18. Johannes Ockeghem ( 1410-1497)
Ο Γιοχάνες Όκεγχεμ (φλ. Johannes Ockeghem, [1] 1410/1425 – 6 Φεβρουαρίου 1497) ήταν Φλαμανδός συνθέτης της Αναγέννησης. Μαζί με τον Γκυγιώμ Ντυφαί και τον Ζοσκέν ντε Πρε θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες της λεγόμενης Γαλλο-Φλαμανδικής Σχολής. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου απαρτίζεται από λειτουργίες, μοτέτα και σανσόν, με ξεχωριστή θέση ανάμεσά τους ένα ρέκβιεμ και το αντίφωνο Intemerata Dei Mater, ενώ ο ίδιος υπήρξε και σπουδαίος τραγουδιστής, χοράρχης και μουσικοδιδάσκαλος.
Ο Όκεγχεμ γεννήθηκε κατά πάσα πιθανότητα στην πόλη Σαιν-Γκισλαίν, στο σημερινό Βέλγιο, με την ημερομηνία γέννησής του να τοποθετείται μεταξύ των ετών 1410 και 1430, χωρίς ωστόσο καμία να θεωρείται αδιαμφισβήτητη
Για τα πρώτα του χρόνια ελάχιστα είναι γνωστά. Όπως και οι περισσότεροι μουσικοί της εποχής καταγράφεται ως παιδί της χορωδίας στην πόλη Μονς και αργότερα στον Καθεδρικό της Αντβέρπης. Προφανώς, σ' αυτό το πλαίσιο έμαθε να τραγουδά και να γράφει μουσική, έχοντας ως πρότυπα την αγγλική φωνητική μουσική της περιόδου, αλλά και την αντίστοιχη μουσική της Γαλλίας.
Στα 1446 - 1448 εμφανίζεται στην υπηρεσία του Καρόλου Α΄, Δούκα των Βουρβώνων, στην πόλη Μουλέν της κεντρικής Γαλλίας. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1452, βρίσκεται στο Παρίσι, όπου και αναλαμβάνει διευθυντής χορωδίας της Γαλλικής Αυλής· επιπλέον, εργάστηκε και στη Νοτρ Νταμ, ενώ διετέλεσε ταμείας του Αββαείου του Αγ. Μαρτίνου της πόλης Τουρ. Μέρος των μη-μουσικών του δραστηριοτήτων ήταν και ένα ταξίδι στην Ισπανία, ως μέλος διπλωματικής αποστολής, που στόχο είχε την αποτροπή της συμμαχίας των Ισπανών με τους Άγγλους ενάντια στη Γαλλία, αλλά και τη μεσιτεία των γάμων της Ισαβέλλας Α΄ της Καστίλλης και του Καρόλου, Δούκα του Γκυέν (αδελφού του Λουδοβίκου ΙΑ΄).
Μετά τον θάνατο του Λουδοβίκου ο Όκεγχεμ είναι εν πολλοίς άγνωστο πού πήγε και τί έκανε, ωστόσο μάς είναι γνωστό ότι βρέθηκε στην πόλη Μπρυζ, καθώς και στην Τουρ, όπου και πέθανε.
Δεδομένου του χρόνου ζωής του και της έκτασης της φήμης του, ο Όκεγκεμ εντούτοις δεν θεωρείται ιδιαίτερα παραγωγικός ως συνθέτης. Κάποια από τα έργα του χάθηκαν, άλλα τού είχαν αποδοθεί λανθασμένα και έχουν πλέον αποκατασταθεί· εν γένει παρατηρείται μια σμίκρυνση στο πραγματικό του έργο, κάτι βεβαίως που άπτεται και άλλων συνθετών της γενιάς του, όπως τον Ζοσκέν[3]. Από αυτά που έχουν διασωθεί και είναι διαπιστευμένα από την πένα του περιλαμβάνονται γύρω στις 14 λειτουργίες (μεταξύ αυτών και το ρέκβιεμ), πέντε μοτέτα, 21 σανσόν, καθώς και άλλα αποσπασματικά έργα
Στις μισές περίπου από τις λειτουργίες του, ο Όκεγχεμ ενσωματώνει δεδομένες μελωδίες της εποχής από ύμνους, ψαλμούς και λαϊκούς σκοπούς, το λεγόμενο cantus firmus.
Με την αντιστικτική τους υφή, και επηρρεασμένος από τον Ζοσκέν και τη φλαμανδική αισθητική, ο Όκεγχεμ έγινε γνωστός σε ολόκληρη τη δυτική Ευρώπη, τόσο για το εκφραστικό όσο και για το άρτια τεχνικό του ύφους του.
Ο Όκεγχεμ πεθαίνει στην πόλη Τουρ της Γαλλίας· προς τιμήν του, ο Ζοσκέν γράφει το μοτέτο La déploration de la mort de Johannes Ockeghem (θρήνος για τον θάνατο του Γιοχάνες Όκεγχεμ).
Ockeghem : Missa Mi - mi Gloria - 8 min.
Ockeghem : Kyrie - 5 min.
19. Josquin de Prez (1440-1521)
Ο Ζοσκέν ντε Πρε (γαλλ. Josquin des Prez, ή Josquin Desprez· λατ. Josquinus Pratensis ή Jodocus Pratensis, περ. 1440 – 27 Αυγούστου 1521), κοινά αναφερόμενος ως "Ζοσκέν", ήταν Γαλλο-Φλαμανδός συνθέτης, της Αναγεννησης. Υπήρξε ο διασημότερος Ευρωπαίος συνθέτης θρησκευτικής μουσικής της εποχής του, η σπουδαιότητα του οποίου συγκρίνεται μ' αυτή του Γκιγιώμ Ντυφαί και του Τζιοβάννι Πιερλουίτζι ντα Παλεστρίνα, ενώ θεωρείται κύριος εκπρόσωπος της Γαλλο-Φλαμανδικής Σχολής. Κατά γενική ομολογία, τα έργα του απηχούν τα πρώτα αριστοτεχνικά δείγματα αναγεννησιακής πολυφωνίας, που περιλαμβάνουν μοτέτα, λειτουργίες, κανόνες κλπ., όσο και κομμάτια κοσμικής μουσικής, όπως σανσόν και φρόττολες.
Κατά τον 16ο αιώνα ο Ζοσκέν ανελίχθηκε στον σπουδαιότερο συνθέτη των ημερών του, ενώ επηρέασε πλήθος μουσικών, που μιμήθηκαν εν πολλοίς την τεχνική του και τα εκφραστικά του μέσα.
Τουλάχιστον 374 έργα τού αποδόθηκαν λανθασμένα, κάτι που καταδείχθηκε σχετικά πρόσφατα
Παρά το ανάστημα της μουσικής του, που κράτησε μέχρι τις αρχές της εποχής του Μπαρόκ και αναβιώθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, τα βιογραφικά του στοιχεία παραμένουν σκιώδη έως ανύπαρκτα.
Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του Ζοσκέν παραμένει άγνωστο.
Πιθανολογείται ότι γεννήθηκε στο Δουκάτο του Αινώ (σημερινό Βέλγιο), περιοχή υπό την εποπτεία του Δούκα της Βουργουνδίας· εντούτοις είχε γαλλική υπηκοότητα, όπως αποδεικνύεται και από τη διαθήκη του.
Περί το 1460 ο Ζοσκέν έγινε χορωδός στον Ιερό Ναό του Saint-Quentin της Αιν (Aisne), αναλαμβάνοντας παράλληλα και τη μουσική διεύθυνση. Πιθανώς να είχε μελετήσει αντίστιξη με τον Γιοχάνες Όκεγχεμ, τον οποίο και θαύμαζε σε όλη του τη ζωή.
Η πρώτη επίσημη εργασιακή του θέση καταγράφεται στις 19 Απριλίου 1477, ως τραγουδιστής στο παρεκκλήσι του Δούκα Ρενέ του Ανζού, στο Αιξ-αν-Προβάνς, όπου και διαμένει για έναν τουλάχιστον χρόνο.
Η περίοδος 1480-1482 αποτέλεσε αίνιγμα για τους βιογράφους του Ζοσκέν: κάποια στοιχεία τον τοποθετούν στη Γαλλία, ενώ από άλλα τεκμαίρεται πως είναι στην υπηρεσία του Οίκου των Σφόρτσα.
Από το 1489 έως το 1495 ο Ζοσκέν υπηρετεί στην παπική χορωδία, πρώτα υπό τον Πάπα Ιννοκέντιο τον Η΄ και έπειτα υπό τον Βοργία Πάπα Αλέξανδρο τον ΣΤ΄
Περί το 1498 ο Ζοσκέν επανεντάσεται στο μουσικό προσωπικό των Σφόρτσα, όπως αποδεικνύεται από την αλληλογραφία μεταξύ των Οικογενειών Οίκος των Γκονζάγκα και Σφόρτσα.[7] Επιστρέφει στο Μιλάνο, όμως δεν παραμένει για μεγάλο διάστημα, καθώς το 1499 η πόλη καταλαμβάνεται από τον στρατό του Λουδοβίκου ΙΒ΄. Οι Σφόρτσα φυλακίζονται και ο Ζοσκέν καταφεύγει στη Γαλλία. Έργα της περιόδου αποτελούν η φρόττολα El grillo («ο γρύλος») καθώς και το μοτέτο In te Domine speravi («ελπίζω σε σένα, Κύριε»). Το τελευταίο δεν αποκλείεται να είχε κάποια αναφορά στον θρηκευτικό μεταρυθμιστή Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα, ο οποίος εκτελέστηκε στην πυρά (Φλωρεντία, 1498) και τον οποίο ο Ζοσκέν είχε σε μεγάλη εκτίμηση. Ο Ψαλμός 30 ήταν ο αγαπημένος του Σαβοναρόλα, πάνω στον οποίο έγραψε και το κείμενο του μοτέτου, όσο περίμενε φυλακισμένος την εκτέλεσή του.[
Ο Ζοσκέν παρέμεινε στην υπηρεσία του Λουδοβίκου μέχρι το 1503, οπότε και ο Δούκας της Φερράρα, Έρκολε ντ' Έστε Α΄, τον προσέλαβε ως μουσικό του παρεκκλησίου της πόλης.
Κατά τη διαμονή του στη Φερράρα, ο Ζοσκέν έγραψε μερικά από τα πιο γνωστά του αριστουργήματα, συμπεριλαμβανομένου του Miserere[12], ένα μοτέτο που διαδόθηκε ευρέως κατά τον 16ο αιώνα. Ακόμη, το δεξιοτεχνικό μοτέτο Virgo salutiferi;[13] καθώς και τη Λειτουργία προς τιμή του Ηρακλέως, Δούκα της Φερράρα (Missa Hercules Dux Ferrariae), της οποίας το βασικό θέμα ή cantus firmus ανάγεται στο όνομα του δούκα, ωσάν αυτό να διαβαζόταν με μουσικές νότες -μια τεχνική γνωστή και ως soggetto cavato.
Μετά την αποχώρησή του από τη Φερράρα, ο Ζοσκέν επέστρεψε στα πατρικά του εδάφη και εγκαταστάθηκε στο Κοντέ συρ λ' Εσκώ, νοτιοανατολικά της Λιλ, στα σημερινά σύνορα μεταξύ Γαλλίας και Βελγίου. Εκεί, ανέλαβε κοσμήτορας της κολλεγιακής εκκλησίας της Νοτρ Νταμ (3 Μαΐου 1504), ενός σημαντικού μουσικού ιδρύματος που διηύθυνε για το υπόλοιπο της ζωής του.
Κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες της ζωής του, ο Ζοσκέν γνωρίζει μεγάλη άνοδο: η νεοσύστατη τεχνολογία της τυπογραφίας επέτρεψε τη διάδοση της μουσικής του ανά την Ευρώπη·
Λίγο πριν πεθάνει, ο Ζοσκέν ζήτησε να πολιτογραφηθεί ως αλλοδαπός, ώστε τα περιουσιακά του στοιχεία να μην περιέλθουν στην κυριότητα των Λόρδων του Κοντέ,[14] ενώ το εν λόγω περιστατικό έχει χρησιμοποιηθεί ως απόδειξη της γαλλικής του εθνικότητας. Τέλος, άφησε σε παρακαταθήκη τα έξοδα για την εκτέλεση του μοτέτου του Pater noster/Ave Maria («Πάτερ ημών/Χαίρε Μαρία»), το οποίο ζήτησε να τραγουδηθεί σε κάθε επίσημη λιτανεία της πόλης, όποτε περνούσαν έξω από το σπίτι του
Josquin de Prez : Ave Maria - 4 min.
Josquin de Prez : Missa Pange Lingua - 8 min.
20. Jakob Obrecht (1450-1505)
Ο Jakob Obrech ήταν ένας γαλλοφλαμανδός συνθέτης της αναγέννησης. Ήταν ο πιο ονομαστός συνθέτης λειτουργιών (masses) στην Ευρώπη του 15ου αιώνα.
Η προέλευση του και τα παιδικά του χρόνια πιθανολογούνται από κάποια μοτέτα του. Γνώρισε τον συνθέτη Antoine Busnois του οποίου οι επιδράσεις είναι φανερές στις πρώτες του λειτουργίες.
Περιπλανήθηκε σε διάφορες χώρες, αλλά κυρίως τον κράτησε περισσότερο η Ολλανδία, η Ιταλία ( Φερράρα).
Ο Obrecht έγραψε κυρίως θρησκευτική μουσική, λειτουργίες και μοτέτα. Χαρακτηριστικά έργα του οι λειτουργίες : Missa Sub tuum presidium, Missa Maria zart.
Τα έργα του όμως επισκιάστηκαν γρήγορα από τους άλλους δάσκαλους της αντίστιξης ( contrapuntal) της γενιάς του.
Obrecht : Missa fortuna Desperata, Kyrie - 6 min.
Obrecht : Missa Maria Zart - 7 min.
Obrecht : Se bien fait - 3 min.
Obrecht : Tre fontane - 2 min.
21. Heinrich Isaac ( 1450-1517 )
Heinrich Isaac ήταν ένας γαλλοφλαμανδός μουσικός της αναγέννησης με προέλευση νοτιολλανδική.
Έγραψε λειτουργίες, μοτέτα, τραγούδια και ενόργανη μουσική. Επηρέασε, μαζί με τον Josquin de Prez, την εξέλιξη της μουσικής στη Γερμανία. Λίγα είναι γνωστά για τα παιδικά του χρόνια. Τον βοήθησε πολύ στην εξέλιξη του η ευκαιρία που είχε να ταξιδεύει για πανω από 30 χρόνια σε Γερμανία, Ιταλία, Αυστρία , αλλά και σε άλλα μέρη της κεντρικής Ευρώπης.
Ως μουσικός, εμφανίζεται από ένα γραπτό κείμενο του 1484 που τον αναφέρει ως τραγουδιστή στο Innsbruck για τον Δούκα της Αυστρίας Sigismund. Τον επόμενο χρόνο βρίσκεται τραγουδιστής στην Φλωρεντία, στην Santa Maria del Fiore. Εκεί, ανάπτυξε σχέσεις με τον Lorenzo di Medici. Περιπλανήθηκε σε πολλές ιταλικές πόλεις, Πίζα, Φερράρα, Ρώμη, αλλά και στην Βιέννη και στο Ίνσπουργκ.
Ο Isaac ήταν ένας πολυγραφότατος συνθέτης του καιρού του. Μόνο ο Lassus, στο τέλος του 16ου αιώνα, τον ξεπέρασε.
Ο Isaac σύνθεσε μουσική για λειτουργίες, μοτέτα, τραγούδια στα Γαλλικά, Γερμανικά και Ιταλικά, καθώς και ενόργανη μουσική.Το γνωστότερο lied είναι το Innsbruck, ich muss dich lassen. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε στα Λουθηριανά χορικά O Welt, ich muss dich lassen πάνω στο οποίο εργάστηκε ο Bach στα "κατά Ματθαίο" Πάθη του. Ο μεγαλύτερος όγκος του μουσικού του έργου είναι ο κύκλος των μοτέτων με το τίτλο Choralis Constantinus. Άλλα γνωστά μοτέτα του είναι το Angeli Archangeli και το Optime pastor ( Optime divino).
Isaac : Missa Paschale, Kyrie - 8 min
Isaac : Ricercare - 3 min.
Isaac : ich muss dich lassen - 5 min.
Isaac : Un di lieto giammai - 5 min.
Isaac : Tar, tara - 3 min.
22. Pierre de la Rue ( 1460-1518 )
Ο Pierre de la Rue ήταν γαλλοφλαμανδός συνθέτης και τραγουδιστής της αναγέννησης. Επηρέασε την πολυφωνική εξέλιξη της μουσικής στην Ολλανδία γύρω στο 15ο αιώνα.
Πιθανόν γεννήθηκε στην Tournai του σημερινού Βελγίου.Ακολούθησε σπουδές στην Βουργουνδική σχόλη του Grande Chapelle, ένα μουσικό "ίδρυμα" της Βουργουνδικής Αυλής των Αμψβούργων.
Ο Rue έγραψε λειτουργίες, μοτέτα, magnificats και πολλά άλλα είδη μουσικής .
Pierre de la Rue : Missa Ave Maria - 4 min.
Pierre de la Rue : Missa l'Homme Arme - 5 min.
Pierre de la Rue : Magnificat - 9 min.
Ο Γιοχάνες Όκεγχεμ (φλ. Johannes Ockeghem, [1] 1410/1425 – 6 Φεβρουαρίου 1497) ήταν Φλαμανδός συνθέτης της Αναγέννησης. Μαζί με τον Γκυγιώμ Ντυφαί και τον Ζοσκέν ντε Πρε θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες της λεγόμενης Γαλλο-Φλαμανδικής Σχολής. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου απαρτίζεται από λειτουργίες, μοτέτα και σανσόν, με ξεχωριστή θέση ανάμεσά τους ένα ρέκβιεμ και το αντίφωνο Intemerata Dei Mater, ενώ ο ίδιος υπήρξε και σπουδαίος τραγουδιστής, χοράρχης και μουσικοδιδάσκαλος.
Ο Όκεγχεμ γεννήθηκε κατά πάσα πιθανότητα στην πόλη Σαιν-Γκισλαίν, στο σημερινό Βέλγιο, με την ημερομηνία γέννησής του να τοποθετείται μεταξύ των ετών 1410 και 1430, χωρίς ωστόσο καμία να θεωρείται αδιαμφισβήτητη
Για τα πρώτα του χρόνια ελάχιστα είναι γνωστά. Όπως και οι περισσότεροι μουσικοί της εποχής καταγράφεται ως παιδί της χορωδίας στην πόλη Μονς και αργότερα στον Καθεδρικό της Αντβέρπης. Προφανώς, σ' αυτό το πλαίσιο έμαθε να τραγουδά και να γράφει μουσική, έχοντας ως πρότυπα την αγγλική φωνητική μουσική της περιόδου, αλλά και την αντίστοιχη μουσική της Γαλλίας.
Στα 1446 - 1448 εμφανίζεται στην υπηρεσία του Καρόλου Α΄, Δούκα των Βουρβώνων, στην πόλη Μουλέν της κεντρικής Γαλλίας. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1452, βρίσκεται στο Παρίσι, όπου και αναλαμβάνει διευθυντής χορωδίας της Γαλλικής Αυλής· επιπλέον, εργάστηκε και στη Νοτρ Νταμ, ενώ διετέλεσε ταμείας του Αββαείου του Αγ. Μαρτίνου της πόλης Τουρ. Μέρος των μη-μουσικών του δραστηριοτήτων ήταν και ένα ταξίδι στην Ισπανία, ως μέλος διπλωματικής αποστολής, που στόχο είχε την αποτροπή της συμμαχίας των Ισπανών με τους Άγγλους ενάντια στη Γαλλία, αλλά και τη μεσιτεία των γάμων της Ισαβέλλας Α΄ της Καστίλλης και του Καρόλου, Δούκα του Γκυέν (αδελφού του Λουδοβίκου ΙΑ΄).
Μετά τον θάνατο του Λουδοβίκου ο Όκεγχεμ είναι εν πολλοίς άγνωστο πού πήγε και τί έκανε, ωστόσο μάς είναι γνωστό ότι βρέθηκε στην πόλη Μπρυζ, καθώς και στην Τουρ, όπου και πέθανε.
Δεδομένου του χρόνου ζωής του και της έκτασης της φήμης του, ο Όκεγκεμ εντούτοις δεν θεωρείται ιδιαίτερα παραγωγικός ως συνθέτης. Κάποια από τα έργα του χάθηκαν, άλλα τού είχαν αποδοθεί λανθασμένα και έχουν πλέον αποκατασταθεί· εν γένει παρατηρείται μια σμίκρυνση στο πραγματικό του έργο, κάτι βεβαίως που άπτεται και άλλων συνθετών της γενιάς του, όπως τον Ζοσκέν[3]. Από αυτά που έχουν διασωθεί και είναι διαπιστευμένα από την πένα του περιλαμβάνονται γύρω στις 14 λειτουργίες (μεταξύ αυτών και το ρέκβιεμ), πέντε μοτέτα, 21 σανσόν, καθώς και άλλα αποσπασματικά έργα
Στις μισές περίπου από τις λειτουργίες του, ο Όκεγχεμ ενσωματώνει δεδομένες μελωδίες της εποχής από ύμνους, ψαλμούς και λαϊκούς σκοπούς, το λεγόμενο cantus firmus.
Με την αντιστικτική τους υφή, και επηρρεασμένος από τον Ζοσκέν και τη φλαμανδική αισθητική, ο Όκεγχεμ έγινε γνωστός σε ολόκληρη τη δυτική Ευρώπη, τόσο για το εκφραστικό όσο και για το άρτια τεχνικό του ύφους του.
Ο Όκεγχεμ πεθαίνει στην πόλη Τουρ της Γαλλίας· προς τιμήν του, ο Ζοσκέν γράφει το μοτέτο La déploration de la mort de Johannes Ockeghem (θρήνος για τον θάνατο του Γιοχάνες Όκεγχεμ).
19. Josquin de Prez (1440-1521)
Ο Ζοσκέν ντε Πρε (γαλλ. Josquin des Prez, ή Josquin Desprez· λατ. Josquinus Pratensis ή Jodocus Pratensis, περ. 1440 – 27 Αυγούστου 1521), κοινά αναφερόμενος ως "Ζοσκέν", ήταν Γαλλο-Φλαμανδός συνθέτης, της Αναγεννησης. Υπήρξε ο διασημότερος Ευρωπαίος συνθέτης θρησκευτικής μουσικής της εποχής του, η σπουδαιότητα του οποίου συγκρίνεται μ' αυτή του Γκιγιώμ Ντυφαί και του Τζιοβάννι Πιερλουίτζι ντα Παλεστρίνα, ενώ θεωρείται κύριος εκπρόσωπος της Γαλλο-Φλαμανδικής Σχολής. Κατά γενική ομολογία, τα έργα του απηχούν τα πρώτα αριστοτεχνικά δείγματα αναγεννησιακής πολυφωνίας, που περιλαμβάνουν μοτέτα, λειτουργίες, κανόνες κλπ., όσο και κομμάτια κοσμικής μουσικής, όπως σανσόν και φρόττολες.
Κατά τον 16ο αιώνα ο Ζοσκέν ανελίχθηκε στον σπουδαιότερο συνθέτη των ημερών του, ενώ επηρέασε πλήθος μουσικών, που μιμήθηκαν εν πολλοίς την τεχνική του και τα εκφραστικά του μέσα.
Τουλάχιστον 374 έργα τού αποδόθηκαν λανθασμένα, κάτι που καταδείχθηκε σχετικά πρόσφατα
Παρά το ανάστημα της μουσικής του, που κράτησε μέχρι τις αρχές της εποχής του Μπαρόκ και αναβιώθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, τα βιογραφικά του στοιχεία παραμένουν σκιώδη έως ανύπαρκτα.
Πιθανολογείται ότι γεννήθηκε στο Δουκάτο του Αινώ (σημερινό Βέλγιο), περιοχή υπό την εποπτεία του Δούκα της Βουργουνδίας· εντούτοις είχε γαλλική υπηκοότητα, όπως αποδεικνύεται και από τη διαθήκη του.
Περί το 1460 ο Ζοσκέν έγινε χορωδός στον Ιερό Ναό του Saint-Quentin της Αιν (Aisne), αναλαμβάνοντας παράλληλα και τη μουσική διεύθυνση. Πιθανώς να είχε μελετήσει αντίστιξη με τον Γιοχάνες Όκεγχεμ, τον οποίο και θαύμαζε σε όλη του τη ζωή.
Η πρώτη επίσημη εργασιακή του θέση καταγράφεται στις 19 Απριλίου 1477, ως τραγουδιστής στο παρεκκλήσι του Δούκα Ρενέ του Ανζού, στο Αιξ-αν-Προβάνς, όπου και διαμένει για έναν τουλάχιστον χρόνο.
Η περίοδος 1480-1482 αποτέλεσε αίνιγμα για τους βιογράφους του Ζοσκέν: κάποια στοιχεία τον τοποθετούν στη Γαλλία, ενώ από άλλα τεκμαίρεται πως είναι στην υπηρεσία του Οίκου των Σφόρτσα.
Από το 1489 έως το 1495 ο Ζοσκέν υπηρετεί στην παπική χορωδία, πρώτα υπό τον Πάπα Ιννοκέντιο τον Η΄ και έπειτα υπό τον Βοργία Πάπα Αλέξανδρο τον ΣΤ΄
Περί το 1498 ο Ζοσκέν επανεντάσεται στο μουσικό προσωπικό των Σφόρτσα, όπως αποδεικνύεται από την αλληλογραφία μεταξύ των Οικογενειών Οίκος των Γκονζάγκα και Σφόρτσα.[7] Επιστρέφει στο Μιλάνο, όμως δεν παραμένει για μεγάλο διάστημα, καθώς το 1499 η πόλη καταλαμβάνεται από τον στρατό του Λουδοβίκου ΙΒ΄. Οι Σφόρτσα φυλακίζονται και ο Ζοσκέν καταφεύγει στη Γαλλία. Έργα της περιόδου αποτελούν η φρόττολα El grillo («ο γρύλος») καθώς και το μοτέτο In te Domine speravi («ελπίζω σε σένα, Κύριε»). Το τελευταίο δεν αποκλείεται να είχε κάποια αναφορά στον θρηκευτικό μεταρυθμιστή Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα, ο οποίος εκτελέστηκε στην πυρά (Φλωρεντία, 1498) και τον οποίο ο Ζοσκέν είχε σε μεγάλη εκτίμηση. Ο Ψαλμός 30 ήταν ο αγαπημένος του Σαβοναρόλα, πάνω στον οποίο έγραψε και το κείμενο του μοτέτου, όσο περίμενε φυλακισμένος την εκτέλεσή του.[
Ο Ζοσκέν παρέμεινε στην υπηρεσία του Λουδοβίκου μέχρι το 1503, οπότε και ο Δούκας της Φερράρα, Έρκολε ντ' Έστε Α΄, τον προσέλαβε ως μουσικό του παρεκκλησίου της πόλης.
Κατά τη διαμονή του στη Φερράρα, ο Ζοσκέν έγραψε μερικά από τα πιο γνωστά του αριστουργήματα, συμπεριλαμβανομένου του Miserere[12], ένα μοτέτο που διαδόθηκε ευρέως κατά τον 16ο αιώνα. Ακόμη, το δεξιοτεχνικό μοτέτο Virgo salutiferi;[13] καθώς και τη Λειτουργία προς τιμή του Ηρακλέως, Δούκα της Φερράρα (Missa Hercules Dux Ferrariae), της οποίας το βασικό θέμα ή cantus firmus ανάγεται στο όνομα του δούκα, ωσάν αυτό να διαβαζόταν με μουσικές νότες -μια τεχνική γνωστή και ως soggetto cavato.
Μετά την αποχώρησή του από τη Φερράρα, ο Ζοσκέν επέστρεψε στα πατρικά του εδάφη και εγκαταστάθηκε στο Κοντέ συρ λ' Εσκώ, νοτιοανατολικά της Λιλ, στα σημερινά σύνορα μεταξύ Γαλλίας και Βελγίου. Εκεί, ανέλαβε κοσμήτορας της κολλεγιακής εκκλησίας της Νοτρ Νταμ (3 Μαΐου 1504), ενός σημαντικού μουσικού ιδρύματος που διηύθυνε για το υπόλοιπο της ζωής του.
Κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες της ζωής του, ο Ζοσκέν γνωρίζει μεγάλη άνοδο: η νεοσύστατη τεχνολογία της τυπογραφίας επέτρεψε τη διάδοση της μουσικής του ανά την Ευρώπη·
Λίγο πριν πεθάνει, ο Ζοσκέν ζήτησε να πολιτογραφηθεί ως αλλοδαπός, ώστε τα περιουσιακά του στοιχεία να μην περιέλθουν στην κυριότητα των Λόρδων του Κοντέ,[14] ενώ το εν λόγω περιστατικό έχει χρησιμοποιηθεί ως απόδειξη της γαλλικής του εθνικότητας. Τέλος, άφησε σε παρακαταθήκη τα έξοδα για την εκτέλεση του μοτέτου του Pater noster/Ave Maria («Πάτερ ημών/Χαίρε Μαρία»), το οποίο ζήτησε να τραγουδηθεί σε κάθε επίσημη λιτανεία της πόλης, όποτε περνούσαν έξω από το σπίτι του
20. Jakob Obrecht (1450-1505)
Ο Jakob Obrech ήταν ένας γαλλοφλαμανδός συνθέτης της αναγέννησης. Ήταν ο πιο ονομαστός συνθέτης λειτουργιών (masses) στην Ευρώπη του 15ου αιώνα.
Η προέλευση του και τα παιδικά του χρόνια πιθανολογούνται από κάποια μοτέτα του. Γνώρισε τον συνθέτη Antoine Busnois του οποίου οι επιδράσεις είναι φανερές στις πρώτες του λειτουργίες.
Περιπλανήθηκε σε διάφορες χώρες, αλλά κυρίως τον κράτησε περισσότερο η Ολλανδία, η Ιταλία ( Φερράρα).
Ο Obrecht έγραψε κυρίως θρησκευτική μουσική, λειτουργίες και μοτέτα. Χαρακτηριστικά έργα του οι λειτουργίες : Missa Sub tuum presidium, Missa Maria zart.
Τα έργα του όμως επισκιάστηκαν γρήγορα από τους άλλους δάσκαλους της αντίστιξης ( contrapuntal) της γενιάς του.
21. Heinrich Isaac ( 1450-1517 )
Heinrich Isaac ήταν ένας γαλλοφλαμανδός μουσικός της αναγέννησης με προέλευση νοτιολλανδική.
Έγραψε λειτουργίες, μοτέτα, τραγούδια και ενόργανη μουσική. Επηρέασε, μαζί με τον Josquin de Prez, την εξέλιξη της μουσικής στη Γερμανία. Λίγα είναι γνωστά για τα παιδικά του χρόνια. Τον βοήθησε πολύ στην εξέλιξη του η ευκαιρία που είχε να ταξιδεύει για πανω από 30 χρόνια σε Γερμανία, Ιταλία, Αυστρία , αλλά και σε άλλα μέρη της κεντρικής Ευρώπης.
Ως μουσικός, εμφανίζεται από ένα γραπτό κείμενο του 1484 που τον αναφέρει ως τραγουδιστή στο Innsbruck για τον Δούκα της Αυστρίας Sigismund. Τον επόμενο χρόνο βρίσκεται τραγουδιστής στην Φλωρεντία, στην Santa Maria del Fiore. Εκεί, ανάπτυξε σχέσεις με τον Lorenzo di Medici. Περιπλανήθηκε σε πολλές ιταλικές πόλεις, Πίζα, Φερράρα, Ρώμη, αλλά και στην Βιέννη και στο Ίνσπουργκ.
Ο Isaac ήταν ένας πολυγραφότατος συνθέτης του καιρού του. Μόνο ο Lassus, στο τέλος του 16ου αιώνα, τον ξεπέρασε.
Ο Isaac σύνθεσε μουσική για λειτουργίες, μοτέτα, τραγούδια στα Γαλλικά, Γερμανικά και Ιταλικά, καθώς και ενόργανη μουσική.Το γνωστότερο lied είναι το Innsbruck, ich muss dich lassen. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε στα Λουθηριανά χορικά O Welt, ich muss dich lassen πάνω στο οποίο εργάστηκε ο Bach στα "κατά Ματθαίο" Πάθη του. Ο μεγαλύτερος όγκος του μουσικού του έργου είναι ο κύκλος των μοτέτων με το τίτλο Choralis Constantinus. Άλλα γνωστά μοτέτα του είναι το Angeli Archangeli και το Optime pastor ( Optime divino).
22. Pierre de la Rue ( 1460-1518 )
Ο Pierre de la Rue ήταν γαλλοφλαμανδός συνθέτης και τραγουδιστής της αναγέννησης. Επηρέασε την πολυφωνική εξέλιξη της μουσικής στην Ολλανδία γύρω στο 15ο αιώνα.
Πιθανόν γεννήθηκε στην Tournai του σημερινού Βελγίου.Ακολούθησε σπουδές στην Βουργουνδική σχόλη του Grande Chapelle, ένα μουσικό "ίδρυμα" της Βουργουνδικής Αυλής των Αμψβούργων.
Ο Rue έγραψε λειτουργίες, μοτέτα, magnificats και πολλά άλλα είδη μουσικής .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου