ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΟΠΕΡΑΣ (Mozart, 5. Don Giovanni, 6. Cosi fa tutte) - 9

ΟΠΕΡΕΣ ΤΟΥ ΜΟΤΣΑΡΤ ΑΜΑΝΤΕΟΥΣ ΒΟΛΦΓΚΑΝT

5. Ντον Τζοβάνι (Don Giovanni)

Ο Ντον Τζοβάννι είναι όπερα δύο πράξεων σε μουσική του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ και ιταλικό λιμπρέτο του Λορέντσο Ντα Πόντε. Έκανε πρεμιέρα στο Θέατρο των Τάξεων στην Πράγα στις 29 Οκτωβρίου 1787.

Ρόλοι.

1. Ντον Τζοβάνι, ένας νέος εξαιρετικά έκφυλος ευγενής.
2. Λεπορέλο, υπηρέτης του ντον Τζοβάνι.
3. Ντον Πέντρο, ο διοικητής
4. Ντόνα Άννα, κόρη του διοικητή.
5. Ντον Οτάβιο, μνηστήρας της ντόνα Άννα.
6. Ντόνα Ελβίρα, μια κυρία πρώην ερωμένη του Ντον Τζοβάνι.
7. Μασέτο, ένας χωρικός
8. Τζερλίνα, μνηστή του Μασέτο.


ΠΡΑΞΗ ΠΡΩΤΗ

Τον 17ο αιώνα, στην Ισπανία, ο ντον Τζοβάνι είναι ένας μυθικός ήρωας, ο Ντον Ζουάν. Κάνει μια κίνηση σε οποιαδήποτε γυναίκα και παγιδεύει τους εραστές του. Έχει δώσει οδηγίες στον ακόλουθο του Λεπορέλο, να σταθεί φρουρός έξω, ενώ αυτός θα προσπαθήσει να τρυπώσει στην κρεβατοκάμαρα της ντόνα Άννα. Αλλά αυτή βγάζει μια κραυγή και αμέσως έρχεται προς βοήθεια της, ο πατέρας της Ντον Πέντρο, ο Διοικητής. Ο Ντον Τζοβάνι μονομαχεί, τον τραυματίζει θανάσιμα και το σκάει μαζί με τον ακόλουθο του Λεπορέλο.
Παρ' όλα αυτά, ο Ντον Τζοβάνι δεν καταλαβαίνει από τύψεις συνείδησης. Επιχειρεί να πλησιάσει μια άλλη γυναίκα που περπατάει στον δρόμο. Αλλά αυτή η γυναίκα έτυχε να είναι η πρώην ερωμένη του, Ντόνα Ελβίρα. Εξαγριώθηκε με την συμπεριφορά του. Ο Ντον Τζοβάνι την σπρώχνει στον Λεπορέλο και το βάζει στα πόδια. Επόμενος στόχος είναι μια νύφη, η Τζερλίνα, η οποία είναι μια χωριάτισσα και πρόκειται να παντρευτεί με το χωρικό, Μασέτο. Ο Ντον Τζοβάνι επιχειρεί να ξελογιάσει την Τζερλίνα  και μάλιστα την ημέρα του γάμου της. Ακριβώς τότε, φθάνουν η Ντόνα Άννα, ο Ντον Οτάβιο ο οποίος είναι αρραβωνιαστικός της και η Ντόνα Ελβίρα. Και οι τρείς περιγράφουν το πόσο παλιάνθρωπος είναι. Αυτός με ένα τρόπο καταλαβαίνει την δύσκολη του θέση και για μια φορά ξανά το σκάει.
Άριες.
   Overture

K. 527 Mozart Don Giovanni, Overture

1. "Notte e giorno faticar" – " Μέρα, νύχτα δουλεύω σκληρά!" 
"Notte e giorno faticar" - Ferruccio Furlanetto

2. Trio: "Non sperar, se non m'uccidi, Ch'io ti lasci fuggir mai!" – " Μην ελπίζεις ποτέ ότι θα σε αφήσω να       το σκάσεις, έκτος εάν με σκοτώσεις"
3. Duet: "Ah, vendicar, se il puoi, giura quel sangue ognor!" – " Ορκίζομαι να εκδικηθώ αυτό το αίμα...."
Pavol Breslik - Don Ottavio - Duet from Mozart's Don Giovanni

4. ". Ah, chi mi dice mai" – " Αχ... ποιος θα μπορούσε ποτέ να μου πει?"  
Cecilia Bartoli performs "Ah, chi mi dice mai"

5. "Madamina, il catalogo è questo" – " Γλυκιά μου κυρία! ιδού ο κατάλογος...."  
Madamina, il catalogo è questo (Leporello, Ferruccio Furlanetto). Don Giovanni de Mozart.

6. "Ho capito! Signor, sì" – " Κατάλαβα, κύριε μου, ναι!"
"Ho Capito Signor, si..." - Don Giovanni - W.A. Mozart

7. Duet: "Là ci darem la mano" – " Εμπρός, ας ενώσουμε τα χέρια μας ..."  
Mozart - La Ci Darem La Mano (English Subtitles)

8. "Ah, fuggi il traditor" – " Αχ...μακριά από τον προδότη ! " 
Sonya Yoncheva & Erwin Schrott - "Ah! fuggi il traditor!", Don Giovanni, Mozart

9. Quartet: "Non ti fidar, o misera" – " Μην τον εμπιστεύεσαι...αχ φτωχή μου..." 
DON GIOVANNI - Non ti fidar, o misera (Álvarez, Siri, Lungu, Pirgu, Verona 2015)

10. aria: "Or sai chi l'onore Rapire a me volse" – " Τώρα γνωρίζεις ποιος ήθελε να κλέψει την τιμή μου ! "  
Don Giovanni: "Or sai chi l'onore"

11. "Dalla sua pace la mia dipende" – " Από την δικιά της ηρεμία εξαρτάται η δική μου" 
Don Giovanni: "Dalla sua pace la mia dipende"

12. "Fin ch'han dal vino calda la testa" – " Μέχρις ότου μεθύσουνε" 
Don Giovanni:"Fin ch'han dal vino"

13. "Batti, batti o bel Masetto" – " Κτύπα, κτύπα, Ο...γλυκέ Μασέτο" 
Don Giovanni ; "Batti, batti, o bel Masetto"

14. Trio: "Protegga il giusto cielo" – " Ο σωστός ουρανός προστατεύει" 
Mozart - Don Giovanni (opera) - Trio (end of act 1)

ΠΡΑΞΗ ΔΕΥΤΕΡΗ

Ο Ντον Τζοβάνι, ο οποίος ακόμη δεν έχει μάθει κανένα μάθημα από όλες αυτές τις περιπέτειες, αλλάζει ρούχα με τον Λεπορέλο και ξεκινάει να ξελογιάσει άλλες γυναίκες. Αφ' ετέρου, ο Λεπορέλο ο οποίος έχει φορέσει τα ρούχα του κυρίου του, έχει συλληφθεί και καταγγέλλεται αυστηρά από την Ντόνα Άννα και τους άλλους. Ο Λεπορέλο το σκάει για να γλυτώσει την ζωή του και συναντιέται με τον Ντον Τζοβάνι κοντά σε ένα νεκροταφείο. Εκεί υπάρχει ένα άγαλμα του διοικητή. Ξαφνικά το πέτρινο άγαλμα του αρχίζει να συνομιλεί με τον Ντον Τζοβάνι με υπόκωφη φωνή και τον πιέζει να μετανοήσει για τις κακές του πράξεις. Αλλά, ο Ντον Τζοβάνι αγνοεί τις οδηγίες του και προσκαλεί με αναίδεια, το πέτρινο άγαλμα σε δείπνο.
Το ίδιο βράδυ, ενώ ο Ντον Τζοβάνι απολαμβάνει ένα πολυτελές γεύμα, και ίσως προς έκπληξη του, το πέτρινο άγαλμα  εμφανίστηκε. Ο Ντον Τζοβάνι του λέει ότι ποτέ δεν έχει διαπράξει οποιοδήποτε κακό πράγμα. Το πέτρινο άγαλμα ανοίγει τα χέρια του και τον οδηγεί στην κόλαση.
Άριες.

1. Duet: "Eh via buffone" – " Ε...δρόμο, ανόητε" 
2. Trio: "Ah taci, ingiusto core" – " Αχ...ησύχασε, άδικη καρδιά  " 
Mozart. Don Giovanni - Eh via, buffone - Ah taci, ingiusto core

3. "Deh vieni alla finestra" – " Αχ...έλα στο παράθυρο " 
Don Giovanni: ‘Deh, vieni alla finestra’ (‘Oh, come to the window’) – Glyndebourne

4. "Metà di voi qua vadano" – " Το μισό σου πάει έτσι, το άλλο πάει αλλιώς" 
Ildebrando D'Arcangelo - Metà di voi qua vadano (Salzburg 2014)

5. "Vedrai carino" – " Θα δεις, αγαπητή " 
Vedrai Carino... (Don Giovanni/Mozart)

6. (Sextet: "Sola, sola in buio loco" – " Καταμόναχος στο σκοτεινό αυτό μέρος" 
Sextet from Mozart's Don Giovanni

7. Leporello aria: "Ah pietà signori miei" – " Αχ.. λυπήσουμε, κυριέ μου "
Sergio Foresti - 2014 - live - Mozart - Don Giovanni - Ah, pietà, signori miei!

8. "Il mio tesoro" – " Θησαυρέ μου" 
Francisco Araiza sings: Il mio tesoro intanto - Mozart's Don Giovanni

9. Duet: "Per queste tue manine" – " Για αυτά τα δικά σου χέρια "  
Luca Pisaroni & Anna Virovlansky - Per queste tue manine (Mozart: Don Giovanni)

10. "Mi tradì quell'alma ingrata" – " Αυτό το αχάριστο ρεμάλι με πρόδωσε " 
Mi tradi quell'alma ingrata - Cecilia Bartoli (English Subtitles)

11. Duet: "O, statua gentilissima" – " Ο!... ευγενέστατο άγαλμα! "
Don Giovanni ; "O statua gentilissima"

12. "Non mi dir" – " Πες μου όχι " 
Non Mi Dir - Diana Damrau

13. (Finale "Già la mensa preparata" – "Το τραπέζι έχει ήδη ετοιμαστεί " 
Mozart. Don Giovanni. Atto 2 - Già la mensa è preparata - L'ultima prova

14. "L'ultima prova dell'amor mio" – " Η τελευταία απόδειξη της αγάπης μου " 
Donna Elvira final scene from Don Giovanni - L'ultima prova

15. "Don Giovanni! A cenar teco m'invitasti" – " Ντον Τζοβάνι με προσκάλεσες να δειπνήσω μαζί σου "  
Amadeus - Don Giovanni, A Cenar Teco (ENGLISH SUBTITLES)

6. Έτσι κάνουν όλες (Cosi fa tutte)

Έτσι κάνουν όλες, ή Σχολείον εραστών (Così fan tutte,- La scuola degli amanti) ονομάζεται μια  όπερα σε δύο πράξεις του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, γραμμένη πάνω σε λιμπρέτο του Λορέντσο ντα Πόντε. Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της όπερας μπούφα, δηλαδή της ιταλικής εύθυμης όπερας.

Το έργο αφηγείται μια πολύ τολμηρή - για τα δεδομένα της εποχής - ιστορία ανταλλαγής ερωτικών συντρόφων. Μολονότι στην πρεμιέρα (1790) γνώρισε θετική υποδοχή από το βιεννέζικο ακροατήριο, οι παραγωγοί επί ενάμιση αιώνα το θεωρούσαν «επικίνδυνο» για την κυρίαρχη ηθική και είτε απέφευγαν να το ανεβάσουν, ή προτιμούσαν μια πιο «αφυδατωμένη» εκδοχή. Έπρεπε να φτάσει η δεκαετία του 1950 για να ξαναβρεί τη θέση του στο ρεπερτόριο της όπερας, όμως από τότε αποτελεί μια από τις πιο δημοφιλείς και περισσότερο παιζόμενες  όπερες.

Σύνοψη της όπερας

Τόπος:  Νάπολη      Χρόνος: 18ος αιώνας

Πράξη Α΄

Η όπερα ξεκινά με ένα στοίχημα. Από τη μία μεριά είναι ο Γουλιέλμος και ο Φεράντο, δύο αξιωματικοί που αγαπούν δύο αδελφές (Φιορντιλίτζι και Ντοραμπέλα αντίστοιχα) και τις θεωρούν απόλυτα πιστές. La mia Dorabella)
La mia Dorabella - Così fan tutte - W A Mozart

Από την άλλη είναι ο Δον Αλφόνσο, για τον οποίο η γυναικεία πίστη είναι σαν το φοίνικα - όλοι λένε ότι υπάρχει, αλλά κανείς δεν ξέρει που είναι. Με τη μεριά του Αλφόνσο θα ταχθεί και η Δέσποινα, υπηρέτρια των δύο κοριτσιών.(Una bella serenata)
Mozart - Così fan tutte - Una Bella Serenata

Στα πλαίσια του στοιχήματος, οι δύο στρατιωτικοί υποκρίνονται ότι τους καλούν στον πόλεμο και φεύγουν απ' τη Νάπολη.(Ah, guarda, sorella).
Susanna Phillips, Isabel Leonard - Ah, Guarda, Sorella

  Γρήγορα όμως επιστρέφουν μεταμφιεσμένοι σε Αλβανούς μουστακαλήδες και διεκδικούν ο ένας την αγαπημένη του άλλου. (Sento, o dio, che questo piede)

Cosi fan tutte: Sento, oh Dio, che questo piede


Bella Vita Militar - Cosi Fan Tutte (MOZART)


Οι κοπέλες αρχικά αποκρούουν την ερωτική πολιορκία,(Soave sia il vento) αποφασισμένες να μείνουν απόλυτα πιστές.  (Smanie implacabili )
Cosi Fan tutte 1996 - Dorabella "Smanie implacabile"


Ο Αλφόνσο φαίνεται να χάνει το στοίχημα, μέχρι που η τετραπέρατη Δέσποινα σκηνοθετεί μια ψεύτικη απόπειρα αυτοκτονίας των δύο παράξενων επισκεπτών λόγω ερωτικής απογοήτευσης.(In uomini, in soldati)- (Alla bella Despinetta). - (Come scoglio)-(Non siate ritrosi)- (Un aura amoroso)-(Dammi un bacio).
Danielle De Niese - In Uomini, in soldati



Mozart. Cosi fan tutte - alla bella Despinetta



Daniela Dessì - "Come scoglio" - Così fan tutte



Cosi fan tutte, aria Guglielmo "Non siate ritrosi"

Così fan tutte: "Un'aura amorosa"


Luigi Alva / H Prey / W Berry / C Ludwig / G Janowitz - Dammi un bacio - Cosi fan tutte - Mozart

Πράξη Β΄

Κολακευμένες από την απόπειρα αυτοκτονίας των επίδοξων εραστών τους, η Φιορντιλίτζι κι η Ντοραμπέλα (Una donna a quindici anni) 
Cecilia Bartoli - Una Donna A Quindici Anni


συμφωνούν πως δεν θα ήταν κακό ένα αθώο φλερτ μέχρι να γυρίσουν οι αγαπημένοι τους. (Prenderò quel brunettino)
Così fan tutte 'Prenderò quel brunettino' ('I'll take the brunette one') – Glyndebourne


Με αυτή τη σκέψη, αργά (Φιορντιλίτζι) ή γρήγορα (Ντοραμπέλα) πέφτουν στις αγκαλιές των Αλβανών.(Il core vi dono)
Il core vi dono - Cosi Fan tutte - Mozart - Susan Graham, Simon Kennlyside - Paris 1996


Μετά από αυτήν την εξέλιξη, οι δύο άντρες αναγνωρίζουν τη νίκη του Δον Αλφόνσο και αποφασίζουν πως δεν αξίζει πια να αγαπούν τα κορίτσια.(Per pietà, ben mio)
Così fan tutte : "Per pietà, ben mio perdona"


Ο θυμόσοφος φίλος τους θα ζητήσει τότε να τις συγχωρήσουν, μιας και κατά βάθος «έτσι κάνουν όλες» - αυτοί πράγματι μεταπείθονται, αλλά αποφασίζουν να δώσουν πρώτα ένα μάθημα στις (ακόμα ανυποψίαστες) άπιστες.(Tradito, schernito)- (Fra gli amplessi)-(Donne mie, la fate a tanti)
Jerry Hadley - Così fan tutte: Tradito, schernito (1996)


Mozart - Cosi fan tutte - "E amore un ladroncello"


Mozart: Così fan Tutte. " Tra gli amplessi in pochi istanti..." Amanda Roocroft and Rainer Trost

Thomas Allen - Donne mie, la fate a tanti (Cosi fan tutte - 1975)

Το αθώο φλερτ σύντομα μετατρέπεται σε πρόταση γάμου, την οποία οι κοπέλες αποδέχονται. Όμως με τη λήξη της τελετής (που τελεί η Δέσποινα μεταμφιεσμένη σε συμβολαιογράφο), ακούγονται από μακριά εμβατήρια, σημάδι πως ο στρατός μπήκε στη Νάπολη. Τρομοκρατημένες κρύβουν τους γαμπρούς σε ένα δωμάτιο - έτσι αυτοί βρίσκουν την ευκαιρία να φορέσουν τα κανονικά τους ρούχα και να επανεμφανιστούν ως Γουλιέλμος και Φεράντο που μόλις γύρισαν απ' το μέτωπο.(Tutti accusan le donne)
Branch Fields, Bass - Tutti accusan le donne - Don Alfonso COSì FAN TUTTE

Δήθεν κατά λάθος, ο Αλφόνσο πετά μπροστά τους το πιστοποιητικό του γάμου. Αυτοί υποκρίνονται τους εξοργισμένους και φεύγουν, για να ξαναγυρίσουν φορώντας τη μισή στολή τους και τη μισή αμφίεση των Αλβανών, ενώ ταυτόχρονα η Δέσποινα βγάζει κι αυτή την αμφίεση του συμβολαιογράφου. Μόνο τότε καταλαβαίνουν οι δύο κοπέλες τι έχει συμβεί και ζητούν συγχώρεση. Το έργο κλείνει με τα δύο πραγματικά ζευγάρια να τραγουδούν συμφιλιωμένα.