Το 1492, μετά τη νίκη τους επί των Αράβων, ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα εξεδίωξαν όλους τους Εβραίους και τους Μουσουλμάνους από τη χώρα τους, την Ισπανία. Την ίδια χρονιά, χρηματοδότησαν το ταξίδι του Χριστόφορου Κολόμβου ο οποίος και ανακάλυψε την Αμερική. Πολλοί Εβραίοι της Ισπανίας βρήκαν καταφύγιο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία μετατρέποντας τη Θεσσαλονίκη σε πόλη με σαφή πλειοψηφία εβραϊκού πληθυσμού.
Σύνδεση με το προηγούμενο
Τώρα γυρνάμε στο 1492 εκδιώκονται οι Άραβες και ενοποιείται η Ισπανία σε ενιαίο κράτος, γίνεται μια χώρα, η σύγχρονη Ισπανία με βασιλείς τον Φερδινάνδο και την Ισαβέλλα, ο ένας της Καστίλης και ο άλλος της Αραγωνίας, οι οποίοι μάλιστα είχαν παντρευτεί και μεταξύ τους, έτσι νίκησαν τους Άραβες. Την ίδια χρονιά το 1492, ο Χριστόφορος Κολόμβος, ένας γενοβέζος παλαβός ναυτικός, παρουσιάζεται στην Ισαβέλλα και της εξηγεί ότι έχει την εντύπωση ότι άμα κινηθεί από τα δυτικά προς τα ανατολικά θα φθάσει στις Ινδίες. Έτσι λοιπόν το 1492 αυτός ο παλαβός γενοβέζος πείθει την βασίλισσα Ισαβέλλα να του προμηθεύσει 3 καραβέλες και τους ανάλογους ναυτικούς, τρόφιμα κλπ. ,έφθασε όχι στις Ινδίες, σε ολόκληρη ήπειρο έφθασε.
Λοιπόν τώρα γυρνάμε στο 1492, είναι η χρονιά μεγάλων αλλαγών για την Ισπανία και εδώ συμβαίνει το εξής, έχοντας τελειώσει αυτό το πεδίο εναντίον των μουσουλμάνων, προσέξτε να δείτε, θρησκευόμενοι, καθολικοί, χριστιανοί πολεμούσαν για 200 χρόνια εναντίον των απίστων μουσουλμάνων και τώρα ο θεός τους βοήθησε να τους διώξουν, έτσι με αυτό το κλίμα που υπήρχε στην Ισπανία της βαθιάς θρησκευτικής ευγνωμοσύνης για το θεό που τους βοήθησε να νικήσει τους μουσουλμάνους, παίρνουν την απόφαση της Γρανάδας, όπως λέγεται, στην ίδια πόλη που μόλις κατέλαβαν, ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα παίρνουν την απόφαση να εκδιώξουν όλους τους Εβραίους της χώρας από την χώρα τους, ούτος ώστε η Ισπανία να γίνει μια καθαρά καθολική, χριστιανική χώρα.
Και τα υπολείμματα των Αράβων ήθελαν να τους εκδιώξουν ολότελα, η Ισπανία δηλαδή έγινε του σωλήνα χώρα, έτσι όπως εξελίχθηκε το πράγμα. Αυτή είναι η περίφημη απόφασης της Γρανάδας στην οποία, την έχουμε αυτή την απόφαση και έχει σημασία αυτά που θα σας πω, διότι σε αυτό το κείμενο, ξεκινά “ Εμείς οι βασιλείς της Ισπανίας, Φερδινάρδος και Ισαβέλλα με την βοήθεια του θεού φέραμε εις πέρας το μεγάλο αυτό έργο.......ζητούμε.......αποφασίζουμε, όλοι οι Εβραίοι του βασιλείου μας, εντός 3 μηνών από σήμερον ( ήταν κάποια μέρα του Ιουνίου, καταλαβαίνετε ότι πάμε προς Σεπτέμβριο μήνα) να έχουν εγκαταλείψει επί ποινή θανάτου τη χώρα....” παίρνουν και διάφορες άλλες προβλέψεις, έτσι μέσα σε 3 μήνες όλοι οι Εβραίοι της Ισπανίας, έπρεπε να φύγουν. Προσέξτε να δείτε, γιατί υπήρχαν τόσοι Εβραίοι στην Ισπανία ?
Η Ισπανία από όλες τις χώρες της Ευρώπης είχε τους περισσότερους Εβραίους σε εκείνη την φάση, θα σας εκπλήξει αυτό που θα σας πω, αλλά Εβραίοι και Μουσουλμάνοι για πάρα πολύ μεγάλο διάστημα, μέχρι πρόσφατα ήταν πενταγαπημένοι μεταξύ τους, αυτές οι δύο θρησκείες ζούσαν σε απόλυτη αρμονία μεταξύ τους, πρώτα-πρώτα ο εβραϊσμός και το Ισλάμ μοιάζουν πολύ, το Ισλάμ έχει πάθος με την Παλαιά Διαθήκη, οι μεγάλες γιορτές του Ισλάμ είναι γιορτές της Παλαιάς Διαθήκης, όχι δικές τους γιορτές, είναι γιορτές της Παλαιάς Διαθήκης τρώνε, δεν τρώνε και οι δύο το χοιρινό και άλλα πράγματα, δηλαδή στο διαιτολόγιο τους κάνουν και οι δύο περιτομή, θέλω να πω, είναι κοντινές θρησκείες, νηστεύουν με τον ίδιο τρόπο, νηστεύουν μη τρώγοντας και μη πίνοντας από την ανατολή του ήλιου μέχρι την δύση του ήλιου και από την δύση και μετά, τρώνε ότι θέλει κανείς να φάει.
Δηλαδή είναι θρησκείες κοντινές και επί πλέον, επειδή το Ισλάμ είχε μια συγκεκριμένη θέση το πως λειτουργεί όταν κατακτά περιοχές αλλοπίστων και υπάρχουν συγκεκριμένες αρχές από τα ιερά τους κείμενα, αυτές οι αρχές προέβλεπαν ότι το Ισλάμ, επιτρέπει στους λαούς της Βίβλου να κατοικούν μέσα στην αυτοκρατορία τους, να έχουν τους ναούς τους, να έχουν τους ιερείς τους, να έχουν τους ιερωμένους, την ιεραρχία κλπ. , δηλαδή όσον αφορά τους χριστιανούς, επισκόπους, πατριάρχες, μητροπολίτες κτλ. ,αρκεί να πληρώνεις κάποιο φόρο και να ζεις σε κάποια συγκεκριμένη θέση. Αυτά τα πράγματα οι Εβραίοι τα θεώρησαν πάρα πολύ λογικά και αυτό τους έδινε ασφάλεια και έτσι ζούσαν δίπλα στους μουσουλμάνους, ήτανε αγαπημένοι μεταξύ τους. Έτσι όταν η Ισπανία απέκτησε αραβική διοίκηση, μετά το 711, Εβραίοι από παντού, συνέρρευσαν στην Ισπανία για να ζήσουν σε αυτό το πρόσφορο κλίμα. Έτσι στην Ισπανία υπήρχαν πολλοί αναλογικά Εβραίοι, υπολογίζεται ότι ήταν μεταξύ των 200-300 χιλιάδων τότε, που πρέπει να το 10πλασιάσουμε για σημερινά μεγέθη, γιατί τότε ήταν πολύ πιο αραιοκατοικημένες οι περιοχές, δεν ξέρω τότε πόσους κατοίκους είχε η Ισπανία, αλλά οπωσδήποτε είχε το 1/10 από αυτούς που έχει σήμερα και οι Εβραίοι με σημερινά μέτρα θα ήτανε 2-3 εκατομμύρια, θα λέγαμε. Αυτοί ήτανε στην Ισπανία προκομένοι άνθρωποι, κυρίως βιοτέχνες, οι Εβραίοι συνδέθηκαν πάρα πολύ νωρίς με διάφορες τέχνες, με την ύφανση, την παραγωγή υφάσματος, μέχρι σήμερα είναι οι καλύτεροι γνώστες υφάσματος και στις κεντρικές αγορές όλων των πόλεων, ο καλύτερος πωλητής υφασμάτων είναι Εβραίος. Πρόσφατα ήθελα ένα ύφασμα νοτ, κατάλαβα ότι δεν ήταν κάποιο εύκολο ύφασμα, μια φίλη μου αγαπάει να ράβει και είναι όλο στην κεντρική αγορά και λέω θα ρωτήσω αυτή, που να πάω να βρω αυτό το υφασματάκι και μου λέει θα πας εκεί, μόλις άκουσα το όνομα, ήταν εβραϊκό όνομα, μόνο αυτός, αν δεν το έχει αυτός, τότε δεν θα το έχει κανένας, πήγα και το βρήκα. Ακόμα και στην Ελλάδα που οι Εβραίοι ποια είναι πολύ λίγοι, ισχύει αυτό το πράγμα, ο Εβραίος και το ύφασμα είναι μαζί αιώνες, καταπληκτικό. Βυρσοδέψες καταπληκτικοί, γνώστες επίσης των ορυχείων, μηχανικοί στα ορυχεία, επίσης γιατροί, δεν ξέρω αν γνωρίζεται, οι περισσότεροι με Νόμπελ ιατρικής είναι Εβραίοι γιατροί, κυρίως Αμερικανοί Εβραίοι γιατροί και στην παραγωγή αλοιφών, βοτάνων, το έχουνε αυτό από το Μεσαίωνα και στην Ισπανία υπήρχαν σημαντικότατοι γιατροί του είδους κτλ. Άλλοι από αυτούς επίσης ήταν ξακουστοί μεταφορείς, χαμάληδες, στις αρχές του 20 αιώνα, ήθελες να μεταφέρεις πιάνο, ερχόντουσαν χαμάληδες Εβραίοι για να το μεταφέρουν και βέβαια μεταξύ τους υπήρχαν και Εβραίοι που ασχολούνταν με τη διαχείριση του χρήματος, δηλαδή αργυραμοιβοί, τραπεζίτες κλπ. Όχι μόνο στην Ισπανία, σε όλη την Ευρώπη είχε εξελιχθεί, δηλαδή μετά την διασπορά τους, οι Εβραίοι αναγκάστηκαν επειδή τους απαγορεύτηκε να έχουνε γη δικιά τους, να γίνουν αστοί, δηλαδή να κατοικούν στις πόλεις, αποκλειστικά στις πόλεις, ένας λαός που όταν λες Εβραίος στην Παλαιά Διαθήκη, ποια εικόνα σκέφτεσαι, μια βιβλική μορφή με μια γκλίτσα και ολόγυρα τα πρόβατα, δηλαδή έναν αγρότη σκέφτεσαι, ένας λαός που ήταν συνδεδεμένος με τη γη, με τα πρόβατα, με την καλλιέργεια, εξελίχτηκε αναγκαστικά σε αστικό πληθυσμό.
Μένουν στις πόλεις και επειδή μένουν στις πόλεις, κάνουν επαγγέλματα πόλεων, αυτό αντανακλά την σπορά , παρατηρείστε κάτι, οι επικεφαλής των κομουνιστικών και σοσιαλιστικών κινημάτων στο κόσμο είναι κατά κανόνα Εβραίοι, ότι ο εβραϊκός κόσμος έχει πάρα πολύ εργατικό κομμάτι, επειδή είναι αστοί, δηλαδή, αστοί, κατοικούν στις πόλεις, με αυτή την έννοια και αφού ήταν αναγκαστικά στην πόλη, είτε εργαζόσουν σε κάποιου άλλου την επιχείρηση σαν εργαζόμενος, επ’ αμοιβή ή είχες εσύ κάποια δικιά σου μικροεπιχείρηση και βέβαια οι σπουδαίοι τραπεζίτες ήταν Εβραίοι, θέλω να πω, έχεις όλη την γκάμα των θεμάτων που προκύπτουν τις δράσεις της πόλης, γιατί οι Εβραίοι είναι συνδεδεμένοι με τη πόλη, επίσης επειδή ακριβώς ήταν αναγκασμένοι να ζουν στις πόλεις, ασχολήθηκαν πολύ με τέχνες, στην ελληνική γλώσσα λέμε τέχνη και για την βιοτεχνία και για την τέχνη, τέχνη.
Ας πούμε ο Μοντιλιάνι είναι εβραίος, Ιταλός, ο Σαγκάλ είναι εβραίος από την Ρωσία, επίσης στην διάρκεια του Μεσαίωνα ήταν διασκεδαστές, τροβαδούροι, μουσικοί, περιφερόμενοι σε μικροθιάσους που παρουσίαζαν πράγματα, για αυτό, αν το έχετε προσέξει, τα ονόματα που σας είπα πριν, πολλοί από αυτούς είναι σήμερα στην βιομηχανία του θεάτρου, του κινηματογράφου, οι Εβραίοι είναι καταπληκτικά πολύ αναλογικά με τον αριθμό τους, η Σάρα Μπερνάρ η μεγαλύτερη ηθοποιός το 19ο αιώνα στην Γαλλία ήτανε εβραία, έχουν παράδοση σε αυτούς τους τομείς, λόγω του ότι έγιναν ειδικοί σε κάποιες ειδικότητες, σας έλεγα πριν και για την ιατρική, στην ιατρική έχουν πάρα πολύ μεγάλη επίδοση και το καλύτερο νοσοκομείο στο κόσμο θεωρείται το Μάουντ Σινάϊ της Νέας Υόρκης που είναι καθαρά εβραϊκό νοσοκομείο και πρέπει να σας πω το εξής, στις ηνωμένες πολιτείες της Αμερικής που έχει τους πολύ μεγάλους γιατρούς, κατά κανόνα ο πολύ μεγάλος γιατρός, υποψιάσου, ότι είναι Εβραίος. Σε αυτές τις σειρές που υπάρχουν στην τηλεόραση με γιατρούς, αν θα δείτε, το λένε, το λέει ο σεναριογράφος, δηλαδή πάντα κάποιος, ο ένας ή δύο από τους κεντρικούς γιατρούς είναι εβραίος και το δείχνουνε με τους διαλόγους. Το λέω αυτό γιατί στον Μεσαίωνα αναγκάστηκαν να εξειδικευθούν σε κάποια θέματα που αργότερα τους βγήκε σε επίδοση, όπως τα καλλυντικά, τα μπόντι λάϊν όταν δημιουργήθηκαν ήταν τα πρώτα, πρωτοπόρα, εβραϊκή επιχείρηση κ.α.
Τώρα, γυρνάμε σε αυτούς τους Σεφαραδίτες, αυτοί οι Σεφαραδίτες που εκδιώχτηκαν το 1492 από την Ισπανία, που θα πήγαιναν, διώχτηκαν μέσα σε 3 μήνες και που θα πηγαίνατε εσείς, αν είσασταν εβραίος και σας έδιωχναν το 1492, κοιτάς το χάρτη και σκέφτεσαι, που θα πήγαινες με την οικογένεια σου, θα πήγαινες βορειότερα από την Ισπανία, ας πούμε, στην Γαλλία, αν και η Γαλλία είχε παράδοση αντισημιτισμού και μεγάλες....καλύτερα μην πας στην Γαλλία, καλύτερα πήγαινε στην Ολλανδία που σαν χώρα έχει παράδοση ανοχής, οι Ολλανδοί το έχουν
αυτό το πράγμα, για αυτό και πολύ Εβραίοι πήγαν στην Ολλανδία, κάποιοι έμειναν στη Γαλλία, άλλοι, οι περισσότεροι πήγαν στην βόρεια Αφρική, γιατί στην βόρεια Αφρική και κυρίως στο Μαρόκο, το Μαρόκο είχε πάρα πολλούς Εβραίους μέχρι πρόσφατα, σήμερα δεν έχει Εβραίους, διότι μετά το 1948 δεν υπάρχει περίπτωση να ζήσει μουσουλμάνος δίπλα σε Εβραίο, οπότε μετά το 1948 και την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, τέλειωσε ολότελα η συνύπαρξης μουσουλμάνων και εβραίων και οπού υπήρχαν εβραϊκές κοινότητες μέσα σε μουσουλμανικό κόσμο έπαψαν να υπάρχουν, έφυγαν μαζικά, από το Μαρόκο εκατοντάδες χιλιάδες εβραίοι, Τυνησία, Αλγερία, όλες αυτές είχανε εβραίους, δεν έχουνε ποια καθόλου. Όμως τότε είχανε, οι Σεφαραδίτες έφυγαν και πήγανε στην βόρεια Αφρική, γιατί υπήρχαν αραβικά κράτη και τα αραβικά κράτη ως μουσουλμανικά ήταν εγγύηση για τους εβραίους μια καλής ζωής, όμως υπήρχε λίγο ανατολικότερα, μια μεγάλη αυτοκρατορία που ήταν στην άνοδο της, η Οθωμανική αυτοκρατορία, το 1492 η οθωμανική αυτοκρατορία ήτανε μια ισχυρότατη αυτοκρατορία, είχαν περάσει 40 χρόνια που είχε καταληφθεί η Κωνσταντινούπολη, είχε πεθάνει ο Μωάμεθ ο κατακτητής, αλλά ήταν ο γιός του ο Βαγιαζήτ ο β!, ο οποίος όταν έμαθε αυτές τις εξελίξεις στην Ισπανία και ότι πάρα πολλοί εβραίοι αναζητούν στέγη, σκέφτηκε ότι είναι καλό να φέρει εβραίους στην αυτοκρατορία του, γιατί έτσι θα βελτιωθεί το οικονομικό επίπεδο της αυτοκρατορίας του και έτσι διεμήνυσε στους εβραίους ότι αν θέλουν να εγκατασταθούν θα βρουν καλή υποδοχή, θα ζήσουν με καλές συνθήκες, αυτές που προβλέπει το κοράνι και τους υποσχέθηκε ότι, όταν πρωτοεγκατασταθούν, θα τους δώσει κάποια διευκόλυνση για τα πρώτα χρόνια, με φορολογικές ελαφρύνσεις κτλ. ,ώστε να εγκατασταθούν και να τους προσελκύσει.
Και πράγματι χιλιάδες εβραίων, έρχονται στην οθωμανική αυτοκρατορία μετά το 1492, δεν έχουμε αίσθηση, πόσοι θα ήταν, αλλά θα ήταν πολλοί, ίσως της τάξης των 80-100 χιλιάδων, δεν ξέρουμε ακριβώς. Που εγκαταστάθηκαν στην οθωμανική αυτοκρατορία, σε μεγάλες πόλεις, Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη, Ανδριανούπολη, Σέρρες, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Σόφια, Σκόπια, Βόλος κτλ. , τώρα ήλθαν και επικάθησαν πάνω στην προηγουμένη παρουσία Εβραίων που χρονολογούνταν από χρόνια πολλά και αιώνες και ήταν οι Ρωμανιώτες και τώρα συμβαίνει το εξής καταπληκτικό να γεμίζει η ανατολική Μεσόγειος, προσέξτε οι εβραίοι δεν είναι ποτέ, τόσοι πολλοί, οι κοινότητες τους δεν είναι μεγάλες, αλλά τώρα ήλθε και άλλος αριθμός που ήταν σημαντικός, μεγαλύτερος αριθμός από τους προϋπάρχοντες Εβραίους και έτσι σε αρκετές κοινότητες, οι Ρωμανιώτες εβραίοι με το πέρασμα του χρόνου εξεδοφαρδοποιήθηκαν, εξεφαρδίστηκαν, δηλαδή έχασαν την ελληνική γλώσσα και αφομοιώθηκαν προς την ισπανική γλώσσα, διότι αυτοί οι εβραίοι που ήλθαν, ομιλούσαν ισπανικά, ήταν Σεφαραδίτες. Έτσι λέμε τώρα για τις δικές μας κοινότητες, όταν στο ελληνικό κράτος, ας πούμε, οι μεγαλύτερη κοινότητα που είχαμε ήταν της Θεσσαλονίκης βεβαίως, θα μιλήσουμε για αυτήν, αλλά κάποιες κοινότητες στον 20ο αιώνα, στο ελληνικό κράτος του 20ου αιώνα, παρέμειναν Ρωμανιώτικες, λίγες, οι περισσότερες έχασαν τον Ρωμανιώτικο χαρακτήρα τους και οι πιο ξακουστές Ρωμανιώτικες εβραϊκές κοινότητες μέχρι σήμερα, είναι της Χαλκίδας και των Ιωαννίνων, ο κύριος Μίνως Μάτσας είναι εβραίος Ρωμανιώτης, η Λάρισα έχει Σεφαραδίτες εβραίους, οι Σεφαραδίτες εβραίοι μιλούν αρχαιοπρεπή ισπανικά, ξέρετε όταν είσαι μειονότητα κρατάς μια γλώσσα πιο συντηρητικά από ότι η πλειοψηφία προχωράει σε επόμενα σχήματα, αυτή μάλιστα η γλώσσα των Σεφαραδιτών εβραίων ονομάζεται λατίνο.
Λέγαμε ότι αυτοί οι Σεφαραδίτες εβραίοι ήλθαν μαζικά το 1492 στην Οθωμανική αυτοκρατορία, οι πόλεις όμως στις οποίες εγκαταστάθηκαν, όμως μαζικότερα από όλες αυτές που είπαμε ήταν η Θεσσαλονίκη, αυτό που συνέβη με την πόλη της Θεσσαλονίκης είναι πραγματικά πρωτοφανές, μια πόλη που μετετράπηκε σε εβραιόπολη, η σαφής πλειοψηφία των κατοίκων της Θεσσαλονίκης για 400 χρόνια, μέχρι σχεδόν το 1900, ήτανε εβραϊκή, δηλαδή αν παίρναμε τώρα την μηχανή του χρόνου και προσγειωνόμασταν στην Θεσσαλονίκη του 1600, του 1700, του 1800, η γλώσσα που θα ακούγαμε θα ήταν τα σεφαραδίτικα, ισπανικά. Η Θεσσαλονίκη κατά καιρούς είχε 70-76 συναγωγές. Είναι απίστευτο αυτό που συνέβη με την Θεσσαλονίκη, μετετράπη την μεγαλύτερη εβραϊκή πόλη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας με απόσταση και την πιο εβραϊκή μεγάλη πόλη όλης της Ευρώπης, όχι σε απόλυτο αριθμό, σε αναλογία πληθυσμού, δηλαδή μπορεί η Βαρσοβία να είχε περισσότερους εβραίους, αλλά σε αναλογία πληθυσμού, η Θεσσαλονίκη ήταν η πρωταθλήτρια Ευρώπης στην εβραϊκή παρουσία και η παρουσία των εβραίων στην Θεσσαλονίκη ήτανε πολύ μεγάλη μέχρι και τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο που καταστράφηκε σχεδόν όλη η κοινότητα το ΄43 με την υποχρεωτική τους επιβίβαση στα τραίνα, ολόκληρη η κοινότητα, 55000 άνθρωποι, οδηγήθηκαν κατευθεία στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, πολλοί από αυτούς μπήκαν κατ’ ευθεία στους θαλάμους, δηλαδή δεν πρόλαβαν να καταλάβουν, που φθάσανε και τι ακριβώς τους συνέβη. Το τέλος των Εβραίων της Θεσσαλονίκης κάνει και την ελληνική πλευρά του ολοκαυτώματος, δεν ξέρω αν το γνωρίζετε, να είναι η πρωταθλήτρια Ευρώπης. Η Ελλάδα έχασε το μεγαλύτερο ποσοστό Εβραίων από κάθε άλλη χώρα της Ευρώπης, όχι σε αριθμό, εμείς δεν είχαμε τόσους πολλούς Εβραίους, είχαμε Εβραίους της τάξεως των 80000 ανθρώπων, η Πολωνία είχε 2-3 εκατομμύρια, η Ρωσία 4, αλλά αναλογικά με το πληθυσμό η Ελλάδα έχασε τους περισσότερους Εβραίους από κάθε άλλη χώρα της Ευρώπης στο 2ο παγκόσμιο πόλεμο και αυτό διότι ήταν τόσο πολύ συγκεντρωμένοι οι Εβραίοι μας σε μία πόλη και όταν εξοντώθηκαν, αμέσως εξοντώθηκε ο πληθυσμός της στο 60 %. Εξοντώθηκαν και οι Εβραίοι των Αθηνών σε ένα ποσοστό, της Κρήτης ολόκληρη, βυθίστηκε το πλοίο που τους μετέφερε, της Θράκης ολόκληρη δεν έμεινε κανένας εβραίος στη Θράκη, οι Βούλγαροι δηλαδή που ήγγχαν την Θράκη, τους εξολόθρευσαν όλους, οι Εβραίοι της Δωδεκαννήσου επίσης. Από την Θεσσαλονίκη επέστρεψαν πίσω λιγότεροι από 500 άνθρωποι. όπως ξέρετε σήμερα στην Ελλάδα, οι Εβραίοι είναι λίγοι, της τάξεως των 4-5 χιλιάδων ανθρώπων, οι περισσότεροι κατοικούν στην Αθήνα. Το 1992 που μας πέρασε, συμπληρώθηκαν 500 χρόνια από την εκδίωξη των Εβραίων από την Ισπανία και εκείνη την χρονιά, έγιναν σε όλο τον κόσμο διάφορες τελετές για αυτό το γεγονός, τελετές μνήμης, εκείνη την χρονιά ο Βασιλιάς της Ισπανίας ο Δον Χουάν Κάρλος βγήκε και ζήτησε συγνώμη από τους Εβραίους για την εκδίωξη του 1492, εκείνη την εποχή, επίσης το 1992, μια ομάδα καρδιναλίων της καθολικής εκκλησίας ή τελοσπάντων κάποιων πιστών της καθολικής εκκλησίας, υπέβαλαν ως αίτημα στην καθολική εκκλησία να αγιοποιηθεί η Ισαβέλλα, διότι η Ισαβέλλα το 1492 είχε εκδιώξει τους απίστους, είχε καθαρίσει την Ισπανία από τους κακούς μουσουλμάνους, έκανε την Ισπανία καθολική, άρα, αγία και ήταν και πολύ θρησκευόμενη η Ισαβέλλα, αυτό ήταν γνωστό, προσέξτε τώρα να δείτε πως ήρθαν τα πράγματα, μόλις οι Εβραίοι στον κόσμο έμαθαν την πρόταση περί αγιοποιήσεως της Ισαβέλλας, όπως καταλαβαίνετε, έγιναν έξω φρενών και το θεώρησαν προσβολή, διότι αυτή είναι η βασίλισσα που τους εκδίωξε και εκείνη την χρονιά αντιλλάγησαν πολύ έντονες επιστολές από επίσημους φορείς των εβραϊκών κοινοτήτων του κόσμου ή σε τοπικό επίπεδο, με τον ποντίφηκα, στις επιστολές αυτές, έλεγε, ανάμεσα στα άλλα, έγραφαν οι Εβραίοι, αν σκέπτεστε να αγιοποιήσετε ληστές να μας το πείτε, διότι η Ισαβέλλα δεν ήταν παρά μια κοινή λησταρχίνα, τι εννοούν, στο διάταγμα της Γρανάδας του 1492 ξεκινάει όπως σας είπα, οι Εβραίοι πρέπει στο βασίλειο μας εντός 3 μηνών να έχουν φύγει ολουσδιόλου από την χώρα με ποινή θανάτου, β παράγραφος, επειδή στην διάρκεια αυτών των 3 μηνών θα χρειασθεί να εκποιήσουν την ακίνητη περιουσία τους, τους προσφέρουμε την βασιλική μας προστασία ώστε να ολοκληρωθούν αυτές οι διαδικασίες κατά τον καλύτερο τρόπο, κατά την έξοδο τους από το βασίλειο απαγορεύεται να πάρουν μαζί τους χρήματα, τιμαλφή, ενώ στην προηγούμενη παράγραφο τους προστατεύεις να πουλήσουν την ακίνητη περιουσία τους και στην επόμενη τους απαγορεύεις να βγάλουν χρήματα, δηλαδή τι να κάνουν, να πάρουν τα σπίτια τους στο ώμο? Είχε ληστρικό χαρακτήρα αυτή η ιστορία και για τους Εβραίους φυσικά, αυτό είναι πολύ βαρύ. Ακόμη και σήμερα Εβραίοι σεπαραδίτες έχουν στο σπίτι τους το κλειδί του σπιτιού τους. Είναι συμβολικό ότι κατάγονται από εκεί.
Τώρα κάτι άλλο συναφές που ήθελα να σας πω, είναι το εξής, λέγαμε για τους Εβραίους της διασποράς που έχασαν την γλώσσα τους. Η εβραϊκή γλώσσα μετά από κάποιο διάστημα έγινε νεκρή γλώσσα, ξεχάστηκε, χρησιμοποιούνταν μόνο τα Σάββατα στις συναγωγές όπου και διαβάζεται στο πρωτότυπο η Ντορά, το δευτερονόμιο όπως ξέρετε που διαβάζεται και στις δικές μας εκκλησίες, Παλαιά Διαθήκη δηλαδή, είναι γραμμένη στα αρχαία εβραϊκά και διαβάζεται στα αρχαία εβραϊκά. Σαν ζώσα γλώσσα δεν υπήρχε πάντως πουθενά, να συνεννοείσαι καθημερινά σε αυτή την γλώσσα, πάει, χάθηκε. Κοιτάξτε τώρα, άλλη ενδιαφέρουσα εξέλιξη, το 1948 δημιουργήθηκε το κράτος του Ισραήλ, μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, αυτό το κράτος είχε προαναγγελθεί από τους Εγγλέζους στο μεσοπόλεμο, γιατί η Αγγλία έλεγχε την περιοχή του σημερινού Ισραήλ, ήταν προτεκτοράτο της μετά τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο και τελικά, μετά τα γεγονότα του 2ου παγκοσμίου πολέμου, η παγκόσμια κοινότητα αποφάσισε να δημιουργήσει αυτό το κράτος, όπως ξέρετε οι νονοί του κράτους του Ισραήλ, θεωρούνται ο Στάλιν, ο γ.γ. του κομουνιστικού κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης και ο Τρούμαν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ήταν οι 2 μεγαλύτεροι ηγέτες του κόσμου, οι οποίοι βάλανε πλάτη για την δημιουργία αυτού του κράτους και ο ΟΗΕ. Δημιουργείται το κράτος του Ισραήλ το 1948. Το κράτος του Ισραήλ στο χώρο που δημιουργεί δεν είχε πολλούς Εβραίους κατοίκους, ήδη από τον 19ο αιώνα, δηλαδή από το 1890 και μετά, επειδή στην Ρωσία υπήρχαν Πογκρόμ, δηλαδή μια γρήγορη επίθεση, το πογκρόμ έγινε και εναντίον των Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη το ‘55, δηλαδή τουρκικός όχλος μπήκε στα σπίτια, έκαψε τόσες χιλιάδες μαγαζιά, τόσα σπίτια, βίασαν, σκοτώσανε λίγους, δεν είναι ότι σκοτώνεις, αλλά δημιουργήσανε ένα τέτοιο κλίμα τρόμου, ώστε να φεύγουν οι άνθρωποι και φυσικά λεηλατείς κιόλας τα σπίτια και τα μαγαζιά τα οποία κτυπάς, αυτή είναι ρωσική λέξη, το πογκρόμ και χρησιμοποιείται παγκοσμίως. Λοιπόν προς το τέλος του 19ου αιώνα συνέβαιναν πογκρόμ σε διάφορα σημεία της Ρωσίας και πολλοί εβραίοι έφυγαν τότε και εγκαταστάθηκαν στην μέση Ανατολή, στο Ισραήλ και άρχισε το Ισραήλ να αποκτά εβραϊκό πληθυσμό ρωσικής καταγωγής οι οποίοι και σταδιακά αυξήθηκαν, ποτέ δεν ήταν πάρα πολύ, αλλά αυξήθηκαν, αγόρασαν γη κτλ., και έτσι όταν ήρθε η ώρα της απόφασης του κράτους του Ισραήλ, υπήρχε εκεί μια μαγιά εβραίων, από τον προηγούμενο αιώνα και φυσικά έρχονται εβραίοι από όλον το κόσμο και να εγκαθίστανται.
Όταν δημιουργήθηκε το κράτος του Ισραήλ, ήταν το εθνικό κράτος των εβραίων, πως οι Έλληνες απέκτησαν εθνικό κράτος το 1830, αυτοί απέκτησαν το εθνικό τους κράτος το 1948, ένα εθνικό κράτος που δημιουργείται έχει εθνικό ύμνο, έχει σημαία και βέβαια αποφασίζει ποια θα είναι και η κύρια γλώσσα, ποια γλώσσα, αφού οι εβραίοι μιλούσαν ένα σωρό γλώσσες, αυτοί οι εβραίοι που ήταν στο Ισραήλ, κατ’ αρχήν οι Ρώσοι εβραίοι μιλούσαν, ήταν εσκεναζί εβραίοι, μιλούσαν γερμανικά, ήξεραν και ρώσικα. Στην διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου προς το Ισραήλ κινήθηκαν εβραίοι διαφεύγοντας τα γεγονότα της Ευρώπης, κυρίως από της γερμανικές χώρες, δηλαδή την Γερμανία, την Πολωνία, την Τσεχία κλπ., που ήταν γερμανόφωνοι εβραίοι, Ασκεναζί, πήγαν και ελληνόφωνοι και αραβόφωνοι εβραίοι, ότι θέλεις είχε αυτό το κράτος, οπότε έπρεπε να αποφασισθεί ποια θα είναι η γλώσσα αυτού του κράτους, αν έπαιρνε κανείς ποσοστιαία, οι περισσότεροι εβραίοι στο Ισραήλ το ‘48 μιλούσαν γερμανικά, οπότε το φέρανε από εδώ, το φέρανε από εκεί και αποφάσισαν κάτι μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία, ότι επίσημη γλώσσα του Ισραήλ θα είναι τα εβραϊκά, η αρχαία αυτή γλώσσα η οποία είχε ως ζώσα γλώσσα εκλείψει και έκτοτε η γλώσσα που ομιλείτε είναι τα εβραϊκά, δεν έχει ξαναγίνει μια νεκρή γλώσσα να αναγεννηθεί, τόσο γρήγορα και αποφασιστικά, μέσα σε λίγα χρόνια στο Ισραήλ ποια μιλούσανε εβραϊκά και τώρα ποια είναι η γλώσσα, το πετύχανε και τα τελευταία 60 χρόνια έχει ξανά γίνει ζώσα γλώσσα.
Τώρα οι Εβραίοι στην διασπορά τους όπως είπαμε, μέσα στο χριστιανικό κόσμο, μιλάμε για την Ευρώπη, γιατί διασπάστηκαν και στους μουσουλμάνους πάρα πολλοί, αλλά μιλάμε για τον χριστιανικό κόσμο εδώ στην Ευρώπη, οι περιοχές στις οποίες συγκεντρώθηκαν πιο πολλοί εβραίοι, ανά καιρούς είναι η Ισπανία, ήτανε η περιοχή της Γερμανίας, Πολωνίας που είχε πολλούς εβραίους, η Ρωσία, η Ρωσία είχε μέχρι και τον 20ο αιώνα 54 εκατομμύρια εβραίους που είναι μεγάλος αριθμός και περίπου τέτοιο αριθμό εβραίων έχουν και οι ΗΠΑ, και βέβαια εκεί πήγαν με μετανάστευση. Οι μεγαλύτερες κοινότητες εβραίων ήταν στην Ρωσία και ΗΠΑ μέχρις δημιουργίας του κράτους του Ισραήλ και το κράτος του Ισραήλ του πήρε 50 χρόνια και, πρόσφατα το κράτος του Ισραήλ έχει τους περισσότερους εβραίους στο κόσμο, δηλαδή ξεπέρασε το 50%, όλοι οι Εβραίοι είναι 12-13 εκατομμύρια στον κόσμο, το χαρακτηριστικό των Εβραίων και της Ελλάδας, καθώς η Ελλάδα δημιουργήθηκε το 1830, το 1830 είχε ελάχιστους εβραίους, γιατί στην Στερεά και την Πελοπόννησο υπήρχαν λίγες εβραϊκές κοινότητες ιστορικά, μετά πήραμε την Θεσσαλία, στα Επτάνησα υπήρχαν εβραΪκές κοινότητες, στην Κέρκυρα, στην Ζάκυνθο κτλ. , άρα ενσωματωθήκαν και αυτοί οι Εβραίοι, μετά μπήκε η Θεσσαλία είχε Εβραίους, στην Λάρισα, στο Βόλο, στα Τρίκαλα, στην Καρδίτσα είχε Εβραίους, να και άλλοι Εβραίοι που μπήκανε, μετά μπήκε η Ήπειρος και η Μακεδονία, τότε σπάσαν τα κοντέρ, γιατί μόνη της η Θεσσαλονίκη είχε ένα αριθμό Εβραίων, όσους δεν είχε όλη η άλλη Ελλάδα, έτσι λοιπόν από το 1912-13 τους Βαλκανικούς πολέμους, είχαμε ποια μια μεγαλύτερη εβραϊκή παρουσία, αναλογικά στην δημογραφική μας εικόνα και βέβαια άλλαξε τελείως με τα γεγονότα του 2ου παγκοσμίου πολέμου.
Τώρα να αφήσουμε την εβραϊκή πλευρά και να μπούμε στην επόμενη θρησκεία που είναι ο χριστιανισμός. Ο χριστιανισμός παραδόξως θα μας απασχολήσει πολύ, ενώ θα έλεγε κανείς ότι είναι πράγματα απλά, αλλά μέσω των θρησκειών, μιλάμε για την ιστορία, δεν μιλάμε τόσο για τις θρησκείες, όσο μέχρι σήμερα στην ιστορία των ανθρώπων που δέχθηκαν αυτή την θρησκεία. Ο χριστιανισμός ξεκίνησε από το σημερινό Ισραήλ, από ένα Εβραίο που είχε γονείς Εβραίους και δίδαξε Εβραίους σε εβραϊκή γλώσσα, όπως γνωρίζεται τιμούμε κάθε χρόνο στο χριστιανικό ημερολόγιο την περιτομή του Ιησού, ως Εβραίος επεριτομήθει και τον Ιησού 12ετη στον ναό, τι είναι αυτό, είναι το μπάρμπις φαν, το οποίο είναι η θρησκευτική ενηλικίωση των Εβραίων, στα 12-13 χρόνια ένα εβραιόπουλο γίνεται ενήλικο θρησκευτικά, πηγαίνει στο ναό, τότε ήταν ο ναός, σήμερα πηγαίνουν στις συναγωγές, γιατί δεν υπάρχει ναός, πηγαίνουν στην συναγωγή τώρα και γινόντανε μια τελετή για την θρησκευτική σου ενηλικίωση. Ο Ιησούς δίδαξε στηριζόμενος στην Παλαιά Διαθήκη, μάλιστα ο ίδιος είπε για αυτό, ο χριστιανισμός αγαπά πάρα πολύ την Παλαιά Διαθήκη, “ ότι δεν ήλθα για να αλλάξω ούτε ένα γιώτα”, που το γιώτα είναι ένα σημαδάκι μικρό, “από την Παλαιά Διαθήκη” , είχε απόλυτο σεβασμό στην Παλαιά Διαθήκη και επομένως οι χριστιανοί εξ’ αυτού έχουν δύο πυλώνες, την Παλαιά Διαθήκη και την Καινή Διαθήκη, ο ίδιος όπως ξέρετε, δεν έγραψε τίποτε απολύτως, αλλά όσα γνωρίζουμε για αυτόν, τα γνωρίζουμε από μαθητές του.
Ο Ιησούς μίλησε με παραβολές, δηλαδή μικρές ιστορίες, κάτι που είναι πολύ αγαπητό στην μέση Ανατολή, το είχαν οι Ζωροάστρες και ήταν πολύ όμορφες, αυτές οι ιστορίες του Ιησού και ανάμεσα στα άλλα που είπε, είναι ότι είναι ο Μεσσίας και ο γιός του θεού, όπως καταλαβαίνετε, εδώ πέφτουμε σε μια ρήξη του Ιησού με τον εβραϊσμό, διότι ο εβραϊσμός θα μπορούσε δυνητικά να δεχτεί ότι είναι Μεσσίας, αν συνέβαιναν μεσσιανικά πράγματα, το ότι είπε, ότι είναι Μεσσίας, ο εβραϊσμός κατ’ αρχήν πρόβλημα, γιατί έτσι και αλλιώς περιμένεις το Μεσσία, κάποιος θα είναι ο Μεσσίας, θα μπορούσε να είναι και ο Ιησούς ο Μεσσίας, δεν ήτανε για τους Εβραίους και τον περιμένουν, όταν όμως είπε, ότι είναι γιός του θεού, αυτό για τον εβραϊσμό είναι το απόλυτο τέλος κάθε συζητήσεως, διότι στον εβραϊσμό ένας είναι ο θεός, δεν υπάρχει καμία άλλη υπόσταση και όλα αυτά είναι απλώς πολυθεϊες, οπότε εδώ καταλαβαίνετε, ότι δεν υπήρχε η δυνατότητα συνύπαρξης του χριστιανισμού με τον Εβραϊσμό. Ο Ιησούς έπαθε ότι και ο Βούδας, 500 χρόνια πριν από αυτόν, δηλαδή εβραίος, με γονείς εβραίους, δίδαξε, στηριζόμενος στην εβραϊκή πίστη, εβραίος, οι περισσότεροι εβραίοι δεν τον δέχτηκαν, κάποιοι εβραίοι τον δέχτηκαν, τα ίδια έπαθε και ο Βούδας οι περισσότεροι Ινδουϊστές δεν τον δέχτηκαν, κάποιοι Ινδουϊστές τον δέχτηκαν. Ο χριστιανισμός δεν έγινε υπόθεση των Εβραίων, έγινε υπόθεση των μη Εβραίων και διαδόθηκε στις περιοχές γύρω από τους Εβραίους, φυσικά κάποιοι Εβραίοι το δέχτηκαν, αλλά ο μέσος εβραίος δεν δέχεται, έχουν περάσει 2500 χρόνια και δεν το συζητάνε, εξακολουθούν δηλαδή να περιμένουν το Μεσσία και έχουν τις δικές τους απόψεις.
Τώρα σε σχέση με το χριστιανισμό να πούμε δύο, τρία πράγματα, ο χριστιανισμός, όπως όλες οι θρησκείες, προχώρησε αργά, οι θρησκείες θέλουν περί τα 200-300 χρόνια για να ωριμάσουν, γενικά όλες οι θρησκείες, ο Βουδισμός λέμε γεννιέται περίπου το 500 πχ., το βρίσκει τον Βουδισμό πραγματικά οργανωμένο και στιβαρό, εκεί στο 200-100 πχ., του χρειάζεται χρόνια, η μόνη θρησκεία που είχε πολύ γρήγορη διάδοση, ήταν το Ισλάμ, αλλιώς ο χριστιανισμός είχε μια κανονική διάδοση, δηλαδή ξεκίνησε από ένα πυρήνα όπου δίδασκε, αυτός διευρύνθηκε, δεν ήταν πολύ μεγάλος, ο Ιησούς έφυγε από την ζωή, οι μαθητές του συνέχισαν να διδάσκουν, ο κύκλος μεγάλωνε, και προσέξτε να δείτε έχει ενδιαφέρον αυτό που θα σας πω, επειδή στο Ισραήλ συνέβαιναν πολλά πράγματα και βιαιότητες εναντίον των Εβραίων και πόλεμος κτλ. , υπήρχε μια αναστάτωση στο πυρήνα του χριστιανισμού και ο χριστιανισμός διαδόθηκε περισσότερο γύρω από το Ισραήλ, δηλαδή σε αυτό που είναι σήμερα, Ιορδανία, Συρία, Σαουδική Αραβία, απέκτησε οπαδούς και όχι λίγους οπαδούς και οι οπαδοί αυτοί, κρατήστε το αυτό, γρήγορα μετέφεραν τον χριστιανισμό σε πυρήνες που αναπτύσσονται, στην Αίγυπτο μέχρι σήμερα έχει αρχέγονους χριστιανούς που λέγονται Κόπτες που κατατάσσονται στους πιο αρχαίους χριστιανούς του κόσμου και που είναι μονοφυσίτες.
