“Δίχως να βγεις μπορείς όλο τον κόσμο να γνωρίσεις, χωρίς από το παράθυρο να βλέπεις μπορείς να δεις όλους τους δρόμους του ουρανού, και αυτός πιστεύει ότι μέσα μας βρίσκονται, εμείς κατασκευάζουμε τον κόσμο στην πραγματικότητα, όσο μακρύτερα πας, τόσα λιγότερα γνωρίζεις, ο συνετός γνωρίζει χωρίς να ταξιδεύει, βλέπει δίχως να κοιτάζει, εργάζεται χωρίς να πράττει, δηλαδή να του έρχεται αυτονόητα το αποτέλεσμα της δουλειάς του”. Από αυτές τις σκέψεις του Λάο Τσε, αυτή τη σύλληψη του Λάο Τσε σε συνδυασμό με το Βουδισμό, προέρχεται πάλι από την Κίνα μετά Χριστόν, δηλαδή όλα όσα είπαμε μέχρι τώρα είναι του 500, του 600 πχ, ο Ινδουισμός είναι το 1600 πχ.
Σύνδεση με το προηγούμενο
Μια άλλη φιλοσοφική τάση που ονομάζεται Ζεν, το Ζεν είναι κινέζική σύλληψη και γίνεται σε συνδυασμό του Ταοϊσμού και του Βουδισμού και είναι ένας πρωταθλητισμός το Ζεν αυτοσυγκέντρωσης, γιατί όλες αυτές οι ανατολικές θρησκείες πιστεύουν πάρα πολύ στην αυτοσυγκέντρωση, την πειθαρχία της αυτοσυγκέντρωσης σε τέτοιο βαθμό ώστε να χάσεις την αίσθηση του εγώ που είναι το μεγάλο εμπόδιο για να κερδίσεις την σοφία, το εγώ είναι, μπροστά μας έχουμε βάλει ένα τοίχο όπως λένε και σε αυτόν πέφτουμε, είναι η λέξη εγώ, η ύπαρξή μας, ας πούμε.
Το Ζεν πιστεύει, είναι μυστικιστικό στην ουσία, κάνει ένα βήμα, όλες οι θρησκείες έχουνε μυστικιστικές τάσεις, μιλάμε για μυστικισμό σε μια θρησκεία όταν έχει θεωρίες ή δρόμους ή πρακτικές βίωσης του ζειν, να το βιώσεις, να το εισπράξεις μέσα σου, να το καταπιείς, να το χωνέψεις, να ζαλιστείς και να πέσεις μέσα του. Οι μυστικιστικές αυτές τάσεις σε όλες τις θρησκείες έχουνε διάφορες τεχνικές και φθάνουν στην έκσταση πολλές φορές, γενικά η έκσταση τι είναι? Να χάσεις την επαφή με το γύρω περιβάλλον, με την πραγματικότητα στην ουσία και να μπεις σε μια εσωτερική διαδρομή που αυτή θεωρητικά με δικές σου διαδρομές σε φέρνει σε μια κατάσταση που δεν θα είσαι ποια εσύ, δεν θα ξέρεις να πεις το όνομα σου, θα είσαι κλεισμένος σε μια άλλη διάσταση και θα ενωθείς με το Μεγάλο.
Το Ζεν είναι ποια μυστικιστική διαδρομή και πιστεύει, επειδή είναι Ταοϊσμός, ότι όλα τα ξέρει η φύση, η φύση είναι το παν, η φύση έχει κάθε απάντηση που θέλουμε, ο άνθρωπος είναι τμήμα της φύσης, άρα μέσα μας όπως σε κάθε έμβιο ον, κρύβεται όλοι η σοφία της φύσης, όσοι σοφία έχει κάθε έμβιο, έχει όλη η φύση και εμείς είμαστε τμήμα της φύσης, άρα μέσα μας υπάρχει σοφία. Εάν κάνουμε μια διαδρομή χωρίς συζήτηση με την φύση που είναι μέσα μας, το Ζεν σου ζητάει να μπεις μέσα σου, αλλά αντίθετα από τον Ταοϊσμό, ο οποίος πιστεύει και στην συζήτηση και να θέτεις ερωτήσεις στην φύση, στο γύρω σου κόσμο, το Ζεν πιστεύει ότι μόνο ένας δρόμος υπάρχει, ο εσωτερικός δρόμος, με την έννοια αυτή αρνείται την διαλογική συζήτηση, δεν πιστεύει στην διαλογική συζήτηση, ας πούμε ο δυτικός κόσμος στον οποίο εμείς ανήκουμε, πιστεύει στην διαλογική συζήτηση και τη σοφία που αποκτά κανείς μέσω εντύπων, μέσω βιβλίων, μέσω συνομιλιών, η σοφία μπορεί να έλθει από πολλές πλευρές. Το Ζεν είναι τόσο απόλυτο στο ότι μόνο μέσα σου υπάρχει η σοφία που θεωρεί ότι αυτές ας πούμε οι διαλογικές συζητήσεις, το να εισπράξω από αλλού κάποια γνώση, είναι κατασκευή, δεν είναι πραγματικά γνώση, δηλαδή όταν συζητούμε δύο άνθρωποι δεν συζητούν στην ουσία επί της ουσίας, αλλά λένε κάποια λόγια που στον καθένα βολεύει να πει με βάση την δικιά του επιθυμία να κυριαρχήσει στον άλλον ή να πείσεις τον άλλον και όλα αυτά είναι μια κατασκευή, άρα δεν είναι ουσία, είναι ένα παιχνίδι εγώ, οι συζητήσεις, όμως το εγώ είναι το τέλος της γνώσης. Επομένως το μόνο που πρέπει να γίνει είναι να μπεις μέσα σου, διότι μέσα σου υπάρχει η απάντηση σε κάθε ερώτηση, γιατί η φύση έχει απάντηση για κάθε ερώτηση και εσύ είσαι φύση και το Ζεν , δηλαδή σου εξηγεί ότι ένας μόνο είναι ο δρόμος, ο εσωτερικός δρόμος και μπαίνοντας, απομακρύνοντας την εσωτερική σου διαδρομή, το εγώ, μετά από πολύ προσπάθεια και διαλογισμό βαθύτατο και εσωτερική πειθαρχία, αυτό σημαίνει ότι δεν αφήνεσαι να διασπαστείς από οτιδήποτε, ο διαλογισμός έχει πολλή μεγάλα επίπεδα πειθαρχίας, καθώς λοιπόν μπαίνεις μέσα σου ξαφνικά βρίσκεσαι στο κενό, σε ένα κενό στο οποίο δεν είσαι εσύ, στην ουσία δεν έχεις αισθήματα, ούτε αγωνίες, είσαι σε ένα πνευματικό κενό το οποίο όμως σου επιτρέπει να θέσεις τις ερωτήσεις και θα σου έλθει η απάντηση από μέσα σου, γιατί υπάρχει η απάντηση. Τώρα αυτό το σχήμα το τόσο απόλυτο, δημιουργήθηκε στην Κίνα, είναι της μόδας επίσης το Ζεν θα γνωρίζεται ότι λένε κάποιοι άνθρωποι ότι ασχολούνται με αυτό και στην Δύση, κυρίως στην αισθητική πλευρά, διότι θα σας εξηγήσω, στο Ζεν κάνεις μια καθαριότητα, δηλαδή μπαίνεις μέσα σου ακριβώς και πετάς τα σκουπίδια σου με διαλογισμό, αυτή η διαδικασία καθαριότητας είναι συνολική, δηλαδή δεν μπορεί ένας άνθρωπος που αναζητεί την εσωτερική του να ζει σε βρώμικο περιβάλλον, για αυτό και το Ζεν είναι συνώνυμο με την απόλυτη καθαριότητα και τα λίγα αντικείμενα, γιατί? Η απάντηση είναι στο απλό, στο τελείως αναγκαίο και εξ’ αυτού η διαδρομή του Ζεν γυρνάει ένα τρόπο ζωής που είναι εξαιρετικά λιτός και εξαιρετικά απλός, αλλά και πάρα πολύ δύσκολός, δηλαδή για να φτάσεις σε αυτό που λέει το Ζεν, είναι ακόμη πιο δύσκολο από όλες τις άλλες εκφάνσεις των ανατολικών συλλήψεων που σας είπα για το γεγονός ότι σε όλα τα άλλα που έχουμε πει μέχρι στιγμής υπάρχουν δάσκαλοι, σε αυτές τις ανατολικές θρησκείες δεν υπάρχει ιερατείο όπως σας είπα, αλλά υπάρχει η έννοια του Δασκάλου, του πνευματικού. Στο Ζεν θα έλεγε κανείς ότι δεν πρέπει να υπάρχουν δάσκαλοι αφού είναι τελείως μοναχικός ο δρόμος, τι δάσκαλος να υπάρχει? Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν δάσκαλοι στο Ζεν οι οποίοι βρίσκονται εκεί για να σου θυμίζουν ότι δεν υπάρχουν δάσκαλοι, δηλαδή να σε προστατεύσουν από το λάθος που θα κάνεις να νομίζεις ότι υπάρχει δάσκαλος. Αυτή η σύλληψης παρ’ ότι είναι κινέζικης προέλευσης, στην Κίνα δεν είχε τόσο μεγάλη επιτυχία, οι Κινέζοι είναι λαός ως φαίνεται έτσι αυθόρμητος, φασαριόζος, λίγο ατίθασος και δεν τους πολύ ταίριαζε αυτή η απόλυτη πειθαρχία, αντιθέτως κοντά τους είναι δύο λαοί ιδανικοί για το Ζεν, η Κορέα και οι Ιάπωνες, λαοί που από την φύση τους είναι πειθαρχημένοι, έχουν απόλυτους ηθικούς κώδικες, είναι πρωταθλητές στον έλεγχο των αισθημάτων τους και εξ’ αυτού ταίριασε πολύ το Ζεν. Έτσι το Ζεν έχει διάδοση στην Κορέα και στην Ιαπωνία πολύ, η Ιάπωνες χαρακτηρίζονται από αυτή την εσωτερική πειθαρχία και ίσως είναι ο καθαρότερος λαός στη γη, δεν πετούν κάτω τίποτα ποτέ, ποτέ....
Η Ιαπωνία, η Κορέα και η Κίνα έχουν μια ελληνολατρεία, διότι αυτοί λατρεύουν τους σοφούς, μεγαλώνουν με μεγάλη παιδεία πάνω στα θέματα φιλοσοφία κτλ και τώρα που υπάρχει παγκοσμιοποίηση και γνωρίζει ο ένας τον άλλο, γνωρίζουν τους Έλληνες διότι διδάσκονται τους σπουδαίους φιλοσόφους της αρχαιότητος και έρχονται εδώ φτιαγμένοι και είναι βέβαιοι ότι θα έλθουν εδώ και θα δουν ένα λαό που θα σέβεται κτλ. πεντακάθαρο και μου έλεγε αυτή η φίλη μου ξεναγός ότι αυτοί δεν εκδηλώνονται πολύ, μαθημένοι στην πειθαρχία και όταν κατεβαίνουν από το αεροπλάνο είναι δαγκωμένοι που κατεβαίνουν στη χώρα των φιλοσόφων και που έρχονται σε μια χώρα εξαιρετικά πολιτισμένων ανθρώπων που στην αρχή δεν τις βλέπουν τις βρωμιές δηλαδή το μάτι τους αδρανεί και μετα την τρίτη μέρα βλέπουν τύπους που ανοίγουν το παράθυρο του αυτοκινήτου και πετούν τα μπουκάλια, χαρτιά, γόπες και παθαίνουν σοκ και όπως μου έλεγε με δάκρυα έρχονται, με δάκρυα φεύγουν. Θα ξέρετε ότι υπάρχουν ειδικοί χώροι Ζεν στην Ιαπωνία όπου κάθονται σε κάποιους εξώστες και διαλογίζονται και ένας τρόπος έχουνε βότσαλα, μεγάλες αυλές με βότσαλα στα οποία κάνουν κάποια σχήματα με την τσουγκράνα και αυτά τα σχήματα δίνουν κατά κάποιον τρόπο τα κύματα της φύσεως τα οποία βέβαια άμα περπατήσεις πάνω σε αυτά έχεις χαλάσει το σχήμα.
Υπάρχουν βιβλία Ζεν, άμα τα διαβάσεις σου πέφτουν τα μαλλιά της κεφαλής σου, επειδή το Ζεν είναι άφαντο, είναι εσωτερική διαδικασία, τι να σου πει ακριβώς, είναι σουρεάλ, είναι οργανωμένα σε μικρές ιστοριούλες, θα σας διαβάσω ένα τέτοιο, είναι από την Ιαπωνία. “Ο Κάκουα, γιαπωνέζος προφανώς επισκέφτηκε την Κίνα και δέχτηκε την αληθινή διδασκαλία, προφανώς το Ζεν, δεν ταξίδευσε πουθενά όσο ήταν εκεί, σε διαρκή στοχασμό, γενικά το Ζεν διαφωνεί ριζικά με τα σούρτα φέρτα, τα ταξίδια κτλ, θεωρεί ότι δεν έχουν καμιά σχέση με την γνώση, είναι απλώς αναψυχή, η γνώση είναι μέσα μας, εάν δεν είναι μέσα μας, δεν την κερδίζεις με όσα ταξίδια και να πας, δεν ταξίδεψε πουθενά όσο ήτανε εκεί, σε διαρκή συλλογή ζούσε σε ένα μακρινό μέρος ενός βουνού, όποτε τον εύρισκαν και του ζητούσαν να κηρύξει, έλεγε λίγα λόγια και αποτραβιόνταν σε ένα άλλο μέρος του βουνού όπου θα τον εύρισκαν πιο δύσκολα. Ο αυτοκράτορας άκουσε για τον Κάκουα όταν γύρισε στην Ιαπωνία και του ζήτησε να του κηρύξει το Ζεν για να το μάθει και αυτός και οι υπήκοοι του, ο Κάκουα στάθηκε μπροστά στον αυτοκράτορα σιωπηλός, μετά έβγαλε μια φλογέρα από τις πτυχές της ρόμπας του και έπαιξε μια σύντομη νότα, υποκλίθηκε ευγενικά και εξαφανίστηκε. Σου τα είπα όλα” έπαιξε μια νότα, ο αυτοκράτορας έμεινε σύξυλος υποθέτω, αυτό είναι το Ζεν, είναι άφαντο.
Τώρα αφήνοντας το Ζεν θα κινηθούμε στο βαρύ πυροβολικό του κινέζικου στοχασμού που είναι ο Κομφούκιος. Ο Κομφούκιος ανήκει σε αυτή την χωρία των φιλοσόφων του 600-500 πχ δηλαδή, γεννήθηκε και έδρασε τον 6ο αιώνα, αλλά έδρασε και πέθανε τον 5ο αιώνα , αυτός ο θρυλικός 6ος αιώνας που γέννησε πολύ μεγάλους φιλοσόφους, μάλιστα για την Κίνα μεταξύ του 500 και 200 πχ , αυτά περίπου τα τριακόσια χρόνια είναι η κλασσική εποχή της Κίνας της φιλοσοφίας και που ονομάζεται η περίοδος των 100 φιλοσόφων, γιατί η Κίνα γέννησε τότε πολύ μεγάλους φιλοσόφους και ήταν και πολυάριθμοι. Από αυτούς τους μεγάλους φιλοσόφους οι πιο γνωστοί είναι οι δύο που σας λέω, ο Λάο Τσε και ο Κομφούκιος, μάλιστα ο Κομφούκιος έχει ειδική θέση, διότι θα σας εξηγήσω τι συνέβη με αυτόν, δεν έμεινε η θεωρία του μόνο στο χαρτί, αλλά εφαρμόστηκε Κρατικά, κάτι το οποίο δεν έχει συμβεί ποτέ με άλλον φιλόσοφο, είχε δηλαδή ο Κομφούκιος αυτή την μεγάλη τύχη πριν το θάνατο του, για αυτό οι απόψεις του Κομφούκιου μας ενδιαφέρουν σε πολλαπλά επίπεδα. Ο Κομφούκιος θεωρείται ο φιλόσοφος που έχει επηρεάσει περισσότερο από κάθε άλλο φιλόσοφο ανθρώπους στη γη, δηλαδή τι εννοείται με αυτό. Η φιλοσοφία του Κομφούκιου έχει επηρεάσει από το 500 περίπου πχ, όλη την Κίνα, την Κορέα και την Ιαπωνία και μεγάλο κομμάτι της Ινδοκίνας, αυτή η περιοχή του κόσμου είναι εξαιρετικά πυκνοκατοικημένη, εδώ κατοικεί μονίμως ένα μεγάλο ποσοστό της γης, άρα ο Κομφούκιος ο οποίος επηρεάζει αυτό το μεγάλο των ανθρώπων, επειδή 2500 χρόνια, είναι ο άνθρωπος που έχει επηρεάσει τους περισσότερους ανθρώπους στην ιστορία της ανθρωπότητας, καθώς είναι εξαιρετικά πυκνοκατοικημένες αυτές οι περιοχές, αλλιώς είναι εστιασμένη η επιρροή του στην ανατολική Ασία, μόνο που εκεί κατοικεί ένα γερό ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού.
Ο Κομφούκιος θα γελούσε αν μάθαινε ότι, όπως σας είπα κάνεις ιδρυτής θρησκείας δεν είπε ότι είναι θεός, εκτός από τον Ιησού που οι μαθητές του λένε ότι είπε πως είναι θεός, όλοι οι υπόλοιποι ιδρυτές θρησκειών μίλησαν για τον θεό, περί τον θεό ή στοχάστηκαν κάποια θέματα και οι άνθρωποι τους θεοποίησαν, ο Κομφούκιος θα ήταν εκείνος από όλους αυτούς που θεοποιήθηκαν που θα έσκαγε στα γέλια, αν μάθαινε ότι θεοποιήθηκε, διότι οι θεωρίες του Κομφούκιου δεν είναι μεταφυσικές ακριβώς, ο Κομφούκιος ενδιαφέρεται για αυτή εδώ τη ζωή, στην ουσία ο Κομφούκιος είναι ένας πολιτικός στοχαστής, δηλαδή με σημερινούς όρους θα λέγαμε ότι είναι ένας πολιτικός επιστήμονας κατά κάποιον τρόπο, γιατί ο Κομφούκιος είχε γεννηθεί σε μια Κίνα η οποία ακόμη δεν είχε ενοποιηθεί, η Κίνα για πολλούς αιώνες αποτελούνταν από πολλά αποκομμένα βασίλεια τα οποία και συγκρούονταν μεταξύ τους, η ένωση της Κίνας έγινε το 3ο αιώνα πχ, πολύ μετά τον θάνατο του Κομφούκιου. Ο Κομφούκιος δηλαδή έζησε κινέζους να συγκρούονται , να αντιμάχονται, πως το λέμε Σπάρτη-Αθήνα, στη Κίνα ήτανε ολόκληρα βασίλεια που συγκρούονταν με πολύ βία και πολλές αδικίες κλπ, εβίωσε δηλαδή αυτή την ανώμαλη κατάσταση ο Κομφούκιος και σε αυτήν πέθανε εξ’ άλλου.
Ο ίδιος ανήκε σε μια οικογένεια υψηλής κοινωνικής θέσεως που του είχε επιτρέψει να πάρει και υψηλή μόρφωση, όμως ήταν μια εκπεσούσα οικογένεια, δεν είχε πλέον το οικονομικό κύρος που είχε στο παρελθόν. Ο Κομφούκιο; είχε εργαστεί σε δημόσιες διοικητικές θέσεις και παρατήρησε πολύ την δημόσια ζωή, τον ενδιέφερε η δημόσια ζωή, αυτό που λέμε διοίκηση. Προσέξτε να δείτε, μη ξεχαστούμε, η Κίνα την εποχή εκείνη ήτανε όπως όλες οι χώρες του κόσμου, γεωργικές, αγροτικές, στη Κίνα ο περισσότερος πληθυσμός ζούσε στα χωριά και καλλιεργούσε ρύζι, βέβαια είχε και πόλεις που είχε εκπροσώπηση αστών, δικηγόρων, γιατρών, ναυτικών, εμπόρων, τεχνιτών, αλλά το κύριο τμήμα της Κίνας είναι η αγροτική ζωή.
Όπως ο Κομφούκιος παρατηρώντας όλοι την κοινωνία και ζώντας μέσα στον κύκλο της δημόσιας ζωής και του διοικητικού επιπέδου της ζωής, θεώρησε ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό για την ζωή των ανθρώπων, γιατί ο Κομφούκιος, θα σας το εξηγήσω αυτό, πιστεύει πάρα πολύ στην διοίκηση, πιστεύει ότι τίποτε στην ανθρώπινη κοινωνία, εφ’ όσο μιλάμε για κοινωνία, δεν μπορεί να συμβεί χωρίς διοίκηση, ούτε και σε προσωπικό επίπεδο, δηλαδή αυτό που θέλουμε να πετύχουμε, βάζουμε ένα στόχο, για να τον πετύχουμε αυτό το στόχο πρέπει να διοικήσουμε τον εαυτό μας, να βάλουμε κάποιες πειθαρχίες, να πούμε να κάνω αυτό και να μην ξεχνώ να κάνω αυτό, να κάνω αυτό, να κάνω το άλλο, τα πάντα είναι διοίκηση, λέει ο Κομφούκιος, άρα αφού ακόμα και για τον εαυτό σου χρειάζεται διοίκηση, δεν υπάρχει κανένας τομέας της ανθρώπινης ζωής που να μην χρειάζεται διοίκηση, οι οικογένεια χρειάζεται διοίκηση, η παρέα χρειάζεται διοίκηση, δεν πιστεύει καθόλου ο Κομφούκιος στο χύμα, στο χωρίς στόχο, στο αφημένο, πιστεύει ότι πρέπει να είσαι σε εγρήγορση σε αυτά που κάνεις, σε αυτά που θέλεις, σε αυτά που στοχεύεις, όλα θέλουν κάποια εγρήγορση, η συνύπαρξη θέλει εγρήγορση, κάθε εγρήγορση στην πράξη είναι ένα είδος διοίκησης, διοικούμε δηλαδή τα αισθήματα μας, την δράση μας κτλ, φυσικά το πηγαίνει με εξέλιξη το πράγμα και έτσι σου λέει ότι εκείνο που ακόμη πιο πολύ χρειάζεται είναι η διοίκηση σε οτιδήποτε άλλο σχετίζεται με την κοινωνία και αφού η κοινωνία χρειάζεται διοίκηση, τότε η διοίκηση είναι ένα χρησιμότατο πράγμα, ένα σχολείο δεν μπορεί να λειτουργεί χωρίς να έχει διευθυντή που ο διευθυντής θα έχει την ευθύνη, αυτή είναι η δουλειά του, να παρακολουθεί τι συμβαίνει και να έχει ευθύνη για τα καλά και τα κακά και αν το σχολείο είναι πολύ μεγάλο χρειάζεται και υποδιευθυντής, εσύ που ίσως δεν είσαι διοίκηση, εκτός του αν είσαι? Όλοι μας μπορούμε να γίνουμε διοίκηση, αλλά αν δεν είσαι εσύ και είναι κάποιος άλλος πρέπει να σέβεσαι την διοίκηση, γιατί είναι τόσο πολύτιμη η διοίκηση, αλλιώς καταρρέει το παν, αν δεν υπάρχει διοίκηση, σαπίζει όλος ο οργανισμός, γιατί ο καθένας είναι ασύδοτος, κάνει αυτό που νομίζει, διασπά του άλλου τα δικαιώματα, ο οποίος είναι ο πρώτος που είπε την περίφημη φράση “ ότι τα δικαιώματα του καθενός σταματούν εκεί που ξεκινούν τα δικαιώματα του άλλου” και επίσης είπε την φράση ότι “ δεν θα σου κάνω ποτέ αυτό που δεν θα ήθελα εγώ να μου κάνεις εσύ “ αυτά είναι βαθύτατες πολιτικές σκέψεις. Στην Ελλάδα αυτά είναι κομματικά πράγματα, σιγά τα αυγά, η πολιτική είναι η αίσθηση του ανήκειν σε μια κοινωνία, ευθύνη στην κοινωνία, εκείνη τι μου δίνει και εγώ τι της δίνω, είναι αμφιδρομές αυτές, στον Κομφούκιο ανήκει και η φράση “ ότι σε μια κοινωνία που λειτουργεί καλά, η φτώχια είναι ντροπή, σε μια κοινωνία που δεν λειτουργεί καλά ο πλούτος είναι ντροπή” , το σκέφτεστε, σε μια κοινωνία που λειτουργεί σωστά η φτώχια είναι ντροπή, σε μια κοινωνία που δεν λειτουργεί σωστά ο πλούτος είναι ντροπή, άλλη του περίφημη φράση είναι , ο Κομφούκιος θα σας εξηγήσω τώρα, μαζί με την έννοια του σεβασμού στη λειτουργία των πραγμάτων, είναι ο απόλυτος σεβασμός στην έννοια της εργατικότητας, είναι μέσα στην εντιμότητα του ανθρώπου, η εργατικότητα. Δίνοντας τόση έμφαση στην εργατικότητα, έχει πει την περίφημη φράση “ότι εκείνος που αγαπάει την δουλειά του δεν εργάζεται ποτέ” διότι είναι πέραν της εργασίας, δουλεύει και το χαίρεται, χαίρεται την δουλειά του. Είναι ένας πολύ μεγάλος στοχαστής, κορυφαίος στοχαστής από αυτή τη πλευρά σε αυτά που είπε.
Είπαμε την σημασία που δίνει στην διοίκηση και επομένως σου λέει, αν είσαι δάσκαλος τον διευθυντή σου θα τον σέβεσαι και αυτό που κάνει θα το ζυγάζεις και θα το μετράς, προσθέτοντας το εξής, από όλες τις δουλειές του ανθρώπου η πιο δύσκολη είναι η διοίκηση, δεν υπάρχει στη γη πιο δύσκολο πράγμα από τη διοίκηση, όλες οι δουλειές έχουνε μια έκφανση, για να διοικήσεις σωστά πρέπει να διαισθάνεσαι τον άλλον, να καταλαβαίνεις τον χαρακτήρα του, να φέρεσαι ψυχολογημένα, να ελέγχεις τον εαυτό σου, να το κερδίζεις, να καταλαβαίνεις, να οργανώνεις, να προλαβαίνεις, είναι το αποκορύφωμα της ανθρώπινης πρόκλησης η διοίκηση, επομένως όσο πιο σοβαρά διοικείς τόσο πιο δύσκολο είναι και επειδή είναι τόσο δύσκολο , διότι όταν πας να κατηγορήσεις κάποιον διοικούντα από τον πατέρα σου, την οικογενειακή διοίκηση, δεν το λέει, μπες στη θέση του, γιατί όταν είσαι εκτός διοίκησης σηκώνεις το δάχτυλο και κατηγορείς, εκτός εάν δεν θέλεις διοίκηση, εάν κατηγορείς την διοίκηση με εύκολο τρόπο, στην ουσία την υπονομεύεις και τελικά δεν θα υπάρχει διοίκηση, άμα δεν υπάρχει διοίκηση τότε θα σαπίσει όλο το σύστημα, διότι με τον έλεγχο των πραγμάτων δεν σαπίζει το σύστημα, αλλιώς θα σαπίσει το σύστημα και θα σαπίσει στο σχολείο και θα σαπίσει και στην κοινωνία κτλ, και όπως θα καταλάβατε ο Κομφούκιος σου λέει γίνε διοικητής.
Όμως το άλλο σκέλος του Κομφούκιου, είναι πολλά τα σκέλη της ιστορίας του Κομφούκιου, είναι η λειτουργία μας σε ένα ρόλο, τι λέει ο Κομφούκιος, στην ζωή μας από την ώρα που θα γεννηθούμε μέχρι την ώρα που θα πεθάνουμε έχουμε ρόλους, όταν είμαστε παιδιά έχουμε το ρόλο του παιδιού, σταδιακά γινόμαστε έφηβοι αρχίζει η κοινωνία και μας ζητάει κάποιες ευθύνες, ποια έχουμε αυτό τον ρόλο, μετά γινόμαστε γονείς έχουμε το ρόλο του γονέως, ταυτοχρόνως γινόμαστε ερωτικοί σύντροφοι, έχουμε το ρόλο του ερωτικού συντρόφου, γινόμαστε φίλοι έχουμε το ρόλο του φίλου, θέλω να πω έχουμε πολλαπλούς ρόλους, εργαζόμαστε σε κάποιο επάγγελμα είμαστε, είμαστε γεωργοί, είμαστε γιατροί, έχουμε αυτό τον ρόλο και καθώς περνάει η ζωή μας, έχουμε το ρόλο του παππού και το ρόλο του προς αναχώρηση. Κάθε στιγμή της ζωής μας έχουμε ένα ρόλο ή πολλούς ρόλους, αυτοί οι ρόλοι κάθε στιγμή, όποιοι είναι αυτοί οι ρόλοι, είναι ολόκληρη εμείς, τι θέλει να πει με αυτό, ότι σε κάθε μας ρόλο εμείς θα πρέπει να δίνουμε ουσία, είμαστε φίλοι? Θα είμαστε φίλοι, με το μυαλό μας ανοιχτό, να παρακολουθούμε την Ελένη που είναι άρρωστη, τι τις χρειάζεται στα καλά και στα δύσκολα, είμαι φίλος? Θα είμαι φίλος, δεν θα είναι περιφερειακά φίλος, γιατί τότε δεν είμαι φίλος, είμαι μαθητής είμαι μαθητής, ο ρόλος μου είναι μαθητής, ο ρόλος μου είναι να διαβάζω, να πηγαίνω στο μάθημα μου, να πηγαίνω στις βιβλιοθήκες, αυτόν τον ρόλο θα τον κάνω με αφοσίωση, είμαι δάσκαλος να δουλεύεις από το πρωί μέχρι το βράδυ με όλο σου το πάθος και την αφοσίωση γιατί κάνεις μεγάλο έργο, είσαι οδοκαθαριστής, αυτό το έργο που κάνεις είναι καταπληκτικό, είναι σαν να είσαι γιατρός, να το χαίρεσαι αυτό που κάνεις. Ο κάθε ρόλος σου στην ζωή έχει μεγάλη σημασία, είσπραξε αυτή την σημασία, καθαρίζεις βόθρους ? κάνεις πολύ σπουδαία δουλειά, γιατί αν δεν υπήρχες εσύ, τι θα γινόντανε η κοινωνία ? Είναι σαν να είσαι γιατρός και να το χαίρεσαι αυτό που κάνεις !
Προσέξτε τώρα να δείτε αυτό το ενδιαφέρον των ρόλων, να είσαι δηλαδή σε κάθε ρόλο σου ολόκληρος, τι εννοεί με αυτό? Είσαι καθαριστής βόθρων και σκέφτεσαι, θέλεις να γίνεις δικηγόρος, σου αρέσει η δικηγορία, πολύ καλά κάνεις λέει ο Κομφούκιος, νομίζεις ότι κάτι άλλο θα σε εξέφραζε καλύτερα, πράβο σου, κάνε όλες σου τις κινήσεις για να γίνεις δικηγόρος, ετοιμάσου, διάβασε, κάνε τι πρέπει να γίνει, αλλά ενόσω είσαι καθαριστής βόθρων θα χαίρεσαι αυτό που κάνεις, όταν καταφέρεις και κάνεις το άλλο βήμα που σε ενδιαφέρει, δεν ξεχωρίζει το επάγγελμα, το άλλο σου βήμα που θα πετύχεις και εκεί να είσαι απόλυτα δοσμένος, τι εννοεί με αυτό, ότι εάν δεν έχεις καταφέρει να κερδίσεις ως συνολική βίωση τον καθαρισμό των βόθρων, δεν θα το καταφέρεις ούτε και όταν γίνεις δικηγόρος. Είναι στάση ζωής να τα καταφέρεις, καταλάβατε? Δεν είναι θέμα ποια δουλειά κάνεις, είναι εσύ να έχεις μάθει σε ότι κάνεις να δίνεις ουσία και να γεμίζεις από αυτό, επομένως από την πλευρά αυτή αν θέλετε, ο Κομφούκιος κατά κάποιο τρόπο μοιάζει με το Βουδισμό ο οποίος λέει, εμείς κάνουμε τον κόσμο, εμείς πλάθουμε το περιβάλλον μας, επεμβαίνοντας ψυχολογικά σε αυτό και βέβαια ο Κομφούκιος το μεταφέρει τελείως κοινωνικά.
Όπως καταλαβαίνετε ο Κομφούκιος από αυτή την άποψη, διαλύει τελείως την ταξική πλευρά, δηλαδή δεν τον ενδιαφέρει εάν είσαι πλούσιος ή φτωχός, εάν κάνεις ένα επάγγελμα το οποίο τελοσπάντων θα έχει ένα κύρος στην κοινωνία ή όχι, αυτό είναι δευτερεύων, εκείνο που μετράει, είναι η αφοσίωση, η εργατικότητα με εντιμότητα, η εντιμότητα για τον Κομφούκιο είναι το κορυφαίο πράγμα. Είχε ερωτηθεί κάποτε, δάσκαλε, υπάρχει αθανασία και εκείνος απάντησε, ναι είναι η εντιμότητα.
Δηλαδή αν στην ζωή σου ζήσεις έντιμα και θα σας εξηγήσω τι είναι αυτό, τότε στην ουσία αφήνεις πίσω μια παρακαταθήκη, εσύ θα πεθάνεις, δεν θα σε θυμάται κανείς, αλλά αφήνεις πίσω μια παρακαταθήκη που είναι ομορφιά του κόσμου και αυτή αναζωογονεί τις επόμενες γενιές.
Γυρνώ στο θέμα μας, ο Κομφούκιος πιστεύει πάρα πολύ στην εργατικότητα όπως σας είπα και στη εργατικότητα με απόλυτη αφοσίωση, πληρότητα, δηλαδή από αυτή να αντλείς ομορφιά, ακούω καμιά φορά κάποιους εκπαιδευτικούς να λένε, το επάγγελμα του δασκάλου δεν είναι επάγγελμα και ακούω κάποιους εκπαιδευτικούς να λένε, εγώ δουλεύω τόσο, όσο με πληρώνουνε, ο Κομφούκιος θα τον είχε πάρει αυτόν και θα τον είχε πετάξει στο Φάληρο! Δηλαδή κάνεις αυτή τη δουλειά και συζητάς έτσι, η δουλειά σου δεν είναι τα χρήματα που παίρνεις, είναι ο πλούτος που κερδίζεις από τη δουλειά, το άλλο είναι άλλη παράμετρος.
Τώρα η εντιμότητα που σας είπα για τον Κομφούκιο, συνδέεται με δύο άλλες έννοιες οι οποίες για τον Κομφούκιο είναι πολύ σημαντικές, εκτός από την εργατικότητα και την εντιμότητα, η αποθήκη κάθε διαφθοράς, δηλαδή τι είναι εντιμότητα ? Προσέξτε να δείτε ο Κομφούκιος λέει τα εξής, οι ανέντιμοι άνθρωποι συνηθίζουν να κατηγορούν για ανεντιμότητα τους άλλους, ο πιο εύκολος τρόπος για να καλύψει ο ανέντιμος την ανεντιμότητα του είναι να κατηγορεί για ανεντιμότητα, ο κλέφτης επειδή κλέβει, λέει όλοι κλέβουνε, ο ανέντιμος, ο διεφθαρμένος επειδή είναι ο ίδιος διεφθαρμένος λέει όλοι είναι διεφθαρμένοι, δεν είναι όλοι διεφθαρμένοι, ούτε κλέβουν όλοι, εσύ κλέβεις για αυτό λες ότι κλέβουν όλοι και επί πλέον ας πούμε ότι κλέβει ο διπλανός σου, εσύ δεν θα κλέψεις, πότε, επειδή κλέβει ο διπλανός αυτό δεν σημαίνει ότι εσύ πρέπει να κλέψεις, αντιθέτως, εσύ δεν θα κλέψεις ποτέ, ο διπλανός σου πηγαίνει στο βουλευτή και του ζητάει διορισμό, δηλαδή είναι ένας διεφθαρμένος άνθρωπος, δεν σας το λέω στον αέρα, για τον Κομφούκιο είναι η απόλυτη διαφθορά, να πας εσύ σε κάποιον ισχυρό και να ζητήσεις ειδική μεταχείριση επειδή συμβαίνει να μπορείς να τον προσεγγίσεις, είσαι δηλαδή διεφθαρμένος από πάνω μέχρι κάτω, μόνο που πήγες στον ισχυρό και ζήτησες κάτι ειδικό στην κοινωνία, δηλαδή παράκαμψες τις αξιοκρατίες, παράκαμψες τους άλλους, παράκαμψες τους κανόνες, επειδή τυχαίνει να γνωρίζεις τον έναν και τον άλλον, είσαι μια σαπίλα από πάνω μέχρι κάτω, πας στον άλλον και αν είναι ο άλλος σάπιος, θα σου κάνει την εξυπηρέτηση, έχουμε δύο σκουλήκια δηλαδή, είσαι σκουλήκι, όσο είναι και ο άλλος αν ο άλλος δεν είναι σκουλήκι θα σου πει, κύριε με συγχωρείται δεν γίνεται, δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει αυτό το πράγμα, γιατί δεν είναι έτσι ο κανόνας, καταλαβαίνετε δηλαδή ότι ο Κομφούκιος δεν αφήνει περιθώρια, η ανεντιμότητα, και επιπλέον επειδή μιλάει πολύ συχνά για την διοίκηση, παίρνει πολλά θέματα από την διοίκηση που τα έζησε ο ίδιος, επειδή είδε πως μπορεί να βλαφθεί η κοινωνία από κακή χρήση του δημοσίου χρήματος.
Ο Κομφούκιος είχε μεγάλο σεβασμό στο δημόσιο ταμείο, διότι ήξερε ότι το δημόσιο ταμείο προέρχεται από τους φόρους του κινέζικου λαού απλώς, και το 90 % του κινέζικου λαού ήταν άνθρωποι που ζούσαν με μια κούπα ρύζι και βγάζανε το μικρό τους απόθεμα για να πληρώσουν τους φόρους. Από αυτούς τους φόρους πρέπει να γίνουν όλα, πρέπει να γίνουν γέφυρες, πρέπει να γίνουν σχολεία, πρέπει να γίνει το ένα, πρέπει να γίνει το άλλο και επομένως τα χρήματα του κινέζικου λαού δεν πρέπει να διασπαλισθούν στο παραμικρό και εξ’ αυτού τα παραδείγματα του προέρχονται από τον δημόσιο βίο και ιδιαίτερα από τους εργαζόμενους που αμείβονται με δημόσιο χρήμα, δηλαδή τους δημόσιους υπαλλήλους, δεν είναι ότι η Κίνα είχε τους άπειρους δημοσίους υπαλλήλους, είχε όσους δημοσίους υπαλλήλους χρειάζονταν, δεν είχε 10 φορές περισσότερο, αλλά σε αυτούς τους δημόσιους υπαλλήλους είναι πάρα πολύ αυστηρός και λέει το εξής, εσείς στο γραφείο σας κλέβετε, έχετε την έννοια του κλέβω, η έννοια του κλέβω λέει ο Κομφούκιος είναι πολύ χαλαρό πράγμα, ένας πολύ καθαρός τρόπος κλέβειν είναι να ανοίξεις το συρτάρι του διπλανού να του πάρεις τα χρήματα, εκεί του τα παίρνεις με καθαρό τρόπο, κάθε προσωπικό τηλέφωνο που κάνεις, κλέβεις κανονικά, είσαι κλέφτρα, είσαι μια κοινή κλέφτρα, τι μου παριστάνεις και κουνάς το χέρι ο άλλος κλέβει, ,εσύ κλέβεις.
Αυτό λοιπόν το σχήμα για τον Κομφούκιο είναι πολύ αυστηρό, είναι απόλυτο και συνδυάζεται με την έννοια της εντιμότητας και προσέξτε να δείτε και με την έννοια της γενναιότητας, διότι για τον Κομφούκιο γενναίος δεν είναι αυτός που παίρνει ένα σπαθί, βγαίνει στο δρόμο, φωνάζει και κάνει, αλλά είναι αυτός που βλέπει την Μαρία Ευθυμίου να κάνει φωτοτυπίες για προσωπικά θέματα και πάει και λέει, ακούστε να δείτε, η Μαρία Ευθυμίου κλέβει αυτή την στιγμή τον Ελληνικό λαό, αμέσως ζητώ να τιμωρηθεί, να πληρώσει αυτά και δεν θα φύγω από εδώ αν δεν τιμωρηθεί. Αυτό λέει ο Κομφούκιος είναι το πιο γενναίο που μπορείς να κάνεις, γιατ΄μέσα στο χώρο σου, είναι ο χώρος σου, αισθάνεσαι μια ασφάλεια, ντρέπεσαι να συγκρουστείς με τον διπλανό σου, επομένως τείνεις να κάνεις τον αδιάφορο, δήθεν δεν είδες την Μαρία Ευθυμίου η οποία..., άσε εγώ θα το βγάλω το φίδι από την τρύπα? Εσύ θα το βγάλεις, δεν πας να σκοτωθείς, δεν πας να πουληθείς, την είδες να κλέβει τον ελληνικό λαό και εσύ κάνεις πίσω, αυτή είναι η γενναιότητα, τα άλλα να τα βράσω.
Τώρα όπως καταλαβαίνετε αυτές οι σκέψεις του Κομφούκιου παίρνει διαστάσεις επιπλέον όσον αφορά την διοίκηση, γίνεται ο Κομφούκιος επαναστατικός σε δύο σημεία, το ένα σημείο είναι αυτό που σας είπα πριν, ότι για τον Κομφούκιο η καταγωγή, η ευγένεια δηλαδή να είσαι παιδί ενός αριστοκράτη που εκείνη την εποχή σε όλο τον κόσμο είχε τεράστια σημασία και στην ουσία η διοίκηση στο κόσμο προέρχονταν από τους ευγενείς και τους αριστοκράτες, για τον Κομφούκιο ο έντιμος πλούσιος, ο έντιμος επώνυμος είναι θαυμαστός, ο ανέντιμος επώνυμος είναι ελεεινός και το ίδιο δεν έχει καμιά συμπάθεια στο φτωχό που είναι ανέντιμος, το θέμα δεν είναι αν είσαι φτωχός ή πλούσιος, επώνυμος ή ανώνυμος, το θέμα είναι αν είσαι έντιμος. Ο φτωχός άνθρωπος που είναι ανέντιμος είναι εξ’ ίσου ελεεινός με το πλούσιο άνθρωπο που είναι ανέντιμος, δηλαδή για εκείνον αυτό είναι το διακύβευμα, η εντιμότητα, η γενναιότητα με το τρόπο που σας είπα και η εργατικότητα, η συντροφικότητα πάει μαζί, αλλά το σημαντικότερο είναι η προστασία της κοινωνίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου