εγκρίνει η ίδια, επομένως για την Φιλική εταιρεία αυτό ήταν μια εξασφάλιση, σου λέει δεν θα αφήσει η Ρωσία να μπει στρατός μέσα, αλλά δεν ίσχυε, διότι όπως σας είπα, από τη πρώτη στιγμή ο Τσάρος διαχώρισε τη θέση του, άλλο χαρακτηριστικό που έκανε την επανάσταση να ξεκινήσει από εκεί είναι ότι την Βλαχία και την Μολδαβία την διοικούσαν τα τελευταία 100 χρόνια, Έλληνες φαναριώτες, διότι η Οθωμανική αυτοκρατορία για να διοικήσει αυτές τις περιοχές που κατοικούσαν μόνο χριστιανοί ορθόδοξοι, έστελνε εκεί φαναριώτες, σε αυτό το τμήμα δηλαδή των ελληνομαθών, ελληνοφώνων Ελλήνων αρχόντων που κατοικούσαν κοντά στο Φανάρι της Κωνσταντινούπολις και έπαιρναν υψηλές διοικητικές οθωμανικές θέσεις, χωρίς να αλλάξουν το θρήσκευμα τους, οι Οθωμανοί ανέθεταν σε μεγάλες οικογένειες φαναριώτικες, Μαυροκορδάτοι, Σούτσοι, Καρατζάδες, Υψηλάντιδες την διοίκηση αυτών των περιοχών και ονομάζονταν “πρίγκηπες”, ο πρίγκηπας της Βλαχίας, ο πρίγκηπας της Μολδαβίας και κάποιες φορές αυτοί οι πρίγκηπες της Βλαχίας και της Μολδαβίας, όταν έμπαιναν οι Ρώσοι μέσα πήγαιναν μαζί τους και για αυτό οι Τούρκοι τους έκοβαν τα κεφάλια της οικογένειας, εν πάση περίπτωση το υψηλαντέϊκο είχε παράδοση φιλορωσική, γι’ αυτό και ήτανε υπασπιστές του Τσάρου πχ., ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, την εποχή της επανάστασης ο Μιχαήλ Σούτσος ηγεμόνας, ήταν και μέλος της Φιλικής εταιρείας και πάρα πολύ θερμός στην επανάσταση, επομένως η επανάσταση αισθανόντανε ασφάλεια γιατί και ο ηγεμόνας είναι μαζί της και ήταν ο Μιχαήλ Σούτσος, τρίτο στη Βλαχία και την Μολδαβία κατοικούσαν πάρα πολλοί Έλληνες, στην περίοδο της τουρκοκρατίας οι Έλληνες έκαναν θαύματα στο εμπορικό σκέλος, χιλιάδες Ελλήνων φόρτωναν καραβάνια με προϊόντα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας πορεύονταν, μπαίναν στην Ρωσία τα πουλούσαν, φόρτωναν προϊόντα της Ρωσίας, ξανά μπαίνανε μέσα στην οθωμανική αυτοκρατορία, αυτό δια ξηράς, αλλά κυρίως δια θαλάσσης δεκάδες χιλιάδες Ελλήνων ήταν στη θάλασσα, οι πιο δραστήριοι ναυτικοί στην Οθωμανική αυτοκρατορία, δεν υπήρχε λιμάνι στη Μαύρη θάλασσα που να μην είναι Έλληνες, στα αστικά κέντρα της Μαύρης θάλασσας και της Βλαχίας και της Μολδαβίας, στη Βλαχία περνάει ο Δούναβης, όπως ξέρετε, ο Δούναβης είναι πλωτός, οι Έλληνες με τα πλοία τους φτάνανε στη Βιέννη και την Βουδαπέστη και σε όλο που υπήρχε λιμάνι σε αυτή την διαδρομή, ελληνικά άκουγες, οι εμπορευόμενοι, οι ναυτικοί, οι επιχειρηματίες ή ήτανε Έλληνες ή ξέραν κάποια ελληνικά για να επικοινωνούν, στα αστικά κέντρα οι Έλληνες ήταν πολλοί, στην ύπαιθρο ήταν ντόπιοι κάτοικοι, στα χωριά ήταν οι περισσότεροι, αλλά στα αστικά κέντρα οι Έλληνες ήταν πολλοί, επομένως ήτανε ένας άλλος λόγος που η Φιλική εταιρεία περίμενε να βοηθηθεί στο έργο της γιατί υπήρχαν πολλοί Έλληνες στα κομβικά σημεία, δηλαδή στις πόλεις και έτσι ξεκίνησε εκεί η επανάσταση από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, 22 Φεβρουαρίου ξεκίνησε το πανηγύρι, στο στράτευμα του υπήρχαν ορισμένες εκατοντάδες ατόμων που σχετίζονται με την Φιλική εταιρεία, δηλαδή ήταν ιδεολόγοι, ξέρανε γιατί πολεμούσαν, πήρανε τα όπλα για να υπερασπιστούν το σχέδιο τους κτλ., κοντά σε αυτούς υπήρχαν άλλες εκατοντάδες Βουλγάρων, εκατοντάδες Σέρβων, εκατοντάδες Αλβανών, οι περισσότεροι των οποίων ανήκαν στις ομάδες που σας είπα, δηλαδή τους έτοιμους να πάνε οπουδήποτε γίνεται μια άλλη ιστορία, ο στρατός δηλαδή του Υψηλάντη αποτελείται από Έλληνες που ξέρουν τι θέλουν, από Έλληνες που ξέρουν ότι θέλουν να λεηλατήσουν, από Σέρβους που ξέρουν τι θέλουν, από Σέρβους που έρχονται να λεηλατήσουν, από Βουλγάρους που......,καταλάβατε, δεν ήταν καθόλου σαφές ποιοι είναι ιδεολόγοι και ποιοι είναι οι πλιατσικολόγοι, διότι στην Οθωμανική αυτοκρατορία το ληστεύειν ήτανε, δεν το συζητούμε, ήτανε μια κατάσταση κανονική, χιλιάδες ανθρώπων ζούσαν με τη ληστεία στα βουνά, στα ορεινά κτλ., άλλοι από αυτούς λήστευαν ενάντια στο κακό μουσουλμάνο ή ενάντια στον κακό Σουλτάνο, δηλαδή είχαν μια μεγαλύτερη σύλληψη, οι περισσότεροι από αυτούς λήστευαν δεν άφηναν τίποτα όρθιο, δηλαδή κλέβανε εξ’ ίσου χριστιανούς, μουσουλμάνους, εβραίους, αδιακρίτως δεν άφηναν τίποτε επάνω τους όρθιο και ήτανε ολόκληρες χιλιάδες ανθρώπων, όλα τα είχε ο μπαχτσές και όταν γίνονταν κάπου μια ιστορία, όπως και στη σερβική επανάσταση και στην ελληνική επανάσταση και μετά στη βουλγάρικη, σου έρχονταν ένα σωρό ενόπλων που δεν ήξερες για τον καθένα, έρχονταν γιατί η ψυχή του είναι γεμάτη με ένα μεγάλο όραμα ή ονειρεύεται να κλέψει κάθε κοτέτσι και κάθε σπίτι που υπάρχει στο διάβα του? Έχει σημασία αυτό που σας λέω γιατί ο Αλέξανδρος Υψηλάντης έπεσε θύμα αυτής της κατάστασης, απόλυτο θύμα αυτής της κατάστασης και δεν ήξερε να το χειριστεί καθόλου, διότι ο στρατός τον οποίο έστησε σε ένα μεγάλο βαθμό ήταν απλώς πλιατσικολόγοι, σε ένα άλλο μεγάλο βαθμό ήταν ιδεολόγοι, οι πλιατσικολόγοι μόλις άρχισε το πανηγύρι, ορμήσανε στα σπίτια των κατοίκων της Μολδαβίας και δεν αφήσαν τίποτα όρθιο, δεν αρχίζει καλά το πράγμα, διότι θέλεις οι κάτοικοι να είναι μαζί σου και για να πάρει ακόμη χειρότερα το πράγμα, η Φιλική εταιρεία προτού ξεκινήσει την δράση της στην Βλαχία και την Μολδαβία είχε προσεγγίσει τον πιο δραστήριο παράγοντα, λαϊκό παράγοντα θα έλεγε κανείς της Μολδοβλαχίας που ονομάζονταν Τεοντόρ Βλαντιμιρέσκου (Θεόδωρος Βλαδιμηρέσκος), αυτός ήτανε επικεφαλής των δράσεων των αγροτών της Μολδοβλαχίας, στη Μολδοβλαχία υπήρχαν μεγάλη γαιοκτήμονες και ισχυρό αγροτικό κίνημα και ο Βλαντιμιρέσκου ήταν επί κεφαλής αυτού του αγροτικού κινήματος πριν αρχίσει η επανάσταση του 21 και διακήρυσσε ανάμεσα στους αγρότες, έχει σημασία αυτό, η Φιλική εταιρεία τον προσέγγισε πριν την επανάσταση, του είπε, του μίλησε και αυτός συμφώνησε να δράσει μαζί με την Φιλική εταιρεία και όταν ξεκίνησε την δράση της η Φιλική εταιρεία, ο Βλαντμιρέσκου ήταν μαζί με τους δικούς του ανθρώπους, όμως όταν άρχισε να φαίνεται ότι ο Υψηλάντης δεν μπορούσε να ελέγξει τους άθλιους από το στράτευμα του οι οποίοι βίαζαν, λεηλατούσαν, ήταν γεμάτοι αγριότητες στον ντόπιο πληθυσμό, άρχισε να σπάει η σχέση των Ελλήνων με τους αρχηγούς της Βλαχίας και της Μολδαβίας με τον Υψηλάντη να αποδεικνύεται ανίκανος να ελέγξει την κατάσταση, προφανώς στην ζωή του είχε υπάρξει γενναίος στρατιωτικός, αλλά και να είσαι και πολιτικός ταυτόχρονα είναι δύσκολό, δεν είναι απλό, δεν είναι προφανώς ότι δεν είχε τις καλές προθέσεις, αλλά δεν το κατάφερε το πράγμα, ήταν ανεξέλεγκτη η ιστορία, ο Βλαντιμιρέσκου γυρνά πίσω έξαλλος και λέει στον Υψηλάντη, ότι εγώ πλέον δεν συμπράττω μαζί σας, δεν θα σας κτυπήσω κιόλας, αλλά δεν συμπράττω μαζί σας, ο Υψηλάντης τον κατηγορεί ότι είναι μαζί με τον Σουλτάνο και τον πρόδωσε και τον πιάνουνε και τον δολοφονούν και έτσι η δολοφονία του Βλαντιμιρέσκου από την Φιλική εταιρεία ήταν ένα ακόμη κτύπημα στην εξέλιξη των δράσεων, διότι ο Βλαντιμιρέσκου ήταν αγαπητός στον απλό κόσμο της Βλαχίας και της Μολδαβίας, στα σχολικά βιβλία τους αναφέρεται ότι οι Έλληνες δολοφόνησαν τον λαϊκό τους ήρωα Βλαριμιντέσκου, το πράγμα δεν πάει καθόλου καλά εκεί πάνω και για να σώσουν την κατάσταση έρχονται Ελληνόπουλα που σπουδάζουν σε διάφορα πανεπιστήμια στο εξωτερικό που είναι συγκινημένα από το γεγονός, ακούνε ότι δεν πάει καλά η επανάσταση και μαζεύονται καμιά 400σαρία νεαρά παιδιά που ιδέα δεν είχαν από πόλεμο, το μόνο που είχαν ήταν η διάθεση τους να βοηθήσουν την πατρίδα, να πάει καλά το πράγμα και γίνεται η μάχη στο Δραγατσάνι, όπως ξέρετε, όπου στην μάχη σκοτώνονται σχεδόν οι 300, δηλαδή μιλάμε για μια σφαγή που ούτε ο Υψηλάντης, ούτε οι επαγγελματίες στρατιωτικοί είχαν στήσει σωστά ώστε τουλάχιστον να μπορέσουν αυτά τα παιδιά να πεθάνουνε και να είχε ένα αποτέλεσμα αυτή η ιστορία και όχι πως απλώς εσφάγησαν, είμαστε καλοκαίρι του 21, το πράγμα όχι απλώς δεν πάει καλά, πάει κατά διαβόλου στην Βλαχία και την Μολδαβία, ο Υψηλάντης διαφεύγει, να επαναλάβω, φεύγει από την Μολδοβλαχία και πηγαίνει στην Αυστρία, στην Αυστρία τον συλλαμβάνουν οι αυστριακοί και τον βάζουν φυλακή και εκεί έζησε χρόνια στη φυλακή, τελικά πέθανε το 1828, γιατί αν ξέρετε το ΥψηλαντέΊκο ήταν φιλάσθενη άνθρωποι, είχανε και ο αδελφός του Δημήτριος και ο Αλέξανδρος μια βαριά αρρώστια και όλη η οικογένεια και όλη η οικογένεια είχε μια πολύ βαριά κύφωση, το πρόσωπο τους ήταν πολύ ισχνό, με την μύτη να προεξέχει, τα κόκκαλα να είναι πολύ έντονα, είχανε κάποια σωματική αδυναμία και καθώς ο Υψηλάντης έζησε χρόνια στη φυλακή, προφανώς επιδεινώθηκε η υγεία του και το 28 πέθανε, λίγο προτού απελευθερωθεί. Όχι ότι πήγε άσχημα η κατάσταση στην Βλαχία και την Μολδαβία, αλλά και ο αρχηγός του εγχειρήματος εγκατέλειψε όποιον είχε μείνει να πολεμάει και πήγε στην Αυστρία, ποιοι έμειναν πίσω? Οι ιδεολόγοι, αυτοί που είχαν πάει για να πολεμήσουν και ήξεραν γιατί πολεμάνε, μεταξύ αυτών ήταν και ο Γιωργάκης Ολύμπιος, ο Γιωργάκης Ολύμπιος ήταν αρματολός στον Όλυμπο, μέλος της Φιλικής εταιρείας που είχε πάει να πολεμήσει στην Βλαχία και την Μολδαβία και ήταν παλληκάρι, σας είχα υποσχεθεί μια ιστορία έρωτος και σεξ, ο Γιωργάκης Ολύμπιος παντρεύτηκε τη χήρα του Γκιόργκι Καραγκεόργκεβιτς, δηλαδή αυτή η γυναίκα έζησε σε δύο άντρες από εδώ μέχρι τον Ψηλορείτη, τον Καραγκεόργκεβιτς και το Γιωργάκη Ολύμπιο, ο Γιωργάκης Ολύμπιος ήτανε παλληκάρι και πολεμούσε μέχρι τέλους, μια μάχη την έδωσε μόνος του στο μοναστήρι του Σεργούν όταν ήλθαν οι Οθωμανοί και τον περικύκλωσαν, έβαλε φωτιά στη πυρίτιδα και έγινε κιμάς και αυτός και οι τελευταίοι υπερασπιστές, δηλαδή τελειώνει ολότελα η ιστορία στην Βλαχία και την Μολδαβία Σεπτέμβριο του 1821, Σεπτέμβριο του 1821 πήραμε την Τρίπολη, δηλαδή παράλληλα γίνονται τα πράγματα, έχει ξεκινήσει στην Βλαχία και Μολδαβία 22 Φεβρουαρίου, φάνηκε γρήγορα ότι το πράγμα δεν πάει καλά, η Φιλική εταιρεία πολύ καλά έκανε να θυμηθεί το παλιό πλάνο για την Πελοπόννησο και να πει ξεκινάμε στον νότο για να έχουμε και αντιπερισπασμό να μην είναι μόνο επάνω τα πράγματα, τώρα στο νότο, στην Πελοπόννησο, προσέξτε να δείτε, που βρισκόμαστε? Τι ήταν η κοινωνία της επανάστασης πριν την επανάσταση, στο σημείο αυτό πριν τα πούμε, θέλω να σας κάνω ας πούμε ένα μωσαϊκό των μεγάλων περιστατικών κοινωνικών που έστησαν την κοινωνία πριν από την επανάσταση του 21 στην επανάσταση, κοιτάξτε να δείτε, η επανάσταση του 21 κρατήθηκε από την αρχή μέχρι το τέλος σε ελάχιστα σημεία, που κρατήθηκε? Στη Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο, τα νησιά του Αργοσαρωνικού, στις Κυκλάδες και σε ένα νησί που είναι το θαύμα της ελληνικής επανάστασης, ένα είναι το νησί, η Σάμος, δεν υπάρχει αυτό το νησί, η Σάμος είναι ένα τόσο δα νησί και βρίσκεται πιο κοντά από οποιοδήποτε άλλο νησί του Αιγαίου στα παράλια της Μικράς Ασίας, η απόσταση είναι αστεία, τη Σάμο δεν κατάφερε ο οθωμανικός στόλος να την πάρει ποτέ, σε όλη την επανάσταση έμεινε ένα απομακρυσμένο νησί που κράτησε την επανάσταση η Σάμος, η επανάσταση ξεκίνησε και στην ανατολική Μακεδονία με τον Εμμανουήλ Παππά, ένα πλούσιο έμπορο των Σερρών, ένα πολύ γενναίο άντρα, ο οποίος ξεκίνησε την επανάσταση στην ανατολική Μακεδονία και στο Πολύγυρο και εκεί τα πράγματα δεν πήγαν πολύ καλά, στην δυτική Μακεδονία, στη Νάουσα, πέσανε και γκρεμίστηκαν από τους ποταμούς και τους καταρράκτες, δεν πήγε και εκεί καλά το πράγμα, στη Θεσσαλία δεν πήγε καλά το πράγμα, στη Κρήτη υπήρχαν επαναστατικά γεγονότα το 21 μέχρι το 23, η Κρήτη απομονωμένη, μόνη της με πάρα πολλές μεγάλες εσωτερικές διενέξεις των συμμετεχόντων, το 23 έπαψε και στη Κρήτη οποιαδήποτε δράση, δίπλα στη Κρήτη είναι η Κάσσος η οποία είχε μπει στην επανάσταση, αυτή την κατέσφαξαν οι Οθωμανοί το 1824, οπότε τελείωσε και η Κάσσος από την επανάσταση, βορειότερα στο Αιγαίο προσπάθησαν να μπουν τα Δωδεκάνησα, η Κύπρος ξέχασα να πω, εκεί πρόλαβαν οι Οθωμανοί με σφαγή προυχόντων και κλήρου, παραδειγματική εκτέλεση, να σταματήσουν τα πράγματα, στο Αιγαίο μπήκε ζωηρά στην επανάσταση ένα ναυτικό νησί, τα Ψαρά, το κατέσφαξαν αυτό το νησί οι Οθωμανοί το 24, οπότε έφυγε από το παιχνίδι και τα Ψαρά, η δε Σάμος η οποία είχε αρχηγό της, ένα καταπληκτικό τύπο που λέγονταν Λυκούργος Λογοθέτης, μια τελείως ξεχωριστή μορφή της επανάστασης του 21, αφού είχε πετύχει την δικιά της επανάσταση, αποφάσισε να ξανά έχει την επανάσταση και έφυγαν πλοία από τη Σάμο με τον Λυκούργο Λογοθέτη και πήγαν στη Χίο για να βάλουν την Χίο στην επανάσταση, στη Χίο υπήρχαν κάποια άτομα που ήταν μέλη της Φιλικής εταιρείας και θέλανε να αρχίσει η επανάσταση και στη Χίο, αλλά η Χίος είχε Τούρκους κατοίκους, μουσουλμάνους κατοίκους και επί πλέον είναι κοντά στα παράλια και επίσης η Χίος έχει 24 χωριά τα οποία είναι ειδικά χωριά, παράγουν την μαστίχα, ένα μοναδικό καταπληκτικό παγκοσμίως προϊόν και πάντοτε όποιος έχει τη Χίο και την διαχειρίζεται, είτε οι Γενοβέζοι, είτε οι Οθωμανοί, αυτά τα χωριά τα έχουν σε ειδικό καθεστώς γιατί παράγουν κάτι πάρα πολύ σπουδαίο για την αυτοκρατορία τους και έτσι υπήρχε προνομιακή στο νησί της Χίου, η Χίος δεν ήθελε να επαναστατήσει, ήθελαν οι Σαμιώτες να εξάγουν επανάσταση, οι λίγοι χιώτες που ήταν μυημένοι στην επανάσταση συνδυάζονται με τους Σαμιώτες ορμάνε στο κάστρο, σφάζουν Τούρκους κτλ., μαθαίνει από απέναντι ο Σουλτάνος ότι το αγαπημένο του προνομιούχο νησί του κάνει τέτοιες ιστορίες, στέλνει το στόλο του με την εντολή να μην μείνει τίποτα όρθιο, έρχεται ο οθωμανικός στόλος, είμαστε στο 22 με την εμφάνιση του στόλου οι Σαμιώτες με μικρά πηδηματάκια μπαίνουν στα πλοία τους και πάνε στη Σάμο και μένουν οι Χιώτες να σφαγούν, έτσι 1822 φεύγει και η Χίος από την επανάσταση, ποιοι μένουν δηλαδή στην επανάσταση από την αρχή μέχρι το τέλος? Λίγες περιοχές, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος, νησιά του Αργοσαρωνικού, Σάμος, τις Κυκλάδες δεν τις λέω και πολύ γιατί στις Κυκλάδες δεν έγινε τίποτα στην επανάσταση, στην ουσία τις Κυκλάδες τις κρατάει στην επανάσταση η Ύδρα με το στόλο της, διότι οι κάτοικοι των Κυκλάδων, πρώτα-πρώτα κατοικούν λίγοι-λίγοι σε πολύ μικρά νησάκια και είναι πολύ εκτεθειμένοι στο οτιδήποτε, να σας πω, όταν ξεκινάς επανάσταση, τι θα πει ξεκινάς επανάσταση, όταν έχεις Τούρκους κατοίκους, πας και τους σφάζεις, στα μικρά νησιά του Αιγαίου δεν υπήρχε ούτε ένας Τούρκος μόνο Έλληνες κατοικούσαν, ποιόν να σφάξεις? Επομένως τι θα πει μπαίνω στην επανάσταση όταν έχεις Έλληνες κατοίκους? Τα νησιά του Αιγαίου δεν είναι ναυτικά νησιά, τα νησιά μας, τρώς κρέας, η Κρήτη δεν είναι ναυτικό νησί, στη Κρήτη τρως ψάρι? η Κρήτη είναι μια μεγάλη στεριά με θάλασσα γύρω, είναι αγροτικό νησί, καλά η Κρήτη είναι Ήπειρος δεν είναι νησί! Αλλά η Κίμωλος τι θα κάνει επαναστατικό? Είναι ένα τόσο δα νησάκι, στην πραγματικότητα είναι ένα κτηνοτροφικό νησάκι που καλλιεργεί κάτι πεζούλες και το πολύ αυτό που έχει είναι από τους αλιείς που κάνουν αλιεία γύρω-γύρω από το νησί, το να αλιεύεις δεν σε κάνει ναυτικό, ναυτικό σε κάνει να είσαι έμπορος, να πηγαίνεις και σε άλλες θάλασσες, τι θα κάνει η Κίμωλος για να μπει στον αγώνα δηλαδή? Όταν πει επαναστατώ, θα τους στείλει ο Τούρκος πέντε πλοία με 6 χιλιάδες στρατιώτες και θα τους σφάξει όλους, δεν υπάρχει περίπτωση να σωθείς στη Κίμωλο, αφήστε που στις Κυκλάδες ένα σωρό κάτοικοι ήταν καθολικοί και οι καθολικοί δεν είχαν καμιά διάθεση να επαναστατήσουν, το γράφανε το λέγανε, μάλιστα κάποια νησιά είχαν και πλειοψηφία, ένα δηλαδή η Σύρος που ήτανε σχεδόν ολόκληρη καθολικοί και το διπλανό Τήνος που ήταν μισή και μισή, αλλά και στη Πάρο και στη Σαντορίνη και στη Χίο υπήρχαν καθολικοί κάτοικοι, οι καθολικοί κάτοικοι δεν σκάγανε καθόλου για επανάσταση, το αντίθετο ήταν ανήσυχοι ότι αν γίνει και κερδηθεί το πράγμα, θα στηθεί ένα κράτος που θα είναι χριστιανικό ορθόδοξο που δεν θα φέρεται φιλικά προς τους καθολικούς και είχανε αντίλογο και την απόσταση τους, επομένως οι Κυκλάδες μετέχουν μεν, αλλά πληρώνουν φόρους που δεν πληρώνουν φόρους, δηλαδή είναι μια κατάσταση που επιτρέπει να τις βάλουμε μέσα στην επανάσταση. Στερεά, Πελοπόννησος, Νησιά του Αργοσαρωνικού και Σάμος, λίγα μέρη μετέχουν τελικά στην επανάσταση, για αυτά μιλάμε στην ουσία όμως αυτά τα μέρη κάνανε την διαφορά, εκεί κρατήθηκε η επανάσταση μέχρι το τέλος, εκεί έγιναν τα γεγονότα που έγιναν, προσέξτε να δείτε, σε αυτές τις περιοχές, Στερεά, Πελοπόννησο, τι μεγάλη εικόνα έχουμε πριν την επανάσταση, στη Στερεά Ελλάδα, η Στερεά Ελλάδα είναι πολύ ορεινή περιοχή, έχει πολλά βουνά αλλεπάλληλα, έχει σημασία αυτό που σας λέω, για τους Τούρκους περιοχή που έχει συνεχή και αλλεπάλληλα βουνά χωρίς χαμηλώματα είναι μια δύσκολη και ειδική περιοχή όταν μια περιοχή έχει αυτή την διαμόρφωση και πως το είχαν λύσει το ζήτημα τέτοιων περιοχών? γιατί τέτοιες περιοχές είναι και αλλού σε όλη την Ελλάδα, αλλά τώρα μας ενδιαφέρει αυτή η περιοχή της Στερεάς, στα ψηλά βουνά οι Οθωμανοί δεν υπήρχαν, δεν κατοικούσαν μουσουλμάνοι στα ψηλά βουνά, ούτε υπήρχε οθωμανική διοίκηση, δεν αισθανόντανε Πασάς, δεν αισθάνονταν τίποτα στα ψηλά βουνά, τα είχαν αφήσει όπως ήτανε, γιατί τι είχαν αποφασίσει οι Οθωμανοί? Από τα ψηλά βουνά αυτό που θέλουν είναι να τους πληρώνουν το φόρο και να μην τους κάνουν ιστορίες, στα πεδινα και στα ημιορεινά όπου κατοικούσαν και μουσουλμάνοι και υπήρχε και οθωμανική διοίκηση και πασάδες και φρουρές και αστυνομικοί και στρατιώτες κλπ., και επειδή πάνω στα ψηλά βουνά δεν υπήρχε οθωμανική παρουσία είχαν δημιουργήσει ένα θεσμό που λέγονταν αρματολοί, οι οποίοι ήταν ντόπιοι ένοπλοι, δηλαδή των βουνών αυτών, χριστιανοί ορθόδοξοι όλοι, άλλοι ήταν βλάχοι, άλλοι ήταν Έλληνες, άλλοι ήταν Αλβανοί και αυτοί τοποθετούνταν πάνω στα βουνά από τους Οθωμανούς ως Οθωμανοί διοικητές για να κρατούν τα βουνά σε ηρεμία και καλή διοίκηση, να μαζεύουν τους φόρους από τα βουνά και να τα φέρνουν κάτω στους κάμπους στην οθωμανική διοίκηση, αυτοί οι αρματολοί ήταν Οθωμανοί δημόσιοι υπάλληλοι πάνω στα βουνά και γινόσουνα αρματολός εφ’ όσον το όνομα σου ήτανε γραμμένο στο κατάστιχο των αρματολικιών στην Κωνσταντινούπολη, στην Κωνσταντινούπολη, στη κεντρική διοίκηση υπήρχαν φάκελοι, εάν στο φάκελο έγραφε Γιώργος Τσιλιμπιρδόπουλος, αρματολός του Λιδωρικίου, ήσουνα αρματολός του Λιδωρικίου επειδή το έγραφε το κατάστιχο το οθωμανικό, πάνω στη Στερεά η δύναμη μεταξύ των χριστιανών στα ψηλά ορεινά τα έχουνε οι αρματολοί, στα χαμηλά κάτω στους κάμπους υπάρχει οθωμανική διοίκηση πρώτα-πρώτα, με ότι σημαίνει αυτό και σε τοπικό επίπεδο, οι Οθωμανοί πάντοτε αφήνανε σε όλη την περίοδο της τουρκοκρατίας, τοπική αυτοδιοίκηση, δηλαδή αφήνανε μεγάλο τμήμα των θεμάτων που αφορούσαν σε τοπικό επίπεδο διάφορες ομάδες να τα λύνουν αυτές οι τοπικές ομάδες μόνη τους, αυτό που λέμε τοπική αυτοδιοίκηση, στην Στερεά υπήρχαν οικογένειες ισχυρές, στη Θήβα, στη Λειβαδιά, Έλληνες προύχοντες, στη Θήβα, στη Λειβαδιά ήταν η περίφημη οικογένεια Λογοθέτη, άσχετη από τον Λυκούργο Λογοθέτη, στο Μεσολόγγι η οικογένεια Ρατσικότσικα, η οικογένεια Τρικούπη που έβγαλε το Σπυρίδωνα και τον Χαρίλαο Τρικούπη, όμως στη Στερεά οι προύχοντες δεν έχουν μεγάλη δύναμη, την μεγάλη δύναμη την έχουν οι αρματολοί πάνω στα βουνά και οι αρματολοί, έχει σημασία αυτό που θα σας πω, γιατί στην επανάσταση έπαιξε μεγάλο ρόλο, ήταν ειδική κατάσταση, διότι αυτοί όσο ήταν αρματολοί, είναι Οθωμανοί διοικητές, δηλαδή λειτουργούν κανονικά ως δημόσιοι υπάλληλοι, όμως πολλές φορές αυτοί έκαναν ληστείες ή έκαναν δράσεις ενάντια στους Οθωμανούς γιατί σε κάτι τους έβλαπταν, οι Οθωμανοί τότε έστελναν στρατεύματα εναντίον τους και έστελναν αντικαταστάτες για να βάλλουν άλλο αρματολό, οι προηγούμενοι αρματολοί, αυτοί που κινδύνευε η θέση τους, δύο πράγματα μπορούσε να τους συμβούν, το ένα είναι να νικήσουν την οθωμανική στρατιά που έρχονταν εναντίον τους και να κρατήσουν το αρματολίκι, τότε γινόντουσαν πάρα πολύ ισχυροί, κατά κανόνα δεν μπορούσαν να το κρατήσουν και η οθωμανική στρατιά κτυπούσε και έβαζαν τον άλλο αρματολό, τότε ο ηττηθείς αρματολός, μπορούσε να του συμβούν δύο πράγματα, ένα να τον πιάσουν οι Οθωμανοί, να τον κρεμάσουν κυριολεκτικά, να του κόψουν το κεφάλι και το κεφάλι του να κρέμεται σε κεντρικό σημείο για να δίνει παράδειγμα, τότε εκείνο που συνέβαινε τακτικότατα είναι να προλάβει ο ηττηθείς αρματολός να τρέξει κάτω στην οθωμανική διοίκηση στα ημιορεινά ή τα πεδινά και να κάνει προσκύνηση όπως λέγονταν, ήταν μια συγκεκριμένη διαδικασία η προσκύνηση, είχε συγκεκριμένα λόγια, συγκεκριμένη τελετή, πήγαινες στην οθωμανική διοίκηση και έκανες ραϊμπουγιουρντί όπως λέγονταν, δηλαδή επιδίωκες η οθωμανική διοίκηση να σου δώσει ένα χαρτί το οποίο έλεγε ότι σε συγχωράει για τις πράξεις που έχεις κάνει και με βάση αυτό μπορούσες να ξανά πάρεις το αρματολίκι σου κάτω από κάποιες συνθήκες, οι αρματολοί της Στερεάς τα τελευταία 100-150 χρόνια είχαν εθιστεί σε αυτό το παιχνίδι, χτυπιέμαι με τους Οθωμανούς για α,β,γ λόγο, κυρίως γιατί μου παίρνουν το αρματολίκι ή γιατί δεν με αφήνουν το α,β,δ που εγώ θέλω, δεύτερον αν χάσω το αρματολίκι, κάνω προσκύνηση, αν ξεφύγω και μπορέσω και επιζήσω, έχω ένα άλλο τρόπο να κρατήσω το αρματολίκι, να γίνω ο πιο φοβερός πειρατής της περιοχής, να ρημάξω το σύμπαν, να σφάζω, να κλέβω, γιατί? Θα πουν οι μωαμεθανοί την μεγάλη δυνατή σύλληψη, όταν έχω ένα φοβερό κλέφτη σε μια περιοχή, θε να πάψει να κάνει τις πράξεις του, τον κάνω αρματολό και έτσι παύει να κάνει τις άγριες πράξεις του και επί πλέον επειδή υπήρξε κλέφτης και ξέρει πως λειτουργούν οι κλέφτες, θα συμμαζέψει καλύτερα τους κλέφτες από κάποιον που δεν ξέρει τους κλέφτες, εξ’ αυτού υπήρξε και ο περίφημός όρος κλεφταρματολός, στην πραγματικότητα κλεφταρματολός σημαίνει αστυνομοκλέφτης, διότι οι αρματολοί ήτανε αστυνόμοι πάνω στα βουνά, τους είχαν τοποθετήσει οι Οθωμανοί για να κυνηγούν τους κλέφτες, να μην τους αφήνουν να κτυπούν και αυτοί με τη σειρά τους γινόντουσαν κλέφτες για να γίνουν αρματολοί, σας το λέω αυτό, γιατί όταν έλθει η επανάσταση του 21, στη Στερεά Ελλάδα έχουμε μια μεγάλη δύναμη, έχουμε ανθρώπους που ξέρουν από πόλεμο, οι αρματολοί δεν ήτανε ένας άντρας, ολόγυρα τους είχανε σώμα ενόπλων που ξέραν και αυτοί από πόλεμο, όλοι τους σχεδόν ήταν κλέφτες πριν γενούν αρματολοί, δηλαδή ξέραν και τα κρησφύγετα, μιλάμε για ενόπλους, είναι ένοπλοι αρματολοί, ένοπλοι ολόγυρα τους, υπάρχουν και οι ομάδες των κλεφτών, άλλες ομάδες, προσέξτε όταν λέμε κλέφτες δεν εννοούμε ένα άνθρωπο, είναι ομάδες κλεφτών, ποτέ δεν είναι ένας άνθρωπος, από οθωμανικά έγγραφα καταλαβαίνουμε ότι φθάνουν και τα 500 άτομα στην ομάδα, μιλάμε για στρατό κλεφτών, πέφτανε επάνω σε χωριά και δεν έμενε τίποτα, άρα ήταν υπολογίσιμο πράγμα, 100, 50,200,500 ένοπλοι που είναι κλέφτες, ξέρουν από πόλεμο, επομένως όταν θα ξεκινούσε η επανάσταση οι άνθρωποι αυτοί θα ξέρανε να πολεμήσουν, έχει σημασία και όταν πολεμούσαν ήταν πολύτιμοι γιατί, την εποχή που συζητούμε έχουμε και ένα τύπο άντρα, έχει ξεχαστεί το είδος, δηλαδή την εποχή που συζητούμε, άντρας είσαι όταν είσαι έτοιμος να πεθάνεις όλη μέρα, ξέρεις να γυρίσεις το μαχαίρι, πιάνεσαι σε καυγά συνέχεια, δηλαδή ένα πράγμα τέτοιο και έτσι ήτανε και Τούρκοι και Αλβανοί και Έλληνες και Βούλγαροι, εκεί στη Ρούμελη πιο άντρας δεν γίνεται, κάτι άγριοι τύποι φοβεροί και τρομεροί, όταν θα ερχόνταν η ώρα της μάχης ξέραν να την βγάλουν πέρα γιατί ήταν και μερακλωμένοι, δος τους μάχη να πεσουν επάνω, έχει σημασία αυτό, διότι θα σας εξηγήσω στην Πελοπόννησο είναι τελείως αντίθετη κατάσταση, στη Πελοπόννησο δεν ήξεραν, τους έλεγες που είναι το όπλο, το όπλο πως είναι ακριβώς? Ενώ στη Ρούμελη ο άλλος ήξερε από πόλεμο, ένα το κρατούμενο θετικότατο, δεύτερο το κρατούμενο στην επανάσταση, πολεμούσαν όταν πολεμούσαν αλλά άμα φοβόνταν μέσα στην εξέλιξη του πολέμου και της μάχης, ότι θα πάει άσχημα ο πόλεμος και θα υπερισχύσουν οι Οθωμανοί στην περιοχή τους, τρέχανε στο τοπικό Οθωμανό διοικητή, κάνανε ένα ραϊμπουγιουρντί και υπέγραφαν αυτό το ραϊμπουγιουρντί που στην επανάσταση ονομάζεται καπάκι ,καπάκια να δουν τα μάτια σου από αυτά τα παλληκάρια, όσο πολεμούσαν και το πράγμα πήγαινε καλά, μόλις φοβόντουσαν ότι το πράγμα δεν πάει καλά, πηγαίνανε και κάνανε ένα ωραίο καπάκι για να ασφαλίσουν ότι δεν θα χάσουν το αρματολίκι και το πράγμα αυτό ήταν σοβαρό στην επανάσταση, διότι δεν ήξερες ακριβώς εάν είναι μαζί σου ή όχι αυτοί οι άνθρωποι, όσο ήταν μαζί σου ήταν θεός, θαυμάσια διότι πολεμούσαν υπέροχα, να σας πω δύο πράγματα χαρακτηριστικά της επανάστασης του 21 για να καταλάβετε τι γίνεται με τα καπάκια των ρουμελιωτών αρματολών, το 1822 την ώρα που ο Κολοκοτρώνης νικάει στα Δερβενάκια τη στρατιά του Δράμαλη, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος που είναι ο πρώτος πρωθυπουργός των Ελλήνων, αποφασίζει να αντιμετωπίσει στο Πέτα, έξω από την Άρτα, οθωμανική στρατιά η οποία απειλεί την ύπαρξη των Σουλιωτών και της Ηπείρου, στο Πέτα για πρώτη φορά πολέμησε ελληνικός τακτικός στρατός που στην ουσία ήταν φιλέλληνες και επτανήσιοι με αρχηγό τον Νόρμαν, ο Νόρμαν ήταν ο πιο υψηλόβαθμος στρατιωτικός που ήλθε να πολεμήσει μαζί με τους Έλληνες και ήταν Γερμανός φυσικά και ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος ο οποίος είναι επί κεφαλής των πραγμάτων και συγκεντρώνονται όλοι οι αρματολοί της δυτικής Στερεάς, διότι το Πέτα είναι στην Άρτα, δηλαδή στη δυτική Στερεά και γίνεται πολεμικό συμβούλιο, ο Νόρμαν, ο τακτικός στρατός και οι αρματολοί και αποφασίζεται πως θα γίνει η μάχη, λέει ο Νόρμαν και ο τακτικός στρατός, εμείς θα πολεμήσουμε στο κέντρο στη πεδιάδα, γύρω-γύρω ήτανε οι λόφοι, εσείς οι αρματολοί σταθείτε, εσείς Γιώργο σε αυτόν το λόφο, εσύ Νίκο στον άλλο λόφο, εσύ Μανώλη στον άλλο λόφο, εντάξει και όταν εμείς θα κάνουμε αυτό, θέλουμε εσύ Γιώργο θα κάνεις αυτό, εντάξει ξέρετε μια οργάνωση της μάχης, οι αρματολοί λένε στον τακτικό στρατό το οποίο δεν επιθυμούσαν καθόλου, δεν ξέρετε ότι όλη η επανάσταση βγήκε χωρίς εθνικό τακτικό στρατό, όλη η επανάσταση βγήκε με ομάδες ενόπλων υπό έναν οπλαρχηγό, γι’ αυτό στην επανάσταση του 21 θα γνωρίζετε ότι δεν χρησιμοποιούνταν μόνο ο ελληνικός στρατός, χρησιμοποιούμε τον όρο τα ελληνικά στρατεύματα, διότι είναι πολλές ομάδες ενόπλων, άλλες μικρότερες, άλλες μεγαλύτερες κτλ., τρείς φορές έγινε προσπάθεια να δημιουργηθεί τακτικός στρατός και οι τρείς πήγανε χαράμι, η πρώτη είναι αυτή που σας λέω στο Πέτα, όπου είναι ο τακτικός στρατός που δεν είναι Έλληνες οι περισσότεροι, είναι φιλέλληνες, Γάλλοι, Άγγλοι, Γερμανοί και είναι και πολλοί επτανήσιοι εθελοντές που είχαν έλθει και μετείχαν, η Ευρωπαίοι ένα πράγμα ξέρουν, να πολεμούν τακτικά, ξέρετε τι θα πει πολεμώ τακτικά? Είναι μια πεδιάδα, στέκεται ο ένας στρατός εδώ, έρχεται ο άλλος στρατός από την άλλη πλευρά, συγκρούονται, κάνουν ράνουν και κάποια στιγμή νικάει κάποιος, να σας ρωτήσω? Οι Έλληνες πολέμησαν ποτέ τακτικά? Είχαμε ποτέ τακτικό στρατό στην ιστορία μας? μη λέτε όχι, είχαμε καταπληκτικό στρατό, στην αρχαιότητα πολεμούσαμε με τακτικό στρατό! Ήταν ο στρατός εδώ, η μακεδονική φάλαγγα, ήταν ένα θαύμα τακτικού στρατού, έτσι πολεμούσαμε, μετά πάψαμε, πολεμούμε με άλλο τρόπο και στην επανάσταση πολεμούσαμε κλέφτικα, έχει σημασία αυτό που σας λέω, διότι έτσι ξέρανε οι ένοπλοι μας να πολεμούνε, τι θα πει κλέφτικα? Στέκομαι πίσω από ένα βράχο, από ένα σημείο προφύλαξης, βγάζω το όπλο μου και κτυπώ τον άλλον, αυτός ο τρόπος πολέμου έχει ένα πλεονέκτημα, διότι λίγοι άνθρωποι έρχονται να αντιμετωπίσουν πολλούς, όμως στην Ευρώπη δεν το ξέρουνε αυτό το πράγμα και το θεωρούν ότι δεν είναι αντρίκιο, ότι είναι της ντροπής πράγματα, άντρες να κρύβονται πίσω από το βράχο και να κάνουν τέτοια πράγματα, α πα πα, εδώ πέρα έχουμε δύο κόσμους, αυτοί είχαν πολεμήσει με τον Ναπολέοντα σε στρατιές 200000 από εδώ και 300000 από την άλλη, πρέπει να σας πω, ότι οι Έλληνες που πήραν μέρος με τους άλλους στις μάχες, πήραν μέρος σε μια μάχη που λέγεται Βαλτέτσι και λένε ότι έγινε μέχη, κάνεις δεν κατάλαβε ότι έγινε μάχη και λένε ότι νικήσανε κιόλας, ήτανε κάποιοι σε κάτι βράχια και κτυπούσανε εδώ και εκεί και αυτό το λένε μάχη, περίμεναν να γίνει μάχη και μετά έμαθε ότι έγινε η μάχη, είναι κάπως σουρεαλιστικό αλλά έτσι είχαν τα πράγματα, ο Νόρμαν ήτανε στρατηγός του γερμανικού στρατού και ήταν τακτικός και φυσικά τι απόφαση παίρνει? Εμείς οι τακτικοί θα είμαστε στη μια πλευρά έτσι και θα έλθουν οι Οθωμανοί να μας κτυπήσουν, εσείς οι αρματολοί στους λόφους κάντε αυτή την κίνηση, τότε που θα κάνουμε εμείς αυτή, του είπανε οι Αρματολοί, με όλο το σεβασμό ξέρετε θα άμε όλοι χαμένοι έτσι που μας λέτε να σταθείτε, ο Νόρμαν λέει, μην ανησυχείτε εμείς θα κάνουμε το καθήκον μας εσείς κάντε το δικό σας, έρχονται οι Τούρκοι, ορμάνε πάνω στην πεδιάδα που είναι ο τακτικός στρατός και αρχίζει ένα μακελειό, σχεδόν τους σφάξανε όλους, όμως από τους λόφους, ενώ είχε γίνει ολόκληρο σχέδιο, όταν συμβεί αυτό, άλλοι δεν έδρασαν καθόλου, άλλοι έδρασαν και άλλοι έδρασαν τελείως διαφορετικά από αυτό που είχε συμφωνηθεί, έτσι το πράγμα τελείωσε με απόλυτο μακελειό, πάει ο ανθός των φιλελλήνων, πρέπει να σας πω, ότι η μάχη του Πέτα το 22 είναι μια μάχη ανάλυσης για όσους ασχολούνται με το 21, διότι εξ’ αρχής θεωρήθηκε ότι οι Αρματολοί δεν έδρασαν από τους λόφους επίτηδες για να αφήσουν τον τακτικό στρατό να ηττηθεί, διότι οι άτακτοι δεν ήθελαν καθόλου να υπάρξει τακτικός στρατός, το θεωρούσαν ότι θα τους αποσπά από τις δικές τους πρωτοβουλίες και τη δικιά τους δύναμη, δεν ξέρουμε τώρα εαν ήταν ή όχι, πάντως αυτά λέγονται. Τελειώνει η μάχη του Πέτα με τεράστια ήττα, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος ο οποίος έχει την ευθύνη αυτής της δράσης, αμέσως λέει, ότι έγω φταίω τελείωσε, δεν το συζητώ, αλλά αυτή τη στιγμή να σώσουμε το Μεσολόγγι, διότι πολύ σωστά υπολόγισε, ότι τώρα που συντριβή κάμε , ο οθωμανικός στρατός θα κινηθεί νοτιότερα και θα πέσει στο Μεσολόγγι και εαν πέσει το Μεσολόγγι, χαιρετίσματα. Ξέρετε γιατί το Μεσολόγγι είναι τόσο σημαντικό? Το Μεσολόγγι είναι η πόλη που μπορεί να κρατήσει ένα στράτευμα που έρχεται από τα Γιάννενα προς την Πελοπόννησο, αναγκαστικά θα περάσει από το πέρασμα αυτό και το Μεσολόγγι επειδή είναι λιμνοθάλασσα, έχει καλή άμυνα, επειδή είναι βάλτοι ολόγυρα, γι’ αυτό και στο Μεσολόγγι έγιναν τόσο μεγάλες μάχες στην επανάσταση, ο Μαυροκορδάτος δίνει εντολή, ένα κακό πάθαμε μην πάθουμε άλλο, πάμε να κλειστούμε στο Μεσολόγγι να σώσουμε το Μεσολόγγι και πράγματι φεύγουν στρατεύματα, ότι και είχε μείνει κρύβονται στο Μεσολόγγι και ο Μαυροκορδάτος ως πρόεδρος της κυβερνήσεως τότε, είναι ο πρώτος πρόεδρος του εκτελεστικού, καλεί να έλθουν να πολεμήσουν για το Μεσολόγγι όσοι μπορούν να πολεμήσουν, έρχονται στο Μεσολόγγι, είναι η πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου, ακολουθεί και η ηρωική δεύτερη την οποία και ξέρουμε και κατέληξε με την έξοδο, η πρώτη έγινε από το καλοκαίρι του 1822 λίγο μετά την ήττα στο Πέτα μέχρι το Δεκέμβριο του 22, δηλαδή 4 μήνες πολιορκίας και καλεί τους Έλληνες να έλθουν να υπερασπιστούν το Μεσολόγγι, από την Πελοπόννησο έρχονται Μανιάτες, έρχονταν ο Λόντος, ο Ζαΐμης που είναι οι προύχοντες της Αχαΐας και των Καλαβρύτων να πολεμήσουν στο Μεσολόγγι και οι αρματολοί της δυτικής Στερεάς είναι στο στρατό τον οθωμανικό, να επαναλάβω? Μετά την μάχη στο Πέτα και την ήττα στο Πέτα, το αίσθημα ήταν, μας πήραν φαλάγγι οι Οθωμανοί, τα ξανά πήραν σχεδόν όλα και σπέυσανε σχεδόν όλοι να πάνε στο Κατή να κάνουν ραϊμπουγιουρντί και ήταν ξανά αρματολοί και όντας αρματολοί ήταν έξω από τα τείχη του Μεσολογγίου, το φαντάζεστε αυτό? Και έχουμε και τις συνομιλίες, δηλαδή μέσα στο Μεσολόγγι είναι οι Έλληνες, οι Μανιάτες, είναι οι Μεσολογγίτες και τους λένε, αδελφέ είσαι με τους Τούρκους? Και λέει εκείνος, εντάξει ρε παιδιά δεν είναι και τίποτα, διότι η Ρούμελη ήταν τόσο εθισμένη στα καπάκια που δεν τα είχε αξιολογήσει σαν κάτι κακό, ήτανε ένα παιχνίδι, το κάνω όσο μου πάρει, άμα δεν μου πάει ξανά γυρνάω, ναι αλλά τώρα είσαι απέναντι μου και με πυροβολείς, καλά ρε παιδιά μη το παίρνετε στα σοβαρά, μια τρέλα δηλαδή, τρέλα και αυτό το έζησε σε όλη την επανάσταση, όταν τους είχες τους αρματολούς μαζί σου, θεός, όταν πήγαιναν με το Τούρκο, τρελαινόσουνα, ξαφνικά τους είχες απέναντι, ρε παιδί μου με ποιόν είσαι? μόνο στη Ρούμελη συνέβαινε αυτό το πράγμα, όταν τέλειωσε, πάλι έρχεται η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου, ένα χρόνο κράτησε αυτή, από τον Απρίλιο του 25 μέχρι τον Απρίλιο του 26 που έπεσαν οι Μεσολογγίτες τόσο γενναία, όταν έπεσε το Μεσολόγγι το 26, ξανά οι αρματολοί της Στερεάς πάνε με τους Τούρκους και μένει η ανατολική Στερεά να υπόκειται την επίθεση των Οθωμανών μαζί με τους αρματολούς της δυτικής Στερεάς, είναι ένα θέμα , αλλά θα σας αποχαιρετήσω λίγο πικρά, αλλά έχω να σας πω πολλά θετικά και αρνητικά, όλα μες το παιχνίδι είναι, πρέπει να καταλάβουμε την κοινωνία της εποχής, απόσταση 200 χρόνων, πολλά μπορεί να λέμε για αυτούς τους ανθρώπους που ζήσανε την δικιά τους κατάσταση, να σας πω το εξής, ο καταπληκτικότερος στρατιωτικός της Στερεάς, πραγματικά προικισμένος στρατιωτικός, όλης της επανάστασης, ήταν ένας τύπος ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο Καραϊσκάκης ήταν προικισμένος στρατιωτικός, είναι αυτό που λέμε επιτελικός, δηλαδή τα κατάφερνε, ήταν μυαλό ευρηματικό και ήξερε να φέρνει έτσι τον πόλεμο, ώστε να νικάει, ο Καραϊσκάκης ήταν ένας γενναίος άνθρωπος και ήταν πολλαπλά γενναίος γιατί το σώμα του δεν το βοηθούσε καθόλου, ο Καραϊσκάκης ήταν φυματικός και κάθε τόσο έκανε αιμοπτύσεις και όταν πολεμούσε κοντά του υπήρχε η ορντινάντσα του, όπως λεγόντανε με έτοιμο το φορείο και μόλις άρχιζε να του βγαίνει το αίμα από το στόμα, τον βάζανε στο φορείο και τον πηγαίνανε σε διάφορα μοναστήρια που είχανε γωνιές για τον Καραϊσκάκη, ο Καραϊσκάκης ήτανε τύπος, τώρα θα σας μιλήσω, στην διάρκεια της επανάστασης και πριν την επανάσταση αυτό που μετρούσε ήταν το σόι που είχες, στη περίοδο της τουρκοκρατίας η δύναμη σου ήταν η οικογένεια σου και όσο πιο μεγάλη και ισχυρή ήταν η οικογένειά σου τόσο ισχυρός και ασφαλής ήσουν εσύ, στη Ρούμελη για να είσαι αρματολός, είχαν δημιουργηθεί δυναστείες αρματολών και ήσουνα δυνατός, εάν η οικογένεια σου από πίσω είχε γερές ιστορίες, ένας συνάδελφος ιστορικός, κάθισε και μελέτησε ορισμένες εκατοντάδες, στοιχεία που έχουμε για γάμους αρματολών μέσα στο χρόνο και όταν το έβαλε το δέντρο ήταν μαγικό, ότι αυτή η οικογένεια των αρματολών παντρεύεται με αυτή σε αυτό το αρματολίκι γιατί έτσι υποσκελίζει τον ενδιάμεσο αρματολό να μην πάρει αυτό, σε αυτή την ιστορία ο Γεώργιος Καραϊσκάκης γεννιέται μούλος, έτσι ήταν γνωστό στην επανάσταση, μούλος, διότι αυτός γεννήθηκε χωρίς πατέρα, η μάνα του ήταν καλόγρια και με βιασμό έμεινε έγκυος στο παιδί, το Γεώργιο Καραϊσκάκη, δεν ξέρουμε ακριβώς ποιος είναι ο πατέρας του, γεννήθηκε μούλος, έχει σημασία αυτό, ένα παιδί το οποίο ήτανε ιδιοφυές στα στρατιωτικά και αυτό που ήθελε ήταν να γίνει αρματολός που να γίνεις αρματολός χωρίς πατέρα και μούλος, δεν βγαίνει εύκολα το μπιριμπάκι, ο Καραϊσκάκης ζώντας αυτή τη δύσκολη κατάσταση κοινωνικά γιατί όποιος ήθελε να τον μειώσει, του έλεγε, άντε ρε μούλε εκεί πέρα που μιλάς! Έγινε ο φοβερότερος βωμολόχος της επανάστασης, προφανώς αυτός ο οχετός που έβγαινε από το στόμα του είχε σχέση με την άμυνα του για την αδικία στην οποία ζούσε, το χαιρόντανε βέβαια, έλεγε κάτι βωμολοχίες απερίγραπτες, το 100 του βωμολόχου ήτανε αυτός ο τύπος, αλλά από εκεί και πέρα ήταν πολύ άξιος στα στρατιωτικά, ο Αλή Πασάς, είδε το παλληκαράκι και λέει, τούτος εδώ στην αυλή μου, όχι απλώς τον πήρε στην αυλή του, αλλά τον είχε πρωτοπαλίκαρο, δηλαδή του έδωσε μεγάλο κύρος και δόξα και ο Καραϊσκάκης κοντά στον Αλή Πασά είχε υψηλή θέση, πάει ο Αλή Πασάς σκοτώνεται, ο Καραϊσκάκης πολεμάει με τους Έλληνες κάτω, από το 21 μέχρι το 23 ο Καραϊσκάκης άλλοτε πολεμάει με τους Έλληνες και άλλοτε με τους Τούρκους, τα καπάκια που έκανε αυτός ο άνθρωπος, ουκ εστί αριθμός, φτάνει το 1823 και τελικά οι Οθωμανοί, τον κάνουνε αρματολό των Αγράφων, προφανώς του έφυγε το μεράκι, να γίνει αρματολός μέσα σε 2 μήνες βρίσκει μια ευκαιρία, συγκρούεται με τους Τούρκους, λέει δεν σας θέλω ποιά ποτέ, θα πούμε και μια κακή κουβέντα τώρα, η επίσημη δήλωση του Καραϊσκάκη ότι δεν θα κάνει πλέον καπάκια με τους Τούρκους, ήταν η εξής φράση, πλέον τα καπάκια με τον εχθρόν εχέσθησαν πλήρως, αυτή είναι η επίσημη δήλωση του Καραϊσκάκη, άλλος θα το έλεγε, λαμβάνω την τιμή να αναφέρω ότι ουδέποτε πλέον......,αλλά ξέρετε, αλλά για τον Καραϊσκάκη ότι πιο κομψό μπορούσε να πει, το είπε περιεκτικά ρε παιδί μου!! Απρίλιο του 23 δηλώνει πάει πια δεν κάνω άλλα καπάκια, το 23 το λέει αυτό, πράγματι μετά από αυτή τη δήλωση ο Καραϊσκάκης δεν ξανά έκανε καπάκια, έγινε ο Καραϊσκάκης μας, απόλυτα δοσμένος στον αγώνα και αξιότατος σε αυτό που έκανε, γιατί πρέπει να σας πω ότι ο Καραϊσκάκης δεν επεδίωξε πολιτικές θέσεις, ήτανε στρατιωτικός, το λέω αυτό διότι πάρα πολλοί από τους στρατιωτικούς με πρώτο τον Κολοκοτρώνη επεδίωξαν πολιτικές θέσεις και μάλιστα πολύ σκληρά, δεν το λέω με κακό, δεν είναι κακό, ο Καραϊσκάκης ήταν στρατιωτικός, το ήξερε ότι ήταν στρατιωτικός και πέθανε υπερασπιζόμενος την Αθήνα, στην μάχη των Αθηνών, την ύστατη μάχη της επανάστασης, άμα χανόνταν αυτή, χανόνταν και η επανάσταση και ήτανε εκεί στο Φάληρο, στην ύστατη μάχη του 1827 και στην ουσία ήταν ο ικανότερος από όλους τους Έλληνες που είχαν μαζευτεί για να υπερασπιστούν την Αθήνα και τελοσπάντων εκεί χάθηκε με ένα τρόπο άδικό γιατί έγινε μια αψιμαχία, δεν έγινε πάνω στη μάχη, έγινε μια αψιμαχία, πήγε να χωρίσει πράγματα και τον κτύπησε μια σφαίρα και πέθανε την ημέρα της γιορτής του, το 1827, σας ανέφερα τον Καραϊσκάκη γιατί είναι ένα, ο Κωνσταντίνος Παπαρηγόπουλος έγραψε ένα υπέροχο άρθρο για τον Καραϊσκάκη, λέγοντας ότι είναι μια λαμπρή περίπτωση για να καταλάβουμε πως μέσα στον αγώνα οι άνθρωποι πλάθονταν, εσείς και εγώ, σκεφτείτε το, αν αύριο ξεκινήσει ένα κακό, τώρα μιλάμε με απόσταση, πες τε ότι αύριο ξεκινάει ένα πολύ κακό, να μην ξέρεις τι θα σου τύχει, εσείς και εγώ πως θα αντιδράσουμε? Πως θα πάμε, μες στο χρόνο αν κρατήσει αυτό, εφτά-οχτώ χρόνια, που θα είμαστε? Που θα πάμε, δεν υπάρχει έτοιμη απάντηση σε αυτό, άνθρωποι κρύβονται πίσω από αυτή την ιστορία και δεν ήταν για τζάμπα μάγκες αυτό που έγινε το 21, σαν και αυτούς που καίνε την Αθήνα, τους πιάνουνε και μετά τους αφήνουνε κάθε μέρα, ήτανε για μάγκες, διότι μπροστά από το στρατό τον οθωμανικό, προηγούνταν οι παλουκαντζίδες, σώμα παλουκαντζίδων, με ένα παλούκι στο χέρι το οποίο είναι καμωμένο με πολύ σοφό τρόπο για να κάνει αυτό που θα σας πω τώρα, σε παλουκώνανε, τι θα πει παλουκώνω? Αυτό το παλούκι στο βάζουν στον πρωκτό και με σφυρί στο κτυπούνε ώστε να περάσει όλη την σπονδυλική στήλη και να βγει εδώ (στο σβέρκο) και προσέξτε, είναι έτσι καμωμένο το παλούκι και το κτυπάει με μαεστρία ο τεχνίτης ώστε να μη καταστρέψει κανένα από τα ζωτικά όργανα που θα πει ότι πέθαινες μετά από 40 ώρες και αυτό το πράγμα που ο πόνος προφανώς δεν υπάρχει, δεν περιγράφεται αυτό το πράγμα, θέλω να πω μπήκανε οι άνθρωποι σε κάτι απερίγραπτα σκληρό και δύσκολο, αναμετριόνταν με τον εαυτό τους και δεν είναι μόνο οι άντρες, εσύ με τα παιδιά σου, με τα μωρά σου, που πας? Πόσο αντέχεις? Πολλοί αντέξανε, αλλά θέλω να πω, δεν είμαστε εδώ για να κουνάμε το δάχτυλο σε αυτούς που ζήσανε την πραγματική δυσκολία, εμείς που ζούμε σε τόσο άνετες καταστάσεις......
