Τα μαθήματα της Μαρίας Ευθυμίου προσεγγίζουν κομβικά σημεία της Παγκόσμιας Ιστορίας (πλην της ελληνικής που μάς είναι γνωστή) και αποσκοπούν στο να κατανοήσουμε εξελίξεις που επηρεάζουν τα πράγματα μέχρι σήμερα. Με όπλα την αφήγηση, την ανάγνωση πηγών και τον Παγκόσμιο χάρτη, μέσα από επάλληλους κύκλους παρουσίασης των ιστορικών φαινομένων, επιχειρείται ένα συναρπαστικό ταξίδι στη μακρά Ιστορία και περιπέτεια του ανθρώπου.
Σύνδεση με το προηγούμενο
Από όλες τις δουλειές του ανθρώπου η πιο δύσκολή είναι η διοίκηση, δεν υπάρχει στη γη πιο δύσκολο πράγμα από τη διοίκηση και επειδή είναι τόσο δύσκολο, σεβάσου το, εάν κατηγορείς την διοίκηση με εύκολο τρόπο στην ουσία την υπονομεύεις και τελικά δεν θα υπάρχει διοίκηση, αν δεν υπάρχει διοίκηση, σαπίζει όλος ο μηχανισμός, γιατί ο καθένας είναι ασύδοτος, κάνει αυτό που νομίζει, διασπά του άλλου τα δικαιώματα, αυτός είναι ο πρώτος που είπε την περίφημη φράση, ότι τα δικαιώματα του καθενός σταματούν εκεί που ξεκινούν τα δικαιώματα του άλλου και επίσης είπε τη φράση, δεν θα σου κάνω ποτέ αυτό, που δεν θα ήθελα εγώ να μου κάνεις εσύ, αυτά είναι βαθύτατες πολιτικές σκέψεις, στην ουσία ο Κομφούκιος είναι ένας πολιτικός στοχαστής. Από αυτή την άποψη διαλύει τελείως την ταξική πλευρά, δηλαδή δεν τον ενδιαφέρει αν είσαι πλούσιος ή φτωχός, αυτό είναι δευτερεύον, εκείνο που μετράει είναι η αφοσίωση, η εργατικότητα, η εντιμότητα, η εντιμότητα είναι το κορυφαίο πράγμα, είχε ερωτηθεί κάποτε, δάσκαλε, υπάρχει αθανασία? Και εκείνος απάντησε, ναι, είναι η εντιμότητα.
Προσέξτε να δείτε εξ” αυτού γίνεται επαναστατικός, διότι διαγράφη την έννοια της αριστοκρατίας και αυτό θα παίξει ρόλο στην κινέζικη ζωή, θα σας εξηγήσω τώρα, το δεύτερο, το οποίο προχωράει και τώρα θα το ακούσετε με ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον φαντάζομαι, γιατί οι Έλληνες βάζουμε εύκολα ταμπέλες, ξέρετε, συντηρητικός ο Κομφούκιος, ενώ εμείς είμαστε πολύ επαναστάτες, επειδή βγαίνουμε μονίμως στους δρόμους, αλλά τον διπλανό μας που έκλεβε 40 χρόνια, δεν τον είχαμε πειράξει ! Άστον και η διπλανή του που δεν ερχόντανε ποτέ στην δουλειά της, για τον Κομφούκιο θα είμασταν σκουλήκια πλέον που φέραμε την χώρα, εδώ που τη φέραμε....
Ο Κομφούκιος είναι επαναστάτης, διαγράφει την έννοια της αριστοκρατίας, δεν τον ενδιαφέρει αν είσαι αυτοκράτορας, ένας αυτοκράτορας είναι σπουδαίος αυτοκράτορας, εφ’ όσον είναι αφοσιωμένος στην δουλειά του, εφ’ όσον προστατεύει το δημόσιο χρήμα και ξέρετε για τον Κομφούκιο στην έννοια της διοίκησης, η εντιμότητα είναι το κεντρικό και όχι η αποτελεσματικότητα, δηλαδή μπορεί ένας διοικών να μπει σε μια θέση και να μην αποδειχθεί αποτελεσματικός στη διοίκηση, δεν είμαστε όλοι ικανοί, ο καθένας κάνει ότι καταλαβαίνει, σπάνια είναι οι άνθρωποι χαρισματικοί σε αυτή την τόσο δύσκολη πλευρά, θα δείξουμε κατανόηση, λέει ο Κομφούκιος, δεν είμαστε και θεοί, ο καθένας μας ότι μπορεί κάνει, αλλά ο ανέντιμος διοικών, ο αμελής διοικών, ο τεμπέλης διοικών, αυτός ο οποίος κλέβει το κινέζικο λαό με το τρόπο που σας είπα, αυτός δεν έχει καμία δικαιολογία, να φύγει αμέσως από οποιαδήποτε θέση και να βρίσκεται, γιατί βλάπτει τον κινέζικο λαό.
Και προσέξτε να δείτε με αυτή την λογική, ο Κομφούκιος λέει το εξής, όσο ζεις και δρας, όλοι μας ζούμε και δρούμε μέσα σε μια κοινωνία, παρατηρούμε όλους μας και τον εαυτό μας, είναι αδυσώπητος όπως καταλάβατε και για τον εαυτό σου, σε αυτό είναι αδυσώπητος, είσαι υποχρεωμένος να παρακολουθείς τα της κοινωνίας, να βλέπεις πως πηγαίνουν τα πράγματα, πως πάει η διοίκηση, πως δρα ο νομάρχης, πως ο δήμαρχος, ο διευθυντής σου κλπ., τον παρακολουθείς με συμπάθεια, γιατί ο άνθρωπος κάνει μια πολύ δύσκολη δουλειά και του δείχνεις την δυνατότητα να κάνει λάθη, του δίνεις και χρόνο μπροστά του, γιατί για να μάθεις σωστά να διοικείς θα πρέπει πρώτα να φας το κεφάλι σου 100 φορές και έπειτα να καταφέρεις να διοικήσεις σωστά, άρα δώστου αυτό το δικαίωμα, αρκεί να τον βλέπεις ότι είναι αφοσιωμένος, ότι το προσπαθεί, ότι είναι έντιμος, αν όμως μέσα από αυτή την παρατήρηση, αφού του δώσεις την δυνατότητα, καταλήξεις ότι είναι βλαπτικός για την κοινωνία και κυρίως ότι βλάπτει το ήθος της κοινωνίας και το δημόσιο ταμείο, τότε έχεις υποχρέωση, η απόλυτη σου υποχρέωση, να κάνεις τα πάντα για να φύγει αυτός ο άνθρωπος, τα πάντα, της ζωής σου συμπεριλαμβανομένης, η ζωή σου δεν αξίζει μια πεντάρα, εάν δεν πεθάνεις για να φύγει η Μαρία Ευθυμίου από την θέση της, εφ’ όσον είναι διεφθαρμένη, καταλάβατε?
Εξ’ αυτού ο Κομφούκιος πιστεύει στην εξέγερση. Την ίδια στιγμή που δίνει τόσο μεγάλη έμφαση στην διοίκηση, στο σεβασμό στην διοίκηση, στην υποβοήθηση των έργων της διοίκησης, σου λέει αν καταλήξεις αφού πρώτα έχεις ελέγξεις τον εαυτό σου και δεν είσαι ανέντιμος, καταλάβατε ? Διότι η πιο μεγάλη ανεντιμότητα, είναι να είσαι εσύ ανέντιμος και να κατηγορείς κάποιον άλλον για ανεντιμότητα, αυτή είναι η πιο απλή ευκολία, εάν εσύ είσαι έντιμος και πράττεις τα σωστά και τα ορθά ή τουλάχιστον διορθώνεις τον εαυτό σου, εντάξει, δεν είμαστε όλοι θεοί, αλλά λες, κυρά μου, γιατί το έκανες αυτό το προσωπικό τηλεφώνημα, μη σε ξαναδώ να το κάνεις, το λες στον εαυτό σου, άμα έχεις αυτή την διαδικασία και βελτιώνεις τον εαυτό σου ηθικά, παρατηρώντας και την παραπάνω εξουσία, και την παραπάνω, τότε έχεις υποχρέωση αν κρίνεις ότι είναι διεφθαρμένη να την αναφέρεις. Ο Κομφούκιος σιχαίνεται την γκρίνια, δεν έχει καμιά έννοια να γκρινιάζεις και να μυρικάζεις, εάν κάτι πρέπει να αλλάξει, άλλαξε το, όχι αυτό και εκείνο, διότι και αυτό είναι τμήμα της διαφθοράς
Εξ΄ αυτού τώρα η ζωή της Κίνας, όπως καταλαβαίνετε, θα πάρει τροπή από την εξής πλευρά , ο Κομφούκιος είπε, ότι είπε και πέθανε, έγινε στάχτη και μπούρμπερη, εκεί γύρω στο 500 πχ. , η Κίνα συνέχισε την ζωή της, είναι χωρισμένη σε κρατίδια που συγκρούονται και τα λοιπά και γύρω στο 300 πχ., μια δυναστεία, η δυναστεία των Τσιν ενοποίησε την Κίνα, δηλαδή η Κίνα έγινε ενιαίο βασίλειο, περίπου την περίοδο του μεγάλου Αλεξάνδρου σε μας και μάλιστα δημιούργησε ένα ενιαίο βασίλειο και μετά μια αυτοκρατορία, όπως και η Κίνα ενωποιήθηκε και για αυτό ονομάζεται Κιν (Τσιν), από την δυναστεία αυτή, δημιουργείται το ενιαίο κράτος που λέγεται Κίνα, αυτή η Τσιν είναι δραστήρια δυναστεία, σας θυμίζω ότι στο 3ο αιώνα προ Χριστού δημιούργησαν πρώτοι αυτοί το σινικό τείχος που είναι ένα μεγάλο έργο για την Κίνα, όχι βέβαια με την σημερινή του μορφή, αλλά δεν έπαυε να είναι ένα μεγάλο τεχνικό έργο, όμως προς το τέλος της δυναστείας, κάποιοι ηγεμόνες Τσιν, ήτανε σχεδόν σαλεμένοι και έφεραν την Κίνα σε κακά μονοπάτια.
Η επόμενη δυναστεία, η Χαν, που ανέβηκαν γύρω στο 200 πχ., βρήκαν μια κατάσταση κοντά στο ασυμμάζευτο και προσέξτε να δείτε τώρα, εδώ είναι το ενδιαφέρον, ότι αυτή η δυναστεία των Χαν σκέφτηκε ότι μέσα στην κακή κατάσταση που βρίσκεται η Κίνα τις χρειάζεται ένας οδηγός, ένας οδηγός ήθους, όταν καταρρέουν τα κεντρικά στηρίγματα των κοινωνιών, οι κοινωνίες χάνουν τον εαυτό τους, το ήθος τους, τις συντεταγμένες τους κτλ., ο Κομφούκιος αυτά τα θεωρούσε το μεγαλύτερο κακό και δεν έχει μεταφυσικές σκέψεις, αν και οι ανατολικές θρησκείες έχουν ένα μεταφυσικό κομμάτι, οι Κινέζοι πιστεύουν στον ουρανό και πιστεύουν ότι όταν είσαι έντιμος, ο ουρανός σε βλέπει και σε υποστηρίζει, ενώ όταν είσαι ανέντιμος ο ουρανός σε τιμωρεί, όπως καταλαβαίνετε αυτό το είχε μεταφέρει και στην ανώτατη διοίκηση, δηλαδή ένας αυτοκράτορας που διοικεί με εντιμότητα και αφοσίωση, υποστηρίζεται από τον ουρανό, όταν όμως πράττει τα αντίθετα, ο ουρανός τον εγκαταλείπει, είναι στην σύλληψη την κινέζικη, έτσι και αλλιώς την οποία υιοθετούσε ο Κομφούκιος, απλώς δεν έδινε μεγάλη διάσταση στα μεταφυσικά, κάποτε τον είχαν ρωτήσει, δάσκαλε, τι πρέπει να κάνουμε με τα πνεύματα, να τα τιμούμε? Γιατί όπως ξέρετε οι Κινέζοι τιμούν τα πνεύματα των προγόνων, της φύσεως κτλ. ,και απάντησε ο Κομφούκιος να τα τιμούμε, γιατί έτσι πρέπει, πρέπει να τιμούμε τις παραδόσεις, αλλά να μην τρελαθούμε κιόλας, δηλαδή μην το παρακάνουμε, δεν είναι ακριβώς θέμα να τιμούμε τα πνεύματα, εκείνο που είναι σημαντικό να τηρούμε τις παραδόσεις, για τον Κομφούκιο είναι σημαντικό οι κοινωνίες να τηρούν τις παραδόσεις τους, γιατί έτσι κρατούν τον χαρακτήρα τους, αλλιώς διαλύονται, το πίστευε αυτό το πράγμα.
Έρχονται λοιπόν οι Χαν και βλέποντας ότι το πλοίο μπάταρε, στάσου ρε παιδί μου, ένας φιλόσοφος υπάρχει που να δούμε τι λέει και κάθισαν κάτω και αποφάσισαν ότι πολύ καλά τα λέει, αυτός είναι ευφυής, είναι πολύ ενδιαφέρον για δυναστεία αυτοκρατορική και αποφάσισαν εκεί γύρω στο 200 πχ. Να υιοθετήσουν τις απόψεις του Κομφούκιου ως επίσημο εργαλείο διοίκησης της Κίνας, όχι ως θρησκεία, ως οδηγό διοίκησης της Κίνας. Κάθισαν λοιπόν κάτω και είδαν τι λέει ο Κομφούκιος και κατέληξαν στις εξής σκέψεις.
Ο Κομφούκιος θέλει έτοιμο τον άνθρωπο για την κοινωνία ισοκρατική, και σε τι πιστεύει, πιστεύει ότι ο άνθρωπος, ο Κομφούκιος πίστευε πολύ, ο άνθρωπος καλλιεργείται , με την παρατήρηση, με την ηθική του στάση, καλλιεργείται, και ο Κομφούκιος πίστευε πολύ στην καλλιέργεια, όχι ακριβώς στην εκπαίδευση, γιατί υπάρχουν πολλά πράγματα, υπάρχει η εκπαίδευση, υπάρχει η μόρφωση, υπάρχει η καλλιέργεια, υπάρχει η σοφία, η εκπαίδευση είναι το απλούστερο, μπορείς να εκπαιδευτείς είναι σχεδόν τίποτα, η μόρφωση είναι πολύ βαθύτερο πράγμα, η καλλιέργεια είναι ακόμη βαθύτερη και μπορεί κάποιος να μορφωθεί χωρίς να εκπαιδευτεί, να είναι αγράμματος άνθρωπός και να αισθανθείς πλούτο σκέψεων και βάθους, αντιθέτως χιλιάδες πτυχιούχοι πανεπιστημίου, όχι μόνο δεν ξέρουν τίποτα, αλλά δεν είναι καν καλλιεργημένοι, δεν είναι τίποτα και φυσικά η σοφία, η σοφία είναι ακόμη πιο μεγάλο επίπεδο γιατί δεν χρειάζεται πάντα να μορφωθείς, μπορεί να έχεις μορφωθεί, αλλά η σοφία είναι μια εσωτερική διαδικασία, καταλάβατε, ο Κομφούκιος όμως δίνει σε αυτά μεγάλη σημασία, αλλά πιστεύει στην εγκύκλιο μόρφωση, δηλαδή εκπαίδευση, λέει είναι πολύ βαθύτερο από μια εκπαίδευση ο άνθρωπος αλλά πρέπει να εκπαιδεύεται να μαθαίνει γράμματα, να διαβάζει βιβλία. Η Κίνα τότε είχε σχολεία, ξέρετε η Κίνα είναι η πιο πρωτοπόρα χώρα στο κόσμο στα θέματα παιδείας, είναι ο μεγαλύτερος πολιτισμός στην γη κατά κάποιους ιστορικούς με απόσταση και ένα από αυτό έχει σχέση με την ανάπτυξη της παιδείας πολύ νωρίς.
Γιατί σας τα λέω όλα αυτά, γιατί οι Χαν αφού πήραν αυτή την απόφαση, είπανε το εξής, τι λέει ο Κομφούκιος, για να υπηρετεί κανείς τον κινέζικο λαό πρέπει να είναι εκπαιδευμένος και να είναι έντιμος, πως θα τα συνδυάσουμε αυτά τα δύο ? Θα διορίζονται σε δημόσιες θέσεις μόνο όσοι περνούν από εξετάσεις η Κίνα θέσπισε το 2ο αιώνα πχ. πανκινεζικές εξετάσεις, πως λέμε εμείς σήμερα πανελλήνιες εξετάσεις, στις οποίες μπορούσε να πάρει μέρος ο κάθε κινέζος, ανεξαρτήτως θέσεως κοινωνικής, βέβαια θα μου πείτε ότι τα αστικά στρώματα που ζούσανε στην πόλη θα ήταν σε υπέρτερη θέση σε σχέση με τα παιδιά των αγροτών, αλλά θα μπορούσε ένα παιδί αγρότη που έχει την θέληση και το πάθος να δώσει εξετάσεις σε αυτές τις πανκινεζικές εξετάσεις και εφ’ όσον πετύχαινε, τότε εντάσσονταν στο δημόσιο, για 2000 χρόνια ίσχυσε στη Κίνα αυτό, το ΑΣΕΠ το έχουνε στην Κίνα από το 2ο αιώνα πχ. , σε εμάς έγινε πριν από 20 χρόνια και κάηκε η χώρα, ότι είναι φασιστικό λέει, αν θυμάστε. Έγινε αυτή η ιστορία και πράγματι άρχισαν να λειτουργούν αυτές οι πανκινεζικές εξετάσεις, αλλά οι Χαν σκεφτήκαν ότι εφ’ όσον σε αυτές τις πανκινεζικές εξετάσεις θέλουν να μπορεί ο μέσος κινέζος να συμμετάσχει, πρέπει να δημιουργηθεί δίκτυο δημοσιών σχολείων και δημοσίων σχολείων ακόμη μεγαλύτερων, έστω σε κωμοπόλεις, ούτως ώστε να υπάρχει ο τρόπος να διδάσκεται κανείς, να δανείζεται βιβλία, για να καταρτίζεται, αυτό συνδυάζεται και με άλλα μέτρα, εξ’ αυτού στην Κίνα ο δημόσιος μηχανισμός επανδρώνονταν με από αυτήν την διαδικασία και βέβαια η ανώτατη διοίκηση, όχι, να ξέρετε ότι σε κάθε κράτος η ανώτατη διοίκηση εξαρτάται από την κεφαλή, θα το γνωρίζεται αυτό, σε όλα τα καθεστώτα και στην δημοκρατία, εκλέγεις κάποιον πρωθυπουργό, η σύνθεση εκ μέρους του του υπουργικού συμβουλίου είναι δικιά του υπόθεση, δικιά του ευθύνη, θα διαλέξει αυτούς που θεωρεί κατάλληλους, στις αυτοκρατορίες δεν το συζητάμε, δηλαδή οι μανδαρίνοι που είχανε τις ανώτατες θέσεις διορίζονταν από τον αυτοκράτορα και είχε ο αυτοκράτορας αυτή την ευθύνη, αλλά στις επόμενες θέσεις όσοι πληρώνονταν από το δημόσιο χρήμα, έπρεπε να περάσουν από αυτές τις εξετάσεις οι οποίες γίνονταν ταχτικά, δεν θυμάμαι να σας πω, κάθε πότε, ούτε ήταν σταθερό, επί 2000 χρόνια.
Προσέξτε να δείτε όχι συνεχώς όμως, διότι μεσολάβησαν και περίοδοι που η Κίνα κατακτήθηκε, είχε πολέμους, αλλά άμα τα βάλετε όλα τα χρόνια το ένα δίπλα στο άλλο, για 2000 χρόνια αυτή η κοινωνία είχε αυτό τον θεσμό που πάει μαζί με το εάν ο άλλος, ωραία πήρε αυτή τη θέση, εργάζεται με αφοσίωση, εργάζεται με απόλυτη εντιμότητα, τηρεί απόλυτα το ωράριο του, φυσικά αυτό όλο πάει μαζί και τότε παίρνει το επόμενο μέτρο, το οποίο βοηθάει, δυσκολεύομε να το πω, γιατί έχει μια απαγορευμένη λέξη για την ελληνική κοινωνία, δηλαδή να πάρω κουράγιο να το πω, αξιολόγηση, ένα φοβερό πράγμα, αξιολόγηση, διότι δεν μπορεί να μην αξιολογείσαι κατ’ έτος, διότι κατά τον Κομφούκιο όπως είπα, αφού πρέπει να είσαι ο απόλυτος εργαζόμενος δεν μπορεί να μην έχεις έλεγχο, εφ’ όσον αποδειχθεί ότι δεν εργάζεσαι, ότι δεν σέβεσαι το δημόσιο χρήμα, ότι δεν είσαι στην θέση σου 8.15 , τότε αμέσως, όχι απλώς μόνο θα πρέπει να απομακρυνθείς από την θέση σου, αλλά να πληρώσεις και όλα όσα έκλεψες από τον κινέζικο λαό. Επομένως στην Κίνα υπάρχει κα η αξιολόγηση η οποία λειτουργεί από τον 2ο αιώνα πχ. Και ήταν με συγκεκριμένα ερωτηματολόγια, χαρτιά, οι κινέζοι έχουν πάθος με τα αρχεία και κρατούν αρχεία από την αρχαιότητα και έτσι έχουμε πάρα πολλά αρχεία που έχουν διασωθεί, πάρα πολλά βέβαιά έχουν καταστραφεί με πολέμους, ένα σωρό καταστροφές, αλλά έχουν διασωθεί και αξιολογήσεις και του ίδιου του αυτοκράτορα, τώρα ποιος ακριβώς έκανε τις αξιολογήσεις ? Μάλλον οι Μανδαρίνοι. Αυτή η σύλληψη των Χαν ήταν πολύ τολμηρή, μια δυναστεία να πάρει μια τέτοια απόφαση, να πάρει την απόφαση να υιοθετήσει μια φιλοσοφία που λέει αν μια δυναστεία, αν ένας αυτοκράτορας δεν αποδίδει, μπορείς να τον ανατρέψεις, δηλαδή θέλει κότσια από πλευράς των Χαν που πήρανε και μπράβο τους γιατί έπαιξε αυτό ρόλο για την Κίνα.
Αυτό έκανε την Κίνα την μοναδική χώρα στον κόσμο η οποία λειτούργησε στη βάση των θεωριών ενός φιλοσόφου, διότι στην γη έχουν υπάρξει φιλόσοφοι μεγάλοι και σπουδαίοι, αλλά κανενός η άποψη δεν έγινε επίσημο όργανο διοίκησης, προσέξτε διοίκησης, δεν είναι επίσημη θρησκεία, ο Κομφουκιανισμός, έγινε όργανο διοίκησης της Κίνας και αυτό ασφαλώς έκανε τον Κομφούκιο πιο αγαπητό στην κινέζικη ζωή.
Τώρα αυτό το κράμα κομφουκιανισμού και κινεζικών παραδόσεων, τι έφερε στην Κίνα ? Προσέξτε να δείτε, οι Κινέζοι, ένας λαός ο οποίος όταν εργάζεται, εργάζεται σαν το μερμήγκι, κυριολεκτικά, ο αυτοκράτορας τους, λέει θα κτίσουμε το μεγάλο κανάλι, ένα εκατομμύριο, ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι πέφτουν, δουλεύουν σαν τα σκυλιά, σε λίγο διάστημα το έχουν έτοιμο, δηλαδή βλέπεις μια Κίνα αφοσιωμένη στο στόχο και παραλλήλως βλέπεις και μια Κίνα η οποία είναι έτοιμη για εξέγερση και επειδή είναι μια μεγάλη χώρα, η Κίνα είναι το χάος, κυριολεκτικά, κάθε χρονιά δεν υπάρχει περίπτωση, σε κάποια περιοχή της Κίνας, κάποια άτομα έχουν εξεγερθεί διότι έχουν καταλήξει ότι ο τάδε είναι διεφθαρμένος και πρέπει να απομακρυνθεί, ο Νομάρχης, ο Περιφερειάρχης, ο διευθυντής του σχολείου, ανάλογα, κάπου θα έχουμε μια ιστορία στην Κίνα, λόγω αυτής της συλλήψεως.
Και πως πάει η ζωή της Κίνας, η Κίνα έχει αλλάξει πολλές δυναστείες μέσα στα πολλά χρόνια που ζει, είναι και πολύ αρχαίος πολιτισμός. Πως αλλάζουν οι δυναστείες στην Κίνα, με μερικές εξαιρέσεις, δηλαδή μια δυναστεία διοικεί, μόλις έχει πάρει την εξουσία, είναι φρέσκια, έχει ιδέες, είναι καθαρή, έχει καλές προθέσεις για 50-100 χρόνια, η Κίνα πορεύεται καλά, μετά τα 100 χρόνια αρχίζει η διαφθορά, αρχίζουν τα πρώτα σημάδια της μη καλής λειτουργίας, τα πράγματα δεν πάνε καλά, από την ώρα που μια δυναστεία έχει ανεβεί στην εξουσία υπάρχουν κάποιες περιοχές, είναι ατελείωτη η Κίνα, στα πρώτα 100 χρόνια που η δυναστεία είναι στην καλή της φάση, μερικές εξεγέρσεις γίνονται μεμονωμένα, είναι λίγες, είναι απομονωμένες και πνίγονται στο αίμα από το στρατό, δεν το συζητούμε, καθώς όμως η δυναστεία μπαίνει στην κούραση της, στην κάμψη της, στην διαφθορά της, στην μη απόδοση της κτλ. , αυξάνονται οι λαϊκές εξεγέρσεις, σταδιακά περισσότερο, σταδιακά περισσότερο και η φθορά της δυναστείας και αυτή με τη σειρά της πάει, οπότε κάποια στιγμή που η φθορά είναι μεγάλη και η δυναστεία ποια δεν έχει δυνάμεις και οι λαϊκές εξεγέρσεις είναι περισσότερες κτλ. , κάποια λαϊκή εξέγερση θα γίνει πανκινεζική ή τελοσπάντων θα αντιπροσωπεύσει μεγάλο τμήμα του κινέζικου λαού, θα φθάσει στην παλιά πρωτεύουσα Τσαγκάν, μετά το Πεκίνο, θα μπει στα απαγορευμένα ανάκτορα θα πιάσει τον τελευταίο αυτοκράτορα αυτής της δυναστείας, θα του κόψει το κεφάλι και ο αρχηγός της λαϊκής εξέγερσης θα γίνει ο ιδρυτής της νέας δυναστείας. Η νέα δυναστεία είναι φρέσκια, είναι δυναμική, μόλις έχει ανατρέψει κάτι το οποίο ήτανε σαπισμένο κτλ., λειτουργεί δυναμικά, αλλάζει το σύστημα, είναι αδιάφθορη, στα 100 χρόνια αρχίζουν να εμφανίζονται κάποια σημάδια κάμψης και αρχίζει ο γύρος των εξεγέρσεων, οι δυναστείες στην Κίνα διαρκούν περί τα 300 χρόνια, έτσι ήταν, ο αρχηγός αυτής της λαϊκής εξέγερσης που έτυχε να γίνει μεγαλύτερη, κεντρικότερη, και προσέξτε δεν ήταν καθόλου απαραίτητο, αυτός ο αρχηγός της λαϊκής εξέγερσης να είναι κάποιο επώνυμο πρόσωπο, ήταν ο κυρ Μήτσος και ο κυρ Νίκος, άνθρωποι καθημερινοί οι οποίοι είχαν το χάρισμα, μιλήσανε, ήτανε δυναμικοί, και να σας πω το εξής χαρακτηριστικό, το 1206 ο Τσεγκίς Χαν, τώρα μιλάμε για πριν 700 χρόνια, ξεκίνησε τις μεγάλες του κατακτήσεις και φυσικά η χώρα που κτύπησε πρώτη ήταν στο δυτικό πέρασμα της Κίνας, τους πήρε μερικές 10ετίες για να καταλάβουν οι Μογγόλοι όλοι την Κίνα και τελικά την κατέλαβαν όλοι την Κίνα. Όταν ήλθε ο Μάρκο Πόλο στην Κίνα, τους Μογγόλους βρήκε εκεί, ο αυτοκράτορας της Κίνας ήτανε Μογγόλος, δεν ήτανε Κινέζος, ήταν ο Κομπλάϊ Χαν, εγγονός του Τσεγκίς Χαν και διοικούσε την Κίνα.
Γιατί σας το λέω αυτό, διότι οι Μογγόλοι διοίκησαν την Κίνα μέχρι το 1368, δηλαδή 100τόσα χρόνια και στο μεταξύ στον 14ο αιώνα, δηλαδή όταν οι Μογγόλοι είχαν μείνει καμιά 100 χρόνια στην διοίκηση της Κίνας, άρχισαν οι λαϊκές εξεγέρσεις που όπως σας είπα στην αρχή ήταν λιγότερες, μετά περισσότερες, κεντρικότερες, κεντρικότερες, και τελικά φθάσανε στα ανάκτορα και ανέβηκε στην εξουσία η δυναστεία των Μιγκ που την ξέρουμε όλοι, είναι η πιο γνωστή δυναστεία, γιατί σε αυτή την δυναστεία οι Ευρωπαίοι γνώρισαν την Κίνα και αρχίσαν με τα πλοία τους να φέρνουν κινέζικα είδη και σε πολλές δημοπρασίες ακούτε σήμερα να δημοπρατούνται αντικείμενα της δυναστείας των Μιγκ.
Αρχηγός της λαϊκής εξέγερσης που έφερε τους Μιγκ στην εξουσία, ήτανε ένας γεωργός, άκληρος, δηλαδή χωρίς κλήρο, χωρίς γη, ακτήμων, ο οποίος καλλιεργούσε μεροκαματιάρης τα κτήματα αλλωνών, ο οποίος ήτανε αγράμματος, ήτανε νάνος, σχεδόν νάνος, με ένα τεράστιο κεφάλι, είχε πολύ μικρό σώμα και τεράστιο κεφάλι, υδροκεφαλίαση δηλαδή και το κεφάλι του ήταν γεμάτο εξογκώματα, λεγόντανε Τσου, δηλαδή θα έλεγε κανείς ότι είχε όλες τις προδιαγραφές να μην είναι αρχηγός, αυτός ήταν στα όρια του αναπήρου με αυτή την εμφάνιση που είχε και προφανώς είχε προβλήματα, αλλά για να ηγηθεί και να επιτύχει μια πανκινεζική εξέγερση, θα πει ότι το έλεγε η καρδούλα του, ότι είναι ένας άνθρωπος με πολύ μεγάλο δυναμισμό, λεγόνταν Τσου και αυτός έγινε ο ιδρυτής της δυναστείας των Μιγκ και φόρεσε στο κεφάλι του, το πιο ακριβό αντικείμενο στον κόσμο που είναι το στέμμα των Μιγκ.
Προσέξτε εσείς και εγώ το λέμε και μας φαίνεται σαν παραμύθι, σαν ψέμα, ο κινέζος δεν εξεπλάγει καθόλου, ότι ένας άνθρωπος τέτοιας κοινωνικής θέσης έγινε ο αυτοκράτορας του, για κάποια άλλη κοινωνία θα ήταν κάτι το απίθανο, η Κίνα όχι, αφού τα κατάφερε θα πει ότι έχει τις δυνατότητες, ότι τον ενίσχυσε και ο ουρανός, διότι μοιάζει έντιμος άνθρωπος και έγινε ο Τσου, ο αυτοκράτορας της Κίνας, απλά πράγματα, γιατί για τον κινέζο είναι το τι είσαι, οι αξίες που έχεις και όχι η κοινωνική προδιαγραφή και αυτό το οφείλει στον Κομφούκιο ο οποίος έστησε τις βάσεις αυτής της κοινωνίας. Δεν είναι βέβαια μια ροζ κοινωνία, λέω λαϊκές εξεγέρσεις, λαϊκές εξεγέρσεις, είναι βία, είναι εμφύλιος πόλεμος, δηλαδή στην χώρα αυτή είχαν εντάσεις εδώ και εκεί, απλώς είναι τεράστια χώρα, όταν όμως έρχονταν το μεγάλο πανηγύρι, το μεγάλο πανηγύρι και μετά λειτουργούσαν με αφοσίωση και επικοινωνία, οι άνθρωποι αυτοί, ίσως το είχαν προδιαγραφή, αλλά και χάρις στον Κομφούκιο, δίνουν έμφαση στην κοινωνία και αυτό είναι σημαντικό, δηλαδή πέρα από το εγώ.
Όπως σας μίλησα για τον Κομφούκιο, ο Κομφούκιος ήταν ένας πολιτικός φιλόσοφος στην ουσία, αλλά είχε θεοποιηθεί, ιδιαίτερα στην Ιαπωνία και την Κορέα, οι θεωρίες του τους ταίριαξαν γάντι, οι θεωρίες του στην Ιαπωνία δεν χρειαζόντουσαν καν τον Κομφούκιο, γιατί οι Γιαπωνέζοι έχουν από μόνοι τους αυτό το αίσθημα, της αξιοπρέπειας, της εντιμότητας, της αγάπης στην κοινωνία κτλ. , τους ταίριασε γάντι ο Κομφουκιανισμός, προσέξτε όμως να δείτε τι ενδιαφέρον έχει, στην Ιαπωνία ο αυτοκράτορας είναι ο ανώτατος άρχοντας και είναι θεός, ενσαρκώνει την ίδια την Ιαπωνία, που η Ιαπωνία είναι θεά, δεν υπάρχει λαός που να αγαπά περισσότερο την κοινωνία και την χώρα του από τους Ιάπωνες. Επειδή κάθε άρχων εκφράζει την Ιαπωνία δεν θα μπορούσε ο Κομφουκιανισμός στην Ιαπωνία να έχει το κομμάτι της λαϊκής εξέγερσης διότι είναι σαν να κτυπάς την σάρκα σου, την ψυχή σου που είναι ο αυτοκράτορας, που είναι η Ιαπωνία, βέβαια δεν σας είπα ότι στην Ιαπωνία ο αυτοκράτορας είναι ο ανώτατος πολιτικός άρχοντας, αλλά δεν διοικεί πραγματικά, άλλοι διοικούνε, ενώ στην Κίνα διοικεί ο αυτοκράτορας.
Στην Ιαπωνία λοιπόν τα περί λαϊκών εξεγέρσεων μείναν σιωπηλά, μπήκαν κάτω από το χαλί, όλος ο υπόλοιπος κομφουκιανισμός αντιμετωπίστηκε με μεγάλη έμφαση, αλλά ξέρετε ο καθένας αυτό που του ταιριάζει άλλα τα εντείνει και άλλα τα αποσιωπά.
Κάτι το οποίο ήθελα να σας τονίσω, για τον Κομφούκιο όλοι είμαστε δάσκαλοι, όλοι οι άνθρωποι είναι δάσκαλοι, με ποια έννοια, ότι όλοι δίνουμε ένα παράδειγμα, κάθε στιγμή ότι κάνουμε, ότι λέμε, η κίνηση μας, η αντίδραση μας, τα λόγια μας είναι για τον άλλον ένα μάθημα και εμείς από τον άλλον εισπράττουμε μάθημα και εμείς δίνουμε μάθημα, είναι μέσα στην συλλογική του σύλληψη της εντιμότητας, φυσικά εκείνος που έχει την μεγαλύτερη υποχρέωση να είναι δάσκαλος, ο σωστός δάσκαλος, είναι ο πατέρας, η κεφαλή της ιεραρχίας, κάθε ιεραρχίας έτσι, ο πατέρας στην οικογένεια, για τον Κομφούκιο η κοινωνία είναι μια μεγάλη οικογένεια και βέβαια για αυτό οι διοικούντες, επειδή ακριβώς είναι πιο ψηλά, ο καθένας μας μαθαίνει από τον άλλον, διδάσκει στον άλλον σε μικρότερο επίπεδο, αλλά επειδή είμαστε χαμηλότερα έχουμε τα μάτια μας ψηλότερα, αυτός εκ των πραγμάτων είναι πιο φανερός δάσκαλος, του καλού και του κακού, όσο πιο ψηλά είσαι στην διοίκηση, επειδή ο άλλος από σένα περιμένει τις οδηγίες, είναι και ο πιο σημαντικός δάσκαλος και ο καλός δάσκαλος είναι ευλογία, ο κακός δάσκαλος μπορεί να καταστρέψει τελείως τις κοινωνίες, για αυτό και ο Κομφούκιος πιστεύει ότι εάν δεν αντιδράσεις με την γενναιότητα, κάθε στιγμή, για κάθε έναν που αφήνει την κοινωνία να σαπίζει, είναι δικιά σου δουλεία να τον σταματήσεις κάθε στιγμή, αν δε το κάνεις αυτό, τότε η κοινωνία θα σαπίσει ολότελα και όταν σαπίσει η κοινωνία, είναι πολύ δύσκολο να ανορθωθεί, στην πραγματικότητα λέει ο Κομφούκιος την έχεις σαπίσει για τα παιδιά σου και τα εγγόνια σου, δηλαδή θα το πληρώσει την δική σου ολιγωρία, την δικιά σου αμέλεια, την δικιά σου δειλία, γιατί θεωρεί δειλία που δεν είπες ότι η Μαρία Ευθυμίου κάνει αυτά που κάνει, διότι εάν δεν σταματήσεις την Μαρία Ευθυμίου, θα σαπίσουν όλοι, από το μικρό μέχρι το μεγάλο, είναι ανηλεής σε αυτό το πράγμα, σαπίζει η κοινωνία , σαπίζουν όλοι μέσα σε αυτό και δίνει πολύ μεγάλη έμφαση στην κοινωνία ο Κομφούκιος, διότι πιστεύει ότι εάν ένας άνθρωπος έντιμος ζει μέσα σε μια σαπισμένη κοινωνία, τότε η ζωή του είναι πάρα πολύ δύσκολη, ο ίδιος δεν μπορεί να ανθίσει μέσα σε αυτήν την κοινωνία και για αυτό πιστεύει, δίνει έμφαση στην κοινωνία για να μπορούν οι άνθρωποι να είναι ευτυχείς, γαλήνιοι, αξιοπρεπείς, δίνει μεγάλη έμφαση στην αξιοπρέπεια, ποτέ να μην είσαι θρασύδειλος, πάντα να σέβεσαι, αλλά με δικό σου στίγμα, δεν πάει να είσαι δούλος, δούλος, γιατί εκείνη την εποχή υπήρχαν, εσύ στην θέση του δούλου θα πρέπει να είσαι άρχοντας μέσα σου.
Να σας διαβάσω λίγο από το έργο του “ Ο ανώτερος άνθρωπος κάνει ότι είναι σωστό στην κατάσταση που βρίσκεται, σε μια θέση πλούτου και τιμών κάνει ότι είναι σωστό για μια θέση πλούτου και τιμών, ο Κομφούκιος δεν έχει πάθος ούτε εναντίον των πλουσίων, ούτε εναντίον των φτωχών, έχει πάθος εναντίον των ανέντιμων, των κλεφτών, των ψευτών και των σαπισμένων, δεν πα να είναι σε οποιοδήποτε επίπεδο, εξ’ ίσου θυμώνει και με τους μεν και με τους δε, σε μια φτωχή και ταπεινή θέση κάνει ότι είναι κατάλληλο για μια φτωχή και ταπεινή θέση. Ο ανώτερος άνθρωπος μπορεί και βρίσκει τον εαυτό του σε μια κατάσταση στην οποία δεν είναι ο εαυτός του, σε μια υψηλή θέση δεν συμπεριφέρεται με περιφρόνηση στους κατωτέρους του, σε μια ταπεινή θέση δεν επιδιώκει την εύνοια των ανωτέρων, διορθώνει τον εαυτό του και δεν ζητάει τίποτα από τους άλλους, δεν μεμψιμοιρεί, ούτε παραπονιέται, για αυτό ο ανώτερος άνθρωπος είναι ήσυχος και ατάραχος, ενώ ο μικροπρεπής προχωράει σε επικίνδυνα μονοπάτια, ο Δάσκαλος είπε, η τοξοβολία μοιάζει με το τρόπο του ανώτερου ανθρώπου, όταν ο τοξότης δεν πετύχει το κέντρο του στόχου, γυρίζει και ψάχνει την αιτία της αποτυχίας στον εαυτό του, εσύ φταις, όχι το βέλος, ούτε ο άλλος”.
Το Ταο, το ανώτερο ανθρώπου, δηλαδή το ταξίδι, η διαδρομή, μπορεί να συγκριθεί με αυτό που γίνεται στο ταξίδι, για να φτάσουμε μακριά, διασχίζουμε το χώρο που είναι κοντά, δηλαδή κάνουμε βήματα σε αυτό που θα πετύχουμε, για να αναρριχηθούμε στην κορφή του βουνού, οφείλουμε να αρχίσουμε από τους πρόποδες, να διανύσουμε το ταξίδι.
Αυτά για τον Κομφούκιο και την διδασκαλία του, η οποία πρέπει να σας πω, ότι επηρεάζει μέχρι σήμερα την Κίνα και με ένα τρόπο εντυπωσιακό, γνωρίζουμε όλοι, ότι το 1949 η Κίνα έγινε κομουνιστική χώρα, έγινε εμφύλιος πόλεμος στην Κίνα και έκτοτε την εξουσία στην Κίνα την έχει το κομουνιστικό κόμμα Κίνας, είναι κομουνιστική χώρα μέχρι σήμερα, είναι η μεγαλύτερη κομουνιστική χώρα στον κόσμο. Τώρα, γιατί σας τα λέω αυτά, διότι ο κομουνισμός ως σύλληψη και ως θεωρία, λέω ο κινέζος κομουνιστής επειδή διέθετε πίσω του κομφουκιανισμό, ενδεχομένως κατά την δικιά μου άποψη, ποια είμαι εγώ, θα μπορούσε να βρει βάση στο κομφουκιανισμό για τα στοιχεία τα οποία ήθελε, αντιθέτως ο κομουνισμός της Κίνας θεώρησε τον κομφουκιανισμό εχθρό του και στην 10ετια του 60, έγινε η πολιτιστική επανάσταση. Η πολιτιστική επανάσταση αν θυμάστε, ήταν ενάντια στις λαθεμένες παραδόσεις που κρατούσαν τον κινεζικό λαό στην συντήρηση και δεν τον έκαναν επαναστάτη, στην πραγματικότητα η πολιτιστική επανάσταση ήταν εναντίον του κομφουκιανισμού, εναντίον των ιδεών του Κομφουκίου, δηλαδή εμμέσως πλην σαφώς ήταν εναντίον των ιδεών του Κομφουκίου, γιατί αυτός ήταν ο κορμός της παλιάς Κίνας, των σκέψεων της παλιάς Κίνας και όπως γνωρίζεται η πολιτιστική επανάσταση διήρκησε ορισμένα χρόνια στην 10ετια του 60, μετά σταμάτησε και σήμερα το κομουνιστικό κόμμα κάνει αυτοκριτική ότι ήτανε το μεγαλύτερο λάθος του κλπ.
Με αυτό τι θέλω να πω, ο Κομφούκιος παρ’ ότι δεν είναι στο προσκήνιο, είναι στο παρασκήνιο, δηλαδή ο μέσος κινέζος Ταοϊστής και κομφουκιανιστής και ας είναι στην κεντρική επιτροπή του κομουνιστικού κόμματος, δηλαδή είναι βαθιές παραδόσεις αυτές και θα μπορούσε κάποιος να αντλήσει από αυτές και να προχωρήσει προς το κομουνιστικό ή να το κτυπήσει. Οι κομουνιστές το κτύπησαν την 10ετία του 60, είναι παρόν ο κομφουκιανισμός.
Θα φύγουμε τώρα από τις ανατολικές θρησκείες, να μετακινηθούμε στις δυτικές θρησκείες, αυτές που έχουν άμεση επαφή με τον θεό. Οι δυτικές θρησκείες έχουν άμεση επαφή με τον θεό, ο ίδιος ο θεός ανασκουμπώνεται και δίνει τις οδηγίες του σε διάφορους ανθρώπους.
Η πρώτη θρησκεία που θα αντιμετωπίσουμε, είναι μια σήμερα μικρή αναλογικά θρησκεία, δηλαδή εξυπηρετείται από 2-3 εκατομμύρια ανθρώπους και ονομάζεται Ζωροαστρισμός, Ζωροάστρες σήμερα βρίσκονται λίγοι στην Περσία και επίσης λίγοι στην Ινδία. Όλοι μαζί είπαμε, είναι 2.5 εκατομμύρια άνθρωποι. Στην Ινδία οι Ζωροάστρες ονομάζονται Πάρσοι, από τη λέξη, Πέρσες, γιατί ο Ζωροαστρισμός είναι η θρησκεία των Περσών. Τον 6ο αιώνα πχ., έγινε η επίσημη θρησκεία των Περσών με τον Ζωροάστρη, Ζαρατούστρα να διδάσκει εκεί στον 6ο αιώνα προ Χριστού, έτσι λέει η ιστορία, κάθε θρησκεία έχει τους μύθους της. Ο Ζαρατούστρας δεν ήταν θεός, ήταν άνθρωπος, ο οποίος όμως επικοινώνησε με τον θεό, δηλαδή ήλθε σε επαφή με το θεό, συζήτησε με το θεό και δίδαξε μετά τον Ζωροαστρισμό.
Ο Ζωροάστρης ή Ζαρατούστρα όταν γεννήθηκε, σύμφωνα με τον ζωροαστρισμό, όπως σας είπα δεν ήταν θεός, τα λουλούδια άνθισαν, οι καταιγίδες σταμάτησαν, φώτισε ο ίδη, η δε χώθηκαν κάτω από την γη και ο Ζωροάστρης γεννήθηκε από μητέρα παρθένο, αυτή η παρθενία είναι σημαντικό πράγμα, σας θυμίζω ότι η Αθήνα γεννήθηκε χωρίς συνουσία και στις ανατολικές θρησκείες υπάρχουν θεές οι οποίες μύρισαν κρίνο, ο κρίνος ξέρετε έχει το σχήμα της γυναικείας σάλπιγγας, για αυτό υπάρχουν σε αρκετές παραδόσεις, θεές οι οποίες μύρισαν το κρίνο και έμειναν έγκοιες και ο Ζωροάστρης είχε μια τέτοια μητέρα. Ο Ζωροάστρης ήτανε στον 6ο αιώνα πχ. , όπως σας είπα, δίδαξε και απέκτησαν ως επίσημη θρησκεία τους τον Ζωροαστρισμό, του οποίου ο σωστός όρος είναι, Μασδαϊσμός από τη λέξη Αχουρα-Μάζντα, διότι στο Ζωροαστρισμό που είναι που είναι έτσι πιο γνωστή, αυτή η θρησκεία, ο θεός ονομάζεται Αχούρα-Μάζντα.
Ο Ζωροαστρισμός ενώ τοποθετείται στον 6ο αιώνα πχ., που προφανώς είναι ο αιώνας που έγινε επίσημη θρησκεία των Περσών, δεν είναι του 6ου αιώνα πχ, , οι μελετητές που περιλαμβάνουν και αρχαιολόγους τοποθετούν τον Ζωροαστρισμό πολύ παλαιότερα γύρω στα 1000 πχ., αλλά με νεώτερα ευρήματα τον τοποθετούν το 1500 ακόμη και το 2000 πχ. Πως οι αρχαιολόγοι ένα οικισμό που ανακαλύπτουν, πιστεύουν ότι οι κάτοικοι είναι ζωροάστρες ? Από δύο χαρακτηριστικά, οι ζωροάστρες έχουν ιερή την φωτιά, το ιερό τους σύμβολο, είναι η ζώσα φωτιά, η καίουσα φωτιά και για αυτό σε διάφορα σπήλαια ή σε ναούς όπου γινόντανε η λατρεία του Αχούρα-Μάζντα έκαιγε συνεχώς φωτιά και μάλιστα σε συγκεκριμένο σχήμα υποδοχής, οπότε αν βρεις σαν αρχαιολόγος μια εστία συγκεκριμένου σχήματος, τότε λες, μάλλον είναι ζωροάστρες, το δεύτερο που δείχνει ότι είναι ζωροάστρες είναι ο τρόπος με τον οποίον δεν έθαβαν τους νεκρούς τους.
Οι ζωροάστρες πίστευαν ότι η φύση θέλει να μην θάβεις τους νεκρούς σου, γιατί κανένα ζώο δεν θάβει τους νεκρούς του, άρα αυτή είναι η θέληση και του θεού, να μη θάβονται οι νεκροί και για αυτό και για αυτό είχαν ένα εκθετήριο νεκρών, δηλαδή κατασκευάζουν πεζούλια, κατασκευάζουν μέχρι σήμερα, που πολλές φορές είναι και κυκλικά και επάνω σε αυτά βάζεις τις σωρούς, να τα φάνε τα έντομα, τα πουλιά κτλ. , διότι κατά τους ζωροάστρες αυτό θέλει ο θεός να ανακυκλώνεται η ύλη που είναι εξ’ άλλου ασήμαντη, γιατί αυτό που είναι σημαντικό είναι η ψυχή κτλ.
Στον Ζωροαστρισμό βρίσκονται τέτοια υπολείμματα και τέτοιες ενδείξεις, ο Ζωροαστρισμός κερδίζει έδαφος ως προς το βάθος χρόνου γένεσης του, δεν ξέρουμε όμως πολλά πράγματα, για αυτό είμαστε και επιφυλακτικοί πόσο πίσω πάει. Αν φθάνει στο 2000 πχ. , θα είναι πράγματι η αρχαιότερη συγκροτημένη θρησκεία στον κόσμο. Προς το παρόν κρατάμε λίγες επιφυλάξεις. Το βέβαιο είναι ότι είναι αρχέγονη θρησκεία ο Ζωροαστρισμός, εδώ σε αυτή την ζώνη της Περσίας και του ευρύτερου Ιράν, αλλά το ενδιαφέρον είναι ότι οι αρχαιολόγοι ανακαλύπτουν ζωροαστρικούς τόπους και σε αυτό που είναι σήμερα, Αφγανιστάν, Τουρκμενιστάν, δηλαδή ήτανε μια θρησκεία η οποία βρισκόντανε και στο νότο της στέπας και επειδή και οι Πέρσες είναι ινδοευρωπαίοι είναι πιθανόν να είχε αναπτυχθεί στο κέντρο της στέπας και όταν κατέβηκαν οι Άριοι ( Αριάν) να έφεραν μαζί τους και τέτοια κατάλοιπα, υπάρχουν δηλαδή συζητήσεις σε αυτό το ζήτημα. Το ενδιαφέρον είναι επίσης ότι για κάποιους μελετητές, έχουμε πολλούς Ζαρατούστρες, δηλαδή κατά καιρούς εμφανίστηκαν άτομα τα οποία δίδαξαν και ο Ζαρατούστρας τον 6ο αιώνα είναι ο πιο σύγχρονος, ό πιο πρόσφατος θα έλεγε κανείς και μετέφερε δηλαδή την θέληση του Αχούρα Μάζντα, δηλαδή του θεού. Ο Ζωροαστρισμός πιστεύει σε ένα θεό, επομένως ο Ζωροαστρισμός είναι πράγματι τόσο αρχαίος, τότε είναι πιο αρχαίος και από τον Εβραϊσμό, θα φανούν όμως όλα αυτά τα πράγματα, είναι υπό συζήτηση, είναι οπωσδήποτε πολύ αρχαίο, πολύ κοντά, δηλαδή οι περισσότεροι είναι βέβαιοι ότι είναι αρχαιότερη από το 1100 που λέμε ότι ο Εβραϊσμός γεννιέται, ο μονοθεϊσμός, ο Εβραϊσμός γεννιέται το 1200-1100, επομένως ο Ζωροαστρισμός μας πάει πίσω, εάν αυτό αποδειχθεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου