Τρίτη 4 Σεπτεμβρίου 2018

ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΟΠΕΡΑΣ ( Βέρντι 3. Μάκμπεθ 4. Λουίζα Μίλλερ) - 13

ΟΠΕΡΕΣ ΤΟΥ ΓΚΟΥΖΕΠΕ ΒΕΡΝΤΙ


3. Μάκμπεθ  (Macbeth,1847)  


Σύνθεση 1846-47, αναθεώρηση 1864-65.
Πρεμιέρα 1847 και 1865.
Λιμπρέτο από τον Φρατσέσκο Μαρία Πιάβε ( Francesco Maria Piave ), βασισμένο στο έργο του Σαίκσπηρ ( Shakespeare ).

Ρόλοι.
1. Μάκμπεθ, στρατηγός στο στρατό του βασιλιά Ντάνκαν.
2. Μπάνκο, στρατηγός στο στρατό του βασιλιά Ντάνκαν.
3. Λέντυ Μάκμπεθ, γυναίκα του Μάκμπεθ.
4. Λέντυ σε αναμονή, σε Λέντυ Μάκμπεθ.
5. Μακντάφ, ιππότης του Φάϊφ.
6. Μάγισες, κάτοχοι του δάσους και μάντισσες του μέλλοντος.
7. Μάλκομ, γιός του βασιλιά Ντάνκαν.
8. Ντάνκαμ, βασιλιάς της Σκωτίας.
9. Φλιάνς, γιός του Μπάνκο.
    Ένας γιατρός, σκωτσέζοι ευγενείς, στρατιώτες, δολοφόνοι.

ΠΡΑΞΗ ΠΡΩΤΗ.

Σκωτία, ο Μάκμπεθ και ο Μπάνκο, στρατηγοί του σκωτσέζικου στρατού, συναντούν μια ομάδα μαγισσών που προφητεύουν το μέλλον. Προσφωνούν τον Μάκμπεθ, ιππότη του Καουντόρ και βασιλιά της Σκωτίας, και λένε στο Μπάνκο ότι θα γίνει πατέρας βασιλιάδων. Οι δύο άντρες προσπαθούν να μάθουν περισσότερα, αλλά οι μάγισσες εξαφανίζονται. Φθάνουν αγγελιοφόροι με το νέο ότι ο Ντάνκαν, ο τωρινός βασιλιάς της Σκωτίας, έχρισε τον Μάκμπεθ, ιππότη του Καουντόρ. Το πρώτο μέρος της προφητείας επαληθεύτηκε.
Στο κάστρο του Μάκμπεθ, η Λέντυ Μάκμπεθ, διαβάζει ένα γράμμα από τον σύζυγο της που της λέει για τα γεγονότα που έχουν ήδη επιβεβαιωθεί. Αποφασίζει να ακολουθήσει τις φιλοδοξίες της. Ένας υπηρέτης αναγγέλει ότι γρήγορα θα φθάσει ο Ντάνκαν στο κάστρο και όταν ο Μάκμπεθ έρχεται, του λέει ότι πρέπει να σκοτώσουν τον βασιλιά. Ο Ντάνκαν φθάνει. Ο Μάκμπεθ βλέπει το όραμα ενός στιλέτου και τότε αναχωρεί να διαπράξει την δολοφονία. Επιστρέφοντας, λέει στην σύζυγο του πόσο η πράξη τον τρομοκράτησε και αυτή του λέει ότι χρειάζεται περισσότερο κουράγιο. Και οι δυο τους φεύγουν καθώς οι Μπάνκο και Μακντάφ φθάνουν και ανακαλύπτουν το έγκλημα. Ο Μάκμπεθ και η Λέντυ Μάκμπεθ προσποιούνται τους τρομοκρατούμενους και ενώνονται με τους άλλους στο να καταδικάζουν το έγκλημα.

Άριες.
1. Vieni! t'affretta!/ " Έλα! γρήγορα!" 

2. (Or tutti, sorgete / " Σήκω τώρα, όλοι οι άρχοντες της κόλασης!" 

3. Mi si affaccia un pugnal? / " Είναι αυτό ένα στιλέτο που το είδα μπροστά μου? " 


4. (Schiudi, inferno, . . / " Ορθάνοιξε το χαίνων στόμα σου, Ω! Κόλαση!"   



Macbeth: "Vieni, t'affretta" (Anna Netrebko)



Macbeth: Or tutti sorgete (Maria Guleghina)



Roberto Alagna - MacBeth - "Schiudi, inferno" Quartetto & Coro



ΠΡΑΞΗ ΔΕΥΤΕΡΗ

Ο Μάκμπεθ έχει γίνει βασιλιάς. Ο Μάλκολμ, γιός του Ντάνκαν, είναι ύποπτος ότι δολοφόνησε τον πατέρα του και δραπέτευσε στην Αγγλία. Ανήσυχος για την προφητεία πως τα παιδιά του Μπάνκο θα βασιλέψουν, ο Μάκμπεθ και η γυναίκα του τώρα σχεδιάζουν να σκοτώσουν αυτόν και τον γιό του, Φλιάνς. Καθώς ο Μάκμπεθ αναχωρεί για να προετοιμάσει το διπλό έγκλημα, η Λέντυ Μάκμπεθ ελπίζει ότι τελικά ο θρόνος θα γίνει ασφαλής.
Έξω από το κάστρο, δολοφόνοι περιμένουν για τον Μπάνκο, ο οποίος εμφανίζεται μαζί με τον γιό του που τον προειδοποιεί για ένα  παράξενο προαίσθημα. Ο Μπάνκο σκοτώνεται, αλλά ο Φλιάνς το σκάει.
Η Λέντυ Μάκμπεθ υποδέχεται την Αυλή στην αίθουσα δεξιώσεων και τραγουδάει ένα τραγούδι, ενώ ο Μάκμπεθ λαμβάνει τα νέα ότι ο Μπάνκο είναι νεκρός και ότι ο γιός του ξέφυγε. Ο Μάκμπεθ, καθώς ετοιμάζεται να πάρει την θέση του Μπάνκο στο τραπέζι, τρομοκρατήθηκε από ένα όραμα του νεκρού άντρα που τον κατηγορεί. Η συζυγός του είναι ανήμπορη να τον ησυχάσει και οι αυλικοί διερωτώνται για την παράξενη συμπεριφορά του βασιλιά. Ο Μάκνταφ ορκίζεται να εγκαταλείψει την χώρα η οποία τώρα κυβερνάται από δολοφόνους.
Άριες.

1. La luce langue / " Το φως αχνοσβύνει!".
2. Come dal ciel precipita / " Ω, πως το σκοτάδι πέφτει από τον ουρανό! ".
3. Si colmi il calice / " Γέμισε την κούπα"  

Anna Netrebko sings "La luce langue" from Verdi's MACBETH


Ghiaurov: Macbeth, Come dal ciel precipita, Verdi


Anna Netrebko in the final scene of Act II from Verdi's MACBETH


ΠΡΑΞΗ ΤΡΙΤΗ

Οι μάγισσες μαζεύονται ξανά, και ο Μάκμπεθ τις επισκέπτεται, απαιτώντας περισσότερες προφητείες.  Αυτές τον προειδοποιούν να προσέχει τον Μάκνταφ και τον διαβεβαιώνουν ότι "κανένας άντρας που γεννήθηκε από γυναίκα" δεν μπορεί να τον βλάψει και ότι θα είναι ανίκητος μέχρις ότου το δάσος του Μπίρναμ μετακινηθεί προς το κάστρο του.Σε κάποιο άλλο όραμα, βλέπει μια πορεία μελλοντικών βασιλιάδων, ακολουθούμενοι από τον Μπάνκο. Τρομοκρατημένος ο Μάκμπεθ κατέρρευσε. Οι μάγισσες εξαφανίστηκαν και η γυναίκα του τον βρήκε. Αποφασίζουν να σκοτώσουν τον Μακνταφ και την οικογένεια του.

Άριες.

1. Macbeth: O lieto augurio / " Ω, ευτυχισμένη στιγμή / Κανένα δάσος δεν έχει κινηθεί ποτέ από κάποια μαγική δύναμη"  

2. Macbeth: Fuggi regal fantasima / " Φύγε μακριά, βασιλικό φάντασμα που μου θυμίζεις τον Μπάνκο"  

3. Duet: Vi trovo alfin! / "Σε βρήκα επιτέλους!" 





ΠΡΑΞΗ ΤΕΤΑΡΤΗ



Στα σύνορα της Σκωτίας, ο Μάκνταφ συναντάει τους πρόσφυγες. Η γυναίκα του και τα παιδιά του έχουν σκοτωθεί. Ο Μάλκολμ εμφανίζεται με βρετανικά στρατεύματα και τος οδηγεί εναντίον της Σκωτίας.

Η Λέντυ Μάκμπεθ υπνοβατεί, κυριευμένη από τον τρόμο για το τι θα πάθουν αυτή και ο άντρας της. 

Ο Μάκμπεθ περιμένει την έλευση των εχθρών του και αντιλαμβάνεται ότι ποτέ δεν θα μπορέσει να ζήσει ειρηνικά γεράματα. Αγγελιοφόροι φέρνουν νέα ότι η Λέντυ Μάκμπεθ πέθανε, και το δάσος του Μπίρναμ φαίνεται να κινείται. Ο αγγλικός στρατός εμφανίζεται, καμουφλαρισμένος με κλαδιά δέντρων. Ο Μάκνταφ αντιμετωπίζει τον Μάκμπεθ και του λέει ότι δεν γεννήθηκε φυσιολογικά, αλλά με καισαρική τομή. Σκοτώνει τον Μάκμπεθ και ανακηρύσσει τον Μαλκολμ βασιλιά της Σκωτίας.


Άριες

1. (Chorus: Patria oppressa / "Καταπατημένη Πατρίδα!".

2. (Ah, la paterna mano / "Αχ, το πατρικό χέρι¨.

3. Chorus: La patria tradita / Η προδομένη μας πατρίδα".

4. (Una macchia è qui tuttora! / "Yet here's a spot"
5. (Pietà, rispetto, amore / " Συμπόνια, τιμή, αγάπη!".
6. Salve, o re!/ " Ζήτω, Ω βασιλιά!". 

Macbeth: "Patria oppressa"


Placido Domingo - Macbeth - Ah, la paterna mano

Macbeth - G.Verdi " La patria tradita" duetto Macduff / Malcolm. Giuseppe Talamo/ Maurizio Pace 2013

Ghena Dimitrova - Macbeth - Sleepwalking scene - Una macchia è qui tutt'ora - San Carlo Napoli 1984

G. Verdi MACBETH "Perfidi!...Pietà, rispetto, amore"

Macbeth. Act IV. Salve, o re!



4. Λουίζα Μίλλερ (Luisa Miller, 1849))



Η Λουίζα Μίλλερ (Luisa Miller) είναι όπερα σε τρεις πράξεις του Ιταλού συνθέτη Τζουζέπε Βέρντι. Είναι γραμμένη πάνω σε ιταλικό λιμπρέτο του Σαλβαντόρε Καμμαράνο, βασισμένο στο θεατρικό έργο Ραδιουργία και έρως (Kabale und Liebe) του Φρίντριχ Σίλερ. Η όπερα ανέβηκε για πρώτη φορά (παγκόσμια πρεμιέρα) στο Τεάτρο Σαν Κάρλο στη Νάπολη, στις 8 Δεκεμβρίου 1849

Ρόλοι.
1. Μίλλερ, βετεράνος στρατιώτης
2.Λουίζα, η θυγατέρα του
3. Κόμης Βάλτερ
4. Ροδόλφος, ο γιος του
5. Φεντερίκα (Φρειδερίκη), δούκισσα του Οστχάιμ, ανεψιά του Βάλτερ
6. Βουρμ, αυλικός του Βάλτερ
7. Λάουρα, μια χωριατοπούλα
8. Ανώνυμος χωρικός

Η υπόθεση του έργου
Τόπος: Τιρόλο

Χρόνος: αρχές του 17ου αιώ

Πράξη Α΄
Σκηνή 1: Κάποιο χωριό

Την ημέρα των γενεθλίων της Λουίζας οι χωρικοί έχουν συγκεντρωθεί έξω από το σπίτι της για να της τραγουδήσουν. Εκείνη αγαπά τον Κάρλο, ένα παλικάρι που έχει συναντήσει στο χωριό (Lo vidi e'l primo palpito /«Τον είδα και η καρδιά μου ένιωσε την πρώτη της ανατριχίλα έρωτα»)
ANNA PIROZZI as LUISA MILLER "Lo vidi e'l primo palpito" (2014)


και κοιτάζει γι' αυτόν μέσα στο πλήθος. Ο πατέρας της, ο Μίλλερ, ανησυχεί για αυτή την παράξενη αγάπη, αφού ο Κάρλο είναι ξένος. Ο Κάρλο εμφανίζεται και το ζευγάρι τραγουδά την αγάπη τους (Διωδία: T'amo d'amor ch'esprimere / «Σ' αγαπώ με αγάπη που οι λέξεις δεν μπορούν να εκφράσουν»).
Gilda Cruz Romo & Luciano Pavarotti " T'amo D'amo Ch'esprimere",


Καθώς οι χωρικοί αποχωρούν για να μπουν στη γειτονική εκκλησιά, ο Μίλλερ προσεγγίζεται από έναν αυλικό, τον Βουρμ, που έχει ερωτευθεί τη Λουίζα και θέλει να την πάρει για γυναίκα. Αλλά ο Μίλλερ τον πληροφορεί ότι δεν θα πάρει ποτέ μια απόφαση αντίθετη με τη θέληση της θυγατέρας του (Sacra la scelta è d'un consorte / «Η επιλογή συζύγου είναι ιερή»).


Εκνευρισμένος από την απάντηση, ο Βουρμ αποκαλύπτει στον Μίλλερ ότι στην πραγματικότητα ο Κάρλο είναι ο Ροδόλφος, ο γιος του Κόμη Βάλτερ. Μόνος του, ο Μίλλερ εκφράζει την οργή του (Ah fu giusto il mio sospetto / «Ω! Η υποψία μου βγήκε αληθινή»).
Sherrill Milnes - Ah, fu giusto il mio sospetto - Verdi - Luisa Miller




Σκηνή 2: Το κάστρο του Κόμη Βάλτερ

Ο Βουρμ πληροφορεί τον κόμη για τον έρωτα του Ροδόλφου με τη Λουίζα και ο κόμης τον διατάζει να του φέρει τον γιο του. Ο κόμης εκφράζει την ενόχλησή του (Il mio sangue la vita darei).
Il mio sangue, la vita darei - Luisa Miller di G. Verdi - Basso Bonaldo Giaiotti


Μόλις έρχεται ο Ροδόλφος, του λέει πως προτίθεται να τον παντρέψει με την ανεψιά του Φεντερίκα, Δούκισσα του Οστχάιμ.


Μόλις ο Ροδόλφος μένει μόνος με τη Φεντερίκα, της εξομολογείται ότι αγαπά μια άλλη γυναίκα, ελπίζοντας ότι η δούκισσα θα τον καταλάβει. Αλλά η Φεντερίκα είναι ήδη υπερβολικά ερωτευμένη μαζί του για να δείξει κατανόηση (Διωδία: Deh! la parola amara perdona al labbro mio / «Προσευχήσου να συγχωρήσεις τα χείλη μου για τις πικρές λέξεις»).

Σκηνή 3: Το σπίτι του Μίλλερ

Ο Μίλλερ πληροφορεί την κόρη του ποιος είναι στην πραγματικότητα ο Ροδόλφος. Ο Ροδόλφος φθάνει και παραδέχεται την παραπλάνηση, αλλά ορκίζεται πως ο έρωτάς του είναι ειλικρινής. Γονατίζοντας μπροστά στον Μίλλερ ανακοινώνει ότι η Λουίζα θα είναι η νύφη του. Τότε καταφθάνει ο Κόμης Βάλτερ και έρχεται αντιμέτωπος με τον γιο του. Τραβώντας το σπαθί του, ο Μίλλερ υπερασπίζεται την κόρη του και ο Βάλτερ διατάζει να συλλάβουν τόσο τον πατέρα όσο και την κόρη. Ο Ροδόλφος αντιδρά και απειλεί τον πατέρα του: αν δεν ελευθερώσει την κοπέλα, τότε ο Ροδόλφος θα αποκαλύψει τον τρόπο με τον οποίο ο Βάλτερ έγινε κόμης. Φοβισμένος, ο Βάλτερ διατάζει την απελευθέρωση της Λουίζας.

Πράξη Β΄
Σκηνή 1: Δωμάτιο στο σπίτι του Μίλλερ


Μερικοί χωρικοί έρχονται στη Λουίζα και την πληροφορούν ότι ο πατέρας της θεάθηκε να σέρνεται μακριά αλυσοδεμένος. Τότε φθάνει ο Βουρμ και επιβεβαιώνει πως ο Μίλλερ πρόκειται να εκτελεσθεί. Αλλά της προτείνει κάτι: Μπορεί να απελευθερώσει τον πατέρα της αν η Λουίζα του δώσει ένα γράμμα στο οποίο να δηλώνει τον έρωτά της για τον Βουρμ. Ισχυρίζεται ότι έχει ξεγελάσει τον Ροδόλφο. Εκείνη αντιστέκεται αρχικώς (Tu puniscimi, O Signore / «Τιμώρησέ με, ω Κύριε»),
Luisa Miller: “Tu puniscimi, o Signore”


αλλά τελικά υποχωρεί και γράφει το γράμμα, ενώ ο Βουρμ την πληροφορεί ότι πρέπει να προσποιηθεί ότι το έγραψε με τη θέλησή της και ότι είναι ερωτευμένη με τον Βουρμ. Καταρώντας τον (A brani, a brani, o perfido / «Ω άτιμο κάθαρμα»), η Λουίζα το μόνο που θέλει είναι να πεθάνει.
A brani, a brani, o perfido from Luisa Miller - Annie Halbert, Soprano





Σκηνή 2: Δωμάτιο στο κάστρο του Κόμη Βάλτερ


Στο κάστρο, ο Βάλτερ και ο Βουρμ μας πληροφορούν συζητώντας το πώς ο κόμης ήρθε στην εξουσία δολοφονώντας τον εξάδελφό του και ο Βουρμ υπενθυμίζει στον κόμη το πώς ο Ροδόλφος το γνωρίζει αυτό. Οι δυο τους συνειδητοποιούν ότι, αν δεν δράσουν από κοινού, είναι ίσως καταδικασμένοι (Διωδία: L'alto retaggio non ho bramato / «Η κληρονομιά ευγενείας από τον ξάδερφό μου»).
"L'alto retaggio non ho bramato" from Luisa Miller by Verdi


Τότε μπαίνουν η Δούκισσα Φεντερίκα και η Λουίζα, η οποία επιβεβαιώνει το περιεχόμενο της επιστολής της.


Σκηνή 3: Τα διαμερίσματα του Ροδόλφου


Ο Ροδόλφος διαβάζει την επιστολή της Λουίζας και, διατάζοντας έναν υπηρέτη να καλέσει τον Βουρμ, θρηνεί τις ώρες χαράς που πέρασε με τη Λουίζα (Quando le sere al placido / «Το βραδάκι, στη γαλήνια λάμψη έναστρου ουρανού»).
"Quando le sere al placido" - Domingo - Luisa Miller (1979)


Ο Ροδόλφος έχει προκαλέσει τον Βουρμ σε μονομαχία. Προκειμένου να την αποφύγει, ο αυλικός πυροβολεί με το πιστόλι του στον αέρα, κάνοντας έτσι τον κόμη και τους υπηρέτες του να έρθουν τρέχοντας. Ο Κόμης Βάλτερ συμβουλεύει τον Ροδόλφο να εκδικηθεί την προσβολή στο πρόσωπό του παίρνοντας για γυναίκα του τη Δούκισσα Φεντερίκα. Απελπισμένος, ο Ροδόλφος εγκαταλείπει τον εαυτό του στη μοίρα (L'ara o l'avella apprestami / «Ετοιμάστε τον βωμό ή τον τάφο για μένα»).



Πράξη Γ΄
Δωμάτιο στο σπίτι του Μίλλερ


Από μακριά ακούγονται αντίλαλοι του εορτασμού των γάμων του Ροδόλφου με τη Φεντερίκα. Ο γερο-Μίλλερ επιστρέφει σπίτι του, έχοντας απελευθερωθεί από τη φυλακή. Μπαίνει μέσα και αγκαλιάζει την κόρη του, μετά διαβάζει την επιστολή της προς τον Ροδόλφο. Η Λουίζα είναι αποφασισμένη να αυτοκτονήσει (La tomba è un letto sparso di fiori / «Ο τάφος είναι ένα κρεβάτι στρωμένο με λουλούδια»),
Katia Ricciarelli & Louis Quilico - La tomba è un letto... - "Luisa Miller" (San Francisco, 1974)
αλλά ο Μίλλερ καταφέρνει να την πείσει να μείνει μαζί του (Διωδία: La figlia, vedi, pentita).Μόνη της, η Λουίζα συνεχίζει να προσεύχεται. Ο Ροδόλφος τότε γλιστρά μέσα και, χωρίς να γίνει αντιληπτός, ρίχνει δηλητήριο στην καράφα με το νερό που βρίσκεται πάνω στο τραπέζι. Μετά ρωτά τη Λουίζα αν πραγματικά έγραψε μόνη της το γράμμα στο οποίο δηλώνει τον έρωτά της για τον Βουρμ. «Ναι» αποκρίνεται εκείνη. Τότε ο Ροδόλφος πίνει ένα ποτήρι νερό από την καράφα και μετά δίνει ένα άλλο στη Λουίζα και της λέει να πιει. Στη συνέχεια της ανακοινώνει ότι είναι αμφότεροι καταδικασμένοι να πεθάνουν. Πριν όμως πεθάνει, η Λουίζα λέει στον Ροδόλφο την αλήθεια σχετικά με την επιστολή (Διωδία: Ah piangi; il tuo dolore).
Ο Μίλλερ επιστρέφει και παρηγορεί την ετοιμοθάνατη θυγατέρα του. Και οι τρεις τους λένε τις προσευχές τους και τους αποχαιρετισμούς τους (Η Λουίζα: Padre, ricevi l'estremo addio / «Πατέρα, δέξου το τελευταίο μου αντίο».
Ο Ροδόλφος: Ah! tu perdona il fallo mio / «Ω, συγχώρησε την αμαρτία μου»
Ο Μίλλερ: O figlia, o vita del cor paterno / «Ω παιδί μου, ζωή της καρδιάς του πατέρα σου»). 
Καθώς η Λουίζα πεθαίνει, εισέρχονται χωρικοί μαζί με τον Κόμη Βάλτερ και τον Βουρμ. Τότε, πριν πεθάνει κι αυτός, ο Ροδόλφος διαπερνά με το σπαθί του το στήθος του Βουρμ λέγοντας στον πατέρα του: La pena tua mira / «Κοίτα την τιμωρία σου».
Katia Ricciarelli, Luciano Pavarotti & Piero Cappuccilli-Luisa Miller, Final Scene





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου