Διαλέξεις για το 1821-Σειρά 3η
Μιλάγαμε για τα μεγάλα βασικά αρχικά της επανάστασης, για να τη τοποθετήσουμε γιατί ξεκίνησε στην Βλαχία και την Μολδαβία, το ρόλο της αποστασίας του Αλή Πασά και πόσο αυτό συνέβαλε, ποιοι ήταν οι αρχηγοί της Φιλικής εταιρείας, πως πήγε το πράγμα στη Βλαχία και την Μολδαβία, αν θυμάστε και είχαμε αρχίσει να βλέπουμε σε ποιους τόπους τελικά συγκροτήθηκε η επανάσταση που ήταν ελάχιστη, αν καθίσουμε και τους δούμε πρακτικά, ήτανε η Στερεά, η Πελοπόννησος, τα νησιά του Αργοσαρωνικού, τα νησιά των Κυκλάδων και η Σάμος εκεί κατάφερε να κρατηθεί μέχρι τέλους η επανάσταση και η επανάσταση οπωσδήποτε έφερε μεγάλες αναταραχές στο νότο της Βαλκανικής και εμείς που την πλησιάζουμε, έχουμε στο νου μας ότι οι άνθρωποι ήταν συνεχώς σε πόλεμο, τα πράγματα ήταν εκεί συγκεντρωμένα, θα σας διαβάσω μια διαταγή της προσωρινής διοικήσεως της Ελλάδος Ιούνιο του 1822 που διατάσσει, όλα τα εργαστήρια, τα καφενέδες, ρακοπωλεία κλπ., εις όλας τας πόλεις της Ελλάδος να κλεισθώσι για 3 ολοκλήρους μήνες από σήμερα, θέλω να πω, έτρεχε η επανάσταση και τα καφενεία και τα ρακοπωλεία και αυτά ήτανε εκεί πέρα, το ίδιο παθαίνουμε όταν διαβάζουμε ιστορίες από το 2ο παγκόσμιο πόλεμο, η Αθήνα στο 2ο παγκόσμιο πόλεμο και διαβάζεις κινηματογράφοι, τόσα θέατρα, γύρω γίνονταν, αλλά ο άνθρωπος ταυτοχρόνως μπορεί να είναι έτοιμος να πεθάνει, αλλά θέλει και τα άλλα, όσο ζει θα πάει και στο ανθοπωλείο ρε παιδί μου!! ,αντιστοίχως ο Σουλτάνος όταν ξεκίνησαν τα γεγονότα της επανάστασης και του προστέθηκε ακόμη ένας μεγάλος μπελάς σε αυτούς που είχε, στέλνει στο μεγάλο του Βεζίρη διαταγή, να διατάξεις όλους τους μουσουλμάνους να απαρνηθούν την ηδυπάθεια, την πολυτέλεια και την ασωτία και να μεταβάλλονται στην κατάσταση της ειρήνης σε κατάσταση πολέμου και πράττοντας κατά τους νόμους του προφήτη, δηλαδή ο κάθε ένας είχε τον μπελά του να συμμαζέψει τους δικούς του, ανθρώπινο, λογικό είναι, η επανάσταση όταν ξεκίνησε, ξεκίνησε μετά από ένα γρήγορο υπολογισμό ή τώρα ή ποτέ, μας συμφέρει τώρα γιατί τα στρατεύματα των Οθωμανών είναι απασχολημένα με τον Αλή Πασά και έτσι η Φιλική εταιρεία πήρε την απόφαση τότε να ξεκινήσει, ο Κολοκοτρώνης έγραψε στα απομνημονεύματα του, δεν τα έγραψε, ήταν όπως ξέρετε αλφάβητος, δηλαδή ήξερε όσα οι περισσότεροι Έλληνες την περίοδο της τουρκοκρατίας, υπήρχαν πολλά σπουδαία σχολεία, αλλά ο μέσος άνθρωπος μάθαινε πέντε πραγματάκια από το ευαγγέλιο του χωριού με τη βοήθεια του ιερέα, σε αυτούς ανήκει και ο Κολοκοτρώνης, ήταν αλφάβητος, αλλά ήταν πάρα πολύ φιλομαθής και διάβαζε, το λέω αυτό γιατί μετά τη δεύτερη δίκη του θα γνωρίζετε ότι ο Κολοκοτρώνης φυλακίστηκε δύο φορές, μια κατά την διάρκεια της επανάστασης και μια στη περίοδο του Όθωνος και στις δύο φορές κατηγορήθηκε στην ουσία επί προδοσία και στη 2η δίκη επί Όθωνος τελικά απαλλάχτηκε χάρις και σε ένα σπουδαίο δικαστικό, τον Τερτσέτη, όταν τελείωσε η δίκη, ο Τερτσέτης τον πλεύρισε τον Θεοδωράκη, στο σημείο αυτό θέλω να σας πω ότι στην περίοδο της τουρκοκρατίας, όταν γινόσουν σπουδαίο πρόσωπο, δεν ήσουν πια Θεόδωρος, αλλά ήσουν Θεοδωράκης, το -ακης ήταν χαρακτηριστικό κατάκτησης υψηλής θέσεως, κοινωνικής, έτσι ο Κολοκοτρώνης μετά τα Δερβενάκια, δεν αποκαλούνταν πλέον Θεόδωρος, αλλά Θεοδωράκης, απευθύνθηκε λοιπόν στον Θεοδωράκη και του είπε, κύριε Κολοκοτρώνη είναι σπουδαίο να γράψετε τα απομνημονεύματα σας, η ζωή φεύγει, πρέπει να μείνουνε οι αναμνήσεις σας, ο Κολοκοτρώνης είπε δεν γράφω, εγώ θα έρχομαι και θα μου λέτε εσείς όσα θυμάστε και θα τα γράφω εγώ και έτσι χάρις στη δράση αυτού του δικαστικού έχουμε τα απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη, βέβαια τότε δεν υπήρχαν μαγνητόφωνα για να μπορεί ο άλλος ο φουκαράς που είχε όλη τη καλή διάθεση να γράψει ακριβώς ότι άκουγε, αλλά είναι φανερό ότι προσπαθεί να μεταφέρει όσο το δυνατόν πιο πιστά και στο λόγο του Κολοκοτρώνη ήταν εκπαιδευμένος, ο δε Κολοκοτρώνης ήταν καλλιεργημένος, αλλά στην πραγματικότητα ήταν αμόρφωτος, αμόρφωτος, υπάρχει μια διαφορά μεταξύ του ενός και του άλλου και έτσι τώρα ο Κολοκοτρώνης είναι γέρος τώρα που τα γράφει, όταν πολεμούσε στην επανάσταση του 21 και τον έλεγαν γέρο δεν ήταν γέρος, τώρα κάνοντας μια ανασκόπηση για την επανάσταση στην οποία μετέσχε τόσο δυναμικά και λέει, ο κόσμος μας έλεγε τρελούς όταν ξεκίνησε η επανάσταση, αν δεν ήμεθα τρελοί δεν θα κάναμε την επανάσταση, διότι ηθέλαμε συλλογιστεί, πρώτον τα πολεμοφόδια, καβελαρία μας, το πυροβολικό μας, τις πυριτιδαποθήκες μας, τα μαγαζιά μας ηθέλαμε να ταιριάσει την δύναμη την ιδική μας την τουρκική δύναμην, δηλαδή όταν τα βάλουμε κάτω δεν υπήρχε καμία σύγκριση, τώρα που ενικήσαμε όπου τελειώσαμε καλά τον πόλεμο μας, μακαριζόμεθα και κοιμώμεθα, άρα δεν ευτυχούσαμε, ήθελαμεν τότε κατάρες και αναθέματα, πόσο αληθινό είναι! Όταν ξεκινάς ένα μεγάλο εγχείρημα, ποιος σου εξασφαλίζει ότι θα βγει σε καλό, το ίδιο πράγμα αν δεν είχε βγει καλό, εμείς οι ίδιοι άνθρωποι που είχαμε πρωταγωνιστήσει τώρα θα ακούγαμε βρισιές και κατάρες, όταν καλά ακούμε ευχές, νοούσαμεν σαν να είναι αραγμένα 50-60 καράβια φορτωμένα, ένα από αυτά ξεκόβει, κάνει πανιά, πηγαίνει στη δουλειά του με μεγάλη φουρτούνα, με μεγάλο άνεμο, πηγαίνει πολύ, κερδίζει, γυρίζει οπίσω σώον, είναι 50-60 καράβια με το βαρύ καιρό, ένα μόνο φεύγει με το κακό καιρό, τότε ικούς όλα τα υπίλοιπα καράβια και λέγουν, για τον καπετάνιο του παλαβού καραβιού, ιδε άνθρωπός, ίδε παλληκάρι, είναι φρόνιμος και όχι σαν εμάς οπού καθόμεθα έτσι δηλοί, χαϊμένοι και κατηγορούνται οι καπεταναίοι ως ανάξιοι των υπολοίπων 59 πλοίων που δεν βγήκαν, αν δεν ευδοκιμούσε το καράβι που έφυγε, ήθελαν ειπείν, μα τι τρελός να σηκωθεί με τέτοια φουρτούνα, με τέτοιο άνεμο, να χαθεί ο παλιάνθρωπος, επήρεν τον κόσμο εις στον λαιμόν του, πόσο αληθινόν δεν είναι αυτό? Και ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης έτσι σε μια αποστροφή πολύ ενδιαφέρουσα των απομνημονευμάτων του, μας παραθέτει κάποιες σκέψεις που σε εκπλήττουν διότι όπως σας είπα ο Κολοκοτρώνης δεν ήταν άνθρωπος που θα περίμενε κανείς τόσο συνδυαστικές σκέψεις και η γαλλική επανάστασης και ο Ναπολέων έκανε κατά τη γνώμη μου να ανοίξουν τα μάτια του κόσμου, πρωτύτερα, πριν από την επανάσταση δηλαδή την γαλλική, τα έθνη δεν είχαν ορίζοντο, δηλαδή τα διάφορα έθνη δεν είχαν ακριβώς συναίσθηση τι είναι σοβαρά, τους βασιλείς τους ενομιζον ως θεούς επί της γης και ότι και αν έκαμναν, το ίδων καλά καμωμένο και για αυτό είναι τώρα δυσκολότερο να διοικήσεις λαόν, στον καιρόν μου το εμπόριο ήταν πολλά μικρόν...........κτλ., η κοινωνία των ανθρώπων, εννοεί όταν ήταν νέος, ήτον μικρή, η κοινωνία των ανθρώπων ο κάθε ένας μας ήξερε ένα μικρό κύκλο δεν είχε συναίσθηση για κάτι μεγαλύτερο και ακούστε μια εντυπωσιακή φράση που προσθέτει, δεν είναι παρά η επανάστασης μας που εσχέτισε όλους τους Έλληνας, δηλαδή η επανάσταση η ίδια έγινε ένα εργαστήρι που κάθε μέρα οι Έλληνες δένονταν περισσότερο, σχετίζεται με αυτό που σας έλεγα για τον Καραϊσκάκη ο οποίος τα 2-3 πρώτα χρόνια δεν ήξερες ακριβώς πότε είναι με τους Έλληνες και πότε τα έχει κάνει καπάκια με τους Τούρκους, όμως μετά το 23 έπαψε πλέον να ταλαντεύεται ήξερε με ποιόν είναι, που ανήκει και τι αισθάνεται, ευρίσκοντο άνθρωποι όπου δεν εγνώριζον άλλο χωριό μακριά μίαν ώραν από το ιδικόν τους, τόσο μικρή ήταν η κοινωνία των ανθρώπων, ήξεραν μόνο το χωριό τους δεν είχαν πάει ούτε μέχρι το παρακάτω χωριό, την Ζάκυνθον την ενόμιζον ως γνωρίζομεν τώρα, το μακρύτερον μέρος του κόσμου, η Ζάκυνθος από την δυτική Πελοπόννησο είναι πέντε οργιές δρόμο, τίποτα πολύ κοντινά, αλλά η Ζάκυνθος ήταν κάτω από τους Βενετούς, ήταν κάτω από άλλους κυριάρχους, οπότε οι Πελοποννήσιοι αισθάνονταν ότι είναι άλλο μέρος και η Αμερική τους φαίνεται όπως τους εφαίνετο αυτών η Ζάκυνθος, έλεγον εις την Φραγκιά, είσαι εδώ, η Ζάκυνθος απέναντι και λες εις την Φραγκιά, πράγματι η επανάσταση άλλαξε δεδομένα, λογικό είναι και για αυτή ακριβώς την επανάσταση μιλάμε τώρα, σας έλεγα χθες κάνοντας μια ανασκόπηση της κοινωνίας πριν από την επανάσταση και ξεκινήσαμε από την Στερεά Ελλάδα αν θυμάστε, στη Στερεά Ελλάδα η κύρια δύναμη, αυτό που θέσαμε εχθές, ήταν οι ένοπλοι των βουνών και οι ένοπλοι των βουνών ήταν Οθωμανοί δημόσιοι υπάλληλοι, ονομάζονταν αρματολοί και είχαν μια παράξενη σχέση με την οθωμανική αυτοκρατορία, πότε ήταν μαζί της, πότε την αντιχτυπούσανε όταν αισθάνονταν ότι χάνουν τα προνόμια τους οι περισσότεροι από αυτούς, από αυτή την προϊστορία του ραϊμπουγιουρντί είχαμε στη Ρούμελη το πρόβλημα των καπακιών, δηλαδή στην διάρκεια της επανάστασης πολλοί από τους αρματολούς, όχι όλοι, δεν δίσταζαν καθόλου, ούτε το σκεφτόντανε καθόλου να κάνουν καπάκια με τους Τούρκους, το θεωρούσαν περισσότερο καλό περισσότερο νόμιμο ο καθένας, έμεναν μαζί τους, ξανά γυρνούσαν, ξανά έφευγαν, δεν ξανά γυρνούσαν, όλο αυτό το παιχνίδι που έγινε συνώνυμο με τον πολεμιστή της Ρούμελης, κατά τα άλλα η Ρούμελη έδωσε γερούς πολεμιστές που ξέραν να πολεμούν, ξέραν το βουνό και κλέφτες φυσικά, γιατί εκεί υπήρχαν και ομάδες κλεφτών που εξ’ άλλου ήταν έτοιμες να μετακινηθούν στα δύο επίπεδα, η Ρούμελη είχε και προύχοντες σε τοπικό επίπεδο, αλλά οι προύχοντες της Ρούμελης αναλογικά με τους αρματολούς είχαν μικρή δύναμη, έχει σημασία αυτό που σας λέω, διότι στη Πελοπόννησο τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά και η Πελοπόννησος είναι η ναυαρχίδα της επανάστασης του 21, άρα ότι συνέβαινε στην Πελοπόννησο πριν την επανάσταση μας ενδιαφέρουν κατά πολύ και η Πελοπόννησος έχει χαρακτηριστικά, πάντα την έκαναν εξαιρετικά σημαντική για όποια αυτοκρατορία έλεγχε την ευρύτερη περιοχή ακριβώς γιατί είναι πολύ νότια, δηλαδή στην ουσία είναι η μύτη που ελέγχει το Αιγαίο και τις νότιες θάλασσες, είναι σχεδόν νησί, είναι νήσος και στην Πελοπόννησο όλοι οι κατά καιρούς κατακτητές της είχαν κτίσει καταπληκτικά κάστρα, η Πελοπόννησος διαθέτει καμιά 50 σπουδαία κάστρα, τα σπουδαιότερα των οποίων είναι 3-4, η Ακροκόρινθος που υπερασπίζεται στην ουσία τον ισθμό της Κορίνθου, όλο το σύστημα υπεράσπισης του Ναυπλίου, Παλαμήδι κτλ., η Μονεμβασιά με τις καταπληκτικές της οχυρώσεις και πάρα πολλά άλλα κάστρα, όπως η Μεθώνη και η Κορώνη κτλ., το ξέρετε και εσείς και η Κρήτη ήταν εξ’ ίσου πολύ σημαντική και υπήρχαν κάστρα για την υπεράσπιση του νησιού, η Πελοπόννησος ακόμη περισσότερο και εξ’ αυτού η Πελοπόννησος έχοντας αυτά τα κάστρα, είχε την δυνατότητα άμυνας που πάντοτε ζύγιζε στα πράγματα, η Πελοπόννησος είναι μια περιοχή ορεινή, αλλά όχι τόσο συμπτυγμένα και πυκνά ορεινή όπως είναι η Ρούμελη, αντίθετα υπάρχουν πεδιάδες, εύφορες πεδιάδες και υπάρχουν αρκετά εύφορα ημιορεινά, το λέω αυτό γιατί στη πορεία της Πελοποννήσου κάτω από τους Βενετούς, η Πελοπόννησος ήταν αιώνες υπό των έλεγχο των Βενετών, οι Βενετοί την έχασαν την Πελοπόννησο στο 16ο αιώνα, την πήραν οι Τούρκοι και αν θυμάστε, από το 1680 και μετά οι Βενετοί ξανά επιχείρησαν να καταλάβουν τις περιοχές που είχαν χάσει στην Αττική και στην Εύβοια, οι Βενετοί και ξεκίνησαν μια μεγάλη εκστρατεία εναντίον των Τούρκων επί κεφαλής ήταν ο Μοροζίνη, ένας προικισμένος στρατιωτικός της Βενετίας και πράγματι οι Βενετοί κατάφεραν να ξανά καταλάβουν την Πελοπόννησο μεταξύ του 1685 και του 1715 για 30 δηλαδή χρόνια οι Βενετοί ξανά πήραν την Πελοπόννησο και μάλιστα τότε επιτέθηκαν και στην Αττική για να την ανακαταλάβουν, πρώτα πολιόρκησαν την Αθήνα και έστησαν τα κανόνια τους στου Φιλοπάππου και οι Τούρκοι είχαν μέσα στο Παρθενώνα τα πυρομαχικά και ένα βλήμα έπεσε μέσα στο Παρθενώνα, τότε είναι που ανατινάχτηκε ο Παρθενώνας, την πήραν για λίγο την Αθήνα, την έχασαν κτλ., εν πάση περιπτώσει, οι Βενετοί ήθελαν οπωσδήποτε να ανακαταλάβουν την Πελοπόννησο, το πέτυχαν για 30 χρόνια, όχι περισσότερο γιατί οι Οθωμανοί ξανά νίκησαν τους Βενετούς και πια τους απομάκρυναν ολότελα από το πεδίο, εξ’ άλλου οι Βενετία ήταν σε παρακμή δεν ήταν πια η παλιά δύναμη και στο τέλος του ίδιου αιώνα, του 18ου αιώνα, πλέον θα καταληφθεί από τους Γάλλους και θα τελειώσει η ακμή της θα γίνει το πιο ωραίο μουσείο στο κόσμο, αυτή είναι αυτής της υπερδύναμης που για αιώνες είχε λάμψει στη Μεσόγειο και στη Κρήτη το γνωρίζετε καλά. Τα λέμε τώρα όλα αυτά διότι αυτή η εναλλαγή των κυριάρχων στην Πελοπόννησο και το γεγονός ότι όποιος είχε την Πελοπόννησο δεν αισθάνονταν ακριβώς ασφαλής, επειδή οι Τούρκοι ήξεραν ότι οι Βενετοί ετοιμάζονται να την πάρουν και οι Βενετοί ήξεραν ότι και οι Τούρκοι ετοιμάζονται να την πάρουν για να μην μπω σε λεπτομέρειες ωφέλησε ένα στρώμα πελοποννησίων αρχόντων τους οποίους χρησιμοποίησαν οι κυρίαρχοι για να μπορούν να ελέγχουν καλλίτερα τις περιοχές οπού υπήρχε χριστιανικό στοιχείο και εκείνοι δεν ήθελαν να εμπλέκονται με τα εσωτερικά τους θέματα, αυτό συνέβαινε, αυτό που λέμε τοπική αυτοδιοίκηση και ήταν κάτι που συνέβαινε στην οθωμανική αυτοκρατορία, στη Πελοπόννησο πήρε ειδική έκταση, στη Πελοπόννησο την παραμονή της επανάστασης του 1821, το 1/10 του πληθυσμού είναι μουσουλμάνοι, τα 9/10 είναι χριστιανοί ορθόδοξοι, ήταν δηλαδή συντριπτική η υπεροχή των χριστιανών ορθοδόξων, κάτι που δεν συνέβαινε στην Κρήτη όπου π.χ., που όταν μπήκε στον αγώνα είχε πολύ μεγάλο θέμα γιατί ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της ήτανε μουσουλμάνοι και μάλιστα μουσουλμάνοι εξ’ Ελλήνων, οι ονομαζόμενοι Τουρκοκρητικοί, ήταν πολύ πιο περίπλοκα τα πράγματα στην Κρήτη, στη Πελοπόννησο ήταν πιο απλά από αυτή την πλευρά, όμως στην Πελοπόννησο οι Οθωμανοί είχαν στην κυριαρχία τους τα κάστρα, τα έλεγχαν τα μεγάλα κάστρα και μέσα στα κάστρα κατοικούσαν μουσουλμάνοι, ή έδρα της οθωμανικής διοίκησης στην Πελοπόννησο ήταν η Τρίπολη, ενώ της βενετικής Πελοποννήσου το Ναύπλιο, έχει σημασία αν σκεφθεί κανείς αυτό, γιατί το Ναύπλιο ήταν στην θάλασσα, οι Βενετοί ήταν δύναμη της θάλασσας, οι Τούρκοι ήταν δύναμη της στεριάς, επομένως για αυτούς είναι καταλληλότερη η Τρίπολη στο κέντρο της Πελοποννήσου και οι Τούρκοι όπως και οι Βενετοί πριν ελέγχουν τις πεδιάδες της Πελοποννήσου που είναι εύφορες, εκεί κατά κανόνα οι ιδιοκτήτες είναι Τούρκοι, αντιθέτως που υπάρχει πιο ισχυρό το ελληνικό στοιχείο? Όσο πηγαίνουμε προς τα ημιορεινά και τα ορεινά, εξ’ αυτού οι μεγάλες οικογένειες της Πελοποννήσου, οι θρυλικοί Κοτζαμπάσηδες της Πελοποννήσου, πρόκριτοι, προύχοντες δηλαδή αρχοντικές οικογένειες, κατά κανόνα έχουν δύναμη στα ημιορεινά και εκεί έχουν και την περιουσία τους, αντιθέτως ο πλούτος, κρατείστε το αυτό γιατί μας ενδιαφέρει, ο πλούτος είναι στα χέρια των εκάστοτε κυριάρχων που ελέγχουν τις πεδιάδες, αυτές οι οικογένειες για διάφορους λόγους που δεν είναι του παρόντος, μετά από τα ορλωφικά στα οποία πρωτοστάτησαν, αφορούσαν και την Κρήτη, Μαστρογιάννης κτλ., αλλά κυρίως στην Πελοπόννησο τα ορλωφικά πήραν μεγάλη διάσταση, ποιοι ενεπλάκησαν στα ορλωφικά το 1770? οι Μανιάτες, οι Μανιάτες είναι έτοιμοι για όλα μονίμως, τόσο έτοιμοι που τους θεωρείς αυτονόητους και ορισμένοι από τους πολύ δυνατούς κοτζαμπάσηδες της Πελοποννήσου, με επικεφαλής την σπουδαιότατη προυχοντική οικογένεια, θρυλική νεοελληνική οικογένεια, Μπενάκη, στη περιοχή της Μεσσηνίας, αυτή είχαν έλθει σε επαφή με τους Ρώσους και είχαν παίξει ρόλο όταν ήλθαν οι Ρώσοι, τα πράγματα δεν πήγαν καλά, ηττήθηκε το πράγμα στη Πελοπόννησο, ρημάχτηκε η Πελοπόννησος, χιλιάδες Πελοποννήσιοι κατέφυγαν στην Ρωσία και τώρα έρχονται πίσω ως Πόντιοι Έλληνες εκ Ρωσίας, ήτανε δραματικά τα γεγονότα των ορλωφικών και θα περίμενε κανείς οι κοτζαμπάσηδες να είχαν βρεθεί κρεμασμένοι στο μεσιανό κατάρτι, αλλά έγιναν διάφορες μυθιστορηματικές εξελίξεις τελείως απρόσμενες που τελικά αντί να βρεθούν στο μεσιανό κατάρτι οι προύχοντες, οι Τούρκοι αναγκάστηκαν ξανά να τους έχουν περί πολλού και να τους χρησιμοποιήσουν γιατί τους χρειαζόντανε εκεί στα ορεινά και στα ημιορεινά, θέλω να σας πω στο σημείο αυτό, ότι η Πελοπόννησος δεν είχε αρματολούς, τα φαινόμενα του αρματολισμού σταματάει στον ισθμό της Κορίνθου, είναι στη Βαλκανική, όχι μόνο στη Ρούμελη, μέχρι επάνω στα βουνά της Βαλκανικής και στην Βουλγαρία και στη Σερβία, στη Σερβία είναι προς τα ορεινά, αλλά στη Πελοπόννησο δεν υπήρχαν αρματολοί, για διάστημα είχε γίνει συζήτηση μεταξύ των ιστορικών εάν υπήρξαν αρματολοί ή όχι, έχει τελειώσει αυτή η συζήτηση, δεν υπήρχαν αρματολοί στην Πελοπόννησο, τι υπήρχαν? Τούρκοι διοικητές, Τρίπολη, εκεί ήταν το κέντρο, εκεί ήταν στρατός, εκεί ήταν φρουρές, κάστρα κτλ., στα κάστρα φρουρές τουρκικές, ο τουρκικός πληθυσμός κατοικούσε κατά κανόνα στα κάστρα για να είναι ασφαλής και βέβαια η Τρίπολης που ήτανε λόγω της έδρας της κυβερνήσεως, το ισχυρό οχυρό των Τούρκων στη Πελοπόννησο.
Οι μεγάλες οικογένειες της Πελοποννήσου, ελληνικές χριστιανικές οικογένειες, ήταν περίπου 50-55 τον αριθμό, από αυτές κάποιες, μόλις σας πω τα ονόματα, θα αλλάξετε γνώμη γιατί είναι γνωστές οικογένειες και έπαιξαν και μεγάλο ρόλο και μετά την επανάσταση στη πολιτική ζωή της χώρας, πρέπει να σας πω ότι στον 19ο αιώνα, δηλαδή μετά την επανάσταση, οι υπόλοιποι Έλληνες παραπονιόνταν ότι η διοίκηση είναι στα χέρια των Πελοποννησίων, στον 20ο αιώνα ότι είναι στα χέρια των Κρητών, η αλήθεια είναι ότι οι Πελοποννήσιοι έπαιξαν ρόλο στο 19ο αιώνα στα πράγματα και ήταν όλοι αυτοί αυτών των οικογενειών κατά κανόνα, όχι ότι δεν υπήρχαν κι’ άλλοι, μεγάλες οικογένειες στη Πελοπόννησο είναι, στη Μάνη είναι η οικογένεια Μαυρομιχάλη που είναι 2-3 οικογένειες που φυσικά είναι εχθρικές μεταξύ τους, οι Μανιάτες είναι ο πρωταθλητισμός της σύγκρουσης όπως ξέρετε, στη Μάνη η σπουδαιότερη οικογένεια είναι η οικογένεια Μαυρομιχάλη η οποία έπαιξε ρόλο και στην επανάσταση και στο Καποδίστρια που όπως ξέρετε μέλη της οικογένειας και ο πιο ισχυρός ήταν ο Πέτρος Μαυρομιχάλης ο οποίος έγινε γνωστός ως Πετρόμπεης, η οικογένεια Μαυρομιχάλη ήταν πολύ πολεμική οικογένεια, ο ίδιος ο Πετρόμπεης ήταν ένας κοιλαράς τύπος, όμως είχε κύρος , δεν ήταν ακριβώς ο Μαυρομιχάλης που θα περιέγραφε κανείς, αλλά η οικογένεια Μαυρομιχάλη έδωσε πάνω από 40 μέλη στην επανάσταση του 21, μιλάμε για οικογένεια, όχι αστεία, έτσι και αλλιώς οι Μανιάτες ήταν ετοιμοπόλεμοι, στην περιοχή του Μυστρά είναι η οικογένεια Γιατράκου, στην Ηλεία, στη Γαστούνη, η οικογένεια Σισίνης, στην Αρκαδία η οικογένεια Δεληγιάννη με έδρα τα Λαγκάδια επάνω στην Αρκαδία, τα Λαγκάδια είναι η Καρύταινα, αυτές εδώ οι περιοχές Δελληγανέϊκες κατά κάποιο τρόπο, στην Αχαΐα 2 σπουδαίες οικογένειες, η οικογένεια Λόντου και η οικογένεια Ζαΐμη, στην διάρκεια της επανάστασης και οι Ζαΐμη και οι Λόντου παλαιότερα ήταν εχθρικές μεταξύ τους, εν τω μεταξύ παντρεύτηκαν κτλ., και μάλιστα λεγόντουσαν Λοντοζαϊμιδες και μάλιστα επειδή τα κύρια πρόσωπα από τις οικογένειες Λόντου και Ζαΐμη, η οικογένεια Ζαΐμη είναι ισχυρή στην περιοχή των Καλαβρύτων και η οικογένεια Λόντου είναι ισχυρή στην περιοχή της Βοστίτσας, Βοστίτσα είναι το Αίγιο, λέγονταν Βοστίτσα και στην περίοδο της επανάστασης και η οικογένεια Ζαΐμη, το σπουδαιότερο πρόσωπο ήταν ο Ανδρέας Ζαΐμης και στην οικογένεια Λόντου το σπουδαιότερο πρόσωπο ήταν ο Αντρέας Λόντος, για αυτό συχνά λέγονται οι Αντρέϊδες ή οι Λοντοζαϊμιδες διότι τις περισσότερες φορές δρούσανε μαζί, στην περιοχή της Κορινθίας σημαντική είναι η οικογένεια Νοταρά, η οικογένεια Νοταρά μέχρι σήμερα υπάρχει και επώνυμα άτομα της οικογένειας Νοταρά είναι στο προσκήνιο μέχρι σήμερα, είναι η πιο παλιά οικογένεια που υπάρχει σε πλήρη λειτουργία, η οικογένεια Νοταρά έχει δώσει Πατριάρχες, Αλεξάνδρειας, Ιεροσολύμων, ο Άγιος Γεράσιμος της Κεφαλληνίας είναι Νοταράς, μιλάμε για πρίγκηπες, Αγίους, πατριάρχες και ένας κλάδος της οικογενείας Νοταρά βρέθηκε στα ορεινά της Κορινθίας, στα Τρίκαλα Κορινθίας και εκεί ήταν η έδρα της οικογένειας Νοταρά, σας ανέφερα 5-6 ονόματα οικογενειών, όλοι μαζί είναι 55 περίπου οικογένειες, οι οποίες τι ρόλο είχαν? Πρώτα-πρώτα είχαν κύρος, δύναμη και έλεγχο στις περιφέρειες τους, όπως οι αρματολοί στα βουνά, έτσι και αυτοί χωρίς να είναι επαγγελματικά δεμένοι, οι αρματολοί ήταν επαγγελματικά δεμένοι με την οθωμανική αυτοκρατορία, αυτοί ήτανε δεμένοι εξ συμβάσεως θα έλεγε κανείς, κοινωνικής συμβάσεως με τους Οθωμανούς, τι περίμεναν οι Οθωμανοί από αυτούς? Να ελέγχουν την περιφέρεια τους για να είναι τα πράγματα κανονικά, να μην μπαίνουν σε μπελάδες και να παίρνουν τους φόρους από τα άτομα της περιοχής τους και να τα αποδίδουν στην Οθωμανική αυτοκρατορία, ώστε η Οθωμανική αυτοκρατορία να μην έχει το μπελά της είσπραξης των φόρων, το ποσόν ερχόντανε σε αυτούς και αυτοί έπρεπε να το εκταμιεύσουν και να το δώσουν, το ίδιο έκαναν και οι αρματολοί στα βουνά, συγκέντρωναν τους φόρους από τα ψηλά βουνά και τα κατέβαζαν κάτω στην Οθωμανική αυτοκρατορία, η Οθωμανική αυτοκρατορία ήξερε πως να μην εμπλέκεται με πολλούς δημοσίους υπαλλήλους, στους 4 αιώνες που ήταν πολύ ισχυρή είχε ελάχιστους δημοσίους υπαλλήλους και έκανε την δουλειά της στην εντέλεια, τους αιώνες της παρακμής είχε 10 φορές περισσότερους δημοσίους υπαλλήλους από ότι χρειάζονταν, διαλύθηκε το δημόσιο ταμείο και δεν έκανε την δουλειά της καθόλου, για να βγει λοιπόν το πράγμα ακόμη κρατούσε κάποιους θεσμούς σαν αυτούς πάνω στα ορεινά και τα ημιορεινά κατά κανόνα, τώρα αυτά τα άτομα, οι 55 οικογένειες στην Πελοπόννησο δεν ήταν μεταξύ τους σε φιλική σχέση, κάποιες οικογένειες είχαν φιλικές σχέσεις και συμμαχίες εναντίον άλλων οικογενειών που είχαν φιλικές σχέσεις και συμμαχίες, το πράγμα ήταν αρκετά περίπλοκο και πριν την επανάσταση του 21 είχαν δημιουργηθεί στη Πελοπόννησο, θα έλεγε κανείς δύο κόμματα εντός εισαγωγικών, δεν ήταν ακριβώς κόμματα, δύο ομάδες ας πούμε, το Αχαϊκό κόμμα και το Αρκαδικό κόμμα τα οποία ήταν και σε αντιπαλότητα μεταξύ τους, το Αρκαδικό και το Αχαϊκό κόμμα δεν αντιπροσωπεύει με ακρίβεια την περιφέρεια, διότι στο Αχαϊκό κόμμα π.χ., ανήκε και οι Σισίνες που ήταν στην Ηλεία, που η Ηλεία είναι πιο κοντά στην Αρκαδία, αλλά και στο Αρκαδικό κόμμα ανήκαν...καταλαβαίνετε, υπήρχε μια διαφορετική γεωγραφική σύλληψη στα πράγματα.
Γιατί τα λέω αυτά? Οι προύχοντες της Πελοποννήσου έπαιζαν ρόλο, ο χριστιανικός πληθυσμός στην Πελοπόννησο ήταν πολύ περισσότερος από τον μουσουλμανικό, επομένως οι άνθρωποι αυτοί διαχειρίζονταν την καθημερινότητα των ορθοδόξων χριστιανών κατοίκων που ήταν σαφής πλειοψηφία της Πελοποννήσου, επομένως η δύναμη τους ήταν σαφώς μεγάλη και παραλλήλως δίπλα τους ήταν ο κλήρος, μεγάλη παράμετρος στην περίοδο της Τουρκοκρατίας και πάντοτε ο κλήρος είναι σημαντικό κομμάτι, γνωρίζετε ότι η οθωμανική αυτοκρατορία διοικούσε με βάση το θρήσκευμα, ήσουνα στην Οθωμανική αυτοκρατορία μουσουλμάνος ή χριστιανός ή εβραίος, τα υπόλοιπα στοιχεία της ταυτότητα σου τους ήταν δευτερεύοντα, αφού της θρησκευτικής πλευράς είναι τόσο σημαντικό για την διοίκηση της αυτοκρατορίας, για τους χριστιανούς ορθοδόξους ο κλήρος φυσικά είναι πάρα πολύ σημαντικός, στην Πελοπόννησο υπάρχουν μητροπολίτες, υπάρχουν επίσκοποι και φυσικά πολλοί ιερείς και αυτοί οι μητροπολίτες και οι επίσκοποι έχουν και αυτοί θέση στη διοίκηση του πράγματος γιατί η Οθωμανική αυτοκρατορία είχε αναθέσει στο κλήρο να έχει διοικητικά καθήκοντα ανάμεσα στους χριστιανούς, προύχοντες και κλήρος της Πελοποννήσου στην ουσία είναι τα άτομα με τα οποία ο χριστιανός ορθόδοξος έχει την άμεση επαφή και λειτουργούν σαν γέφυρα ας πούμε με την οθωμανική διοίκηση, ποιος έχει την επαφή με την οθωμανική διοίκηση την άμεση? Ο προύχοντας ή ο κληρικός και εσύ εάν έχεις θέμα μέσω αυτών έφτανε το θέμα σου στην οθωμανική διοίκηση, για διάφορους λόγους η δύναμη του κλήρου και των κοτζαμπάσηδων της Πελοποννήσου μετά τα ορλωφικά ενισχύθηκε κατά πολύ, ενώ θα περίμενε κανείς να μην έχει ενισχυθεί και ενισχύθηκε κατά πολύ γιατί όταν ηττήθηκαν οι Έλληνες και ρημάχτηκε η Πελοπόννησος, οι Οθωμανοί για να ηττηθούν οι Ρώσοι και οι Έλληνες, είχαν καλέσει στρατό Αλβανών να τελειώσει το γεγονός, αυτοί οι Αλβανοί το τελείωσαν, αλλά ήταν τόσο άγριοι και ληστρικοί που άρχισαν να ληστεύουν και να σφάζουν όλους αδιακρίτως και τους μουσουλμάνους κατοίκους, οπότε οι τουρκική διοίκηση είδε και αποείδε και στράφηκε και προς τους προύχοντες για βοήθεια και προς τους κλέφτες που υπήρχαν στην Πελοπόννησο για να τα βγάλουν πέρα με τους δικούς τους που καλέσανε, μέσα από αυτές τις διαδικασίες τελικά εσφάγησαν οι Αλβανοί, αν έχετε πάει στο Ναύπλιο υπάρχει μια τοποθεσία κάτω από το Παλαμήδι που λέγεται αρβανιτιά, γιατί εκεί κατακρήμνισαν τους αρχηγούς αυτών των αγρίων Τουρκαλβανών και εν πάση περίπτωση χάρις σε αυτό το γεγονός, τελείωσε όλος αυτός ο κύκλος με τους Έλληνες προύχοντες και κλέφτες να είναι πρώτο τραπέζι πίστα γιατί είχανε χρειαστεί στους Οθωμανούς και επειδή οι κλέφτες στην Πελοπόννησο είχαν ενισχυθεί τόσο πολύ, μας ενδιαφέρει πολύ, ελπίζω να μην μπερδευτήκατε ακόμη, γιατί τα πράγματα είναι λίγο δραματικά, αφού το πράγμα καταλάγιασε όλη η Πελοπόννησος αποφάσισε, δηλαδή πια είναι όλη η Πελοπόννησος? Η διοίκηση της Πελοποννήσου, οι προύχοντες της Πελοποννήσου και ο κλήρος της Πελοποννήσου ότι πρέπει να τελειώσει η Πελοπόννησος με το θέμα των κλεφτών, δεν πάει άλλο, διότι σφαχτήκανε οι Αλβανοί που στην ουσία ήταν κλέφτες, έτσι λειτουργούσαν και οι κλέφτες είχαν γίνει κυρίαρχοι της υπαίθρου, ρημάζαν τα χωριά κτλ., οπότε το 1805 το 1804 ξεκίνησαν οι διαδικασίες, αποφάσισαν να εξοντωθούν μέχρις ενός, οι κλέφτες στην Πελοπόννησο, την πήραν αυτή την απόφαση από κοινού σε σύσκεψη και Τούρκοι και Έλληνες προύχοντες και ο ανώτατος κλήρος της Πελοποννήσου, ε ζητήθηκε και έγινε να σταλεί στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως αίτημα, να αποσταλεί στη Πελοπόννησο από το Πατριαρχείο αφορισμός για όποιον Πελοποννήσιο δεν συμμετείχε στην σφαγή των κλεφτών της Πελοποννήσου, το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως έστειλε τον αφορισμό, έφτασε διαβάστηκε σε όλα τα χωριά, κάθε Κυριακή στις εκκλησίες και άρχισε το περίφημο κυνηγητό των κλεφτών της Πελοποννήσου, το 1806 έγινε αυτό, συστηματικά, αν έχετε διαβάσει τα απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη, έχει ενδιαφέρον, ο Κολοκοτρώνης ήταν λιτός άνθρωπος, ήταν αγέλαστος άνθρωπός, πάρα πολύ σκοτεινός, δεν γελούσε καθόλου εύκολα, ούτε χαμογελούσε, ήταν πολύ σκληρός άνθρωπος και το δείχνει και στο λόγο του, κοφτά λόγια, δεν λέει πολλά, περιγράφει τα πράγματα λιτά, ολόκληρες μάχες τις τελειώνει σε μισή σελίδα, στο κομμάτι που είναι το κυνηγητό των κλεφτών, αφιερώνει σελίδες και είναι σπαρακτικό όταν τα διαβάζεις αυτά τα τμήματα, διότι τα έζησε ο ίδιος και η οικογένεια του, έχασε δέκα τόσα μέλη, επειδή ανήκε σε οικογένεια κλεφτών και ο ίδιος γλύτωσε την τελευταία στιγμή, τον κυνηγούσαν όλοι, πήγαινε στα χωριά, τα ελληνικά χωριά, πολλά από αυτά είχε συγγενική σχέση και έμπαινε μέσα στο χωριό και το χωριό κτυπούσε τις καμπάνες να ακούσουν κάτω οι Τούρκοι να στείλουν στρατεύματα να πιάσουν τον Κολοκοτρώνη, η Πελοπόννησος έζησε πάρα πολύ έντονα το κυνηγητό των κλεφτών το 1806, ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης σώθηκε την τελευταία στιγμή, φτάνοντας στην Ζάκυνθο βρήκε ένα πλεούμενο και πέρασε απέναντι, αλλιώς και αυτός θα είχε κατασφαγεί το 1806, γι'αυτό θα πρέπει να γνωρίζετε ότι όταν ξεκίνησε η επανάσταση το καλοκαίρι, ήλθε ο Κολοκοτρώνης από τα Επτάνησα, στα Επτάνησα που βρέθηκε ο Κολοκοτρώνης απασχολήθηκε και στον Αγγλικό στρατό εκεί για κάποιο διάστημα και έτσι είχε και μια εμπειρία θα έλεγε κανείς ευρωπαϊκού στρατού κάτι που τον έκανε να είναι χρήσιμος όταν ήλθε πίσω στην επανάσταση. Γιατί τα λέω όλα αυτά, γιατί στη Πελοπόννησο, με την σφαγή των κλεφτών επέρχεται ηρεμία, δεν κλέβει κανένας, δεν κλέβει κανένας? Ή δημιουργούνται νέοι μικροκλέφτες οι οποίοι είναι ακόμη άπειροι, ενώ οι παλιοί ήτανε κλέφτες που είχαν ολόκληρα σώματα και είχανε δύναμη, αυτή η πραγματικότητα φέρνει τώρα δύο εξελίξεις, οι προύχοντες της Πελοποννήσου για να ελέγξουν τις περιφέρειες τους, χρειαζόντανε πάντα κάποιους ενόπλους, δεν μπορεί να έχεις μια περιφέρεια και να μην υπάρχουν κάποιοι ένοπλοι, να κυνηγούν κλέφτες ή να κυνηγούν τα άγρια ζώα και πάντα οι προύχοντες μίσθωναν κάποιους ενόπλους, σώματα ενόπλων, εκείνοι τα βρίσκουνε, για να κάνουν περιπολίες και να φυλάνε την περιοχή, τα σώματα ενόπλων ονομάζονται στην Πελοπόννησο κάποι, οι κάποι της Πελοποννήσου, ας πούμε η οικογένεια Κολοκοτρώνη και η οικογένεια Πλαπούτα, ας πούμε ήτανε κάποι, μάλιστα και οι δύο που σας ανέφερα υπήρξαν κάποι των Δεληγιαννέων στην Αρκαδία, με τον εξολοθρεμό των κλεφτών της Πελοποννήσου το 1806, οι κάποι δεν έχουν πλέον μεγάλο αντικείμενο εργασίας γιατί οι κλέφτες πλέον έχουν πάει στον άλλον κόσμο και αντιμετωπίζουν τίποτα μικροκλέφτες και τίποτα ζώα, γιατί το λέω αυτό, γιατί όταν ξεκινάει η επανάσταση του 1821, η Πελοπόννησος δεν ξέρει από πόλεμο, από το 1806 δεν ξέρει τι θα πει πολεμάω, έχω όπλο, επιτίθεμαι, στην Πελοπόννησο ποιος ξέρει από πόλεμο? Η Μάνη, η Μάνη, δεν ξέρω αν το ξέρετε, δεν είναι Πελοπόννησος, δεν ανήκει στην Πελοπόννησο, ούτε διοικητικά ανήκει στην Πελοπόννησο, οι Μανιάτες δεν αισθάνονται Πελοποννήσιοι, οι Μανιάτες είναι μόνο Μανιάτες και ανήκει η διοίκηση της Μάνης, όχι στον Πασά της Τριπόλεως, αλλά η διοίκηση της Μάνης ανήκει απ’ ευθείας στον Καπτάν Πασά, δηλαδή στο υπουργείο Νήσων και Παραλίων θα έλεγε κανείς, η Μάνη είναι Μάνη δεν είναι άλλο πράγμα και πραγματικά η Μάνη είναι Μάνη, γιατί ουδείς είναι σαν τους Μανιάτες,η Μάνη είναι έτσι, η Πελοπόννησος δεν ξέρει από πόλεμο, όταν ξεκινήσει η επανάσταση του 1821, οι κάποι ξέρουν από πόλεμο, οι κάποι γιατί έχουν τελοσπάντων όπλο στα χέρια τους, κάτι κάνουν, γιατί μεταξύ του 1806 και του 1821 πόσα χρόνια είναι? 15 χρόνια, σε αυτά τα 15 χρόνια κυλήσανε πολύ ομαλά στη Πελοπόννησο, ήμερα και ήρεμα και δεν υπήρχαν κλέφτες, αλλά καταλαβαίνετε ότι όταν ξεκινάει μια επανάσταση είναι μείον ότι δεν έχεις αυτή την πείρα.
Στο σημείο αυτό θέλω να σας πω πολύ κάτι χρήσιμο για τα επόμενα, στην προεπαναστατική Πελοπόννησο, αυτό το γεγονός που σας περιέγραψα, δηλαδή οι προύχοντες της Πελοποννήσου για τους Οθωμανούς είναι τμήμα της διοίκησης, όπως και ο κλήρος είναι τμήμα της διοίκησης παντού για τους Οθωμανούς ο κλήρος θεωρείται τμήμα της διοίκησης τους και στην Πελοπόννησο η Οθωμανική διοίκηση έχει ένα σώμα που ο ίδιος ο Πασάς της Πελοποννήσου το συγκαλεί ορισμένες φορές το χρόνο, τι είναι αυτό το σώμα? Είναι άτομα που έρχονται από τις επαρχίες, στην ουσία εκπρόσωποι των προυχόντων, ο ανώτατος κλήρος στη Τρίπολη και συζητούν για τα θέματα που αφορούν τους χριστιανούς ορθοδόξους της Πελοποννήσου που είναι 9 στους 10, δεν είναι ότι ότι, πολλές φορές σε αυτή τη σύσκεψη παρευρίσκεται και ο Πασάς και έχει δύναμη αυτή η σύσκεψη, υπήρξε φορά που αυτή η σύσκεψη αρνήθηκε να δεχθεί τον Πασά που όρισε η Πύλη στη Πελοπόννησο και ζήτησε να αλλάξει το πρόσωπο γιατί είπαν δεν θα συνεργαστούν με αυτόν το Πασά που διαλέξατε, μιλάμε για ειδικές καταστάσεις, το κρατάμε αυτό, αυτοί οι προύχοντες της Πελοποννήσου στην περιφέρεια τους έχουν δύναμη, έχουν κύρος, έχουν αυτοπεποίθηση, παίζουν ρόλο στην διοίκηση, φυσικά οι ανώτατοι είναι οι Οθωμανοί και ως προς την διοίκηση και μπορεί οι μουσουλμάνοι να ήταν ένας στους δέκα, αλλά μουσουλμάνος μέσα στην Οθωμανική αυτοκρατορία είναι ανώτερος, όλοι οι άπιστοι είναι κατώτεροι, άρα αυτό το σώμα μας χρειάζεται, διότι όταν θα ξεκινήσει η επανάσταση του 21, στη Πελοπόννησο θα συμβεί κάτι εντυπωσιακό, θα δημιουργηθεί αμέσως ένα σώμα με την έναρξη της επανάστασης του21 που ονομάστηκε Πελοποννησιακή Γερουσία, με το καλημέρα στήθηκε αυτό το σώμα στη Πελοπόννησο και από ποιους στήθηκε? Από τους προύχοντες της Πελοποννήσου, γιατί το είχαν στημένο, δεν ήταν κάτι που έπρεπε να το σκεφτούν, να το οργανώσουν, ήταν ήδη στημένο, μέχρι τις αρχές του 21 λειτουργούσε αυτό το σώμα, άρα έγινε η επανάσταση, οι προύχοντες συγκαλούν αν θυμάστε στο μοναστήρι των Καλτετσών, το μοναστήρι των Καλτετσών είναι ένα μοναστήρι στην Αρκαδία, Μάϊο, 14 Μαρτίου ξεκίνησε η επανάσταση, 14 Μαρτίου είναι η πρώτη μπαταριά στην περιοχή του Χελμού που ένα κλέφτης ο Σουλιώτης σκότωσε Τούρκους φοροεισπράκτορες, αυτή είναι η πρώτη πράξη που συμβαίνει στη Πελοπόννησο και Μάϊο μήνα, 2 μήνες μετά, η Πελοποννησιακή Γερουσία στο μοναστήρι των Καλτετσών συγκεντρώνεται, αποφασίζει να λειτουργήσει και λίγο-λίγο αυτό το πράγμα στήνεται και η Πελοπόννησος με το καλημέρα, μόλις ξεκινάει η επανάστασης, έχει μια διοίκηση αδελφέ μου που ξέρει αρχή, μέση, τέλος το να διοικείς, δεν είναι απλό, είναι το πιο δύσκολο πράγμα στο κόσμο το να διοικείς και το να διοικείς εκ του μηδενός, στην Πελοπόννησο δεν διοικούν εκ του μηδενός, είναι στημένο το πράγμα, ξέρουν μεταξύ τους και είναι συγχρονισμένοι και οπωσδήποτε αυτή η Πελοποννησιακή Γερουσία μας χρειάζεται γιατί θα παίξει πολύ μεγάλο ρόλο και στις εξελίξεις της επανάστασης μετά, πρέπει στο σημείο αυτό να σας πω κάτι, η Πελοπόννησος έχει κάπους δεν έχει αρματολούς, οι κάποι είναι τελείως διαφορετικό πράγμα από τους αρματολούς, οι αρματολοί είναι κύριοι του τόπου τους, έχουν κύρος, έχουν δύναμη, έχουν ισχύ γιατί αυτοί είναι......, οι κάποι είναι μισθωμένοι από τους προύχοντες, τίποτα δεν είναι, είναι δευτερεύοντες, το λέω αυτό γιατί έχει ενδιαφέρον, έτσι όπως ήλθαν τα πράγματα στη Πελοπόννησο, άρχισε η επανάσταση μπήκαν όλοι στο πόλεμο και οι προύχοντες μπήκαν στο πόλεμο, θα σας εξηγήσω πως? Και οι Κάποι μπήκαν στο πόλεμο και ήλθαν και κλέφτες και άρχισαν και αυτοί, ήλθε και ο Κολοκοτρώνης από τη Πελοπόννησο και άρχισε να αλλάζει το σκηνικό και μέσα στην επανάσταση, κάποιοι από τους κάπους αποδείχτηκε ότι ήταν και πετυχημένοι στα πεδία των μαχών, άρχισαν τελοσπάντων να κερδίζουν κύρος και δύναμη και σταδιακά έγιναν επώνυμοι, ένα καταπληκτικό απομνημόνευμα της επανάστασης του Κανέλλου Δεληγιάννη, ο Κανέλλος Δεληγιάννης είναι σπουδαίο πρόσωπο της οικογένειας Δεληγιάννη που είναι η οικογένεια με έδρα τα Λαγκάδια και τη Καρύταινα κτλ. Και ο Κανέλλος Δεληγιάννης μετά την επανάσταση έγραψε ένα σημαντικό πόνημα-απομνημονεύματα για να υπερασπίσει την οικογένεια του, να τονίσει πόσα προσέφερε η οικογένεια του, που προσέφερε πράγματι στον αγώνα η οικογένεια Δεληγιάννη, αλλά όταν διαβάσεις τα απομνημονεύματα του Κανέλλου Δεληγιάννη, καταλαβαίνεις ότι διαβάζεις τα απομνημονεύματα ενός προύχοντα ρε παιδί μου, ο οποίος είχε την ασφάλεια και την δύναμη και ήλθε η επανάσταση και έφερε ανατροπές, αυτά κάνουν οι επαναστάσεις, φέρνουν ανατροπές και ο Πλαπούτας ο οποίος ήτανε εκεί πέρα κάπως, έγινε ο Πλαπούτας είχε κύρος, είχε δύναμη, απέκτησε θέσεις κτλ., και ο Δεληγιάννης τρελαίνεται με τις εξελίξεις και έχει ένα πολύ ενδιαφέρον σημείον, αναφέρεται στο Πλαπούτα και λέει, ο Πλαπούτας επήρεν αυτήν τη θέση και προσθέτει, ποιος ο Πλαπούτας!!! Ήλθε τώρα η επανάσταση και μου έφερε το τίποτα τον Πλαπούτα για γίνει σπουδαίος, ο καθένας έχει τον καημό του, στη Πελοπόννησο τα πράγματα είναι πιο οργανωμένα ακριβώς γιατί υπάρχει μια δυνατή ομάδα Ελλήνων που ξέρει, αδικεί, ξέρει τι θέλει, μισεί ο ένας τον άλλον, αλλά έχει οργανωμένο το σύστημα και είναι όλοι μέλη της Φιλικής εταιρείας, το ίδιο συμβαίνει και με το κλήρο της Πελοποννήσου που είναι σχεδόν όλοι μέλη της Φιλικής εταιρείας, η Πελοπόννησος είναι μια πάρα πολύ ενδιαφέρουσα περιοχή για την επανάσταση του 21, για αυτό εξ’ άλλου και η Φιλική εταιρεία σκεπτόντανε να ξεκινήσει η επανάσταση από την Πελοπόννησο, διότι είχε θεωρήσει ότι έχει επαρκή μέλη, περιμένοντας στο σημείο αυτό να βγάλω έναν άσσο από το μανίκι μου, γιατί χρησιμοποιώ όρους που δεν ξέρω, εγώ ούτε ξερή δεν ξέρω να παίζω, στο σημείο αυτό κάνουμε μια στάση γιατί μας χρειάζεται σε αυτά που σας λέω, μιλάμε για τη Φιλική εταιρεία και λέμε για τους προύχοντες, ας δούμε κάτι που θα δείτε ότι οδηγεί σε αυτά που λέμε και αφορά τη Φιλική εταιρεία, να σας πω κάτι, έχουμε τα στατιστικά στοιχεία, από όσα γνωρίζουμε για την Φιλική εταιρεία στοιχεία που δεν είναι πλήρη αλλά όσα έχουμε, γνωρίζουμε την καταγωγή των μελών της Φιλικής εταιρείας και θέλω να μου πείτε, ποιος θα έχει περισσότερα εκ καταγωγής? Τα νησιά, η Θεσσαλία, τα Ιόνια νησιά, η Ήπειρος, η Στερεά Ελλάδα, η Πελοπόννησος ? Τι θα λέγατε? Η Πελοπόννησος απόλυτα με τεράστια διαφορά, από την Πελοπόννησο κατάγεται το 37,2 % των μελών όλης της Φιλικής εταιρείας, δεύτερο είναι τα νησιά του Αιγαίου που είναι και η Κρήτη με 14,6 % περίπου, τα Ιόνια νησιά μετά με 12,5%, στην πραγματικότητα αν ενώσεις τα νησιά Αιγαίου και Ιονίου είναι 27,1%, κάνει μια Πελοπόννησο, τα νησιά είναι πολύ ισχυρά, ποιοι θα είναι περισσότεροι οι εκ Θεσσαλίας προερχόμενοι ή εκ Στερεάς Ελλάδος ? Είναι η Θεσσαλία, το λέω αυτό, διότι η επανάστασης του 21, έχει πέσει θύμα άπειρων ιδεολογικών εκστρατειών σε αυτή τη χώρα και έχουν στηθεί θέματα τα οποία δεν ισχύουν καθόλου στη πράξη, η Στερεά Ελλάδα άργησε να μπει στον αγώνα, η δυτική Στερεά κατά 2 μήνες, είχε πολύ χαμηλό ποσοστό μελών Φιλικής εταιρείας και έδιναν και έπαιρναν τα καπάκια, αυτό δεν είναι για να μειώσει κανείς της Στερεάς την συνεισφορά, γιατί ήταν μεγάλη η συνεισφορά, αλλά στο μυαλό μας η Στερεά είναι στο απαύγασμα των πολεμιστών που είναι έτοιμοι στο κατάλογο της
ανεξαρτησίας, δεν συνέβη και αυτή χρειάστηκε ακόμη πιο πολύ να έρθουνε να μπαίνουνε στη διαδικασία, η Θεσσαλία είχε περισσότερα μέλη σαφώς, η Στερεά Ελλάδα είναι τελευταία με 3,9 %, τώρα από πλευράς επαγγέλματος, τα μέλη της Φιλικής εταιρείας, θα σας ξανά ρωτήσω, θα είναι περισσότεροι οι κληρικοί, οι στρατιωτικοί δηλαδή κάποιοι αρματολοί, θα είναι οι δάσκαλοι, οι γιατροί, οι γραμματικοί, θα είναι οι έμποροι, θα είναι οι πρόκριτοι? Οι έμποροι, σωστά. Η Φιλική εταιρεία στηρίχτηκε στους εμπόρους, μάλιστα ο Νικόλαος Κασομούλης που μας έχει αφήσει μαγικά απομνημονεύματα, αυτός ήτανε από τη δυτική Μακεδονία, την Νάουσα, όταν κατέρρευσε η επανάσταση εκεί, ήλθε και πολέμησε στη Στερεά Ελλάδα και δίπλα και στο Καραϊσκάκη και μας άφησε καταπληκτικά απομνημονεύματα και λέει ο Κασομούλης, την επανάστασην την έκαμαν έμποροι τεχνίται από διάφορα επαγγέλματα οίτινες τρέχοντας εις ξένους τόπους, Ευρώπην, ανατολική και ευρωπαϊκή Τουρκίαν εγνώριζον την δύναμην των Οθωμανών και είχον την τόλμην να αδράξουν τα όπλα εναντίον των, ας εξετάσει διακεκριμένος οποιοσδήποτε έλαβε μέρος εις την επανάσταση και θέλει ιδεί ότι η τάξης των ξενιτεμένων λογιοτάτων και εμπόρων είναι εκείνοι ητοις πρώτη που ετόλμησε και εκίνησε τον μοχλόν τούτον και έμβασεν και τους προεστούς και τους αρματολούς εις τα άρματα, δηλαδή οι έμποροι δώσαν την φωτιά και όλοι οι υπόλοιποι μπήκανε και προχώρησαν, επομένως πολύ σωστά απαντήσατε 53,7% σχεδόν 54% είναι έμποροι των μελών της Φιλικής εταιρείας, το δύσκολο είναι το επόμενο, δηλαδή ποιοι θα είναι περισσότεροι οι πρόκριτοι, οι δάσκαλοι, οι στρατιωτικοί, κληρικοί? οι δεύτεροι είναι δάσκαλοι, γιατροί, γραμματικοί είναι όλοι μαζί 13%, η τρίτη ομάδα όμως θα σας εκπλήξει, διότι είναι οι πρόκριτοι και κυρίως της Πελοποννήσου, σχεδόν όλοι οι πρόκριτοι της Πελοποννήσου ήταν μέλη της Φιλικής εταιρείας, μόνοι τους οι πρόκριτοι καλύπτουν το 11,7% των μελών της Φιλικής εταιρείας, προσέξτε τι ενδιαφέρον έχει αυτό, οι πρόκριτοι είναι πολλοί? Είναι λίγοι, οι έμποροι ήταν πολλοί, οι πρόκριτοι ήταν ολιγάριθμοι άνθρωποι για να είναι σε τέτοιο υψηλό ποσοστό στη Φιλική εταιρεία θα πει ότι όλοι ή σχεδόν όλοι είναι μέλη της Φιλικής εταιρείας, η επόμενη ομάδα, η τέταρτη είναι οι κληρικοί σχεδόν το 10% των μελών της Φιλικής εταιρείας και πάλι αυτό είναι μεγάλο ποσοστό, αν σκεφτεί κανείς ότι οι κληρικοί δεν είναι πολλοί, θα πει ότι ένα ότι ένα μεγάλο αναλογικά ποσοστό των μελών είναι κληρικοί, προέρχεται από τον κλήρο, που είναι οι στρατιωτικοί? Που είναι οι αρματολοί? Που είναι οι Κάμποι? Που είναι οι κλέφτες? Προτελευταίοι, το λέω για τα ιδεολογήματα που χρόνια είχαν στηθεί και δεν ισχύουν καθόλου στην πράξη, είναι οι στρατιωτικοί, αρματολοί, κάποι κτλ., είναι το 8,7%. Ο περισσότερος πληθυσμός την εποχή που συζητούμε είναι αγρότες και κτηνοτρόφοι σε ποσοστό 90%, οι κοινωνίες τότε ήταν κοινωνίες αγροτών, κτηνοτρόφων, που είναι αυτοί οι αγρότες και κτηνοτρόφοι? Κοιτάξτε να δείτε, αγρότες 0,6% γιατί? Οι αγρότες δεν ήθελαν να γίνουν μέλη της Φιλικής εταιρείας? Μπείτε στη θέση της Φιλικής εταιρείας, η Φιλική εταιρεία έχει την δυνατότητα να στέλνει για να μυήσει ένα άνθρωπο, πρέπει να πάρει κάποιος να απασχολείται μαζί του μήνες, δεν είναι κάτι μαζικό, δεν την έπαιρνε να πάει στον καθένα. Δεν υπήρχε περίπτωση να πάει στο καθένα, το να πάει η Φιλική εταιρεία σε ένα μαντρί να βρει τον κυρ Νίκο, δεν είναι κακό, αλλά θα μυούσε μόνο ένα άνθρωπο τον κυρ Νίκο, εάν μυούσε το παπά του χωριού ή τον προύχοντα της περιφέρειας είχε μυήσει όλους, διότι όταν θα ξεκινούσε η δράση και έπαιρνε μέρος ο προύχοντας της περιοχής, δεν υπήρχε περίπτωση ο αγρότης που είναι στη περιοχή του προύχοντα να μην πάρει μέρος, η ίδια η επανάσταση δεν προσέλκυσε τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους δηλαδή, όχι γιατί τους περιφρονούσε, αλλά γιατί θεωρούσε ότι τους έχει στη τσέπη, αν είχε μυήσει τους ισχυρούς της περιοχής τους, τους επωνύμους, της βγήκε? Είχε δίκαιο? Απολύτως.
Ξεκίνησε η επανάσταση το 21, μπήκαν στην επανάσταση Νοταράδες, Ζαϊμηδες, Δεληγιανναίοι κτλ., και αυτονοήτως μπήκανε και οι χωρικοί τους από τους οποίους και συναπετέλεσαν, δημιούργησαν σώματα ενόπλων τα οποία ήταν τα σώματα του Αντρέα Λόντου και του Ζαϊμη κτλ., και το πράγμα πήρε την σειρά του, το λέω αυτό γιατί για την Πελοπόννησο, για την πλευρά της Πελοποννήσου είχε αυτό το χαρακτηριστικό όταν ξεκίνησε η επανάσταση του 21, ότι δεν ήξερε από πόλεμο, μάλιστα στα απομνημονεύματα του ο Κολοκοτρώνης τραβάει τα μαλλιά του ο φουκαράς, όταν ήλθε στη Πελοπόννησο και άρχισε να στρατολογεί, πήγε στα χωριά, στα σόγια εδώ, είπαμε το κύριο είναι το σόι, για όλους ίσχυε αυτό, ο Κολοκοτρώνης είχε δύο δεσμούς, με την Μάνη και με τη περιοχή της Αρκαδίας, από μάνα και πατέρα και ήταν κάποια χωριά που ήταν τελοσπάντων συγγενικά, προς τα εκεί πήγε και άρχισε να συναντά χωρικούς, λέει ελάτε μαζί μου, αυτοί δεν ήξεραν τίποτα, λόγω του ότι και μετά το 1806 υπήρχε ηρεμία στη Πελοπόννησο επειδή είχαν εξοντωθεί οι κλέφτες, αυτό είναι το όπλο, άμα κάνω έτσι, αυτό κάνει μπαμ! Και μόλις έκανε μπαμ, φύγαν όλοι και τους φώναζε, ελάτε πίσω, ελάτε πίσω.....δηλαδή τέτοιες καταστάσεις υπήρχαν, τις διαβάζεις και γελάς και κλαις εκεί πάνω και βρίσκεις και τον εαυτό σου μέσα, διότι όταν διαβάζω ιστορία, ταυτίζομαι με κάθε πρόσωπο, τους καλούσε πίσω, τους έλεγε κτύπα, κτύπα, ξεπερνούσε το φόβο του, μέσα σε λίγους μήνες μάθανε, και σε λίγο μάθανε λέει ο Κολοκοτρώνης και σαν τα λιοντάρια κυνηγούσαν τους Τούρκους. Ο Φωτάκος στα απομνημονεύματα του, ο Φωτάκος είναι ο Φώτιος Χρυσανθόπουλος ο οποίος ήταν υπασπιστής του Κολοκοτρώνη και ήξερε γράμματα, στην ουσία αυτός του έγραφε στην επανάσταση, το αστείο στην επανάσταση ότι πολλοί από τους οπλαρχηγούς δεν ξέρανε γράμματα, ήταν εξαιρετικά ολιγογράμματοι, αλλά βλέπεις αλληλογραφία τους σε ελληνικά του Ευαγγελίου, ο γραμματικός του το γράφει αυτό, δεν είναι του αγωνιστή το κείμενο, Ο Φωτάκος λοιπόν έχει μείνει Φωτάκος και όταν διαβάζουμε τα απομνημονεύματα του ξέρουμε ότι διαβάζουμε την Κολοκοτρωνέϊκη άποψη, το λέω αυτό γιατί ο Κολοκοτρώνης έγινε το πιο βαρύ πρόσωπο της επανάστασης και για τα καλά και για τα κακά, έγινε το πρόσωπο γύρω από το οποίο περιστραφηκαν πολλά έντονα πράγματα, για αυτό και για το Κολοκοτρώνη θα δεις να γράφονται πολλά αρνητικά σχόλια και υμνητικά σχόλια, αυτός ήτανε ο Κολοκοτρώνης δεν ήταν μέση κατάσταση, και γράφει ο Φωτάκος πως έζησε δίπλα στο Κολοκοτρώνη αυτό το πρώτο ξεκίνημα της επανάστασης στην Πελοπόννησο και γράφει, αυτός ήτον ο πρώτος πόλεμος οπού συναχθησαν τόσοι πολλοί Έλληνες στρατιώται, μιλάει για τους πελοποννήσιους αυτούς ξέρει και οι περισσότεροι από αυτούς ήλθαν χωρίς άρματα, άλλοι είχαν μαχαίρας, άλλοι σουβλιά και αι σημαίαι των περισσοτέρων ήταν οι τσεμπέρες των γυναικών των, ερωτούσαν τότες οι Έλληνες ο ένας τον άλλον, γιατί εμαζώχθημεν εδώ, τι θα καμνομεν? Οι φουκαράδες ήταν τελείως ανενημέρωτοι, τους φωνάξανε και τους είπανε, ξέρετε ξεκινάει μια , τι ακριβώς κάνουμε εμείς εδώ? Ουδείς τους είχε ενημερώσει, ο προύχοντας ήξερε γιατί ήταν μέλος της Φιλικής, ο κληρικός ήξερε, τι να τους πει γιατί ήταν μυστικό το ξεκίνημα, δεν έπρεπε να το ξαίρει, φανταστείτε να σας είχαν καλέσει και εσείς με σουγιά και κάτι τσεμπέρες και απέναντι ο οθωμανικός στρατός με κανόνια, με ιππικό ήταν λίγο απογοητευτικό το ξεκίνημα της Πελοποννήσου, η Στερεά δεν το είχε, γιατί είχε ψημένους πολεμιστές, ενώ αυτοί οι φουκαράδες έπρεπε να μάθουν από το μηδέν, ερωτουσαν λοιπόν οι απλοί Έλληνες, διατί εμαζώχθημεν εδώ? Τι θα κάμνομεν? Οι δε καπεταναίοι έλεγον ότι εμαζώχθημεν για να σκοτώσουμε τους Τούρκους για να απελευθερωθώμεν και προσθέτει τώρα ο Φωτάκος, οι Έλληνες στην αρχήν της επαναστάσεως αυτομάτως εσυναθροίζεντο εις τα στρατόπεδα καθ’ ομάδας, οικογενείας, χωρία και επαρχείας, ερχόντανε όλη η οικογένεια μαζί, το χωριό μαζί, λογικό είναι νοιώθεις την ασφάλεια σου, έλειπεν όμως από το στρατόπεδο αυτό η πειθαρχία, διότι όλοι οι χωρικοί, όσοι εσυνάχθησαν δεν είχον το Τούρκο τον αφέντη των εις το κεφάλη των, κάθε χωρίον είχε τον ιδικόν των καπετάνιον και δεν παρεχώρει σε κανέναν άλλον την αρχηγία, ούτε οι γείτονες των ηκολούθουν άλλον τινά, τότε ως επί το πλείστον ήλθαν ομάδες συγγενικαί, αυτή είναι η φράση του Φωτάκου, ο οποίος προσθέτει την εξής ενδιαφέρουσα φράση, αν οι Τούρκοι ήσαν έξυπνοι και άνθρωποι της πείρας, δηλαδή κατά κάποιο τρόπο τους ψέγει, ότι ανοήτως αντέδρασαν, δεν ήθελον έλθει ποτέ εις πόλεμον κατά των Ελλήνων επαναστατών, διότι κάποιοι κατ’αρχάς άτολμοι οι Έλληνες επαναστάται, τώρα για τους πελοποννησίους μιλάει, διότι οι Τούρκοι ήσαν κατ’αρχάς άτολμοι, απόλεμοι και ασυνήθηστοι καθ’όλα εις τας επιθέσεις και τας εφόδους, θα τους άφηνε και δεν τους εκαταδίωκον, οι Τούρκοι τους Έλληνες, βεβαίως ΄ήθελον ολίγον κατ’ολίγον διαλυθεί, λέει ο Φωτάκος, πλην όμως οι Τούρκοι τους επήρανε στο κατόπι με σκοπό να τους καταστρέψουνε εξ’ολοκλήρου και ένεκα τούτου ερχόμενη εις συμπλοκάς προς αυτούς απέκτησαν πείρα και έγιναν ετοιμοπόλεμοι, δηλαδή ο Φωτάκος λέει, βλάκες οι Τούρκοι.
Στη Πελοπόννησο θα γνωρίζετε ότι πριν την επανάσταση έγιναν κάποιες συσκέψεις, η Φιλική εταιρεία έκανε συσκέψεις διότι πάντα είχε την Πελοπόννησο στο νου της, σας θυμίζω ότι το πρώτο σχέδιο της Φιλικής εταιρείας ήταν η Πελοπόννησος, μετά η Μολδοβλαχία, η Πελοπόννησος ήταν πάντα στο παιχνίδι και επειδή οι προύχοντες, τα ισχυρά πρόσωπα ήταν μυημένα στην Επανάσταση, η Φιλική εταιρεία θεωρούσε ότι ήταν το ιδανικό πεδίο και σας εξήγησα και τους άλλους λόγους, έγιναν συσκέψεις των μελών της Φιλικής εταιρείας, η μια είναι η περίφημη σύσκεψη της Βοστίτσας, δηλαδή του Αιγίου, τον Ιανουάριο του 21, έγιναν και στη Καλαμάτα κάποιες συσκέψεις και σε αυτές φυσικά βρίσκονταν τα μέλη της Φιλικής εταιρείας της Πελοποννήσου τα οποία ήταν χάιθκλας οι περισσότεροι, επομένως ποιοι έρχονταν εκεί? Οι προύχοντες της Πελοποννήσου, οι κληρικοί της Πελοποννήσου που ήταν μυημένοι. Πρέπει να το γνωρίζουμε από διάφορες πηγές ότι σε αυτές τις συσκέψεις πριν ξεκινήσει η επανάσταση υπήρχε μια μεγάλη επιφύλαξη, υπήρχαν πολλοί που πίστευαν ότι δεν είναι καιρός για την επανάσταση, ο ίδιος ο Καποδίστριας πίστευε ότι δεν είναι καιρός, ο Κοραής επίσης, ότι είναι λάθος καιρός αυτός που ξεκινάμε την επανάσταση, ο Κοραής πίστευε ότι οι Έλληνες πρέπει να επαναστατήσουν όταν έχουν κερδίσει πολιτική συνείδηση για να μπορούν να στήσουν μια κοινωνία που θα λειτουργεί, διότι αν κάνουν προώρως επανάσταση θα στήσουν μια κοινωνία που ο ένας θα τρώει τον άλλο, δεν θα σέβεται τους νόμους και το πράγμα δεν θα πάει καλά, άλλοι ήτανε ή τώρα ή ποτέ, θα βγούμε για την επανάσταση και θα το κερδίσουμε στο δρόμο, όλα αυτά είναι θεμιτά, αφήστε δε που η Πελοπόννησος έχει καεί πολλά, λόγω των ορλωφικών που πραγματικά είχε πάει πάρα πολύ άσχημα στη Πελοπόννησο και υπήρχε συνέχεια, μην την πάθουμε σαν τα ορλωφικά και υπήρχαν πολλοί που έλεγαν, ποια είναι η προετοιμασία μας? τι έχουμε στήσει? Αν μας κτυπήσουν οι Τούρκοι, τι θα κάνουμε ακριβώς? Έχουμε στήσει τίποτα ? Έχουμε πάρει πολεμοφόδια? Πως θα ξεκινήσουμε? πάλι τσαρτά πάτρα θα ξεκινήσουμε? Φυσικά πολλοί από τους προύχοντες ήταν ανάμεσα σε αυτούς και έλεγαν, δεν είμαστε έτοιμοι, δεν είμαστε σοβαροί, πάλι θα την πάθουμε, ήταν επιφυλακτικοί, άλλοι ήταν πιο έτοιμοι και εκείνος που είναι πολύ ενδιαφέρον είναι μια εξέλιξη, στην επανάσταση φυσικό είναι, ο καθένας έχει την προσωπικοτήτα του και ήτανε ένας κληρικός, ο Γρηγόριος Δικαίος, ο Παπαφλέσας ήταν ένας τύπος της υπεράσπισης, ήταν ιερέας, αυτό έχει σημασία γιατί την εποχή που συζητούμε οι ιερείς, πάρα πολύ σεβαστό πράγμα, να είσαι ιερέας, σχεδόν θεός, ο Παπαφλέσας ήτανε πολύ κεφάτος τύπος, λάτρευε τα γλέντια και τις γυναίκες, έπινε πολύ, τύπος, τύπος ο Παπαφλέσας και παράφορος άνθρωπος και γλεντζές τύπος, ωραίος, φιλικός μέχρι τα μπούνια και υψηλόβαθμος φιλικός και ήτανε από χαρακτήρα του παράφορος και επιπόλαιος. Στην επανάσταση δεν τον εμπιστευόντουσαν οι περισσότεροι καθόλου, λόγω του ότι έλεγε εύκολα λόγια, άλλαζε εύκολα απόψεις και ήτανε γενικά παράφορος και παράτολμος όμως, η ζωή του τελείωσε ηρωικά και τα σκυλιά δεμένα, όμως μέχρι συμβούν αυτά, όταν διαβάσει κανείς για το Παπαφλέσα έχει πολλά ωραία πράγματα, Παλαιό Πατρών Γερμανός υψηλόβαθμο στέλεχος, υψηλόβαθμος κληρικός, μας έχει αφήσει πολύ σπουδαίο έργο, το συνέγραψε, πέθανε το 25, δεν πρόλαβε να δει την επανάσταση, πέθανε από τύφο μάλλον και ευτυχώς πρόλαβε να γράψει και μας άφησε ένα πόνημα πολύ σπουδαίο που ονομάζεται απομνημονεύματα του Παλαιόν Πατρών Γερμανού, είναι η ιστορία της ελληνικής επανάστασης, ο Παλαιόν Πατρών Γερμανός ήταν μεγάλο στέλεχος, όταν διαβάσει κανείς αυτή την ιστορία, καταλαβαίνει ότι εδώ έχει να κάνει με πολιτικό ολκής, καταλάβαινε την επανάσταση, που πάνε τα πράγματα, δεν ήταν απλώς κληρικός, στέλεχος της διοίκησης και φυσικά στέλεχος και της Φιλικής εταιρείας, αυτός στο πόνημα του είναι σοβαρότατος γιατί είναι κληρικός επιπέδου, τα λόγια του μετρημένα, ακριβή, οι χαρακτηρισμοί του....,όταν φτάνει στον Παπαφλέσα, χάνει την ψυχραιμία του, όπου αναφέρει το όνομα του Παπαφλέσα και ήλθε και ο Παπαφλέσας, ο αθλιότατος, ο ,ο ελεεινός, φαντάζεστε τον Γερμανό την ώρα που το γράφει, μετά ηρεμεί και ξανά βρίσκει την ψυχραιμία του, διότι προφανώς για αυτόν ο Παπαφλέσας ντρόπιαζε το κλίμα με αυτό, να μα ο Παπαφλέσας έκανε με το τύπο του την διαφορά, διότι αυτός ήταν θεοπάλαβος και όταν ελέγθει ότι θα μεταφερθεί η επανάσταση από τη Φιλική εταιρεία, πήρε λαγκάδια και βουνά, πήγενε στα χωριά και έλεγε, νικήσαμε τα πήραμε όλα στην Βλαχία και την Μολδαβία, πήραμε την Ανδριανούπολη, πήραμε την Κωνσταντινούπολη, ο Σουλτάνος είναι έτοιμος να γίνει χριστιανός ορθόδοξος, τα όπλα μας δεν βρίσκουν πουθενά αντίδραση κτλ., κοιτάξτε όταν ένας ιερωμένος σου λέει τέτοια πράγματα, τον πιστεύεις, είναι σοβαρό αυτό το θέμα, ο μέσος άνθρωπος επηρεάστηκε από αυτόν το φλογερό άνθρωπο, ο οποίος έλεγε, πάρτε τα όπλα, βγείτε, τα πήραμε όλα κτλ.,γι’ αυτό δεν τον συμπαθούσανε όλοι, αλλά και αυτός έκανε το δικό του κομμάτι, έκανε τη διαφορά, καλώς ή κακώς, δεν είμαστε εδώ για να τον κρίνουμε, όλα τα είχε ο μπαχτσες, όλες τις προσωπικότητες και τον Παπαφλέσα και το Παλαιόν Πατρών Γερμανό και όλες τις προσωπικότητες.
Οι προύχοντες της Πελοποννήσου μπήκαν στην επανάσταση, αλλά δεν έκαναν κανένα καπάκι σε όλη τη διάρκεια της επανάστασης, κανένας από αυτούς, από την ώρα που μπήκαν στην επανάσταση μέχρι τέλους ήταν στην επανάσταση, τα καπάκια δεν τα ήξερε η Πελοπόννησος, ούτε η Κρήτη, ούτε άλλο μέρος, μόνο η Στερεά Ελλάδα ήξερε από καπάκια, μπορεί κάποιοι από αυτούς και αρκετοί να ήτανε επιφυλακτικοί στην αρχή της επανάστασης, από την ώρα που μπήκαν, μπήκαν στην επανάσταση, τι έκαναν αυτοί? Αυτοί δεν ήξεραν από πόλεμο ακριβώς, ήτανε πολιτικοί, ήξεραν από τη διοίκηση, αλλά αναγκάστηκαν να μπουν στο πόλεμο ως στρατιωτικοί γιατί πως θα κρατήσεις το κύρος σου, στην επαρχία σου, έχεις ένα κύρος, είσαι ο Νοταράς της επαρχίας σου, εδώ και αιώνες είσαι το σημαντικό πρόσωπο της Κορινθίας, ξεκινάει μια επανάσταση, εσύ είσαι μέλος της ομάδας που οργανώνει αυτή την επανάσταση και λες στους χωρικούς σου, μπες στην επανάσταση και ο ίδιος δεν θα μπει στην επανάσταση, δεν πάει και ας μη ξέρεις να πολεμάς και οι προύχοντες μάθανε να πολεμάνε, να κτυπάνε και να κάνει μπαμ, στήσανε σώματα στρατιωτικά, από ποιους? Από τους χωρικούς τους που επίσης δεν ξέρανε να πολεμάνε, πως μάθανε οι πελοποννήσιοι να πολεμάνε? Με τους φαίους που φέρανε που ξέρανε να πολεμάνε, οι Μανιάτες που ξέρανε να πολεμάνε, οι Σουλιώτες που ξέρανε να πολεμάνε, οι Ρουμελιώτες που ξέρανε να πολεμάνε και έτσι αυτοί εκπαίδευσαν τα σώματα των Πελοποννησίων που δεν ήξεραν να πολεμάνε, στη Πελοπόννησο υπήρχε και η Μάνη, αυτή ήξερε να πολεμάει. Και έτσι στη Πελοπόννησο έχουμε ένα ενδιαφέρον κοινωνικό φαινόμενο, οι πολιτικοί της Πελοποννήσου που είναι πολιτικοί και δεν το συζητάμε, ταυτοχρόνως είναι και στρατιωτικοί, διότι έχουν ένοπλα σώματα, φυσικά μη ξέροντας καλά το όλεμο δεν είναι αυτή που θα κάνουν την μεγάλη διαφορά, την μεγάλη διαφορά θα την κάνουν, άνθρωποι σαν τον Κολοκοτρώνη που ξέρουν από πόλεμο και έρχονται και στήνουν το πράγμα αποτελεσματικότερο. Γιατί προύχοντες αρματολοί και κλήρος μπήκαν στην επανάσταση? Διότι θα έλεγε κανείς, μα αυτοί ήταν προνομιούχα στρώματα, για την οθωμανική αυτοκρατορία είναι ενδιάμεσα στρώματα μεταξύ της οθωμανικής διοικήσεως και των χριστιανών ορθοδόξων, γιατί κάνεις επανάσταση? Πρώτον κάνεις επανάσταση γιατί πιστεύεις ότι πρέπει να γίνει, ότι θέλεις να γίνεις ελεύθερος, θέλεις να έχεις ανεξάρτητο κράτος, ένα το κρατούμενο, στο ερώτημα που υπάρχει στο νου, μα γιατί αυτοί αφού ήτανε προνομιούχοι μπήκαν σε αυτή την διαδικασία, πρέπει να σας πω ότι και στα ορλαφικά οι προύχοντες είχαν μπει και στην επανάσταση του 21 μπήκαν, μια απάντηση τώρα έτσι ταξικού τύπου και ανάλυσης είναι, οπωσδήποτε αυτά τα στρώματα ήταν προνομιούχα ως προς τους χριστιανούς ορθοδόξους, αλλά ήταν μειονεκτούντα ως προς την πραγματική δύναμη, η πραγματική δύναμη, κοινωνική, πολιτική ήταν οι μουσουλμάνοι, δεύτερο οι μουσουλμάνοι έχουν τα καλύτερα κτήματα της Πελοποννήσου, τα πραγματικά παραγωγικά κτήματα της Πελοποννήσου, η χριστιανοί ορθόδοξοι με την εξαίρεση της Ηλείας έχουν κάτι ημιορεινά, δεν είναι τα πραγματικά παραγωγικά κτήματα της Πελοποννήσου, πιθανός λοιπόν να θέλανε να αποκτήσουν τα κτήματα τα παραγωγικά άμα θα γινόνταν η επανάσταση, όμως τα αισθήματα ελευθερίας που είχαν δεν μπορεί να τα αμφισβητήσεις, διότι οι άνθρωποι αυτοί πολέμησαν, όπως και οι κληρικοί, όπως και οι αρματολοί, να σας διαβάσω τι λέει ο Κανέλλος Δεληγιάννης για αυτό, μόλις άρχισε η επανάσταση τα εβγάλαμε αμέσως τα ασηματικά εκείνα ενδύματα της πολυτελείς, διότι οι προύχοντες φορούσαν οθωμανικής μόδας ρούχα και βάλαμε τα τσαρούχια και την τραχόκαπαν, δηλαδή μπήκαμε στον αγώνα και πάψαμε πια να είμαστε ντυμμένοι ως οθωμανοί ας πούμε προύχοντες και σε άλλο σημείο πάλι ο Κανέλλος Δεληγιάννης που στην ουσία εκπροσωπεί τους προύχοντες της Πελοποννήσου, λέει, ας κρίνουνε λοιπόν οι αναγνώσται τον επερχομένων γενεών του πονήματος μου, τι του ήρθε οι αρχηγοί της ελληνικής επαναστάσεως, τι εθυσίασαν πρώτον δόξα πάσης ευδαιμονίας οικογενείας, όπως καταλάβατε εννοεί, εμείς οι προύχοντες, τα είχαμε όλα και τα θυσιάσαμε, οι λεγόμενοι κλέπται, εδώ εννοεί τον Κολοκοτρώνη τον οποίο τον είχανε στη μπούκα, από χρόνων εξόριστοι, εδώ εννοεί τους Φαναριώτες που ήλθανε και πολεμήσανε, οι έξωθεν της Ελλάδος ελθόντες απάτριδαι τυχοδιώκται, αυτοί ήτανε Έλληνες από άλλες περιοχές που ήλθαν να πολεμήσουν, προσέξτε το απάτριδαι, εδώ μας οδηγεί σε μια μεγάλη διάσταση που υπήρχε στην επανάσταση μεταξύ αυτοχθόνων και ετεροχθόνων, όπου Πελοποννήσιοι, Στερεολλαδίτες, κάτοικοι των νησιών του Αργοσαρωνικού που κράτησαν της επανάσταση, θεωρούσαν τον εαυτό τους αυτόχθονα, δηλαδή αυτοί είναι αυτής της γης και όλοι οι άλλοι Έλληνες από άλλη γη, ετερόχθονες και αυτοί δεν έπρεπε να έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους αυτόχθονες οι οποίοι πολεμούσαν και είχανε μέσα στη γη τους όλη την φασαρία, έρχονται από απ’έξω και παίρνουν τις καλές θέσεις, στην επανάσταση υπήρχε αυτή η σύγκρουση αυτοχθόνων και ετεροχθόνων και σε αυτή τη φράση του Δεληγιάννη, απάτριδες, είναι ότι δεν έχουν την πατρίδα τους, προσέξτε οι Σουλιώτες ήταν ετερόχθονες που πολέμησαν στην επανάσταση ήταν ετερόχθονες γιατί η πατρίδα τους το Σούλι ήτανε στην Ήπειρο, η Ήπειρος ήτανε οθωμανική επαρχεία και αυτοί πολεμούσανε εκτός πατρίδος τους, άρα ήταν ετερόχθονες, απάτριδες, τυχοδιώκτες, είναι δε μοναδικόν φαινόμενον εις την ιστορία των εθνών και απορίας άξιον να βλέπει τις εκείνους ήτις εγεννήθησαν και ανετράφησαν εις τα μεγαλυτέρας τρυφάς, δηλαδή μέσα σε υπέροχη ζωή, ανθρώπους μεγαλοκτήμονας, μην έχοντας ουδεμίαν ανάγκην, ενδεδυμένους ασιατικώς και πολυτελώς να τρέχουν αυθορμήτως εις τας πλέον επικινδύνους μάχας, πρώτοι από τους στρατιώτας να αντέχουν αγογγίστως, αίτινες εθυσιάσαν πρώτον θέλξειν δια μόνην την απελευθέρωση την σωτηρία της πατρίδος, θέλω να πω, υπήρχε ένα μωσαϊκό, κοινωνικό που το καθένα είχε την οπτική του, την συμμετοχή του και εξηγεί γιατί μπήκε σε αυτή την ιστορία που έφερε πολλές ανατροπές και σε αυτούς έφερε ανατροπές. Οι προύχοντες της Πελοποννήσου όταν ξεκίνησε η επανάσταση είχανε ένα πλούτο α, όταν τελείωσε η επανάσταση είχαν το 1/3, το 1/4 του πλούτου τους, έχασαν από την επανάσταση σε πλούτο, όμως παρέμειναν κοινωνικά ισχυροί και με κύρος και με τι το εξαργύρωσαν μετά την επανάσταση? Σε διοικητικές θέσεις, σε πολιτικές θέσεις, καταλάβαίνετε είναι αυτό μέσα στο παιχνίδι των πραγμάτων, πράγματι έχασαν πλούτο, δεν είναι ότι κατέληξαν φτωχοί, αλλά ήταν πολύ λιγότερο ευκατάστατοι από όταν ξεκίνησε η επανάσταση, όμως πήραν θέσεις, πήραν αξιώματα και αυτό είναι μέσα στο κύκλο των πραγμάτων.....
ανεξαρτησίας, δεν συνέβη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου